Szczegółowy zakres działania Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 23 czerwca 1972 r.
w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.

Na podstawie art. 4 ustawy z dnia 29 marca 1972 r. o utworzeniu urzędu Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych (Dz. U. Nr 11, poz. 80) zarządza się, co następuje:
§  1.
Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych jest naczelnym organem administracji państwowej w dziedzinie zatrudnienia i wykorzystania zasobów siły roboczej, płac, świadczeń socjalnych, organizacji i normowania pracy, prawa pracy, warunków pracy i warunków socjalnych załóg, ubezpieczeń społecznych oraz zaopatrzeń emerytalnych i rentowych.
§  2.
Do zakresu działania Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych należą sprawy:
1.
w dziedzinie zatrudnienia:
1)
wnioskowania w zakresie środków ekonomicznego i społecznego oddziaływania, zapewniających racjonalne rozmieszczenie i wykorzystanie zasobów siły roboczej,
2)
oceny stanu i przyrostu zasobów siły roboczej oraz przedkładania w tym zakresie odpowiednich wniosków do planów,
3)
współudziału przy opracowaniu analiz i ocen procesów społeczno-demograficznych oraz ich wpływu na politykę zatrudnienia,
4)
ustalania zasad dopływu pracowników do zakładów pracy, ze szczególnym uwzględnieniem absolwentów i młodzieży oraz międzygałęziowych i międzyregionalnych przemieszczeń pracowników,
5)
aktywizacji lokalnych rezerw siły roboczej (w szczególności kobiet), a także dysponowania w porozumieniu z Komisją Planowania przy Radzie Ministrów funduszem interwencyjnym i funduszem na organizowanie dodatkowych tanich miejsc pracy, oraz przedstawiania propozycji w sprawie rozdziału funduszy przeznaczonych na aktywizację gospodarczą,
6)
programowania optymalnych struktur zatrudnienia, w tym ludności zawodowo czynnej, i przedstawiania w tym zakresie odpowiednich wniosków do planów,
7)
zatrudniania osób:

