Inspekcja Handlowa.

USTAWA
z dnia 25 lutego 1958 r.
o Inspekcji Handlowej.

Art.  1.
1.
Inspekcja Handlowa jest powołana do ochrony interesów konsumentów oraz interesów gospodarczych państwa.
2.
Do zadań Inspekcji Handlowej należy:
1)
kontrola legalności i rzetelności działania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów odrębnych, w zakresie produkcji, handlu i usług,
2)
kontrola jakości i bezpieczeństwa towarów i usług, w szczególności zagrażających życiu lub zdrowiu konsumentów,
3)
podejmowanie kontroli, mediacji i innych działań interwencyjnych w celu ochrony indywidualnych interesów i praw konsumentów,
4)
prowadzenie centralnych i wojewódzkich laboratoriów kontrolno-analitycznych,
5)
organizowanie i prowadzenie polubownego sądownictwa konsumenckiego,
6)
prowadzenie poradnictwa konsumenckiego,
7)
wykonywanie innych zadań określonych w przepisach odrębnych.
Art.  2.
1.
Zadania określone w art. 1 wykonują następujące organy:
1)
Główny Inspektor Inspekcji Handlowej, zwany dalej "Głównym Inspektorem",
2)
wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora inspekcji handlowej, zwanego dalej "wojewódzkim inspektorem", jako kierownika wojewódzkiej inspekcji handlowej wchodzącej w skład zespolonej administracji wojewódzkiej.
2.
Wojewódzki inspektor wykonuje w imieniu wojewody zadania i kompetencje Inspekcji Handlowej określone w ustawie oraz przepisach odrębnych.
3.
Wojewódzki inspektor kieruje działalnością wojewódzkiego inspektoratu inspekcji handlowej.
4.
W rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego, w sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Inspekcji Handlowej, organem właściwym jest wojewódzki inspektor i jako organ wyższego stopnia Główny Inspektor.
Art.  3.
1.
Głównego Inspektora powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
2.
Zastępcę Głównego Inspektora powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Głównego Inspektora.
3.
Główny Inspektor kieruje działalnością Inspekcji Handlowej przy pomocy Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej.
4.
Wojewódzkiego inspektora i jego zastępcę powołuje i odwołuje wojewoda, po zasięgnięciu opinii Głównego Inspektora.
Art.  4.

Organizację Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej określi statut nadany, w drodze rozporządzenia, przez Prezesa Rady Ministrów.

Art.  5.
1.
Organy Inspekcji Handlowej wykonują zadania określone w ustawie, na podstawie okresowych planów pracy; mogą też podejmować kontrole nie planowane, jeżeli wymagają tego okoliczności faktyczne.
2.
Główny Inspektor opracowuje kierunki działania Inspekcji Handlowej oraz plany kontroli o znaczeniu krajowym, zatwierdzane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
3.
Wojewódzcy inspektorzy ustalają plany pracy uwzględniające kierunki działania i plany kontroli, o których mowa w ust. 2, oraz wnioski wojewody.
Art.  6.
1.
Inspekcja Handlowa współdziała z organami kontroli państwowej, spółdzielczej i społecznej.
2.
Zadania ochrony konsumenta w zakresie określonym ustawą oraz innymi przepisami sprawują również organy jednostek samorządu terytorialnego.
3.
W szczególności zadania jednostek samorządu terytorialnego w zakresie ochrony konsumenta wykonuje powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów, powoływany i odwoływany przez radę powiatu (radę miasta na prawach powiatu) na zasadach określonych odrębnymi przepisami, które ustalają również szczegółowy zakres jego działania i przysługujące mu uprawnienia.
4.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zasady współpracy organów Inspekcji Handlowej z powiatowym (miejskim) rzecznikiem konsumentów, a także z innymi organami administracji publicznej i instytucjami kontrolnymi, w tym organizacjami pozarządowymi działającymi w zakresie, o którym mowa w art. 1 ust. 2.
Art.  7.
1.
Dla wykonania swoich zadań organy Inspekcji Handlowej uprawnione są do:
1)
dokonywania inspekcji w następujących jednostkach uspołecznionych i prywatnych:
a)
w przedsiębiorstwach i innych jednostkach handlowych i przemysłu gastronomicznego,
b)
w jednostkach handlu detalicznego prowadzonych przez przedsiębiorstwa produkcyjne i usługowe,
c)
w przedsiębiorstwach produkujących towary na potrzeby handlu i przemysłu gastronomicznego,
d)
(skreślony),
e)
w portach rybackich w zakresie kontroli klasyfikacji ryb morskich wysyłanych z tych portów dla jednostek handlu hurtowego i detalicznego,
f)
w przedsiębiorstwach i zakładach świadczących usługi dla ludności,
2)
dokonywania inspekcji przewożonych towarów przeznaczonych na zaopatrzenie rynku wewnętrznego,
3)
badania dokumentów i ksiąg, żądania wyjaśnień, zbierania i zabezpieczania dowodów oraz w przypadkach uzasadnionych - zarządzenia przeprowadzania inwentaryzacji i sprawdzania tożsamości osób,
4)
nieodpłatnego pobierania prób towarów w trybie i na zasadach, które określi Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia.
2.
Wykonanie czynności wymienionych w ust. 1 powinno odbywać się w miarę możności w obecności kierownika inspekcjonowanej placówki lub osoby upoważnionej do zastępowania go.
3.
Z przebiegu czynności sporządza się protokół, który należy przedstawić do podpisu kierownikowi placówki lub osobie go zastępującej. Osoby te mogą zgłosić do protokołu swoje uwagi.
4.
Inspektorat przesyła odpis protokołu właściwej jednostce nadrzędnej lub organizacji gospodarczej.
Art.  8.
1.
W razie stwierdzenia w toku inspekcji poważnego naruszenia przepisów albo zasad prawidłowego obrotu towarowego lub działalności usługowej, organy Inspekcji Handlowej mogą na piśmie wydać na miejscu do niezwłocznego wykonania niezbędne zarządzenia, jeżeli natychmiastowe przerwanie stwierdzonego stanu rzeczy jest ze względu na interes społeczny konieczne.
2.
Do wydanych zarządzeń stosuje się odpowiednio przepis art. 7 ust. 4.
3.
W celu zapobieżenia wprowadzaniu do obrotu towaru, którego jakość nie odpowiada jakości deklarowanej, organy Inspekcji Handlowej mogą w toku lub w wyniku inspekcji dokonywać zabezpieczenia tego towaru, jeżeli jest to konieczne ze względu na interes społeczny. Zabezpieczenie powinno być uchylone, jeżeli towar zostanie przeklasyfikowany lub doprowadzony do właściwej jakości albo wyłączony z obrotu.
Art.  9.

