Zm.: ustawa o instytutach naukowo-badawczych.

USTAWA
z dnia 31 marca 1965 r.
o zmianie ustawy o instytutach naukowo-badawczych.

Art.  1.

W ustawie z dnia 17 lutego 1961 r. o instytutach naukowo-badawczych (Dz. U. Nr 12, poz. 60) wprowadza się następujące zmiany:

1)
w art. 4 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Rada Ministrów podejmuje uchwałę o utworzeniu instytutu na wniosek zainteresowanego ministra, zaopiniowany przez Przewodniczącego Komitetu Nauki i Techniki oraz Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk.";

2)
w art. 9 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Na dyrektora instytutu i jego zastępcę do spraw naukowo-badawczych może być powołany jedynie samodzielny pracownik naukowo-badawczy.";

3)
w art. 10 ust. 3:
a)
pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie:

"1) przewodniczący, którym może być jedynie samodzielny pracownik naukowo-badawczy instytutu lub spoza instytutu albo osoba zajmująca stanowisko profesora lub docenta etatowego w szkolnictwie wyższym,

2) członkowie, którymi mogą być samodzielni pracownicy naukowo-badawczy instytutu oraz spoza instytutu, osoby posiadające tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy docenta albo zajmujące stanowisko profesora lub docenta etatowego z zakresu dziedziny nauki lub dyscypliny naukowej, stanowiącego główne kierunki prac naukowo-badawczych instytutu, a także wysoko kwalifikowani praktycy z dziedziny objętej zakresem działania instytutu.",

b)
pkt 3 skreśla się;
4)
art. 15 otrzymuje brzmienie:

"Art. 15. W instytutach zatrudnieni są:

1) pracownicy naukowo-badawczy,

2) dyplomowani pracownicy dokumentacji naukowej i dokumentaliści służby informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej,

3) bibliotekarze dyplomowani,

4) pracownicy służby bibliotecznej,

5) pracownicy inżynieryjni, techniczni i inni równorzędni,

6) pracownicy administracyjni,

7) robotnicy i inni pracownicy fizyczni.";

5)
po art. 15 dodaje się nowe art. 15a i 15b w brzmieniu:

"Art. 15a. Pracownikiem naukowo-badawczym jest osoba, która posiada kwalifikacje określone w niniejszej ustawie i w przepisach na jej podstawie wydanych i została powołana na stanowisko samodzielnego pracownika naukowo-badawczego, adiunkta, starszego asystenta i asystenta.

Art. 15b. 1. Podstawowym obowiązkiem pracownika naukowo-badawczego jest twórcza praca badawcza, wykonywana zgodnie z planem badań, wewnętrzną organizacją i podziałem czynności oraz regulaminem pracy jednostki organizacyjnej, do której pracownik został przydzielony.

2. Samodzielni pracownicy naukowo-badawczy instytutu kierują pracami naukowo-badawczymi albo wykonują te prace samodzielnie.

3. Adiunkci, starsi asystenci, asystenci wykonują prace naukowo-badawcze pod kierownictwem samodzielnych pracowników naukowo-badawczych.";

6)
art. 16-20 otrzymują brzmienie:

"Art. 16. 1. Na stanowisko samodzielnego pracownika naukowo-badawczego może być powołana osoba, która:

1) posiada tytuł naukowy profesora zwyczajnego lub profesora nadzwyczajnego lub

2) uzyskała stopień lub tytuł naukowy docenta albo

3) uzyskała stopień naukowy doktora i posiada określony w rozporządzeniu przewidzianym w art. 29 staż pracy naukowo-badawczej lub zawodowej, a ponadto wykazuje się dorobkiem naukowym potwierdzającym kwalifikacje kandydata do samodzielnej pracy badawczej.

