Określenie kopalin, których wydobywanie podlega prawu górniczemu, oraz wydobywanie kopalin przez posiadacza powierzchni gruntu na własne potrzeby.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 16 marca 1962 r.
w sprawie określenia kopalin, których wydobywanie podlega prawu górniczemu, oraz w sprawie wydobywania kopalin przez posiadacza powierzchni gruntu na własne potrzeby.

Na podstawie art. 1 ust. 4 i art. 6 dekretu z dnia 6 maja 1953 r. - Prawo górnicze (Dz. U. z 1961 r. Nr 23, poz. 113) zarządza się, co następuje:
§  1.
Prawu górniczemu podlega na całym obszarze Państwa wydobywanie następujących kopalin:
1)
antracyt, węgiel kamienny, węgiel brunatny i utwory sapropelowe;
2)
antymon, arsen, beryl, bizmut, cer, chrom, cyna, cynk, cyrkon, gal, german, glin, ind, kadm, kobalt, lit, magnez, mangan, miedź, molibden, nikiel, niob, ołów, platyna i jej pokrewne metale (platynowce), rad, ren, rtęć, rubid, selen, skand, srebro, stront, tal, tantal, tellur, tytan, uran, wanad, wolfram, złoto i żelazo - bądź w stanie rodzimym, bądź jako rudy nadające się do technicznego uzyskiwania z nich metali, ich stopów i związków, z wyłączeniem rud żelaznych darniowych;
3)
kopaliny bitumiczne w stanie gazowym, płynnym i stałym, w szczególności gaz ziemny, ropa naftowa, wosk ziemny, asfalt naturalny oraz łupki bitumiczne nadające się do technicznego uzyskiwania z nich bituminów;
4)
sól kamienna, sole borowe, bromowe, jodowe, magnezowe i potasowe oraz solanki nadające się do technicznego uzyskiwania z nich boru, bromu, jodu, magnezu i potasu lub ich związków;
5)
wody lecznicze;
6)
siarka oraz piryt i inne kopaliny nadające się do technicznego uzyskiwania z nich siarki lub jej związków;
7)
kopaliny fosforowe nadające się do przeróbki na nawozy sztuczne i związki fosforowe;
8)
gliny i łupki ogniotrwałe (od 26 stożka Saegera wzwyż);
9)
kwarcyty i łupki kwarcytowe oraz łupki chlorytowo-serycytowe nadające się do wyrobów ogniotrwałych i materiałów budowlanych;
10)
azbest, baryt, bentonit, fluoryt, glinki białopalące, grafit, kwarc żyłowy, magnezyt, serpentynit, skalenie, topazyt, ziemia okrzemkowa i opoka lekka (ziemia krzemionkowa);
11)
glinki kamionkowe, kaoliny, ziemie farbiarskie (ochry i umbry), jeżeli ich złoża są przydatne do przemysłowej eksploatacji w rozmiarach przekraczających miejscowe potrzeby;
12)
kryształy minerałów nadające się do technicznego wykorzystania w przemyśle;
13)
bursztyn oraz kamienie szlachetne i półszlachetne;
14)
kamienie pochodzenia magmowego, w szczególności: andezyt, bazalt, diabaz, gabro, gnejs, granit, melafir, porfir i sienit; kamienie pochodzenia osadowego, w szczególności: anhydryt, dolomit, gips, kreda, margiel, piaskowce i wapień; kamienie pochodzenia metamorficznego, w szczególności kwarcyt i marmur; piaski i gliny formierskie, piaski szklarskie oraz piaski nadające się ze względu na ich jakość i miejsce zalegania do podsadzania wyrobisk górniczych - jeżeli ich złoża są przydatne do przemysłowej eksploatacji w rozmiarach przekraczających miejscowe potrzeby.
§  2.
1.