- o ograniczonej zdolności do pracy,

- z marginalnych zasobów siły roboczej,

8)
koordynacji w zakresie metod doboru, wykorzystania oraz dokształcania i doskonalenia kadr dla potrzeb gospodarki narodowej,
9)
określania i doskonalenia ogólnych zasad i metod oceny kadr, tworzenia rezerw kadrowych, polityki awansowej i wyróżnień pracowników,
10)
określania metod i techniki pracy kadrowej oraz doskonalenia służb zajmujących się sprawami pracowników (komórek kadrowych, szkoleniowych, zatrudnieniowo-płacowych, socjalnych),
11)
wnioskowania w zakresie doskonalenia kadr dla całej gospodarki narodowej, z wyjątkiem kadr kierowniczych objętych szczególnym systemem szkolenia,
12)
ocen i analiz efektywności zastosowanych metod doskonalenia kadr,
13)
koordynacji w porozumieniu z Ministrem Oświaty i Wychowania w zakresie poradnictwa zawodowego dla młodzieży i osób poszukujących pracy;
2.
w dziedzinie płac:
1)
opracowywania ogólnych kierunków polityki płac i systemów wynagradzania, z uwzględnieniem problematyki płac minimalnych i najniższych, oraz ogólnych programów i projektów reform płac,
2)
prowadzenia prac związanych z tworzeniem i zapewnieniem racjonalnych międzybranżowych i branżowych poziomów i proporcji wynagrodzeń poszczególnych grup pracowniczych oraz właściwego kształtowania wewnętrznej struktury płac,
3)
opracowywania ogólnie obowiązujących taryfikatorów kwalifikacyjnych oraz ustalania siatek i stawek taryfowych - w ramach granicznych stawek płac ustalonych przez Radę Ministrów dla określonej grupy pracowników,
4)
ustalania ramowych wytycznych w zakresie stosowania systemu taryfowego i form wynagradzania,
5)
dysponowania określaną przez Radę Ministrów, w ramach centralnej rezerwy, rezerwą funduszu płac oraz dokonywania w ramach tej rezerwy, a także w ramach planu funduszu płac zmian w zakresie płac o nieznacznych skutkach finansowych, których przeprowadzenie jest uzasadnione pilnością potrzeb o charakterze społeczno-ekonomicznym,
6)
programowania, opiniowania i wprowadzania ogólnych systemów zachęt materialnych i pozamaterialnych;
3.
w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, zaopatrzeń emerytalnych i rentowych oraz świadczeń i spraw socjalnych:
1)
programowania w porozumieniu z Komisją Planowania przy Radzie Ministrów, a także wnioskowania w zakresie całokształtu świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego oraz zaopatrzeń emerytalnych i rentowych na rzecz pracowników i ich rodzin oraz innych grup ludności,
2)
opracowywania projektów przepisów oraz wydawania przepisów wykonawczych dotyczących spraw, o których mowa w pkt 1, z wyłączeniem zaopatrzeń emerytalnych i rentowych należących do zakresu działania Ministrów: Komunikacji, Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych oraz Sprawiedliwości,
3)
wydawania wyjaśnień w zakresie stosowania przepisów w sprawach, o których mowa w pkt 1, z wyłączeniem spraw należących do zakresu działania ministrów wymienionych w pkt 2,
4)
współdziałania z właściwymi ministrami w zakresie spraw określonych w pkt 2,
5)
nadzoru nad realizacją przepisów, o których mowa w pkt 2, z wyłączeniem przepisów dotyczących spraw należących do zakresu działania ministrów wymienionych w pkt 2,
6)
analizy orzecznictwa rad nadzorczych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz nadzoru nad działalnością rzecznika interesu publicznego,
7)
programowania rozwoju świadczeń socjalnych i bytowych na rzecz pracowników i innych grup ludności, w szczególności ustalania zasad tworzenia funduszów socjalnych i mieszkaniowych, innych form działalności socjalnej oraz określania normatywów świadczeń socjalnych,
8)
ustalania ogólnych zasad dotyczących przedsięwzięć resortów i administracji terenowej w zakresie ich działalności socjalnej i bytowej na rzecz pracowników i ich rodzin oraz ustalania zasad eksploatacji urządzeń socjalnych i bytowych,
9)
analizy i oceny kształtowania się dochodów poszczególnych grup ludności, z uwzględnieniem zmian zachodzących w dochodach nominalnych, kosztach utrzymania i dochodach realnych,
10)
ustalania generalnych założeń w zakresie zasad odpłatności za korzystanie z urządzeń socjalnych i bytowych,
11)
programowania w porozumieniu z Komisją Planowania przy Radzie Ministrów, a także analizy w zakresie wykorzystania czasu wolnego od pracy;
4.
w dziedzinie organizacji i warunków pracy:
1)
upowszechniania najnowszych rozwiązań w zakresie naukowej organizacji pracy,
2)
inicjowania i koordynowania prac związanych z normowaniem pracy, normatywami zatrudnienia, normowaniem obsad oraz upowszechnianiem jednolitych norm,
3)
analizy gospodarowania czasem pracy,
4)
koordynacji opracowań resortowych w zakresie nomenklatury zawodów,
5)
opracowywania założeń i kierunków poprawy warunków pracy załóg,
6)
nadzoru i kontroli stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz określania kierunków właściwego wykorzystania środków przeznaczonych na bezpieczeństwo i higienę pracy,
7)
ustalania ramowych zasad gospodarowania odzieżą ochronną, roboczą i sprzętem ochrony osobistej,
8)
ustalania zasad przydziału umundurowania pracownikom,
9)
opracowywania zasad i koordynacji w zakresie przyznawania świadczeń profilaktycznych z tytułu uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia warunków pracy (urlopy profilaktyczne, skracanie czasu pracy, posiłki profilaktyczne),
10)
opracowywania programów skracania czasu pracy i koordynowania ich realizacji;
5.
w dziedzinie prawa pracy:
1)
opracowywania projektów ogólnych założeń polityki w zakresie prawa pracy,
2)
opracowywania projektów przepisów oraz wydawania przepisów wykonawczych dotyczących powszechnie obowiązujących norm prawa pracy,
3)
wydawania wyjaśnień i wytycznych w zakresie stosowania powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy,
4)
współdziałania z właściwymi ministrami w zakresie stosowania pragmatyk służbowych i innych odrębnych unormowań z dziedziny prawa pracy,
5)