2. Na stanowisko samodzielnego pracownika naukowo-badawczego może być powołana również osoba, która ukończyła studia wyższe i posiada określony w rozporządzeniu przewidzianym w art. 29 staż pracy naukowo-badawczej lub zawodowej, a ponadto wykazuje się dorobkiem naukowo-badawczym z dziedziny badań objętych zakresem działania instytutu lub pokrewnej, potwierdzającym jej kwalifikacje do samodzielnej pracy naukowo-badawczej.

3. Kwalifikacje, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i ust. 2, stwierdza Główna Komisja Kwalifikacyjna działająca na podstawie ustawy o Polskiej Akademii Nauk.

Art. 17. Na stanowisko asystenta, starszego asystenta lub adiunkta mogą być powołane osoby:

1) które uzyskały stopień naukowy doktora lub

2) które ukończyły studia wyższe i wykazały się zdolnościami i przydatnością do prac naukowo-badawczych w instytucie oraz posiadają określony w rozporządzeniu przewidzianym w art. 29 staż pracy zawodowej.

Art. 18. Rada Ministrów może określić w rozporządzeniu przewidzianym w art. 29 szczególnie uzasadnione przypadki, w których na stanowisko pracownika naukowo-badawczego może być powołana osoba nie odpowiadająca warunkom określonym w art. 16 i 17.

Art. 19. 1. Samodzielnych pracowników naukowo-badawczych zatrudnia się w instytucie w drodze mianowania.

2. Adiunkt, który uzyskał stopień doktora, może być zatrudniony albo w drodze mianowania, albo na podstawie umowy o pracę.

3. Bibliotekarze dyplomowani i dyplomowani pracownicy dokumentacji naukowej mogą być zatrudnieni w drodze mianowania lub na podstawie umowy o pracę.

4. Wszystkich innych pracowników zatrudnia się w instytucie na podstawie umowy o pracę.

5. Pracownicy naukowo-badawczy zatrudnieni w innej instytucji na podstawie mianowania mogą być zatrudnieni dodatkowo w instytucie tylko na podstawie umowy o pracę.

Art. 20. 1. Na stanowisko samodzielnego pracownika naukowo-badawczego powołuje i odwołuje właściwy minister na wniosek dyrektora instytutu zaopiniowany przez radę naukową instytutu.

2. Adiunktów, starszych asystentów i asystentów powołuje dyrektor instytutu. Powołanie następuje po stwierdzeniu przez radę naukową instytutu, że ubiegający się kandydat odpowiada warunkom określonym w art. 17.

3. Adiunkta ze stopniem doktora w drodze mianowania powołuje właściwy minister na wniosek dyrektora instytutu.";

7)
art. 21 otrzymuje brzmienie:

"Art. 21. 1. Pracownik naukowo-badawczy mianowany w instytucie może być przeniesiony na odpowiednie stanowisko do pracy w zakresie tej samej specjalności naukowej do innego instytutu, innej jednostki organizacyjnej wymagającej zatrudnienia pracowników naukowo-badawczych (art. 32), Polskiej Akademii Nauk albo szkoły wyższej lub wyższej szkoły zawodowej.

2. Przeniesienie następuje na prośbę lub za zgodą zainteresowanego. W wyjątkowych przypadkach w razie konieczności zapewnienia należytej obsady stanowisk pracowników naukowo-badawczych, zniesienia lub przekształcenia instytutu albo też przeprowadzenia w instytucie innych istotnych zmian organizacyjnych lub jeśli wymaga tego kształcenie kadr w szkolnictwie wyższym, można przenieść pracownika naukowo-badawczego, który nie wyraził na to zgody.

3. Przeniesienia dokonuje organ właściwy do mianowania w nowym miejscu pracy w porozumieniu z organem właściwym do mianowania w dotychczasowym miejscu pracy zainteresowanego. Przed wydaniem decyzji należy zasięgnąć opinii odpowiednich rad naukowych.";

8)
po art. 21 dodaje się nowe art. 21a i 21b w brzmieniu:

"Art. 21a. 1. Pracownik naukowo-badawczy mianowany w instytucie może być zobowiązany w zakresie swojej specjalności naukowej i w ramach ogólnego wymiaru zajęć obowiązkowych do pracy w innym instytucie naukowo-badawczym lub placówce naukowej Polskiej Akademii Nauk, w szkole wyższej lub w wyższej szkole zawodowej.