Jeżeli w czasie przeprowadzania inspekcji zachodzi podejrzenie, że popełnione zostało przestępstwo, organy Inspekcji Handlowej, o ile same nie są właściwe do ścigania, zawiadamiają o tym niezwłocznie właściwe organy, a nadto prowadzą dochodzenie w celu zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa oraz ujawnienia sprawcy. Po dokonaniu tych czynności organy Inspekcji Handlowej przekazują niezwłocznie akta dochodzenia właściwym organom Policji, a w sprawach, w których śledztwo jest obowiązkowe - prokuratorowi.

Art.  10.
1.
Organy Inspekcji Handlowej mogą wytaczać w terminach przewidzianych w Kodeksie postępowania karnego lub popierać powództwo cywilne w postępowaniu karnym, jeżeli wymaga tego interes społeczny.
2. 1
Przepis art. 66 § 4 Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio w wypadku wniesienia powództwa cywilnego przez organy Inspekcji Handlowej.
Art.  11.

Kto przez niewykonanie zarządzeń lub żądań opartych na przepisach ustawy lub rozporządzenia wydanego na podstawie art. 13 ustawy umyślnie utrudnia organom Inspekcji Handlowej wykonywanie ich zadań - podlega karze grzywny do 1.500 zł.

Art.  12.

Orzekanie w sprawach określonych w art. 11 następuje w trybie przepisów o orzecznictwie karno-administracyjnym.

Art.  13.
1.
W postępowaniu kontrolnym przed organami Inspekcji Handlowej w zakresie nie uregulowanym ustawą stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
2.
Inspektorzy Inspekcji Handlowej w związku z wykonywanymi czynnościami kontrolnymi korzystają z ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.
3.
Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania organów Inspekcji Handlowej.
Art.  14.

Przepisów ustawy nie stosuje się do:

1)
zakładów handlowych i usługowych znajdujących się na terenach zamkniętych podlegających Ministrowi Obrony Narodowej i ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych 2 ,
2)
zakładów produkujących i zbywających energię elektryczną i cieplną oraz paliwa gazowe.
Art.  15.

Traci moc dekret z dnia 21 września 1950 r. o Państwowej Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 1950 r. Nr 44, poz. 396 i z 1954 r. Nr 15, poz. 56).

1 Przepis nieaktualny w związku z uchyleniem Kodeksu postępowania karnego z dnia 19 marca 1928 r. (Dz.U.50.40.364) oraz dekretu z dnia 21 grudnia 1955 r. o zmianie przepisów postępowania karnego (Dz.U.55.46.309) przez art. III pkt 1 i 8 ustawy z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego (Dz.U.69.13.97).
2 W brzmieniu ustalonym przez art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 24 i art. 94 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U.99.82.928), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1999.105.1205 t.j.

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Inspekcja Handlowa.
Data aktu: 25/02/1958
Data ogłoszenia: 23/12/1999
Data wejścia w życie: 08/03/1958