kontroli stosowania i przestrzegania przepisów ustawodawstwa pracy,
6)
analizy i oceny działania powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy;
6.
w dziedzinie spraw międzynarodowych:
1)
organizowania współpracy z innymi państwami, w szczególności współpracy z organami do spraw pracy krajów członkowskich Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, oraz Międzynarodową Organizacją Pracy,
2)
nadzoru nad wykonywaniem podpisanych z upoważnienia Rady Państwa lub Rady Ministrów przez Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych międzynarodowych umów państwowych i rządowych oraz zawierania i realizacji umów resortowych w zakresie spraw socjalnych, a w szczególności w zakresie ubezpieczenia społecznego,
3)
organizowania zatrudnienia pracowników polskich za granicą, z wyjątkiem pracowników zatrudnionych w organizacjach międzynarodowych i w służbie zagranicznej, oraz koordynowania działalności resortów w zakresie zatrudniania pracowników polskich za granicą w ramach realizacji umów gospodarczych,
4)
organizowania praktyk i kursów zawodowych dla cudzoziemców na zasadach stypendialnych,
5)
współdziałania z Ministrem Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz z innymi zainteresowanymi ministrami w zakresie ustalania zasad polityki dokształcania i doskonalenia specjalistów polskich za granicą.
§  3.
Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych sprawuje koordynację i kontrolę w dziedzinach objętych zakresem jego działania.
§  4.
Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych:
1)
wydaje w sprawach należących do jego właściwości zarządzenia, wytyczne, wyjaśnienia i instrukcje,
2)
udziela wytycznych w sprawie zawierania układów zbiorowych pracy.
§  5.
Uzgodnienia z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych wymagają projekty:
1)
branżowych zasad wynagradzania, obejmujących:
a)
siatki taryfowe i tabele płac zasadniczych,
b)
generalne założenia stosowania branżowych systemów wynagradzania,
c)
formy rekompensat za pracę w trudnych, uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia warunkach pracy,
d)
ramowe zasady tworzenia i podziału premii i nagród wypłacanych poza planowym funduszem płac,
e)
dodatki, dopłaty i świadczenia z tytułu pracy,
2)
branżowych taryfikatorów kwalifikacyjnych oraz zasad ich zmian i uzupełnień,
3)
ogólnobranżowych normatywów wyposażenia zakładów w urządzenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz w urządzenia socjalne i bytowe,
4)
układów zbiorowych pracy, a także protokołów dodatkowych wprowadzających istotne zmiany w zakresie praw i obowiązków pracowników,
5)
odrębnych unormowań z zakresu prawa pracy, ubezpieczeń społecznych, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz spraw socjalnych dla niektórych grup pracowników.
§  6.
Opinii Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych wymagają:
1)
projekty ogólnokrajowych bilansów zasobów ludzkich, planów wzrostu zatrudnienia w przekroju gałęziowo-branżowym, działowym, terytorialnym i kwalifikacyjnym,
2)
rozmiary rekrutacji uczniów i studentów do poszczególnych typów szkół zawodowych i wyższych, sieć i profil tych szkół,
3)
założenia i kierunki polityki lokalizacji inwestycji oraz lokalizacja zakładów o swobodnych warunkach lokalizacji - objętych planem centralnym - wpływających na zmiany liczby miejsc pracy,
4)
ogólnokrajowe i branżowe plany zatrudnienia i przyrostu funduszu płac, w szczególności z punktu widzenia środków przeznaczonych na opłacanie przyrostu wydajności pracy, przeszeregowania, awanse,
5)
projekty taryfikatorów kwalifikacyjnych dla zawodów występujących wyłącznie w jednym resorcie.
§  7.
1.
Zadania wymienione w § 2 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 7 Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych wykonuje w porozumieniu z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.
2.
Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych przy wykonywaniu zadań współdziała:
1)
z właściwymi ministrami, a w szczególności:
a)
z Ministrem Finansów - przy ustalaniu zasad tworzenia funduszów socjalnych i mieszkaniowych, określaniu normatywów świadczeń socjalnych i bytowych oraz programowaniu ogólnych systemów zachęt materialnych,
b)
z Ministrem Spraw Wewnętrznych - przy programowaniu prac nad perspektywicznym, kompleksowym, centralnym i terenowym systemem ewidencji ludności,
2)
z Centralną Radą Związków Zawodowych:
a)
przy opracowywaniu i wydawaniu przepisów i wyjaśnień o istotnym znaczeniu w sprawach zatrudnienia, płac, świadczeń, organizacji i normowania pracy, prawa pracy, warunków pracy i warunków socjalnych załóg, ubezpieczeń społecznych oraz zaopatrzeń emerytalnych i rentowych,
b)
przy udzielaniu wytycznych w sprawie zawierania układów zbiorowych pracy,
3)
z organizacjami społecznymi, których statutowa działalność wiąże się z jego zakresem działania, oraz udziela tym organizacjom pomocy dla realizacji ich zadań.
§  8.
Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych opracowuje w porozumieniu z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego i Ministrem Finansów system ewidencji pracowników i dochodów z tytułu pracy oraz świadczeń, jak również współdziała w ustalaniu klasyfikacji i nomenklatur w tym zakresie.
§  9.
Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych sprawuje nadzór nad działalnością organów prezydiów rad narodowych do spraw zatrudnienia w zakresie ustalonym ustawą o radach narodowych.
§  10.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Wszystkie wyroby tytoniowe wkrótce trafią do systemu Track&Trace

Punkty sprzedaży wyrobów tytoniowych czekają nowe obowiązki. Unijnym Systemem Śledzenia Ruchu i Pochodzenia Wyrobów Tytoniowych (Track&Trace) obecnie objęte są papierosy i tytoń do samodzielnego skręcania papierosów. Od 20 maja trafią do niego także wszystkie inne wyroby zawierające w swoim składzie tytoń. W systemie muszą się również zarejestrować punkty sprzedaży wyrobów tytoniowych.

Krzysztof Koślicki 05.02.2024