2. Decyzje na podstawie ust. 1 wydaje minister sprawujący nadzór nad instytutem; w przypadku gdy pracownik ma być zobowiązany do pracy w instytucji nie podlegającej temu ministrowi, decyzja, o której mowa w ust. 1, zostaje podjęta w porozumieniu z zainteresowanym ministrem lub Sekretarzem Naukowym Polskiej Akademii Nauk.

Art. 21b. 1. Stosunek służbowy z pracownikiem naukowo-badawczym, który ukończył 65 lat życia, może być rozwiązany na prośbę pracownika z zachowaniem praw emerytalnych.

2. Stosunek służbowy rozwiązuje się z pracownikiem naukowo-badawczym, który ukończył 70 lat życia.

3. W przypadkach określonych w ust. 1 i 2 rozwiązanie stosunku służbowego następuje po 3-miesięcznym wypowiedzeniu.

4. Na wniosek rady naukowej instytutu zgłoszony za zgodą samodzielnego pracownika naukowo-badawczego, zaopiniowany przez dyrektora instytutu, minister może przedłużać czas trwania stosunku służbowego z samodzielnym pracownikiem naukowo-badawczym, który ukończył 70 lat życia, na dalsze okresy trzyletnie. W razie nieprzedłużenia stosunku służbowego na dalszy okres trzyletni stosunek służbowy ulega rozwiązaniu.";

9)
art. 22 i 23 otrzymuje brzmienie:

"Art. 22. 1. Stosunek służbowy z mianowanymi pracownikami naukowo-badawczymi podlega rozwiązaniu:

1) na prośbę pracownika, zgłoszoną nie później niż na trzy miesiące przed terminem rozwiązania,

2) w razie choroby pracownika, powodującej trwałą niezdolność do pracy naukowo-badawczej, stwierdzoną orzeczeniem właściwych organów określonych przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w porozumieniu z Przewodniczącym Komitetu Pracy i Płac; zwolnienie następuje po upływie trzech miesięcy od daty wydania prawomocnego orzeczenia,

3) w przypadkach likwidacji lub podziału instytutu albo połączenia z innym instytutem; rozwiązanie stosunku służbowego następuje po 3-miesięcznym wypowiedzeniu,

4) w przypadkach wyjątkowych, gdy działalność naukowo-badawcza pracownika pozostaje w rażącej sprzeczności z zadaniami instytutu lub obowiązkami pracownika naukowo-badawczego.

2. Organ właściwy do mianowania może zwolnić z zajmowanego stanowiska pracownika naukowo-badawczego, który nie zastosował się do decyzji o przeniesieniu na inne stanowisko, w przypadku określonym w art. 21 ust. 2.

Art. 23. Stosunek służbowy z pracownikiem naukowo-badawczym rozwiązuje się z mocy prawa w razie:

1) prawomocnego ukarania w trybie dyscyplinarnym karą dyscyplinarnego zwolnienia ze służby lub wydalenia ze służby,

2) pozbawienia tytułu naukowego,

3) prawomocnego skazania na utratę praw publicznych lub obywatelskich praw honorowych.";

10)
art. 24 otrzymuje brzmienie:

"Art. 24. Pracownik naukowo-badawczy powołany na funkcję kierowniczą w instytucie może być odwołany z tego stanowiska przez organ, który go powołał; odwołanie to nie powoduje rozwiązania jego stosunku służbowego jako pracownika naukowo-badawczego.";

11)
po art. 25 dodaje się nowe art. 25a i 25b w brzmieniu:

"Art. 25a. 1. Na stanowisko bibliotekarza dyplomowanego może być powołana osoba, która posiada tytuł magistra, magistra-inżyniera, lekarza lub tytuł równorzędny, odpowiedni staż pracy bibliotecznej, złożyła egzamin bibliotekarski lub została zwolniona od tego egzaminu w przepisanym trybie.