Prezes Centralnego Urzędu Geologii na wniosek właściwego ministra oraz w porozumieniu z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego:
1)
w odniesieniu do kopalin określonych w § 1 pkt 2, 3, 4, 6, 7, 9 i 12 stwierdza, że kopalina nadaje się do technicznego zastosowania lub do przeróbki,
2)
w odniesieniu do kopalin określonych w § 1 pkt 11 i 14 stwierdza w drodze zarządzenia, że złoże kopaliny jest przydatne do przemysłowej eksploatacji w rozmiarach przekraczających miejscowe potrzeby.
2.
Minister Zdrowia i Opieki Społecznej stwierdza, czy woda z określonego złoża jest wodą leczniczą w rozumieniu § 1 pkt 5.
§  3.
1.
Posiadacz powierzchni gruntu może w jego granicach wydobywać bez zezwolenia na własne potrzeby sposobem odkrywkowym i bez użycia materiałów wybuchowych następujące kopaliny podlegające prawu górniczemu w myśl § 1 i 2: węgiel brunatny, łupki bitumiczne, andezyt, bazalt, diabaz, dolomit, gabro, granit, gips, kredę, melafir, marmur, kwarcyt, porfir, sionit, serpentynit, piaskowce, wapień oraz ziemie farbiarskie.
2.
Przez wydobywanie kopaliny na własne potrzeby należy rozumieć wydobywanie jej dla zaspokojenia potrzeb posiadacza powierzchni gruntu i zamieszkałej z nim rodziny bez prawa sprzedaży lub udostępnienia wydobytej kopaliny osobom trzecim, jak również wydobywanie kopaliny w sposób określony w ust. 1 na cele związane z realizacją czynów społecznych.
3.
Posiadacz powierzchni gruntu nie może korzystać z prawa określonego w ust. 1, jeżeli prawo wydobywania określonej kopaliny na tym gruncie służy wyłącznie przedsiębiorstwu górniczemu wskutek utworzenia obszaru górniczego.
§  4.
1.
Posiadacz powierzchni gruntu wydobywający kopaliny stosownie do § 3 obowiązany jest zabezpieczyć miejsce wydobywania w sposób zapewniający bezpieczeństwo życia i zdrowia ludzkiego oraz ochronę interesu społecznego.
2.
Organ prezydium gromadzkiej rady narodowej wydaje niezbędne zarządzenia i nakazy zmierzające do wykonania obowiązków określonych w ust. 1.
§  5.
Organ prezydium gromadzkiej rady narodowej powinien zawiadomić właściwy do spraw przemysłu organ prezydium powiatowej rady narodowej o wydobywaniu kopaliny na własne potrzeby przez posiadacza powierzchni gruntu, jeżeli tego wymagają szczególne względy bezpieczeństwa albo ochrony złoża lub istniejących stosunków wodnych. Właściwy do spraw przemysłu organ prezydium powiatowej rady narodowej zarządza w razie potrzeby zastosowanie odpowiednich środków zapobiegawczych, a także może zakazać wydobywania kopaliny.
§  6.
Przepisy § 4 ust. 2 i § 5 mają odpowiednie zastosowanie do:
1)
właściwego do spraw przemysłu organu prezydium miejskiej, a w mieście podzielonym na dzielnice - dzielnicowej rady narodowej, jeśli kopalina wydobywana jest na obszarze miasta,
2)
właściwego organu prezydium rady narodowej osiedla, jeżeli kopalina wydobywana jest na terenie osiedla.
§  7.
Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 1954 r. w sprawie określenia kopalin, których poszukiwanie i wydobywanie podlega prawu górniczemu (Dz. U. Nr 5, poz. 12).
§  8.
Wykonanie rozporządzenia porucza się Prezesowi Rady Ministrów oraz zainteresowanym ministrom.
§  9.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1962.19.80

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Określenie kopalin, których wydobywanie podlega prawu górniczemu, oraz wydobywanie kopalin przez posiadacza powierzchni gruntu na własne potrzeby.
Data aktu: 16/03/1962
Data ogłoszenia: 02/04/1962
Data wejścia w życie: 02/04/1962