2. Bibliotekarzami dyplomowanymi są:

- starszy kustosz dyplomowany,

- kustosz dyplomowany,

- adiunkt biblioteczny,

- asystent biblioteczny.

Art. 25b. 1. Na stanowisko dyplomowanego pracownika dokumentacji naukowej może być powołana osoba, która posiada tytuł magistra, magistra-inżyniera, lekarza lub tytuł równorzędny, odpowiedni staż pracy dokumentacyjnej, złożyła egzamin lub została zwolniona od tego egzaminu w przepisanym trybie.

2. Dyplomowanymi pracownikami dokumentacji naukowej są:

- starszy dokumentalista dyplomowany,

- dokumentalista dyplomowany,

- adiunkt dokumentacji naukowej,

- asystent dokumentacji naukowej.";

12)
w art. 26 ust. 2 wyrazy "pracownikom nauki w rozumieniu ustawy z dnia 5 listopada 1958 r. o szkołach wyższych (Dz. U. Nr 68, poz. 336)" zastępuje się wyrazami "pracownikom naukowo-dydaktycznym wymienionym w art. 88 ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 5 listopada 1958 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 1958 r. Nr 68, poz. 336, z 1960 r. Nr 9, poz. 56, Nr 10, poz. 64, z 1962 r. Nr 20, poz. 88 i z 1965 r. Nr 14, poz. 98).";
13)
po art. 26 dodaje się nowy art. 26a w brzmieniu:

"Art. 26a. Postanowienia art. 19 ust. 5 oraz art. 26 ust. 2 pkt 1 i 2 mają odpowiednie zastosowanie do dyplomowanych pracowników dokumentacji naukowej i bibliotekarzy dyplomowanych, a w przypadkach powołania ich w drodze mianowania ponadto art. 20 ust. 3, 21, 21b, 22-24, 27 i 28.";

14)
art. 29-32 otrzymują brzmienie:

"Art. 29. 1. Rada Ministrów wyda w drodze rozporządzenia przepisy wykonawcze do art. 10 i 15-27 ustawy.

2. W szczególności przepisy wydane na podstawie ust. 1 ustalą:

1) kategorie stanowisk pracowników naukowo-badawczych, ich podstawowe obowiązki, warunki i tryb ich powoływania i awansowania, zasady i sposób określania i zaliczania stażu pracy, zasady i warunki ustalania czasu pracy i wykonywania zajęć zarobkowych poza zajęciami w instytucie, warunki i tryb obniżania czasu pracy oraz udzielania płatnych urlopów i stypendiów dla celów podnoszenia kwalifikacji,

2) zasady zatrudniania i wynagradzania pracowników określonych w art. 15 pkt 2-7,

3) organy dyscyplinarne i ich organizację, tryb postępowania dyscyplinarnego oraz zasady i tryb wykonywania kar dyscyplinarnych i ich darowania i zatarcia,

4) staż pracy wymagany do powołania na pracowników naukowo-badawczych osób, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 oraz w art. 17 pkt 2, a także przypadki powołania na pracowników naukowo-badawczych osób, nie odpowiadających warunkom określonym w art. 16 i 17.

3. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, zostaną ustalone ponadto:

1) postanowienia szczególne dotyczące dodatkowego zatrudnienia w instytucie na podstawie umowy o pracę pracowników naukowo-badawczych zatrudnionych na stanowiskach takich pracowników w innym instytucie, Polskiej Akademii Nauk i szkolnictwie wyższym lub na stanowiskach pracowników naukowo-dydaktycznych w tym szkolnictwie,

2) postanowienia szczególne dotyczące warunków, jakim powinni odpowiadać kandydaci na bibliotekarzy dyplomowanych i dyplomowanych pracowników dokumentacji naukowej, oraz warunków zatrudniania w instytutach naukowo-badawczych bibliotekarzy dyplomowanych, dyplomowanych pracowników dokumentacji naukowej i dokumentalistów służby informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej.

Art. 30. Instytutowi może być przyznane uprawnienie do nadawania stopni naukowych w trybie i na warunkach określonych w przepisach o stopniach naukowych i tytułach naukowych.

Art. 31. Pracownik naukowo-badawczy instytutu lub jednostki organizacyjnej, określonej w art. 32 ust. 1, może uzyskać tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego lub profesora zwyczajnego zgodnie z przepisami o stopniach naukowych i tytułach naukowych.

Art. 32. 1. W państwowych, społecznych i spółdzielczych jednostkach organizacyjnych nie będących instytutami, których planowa działalność wymaga prowadzenia prac naukowo-badawczych w rozumieniu art. 3 lub koordynacji tych prac, a w szczególności w centralnych branżowych i zakładowych jednostkach organizacyjnych powołanych dla celów naukowo-badawczych, w bibliotekach, archiwach i w muzeach mogą być zatrudnieni pracownicy naukowo-badawczy.

2. Do pracowników naukowo-badawczych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 15a-18 oraz art. 19-25, art. 26, art. 27-28. Postanowienia szczególne w tym przedmiocie określi Rada Ministrów w drodze rozporządzenia, o którym mowa w art. 29.

3. Wykaz jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1, ustala Przewodniczący Komitetu Nauki i Techniki na wniosek zainteresowanych ministrów.

4. W jednostkach organizacyjnych, o których mowa w ust. 1, może być powołana rada naukowa przez właściwego ministra.

5. Do rad naukowych w jednostkach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 10.";

15)
w art. 33:
a)
w ust. 1 wyrazy "instytutów" zastępuje się przez wyrazy "wojskowych instytutów naukowo-badawczych",
b)
ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Warunkiem powołania na stanowisko pracownika naukowo-badawczego jest posiadanie kwalifikacji określonych w niniejszej ustawie. Kwalifikacje, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 3 i ust. 2, stwierdza Rada Wyższego Szkolnictwa Wojskowego, ustanowiona w art. 5 ustawy z dnia 31 marca 1965 r. o wyższym szkolnictwie wojskowym (Dz. U. Nr 14, poz. 102),

c)
ust. 4 skreśla się;
16)
w art. 25, 26, 27, 28 i 33 ust. 2 wyrazy "pracownik naukowy" w różnych liczbach i przypadkach zastępuje się wyrazami "pracownik naukowo-badawczy" w odpowiedniej liczbie i przypadku.
Art.  2.
1.
Osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy zajmują w instytucie:
1)
stanowiska samodzielnych pracowników nauki,
2)
stanowiska samodzielnych pracowników naukowo-badawczych,

stają się samodzielnymi pracownikami naukowo-badawczymi w rozumieniu niniejszej ustawy.

2.
Osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy zajmują w instytucie stanowiska adiunkta, starszego asystenta i asystenta, nabywają wszelkie uprawnienia adiunkta, starszego asystenta i asystenta na stanowiskach dotychczas zajmowanych.
3.
Stosunek służbowy pracowników mianowanych, którzy w myśl ustawy powinni być zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, przekształca się z dniem wejścia w życie ustawy w stosunek pracy oparty na umowie.
Art.  3.

Przewodniczący Komitetu Nauki i Techniki ogłosi w Dzienniku Ustaw jednolity tekst ustawy o instytutach naukowo-badawczych z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem wydania jednolitego tekstu i z zastosowaniem ciągłej numeracji artykułów, ustępów i punktów.

Art.  4.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024