Sprawy z oskarżenia prywatnego.

USTAWA
z dnia 2 grudnia 1960 r.
o sprawach z oskarżenia prywatnego.

Art.  1.
§  1.
W sprawach z oskarżenia prywatnego rozprawę główną w sądzie pierwszej instancji poprzedza postępowanie pojednawcze.
§  2.
Postępowanie pojednawcze odbywa się na posiedzeniu niejawnym.
§  3.
W postępowaniu pojednawczym strony mogą korzystać z pomocy obrońcy i pełnomocnika.
Art.  2.
§  1.
Postępowanie pojednawcze prowadzi sędzia lub ławnik wyznaczony przez prezesa sądu.
§  2.
Przepisy dotyczące sędziów w zakresie orzekania oraz przewodniczenia stosuje się odpowiednio do ławników.
Art.  3.
§  1.
Posiedzenie w postępowaniu pojednawczym rozpoczyna ustne sprawozdanie prowadzącego postępowanie w przedmiocie oskarżenia oraz wezwanie stron do pojednania się.
§  2.
Z przebiegu postępowania spisuje się protokół, w którym uwzględnia się w szczególności stanowisko stron wobec wezwania ich do pojednania oraz wyniki przeprowadzonego postępowania pojednawczego.
Art.  4.
§  1.
Nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego na posiedzenie wyznaczone w postępowaniu pojednawczym uważa się za odstąpienie od oskarżenia; powoduje ono umorzenie postępowania karnego.
§  2.
W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego prowadzący postępowanie pojednawcze wyznacza termin rozprawy głównej; wówczas osoby obecne na posiedzeniu obowiązane są stawić się w nowym terminie bez osobnego wezwania.
Art.  5.
§  1.
Pojednanie się stron powoduje umorzenie postępowania karnego.
§  2.
Treść pojednania powinna być wpisana do protokołu posiedzenia i podpisana przez strony.
Art.  6.

W toku postępowania pojednawczego dopuszczalne jest pojednanie się obejmujące również inne sprawy z oskarżenia prywatnego toczące się jednocześnie pomiędzy tymi samymi stronami.

Art.  7.
§  1.
Pojednanie się stron może nastąpić również przez zawarcie ugody.
§  2.
Przedmiotem ugody mogą być również roszczenia pozostające w związku z przestępstwem.
§  3.
Ugoda zawarta w postępowaniu pojednawczym jest tytułem egzekucji sądowej po nadaniu przez sąd klauzuli wykonalności.
Art.  8.

W razie niedojścia do pojednania prowadzący postępowanie pojednawcze wyznacza termin rozprawy głównej, zawiadamiając o tym ustnie obecne strony. Strony te powinny zgłosić na tym posiedzeniu wnioski o wezwanie świadków oraz o sprowadzenie innych dowodów.

Art.  9.
§  1.
W sprawach z oskarżenia prywatnego sąd umarza postępowanie, jeżeli niebezpieczeństwo społeczne czynu jest znikome.
§  2.
Przepisu § 1 nie stosuje się w postępowaniu pojednawczym.
Art.  10.
§  1.
W sprawach o przestępstwa określone w art. 255 i 256 kodeksu karnego, a także w art. 239 kodeksu karnego sąd może przekazać sprawę do rozpoznania organizacji społecznej, której członkami są oskarżyciel i oskarżony, jeżeli względy społeczne i okoliczności sprawy za tym przemawiają, w szczególności jeżeli czyn dokonany został na zebraniu organizacji społecznej lub na terenie zakładu pracy, w którym są zatrudnieni oskarżyciel i oskarżony. Na postanowienie sądu nie służy zażalenie.
§  2.
W sprawach przekazanych na podstawie § 1 organizacja społeczna stosuje środki przewidziane w jej statucie.
§  3.
Sprawę przekazaną na podstawie § 1 prokurator, jeżeli wymaga tego interes społeczny, może skierować na drogę postępowania sądowego; art. 65 kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio.
§  4.
W przypadku przekazania sprawy na podstawie § 3 rozstrzygnięcie organizacji społecznej nie wiąże sądu.
Art.  11.
§  1.
W sprawach o przestępstwa określone w art. 255 kodeksu karnego prezes sądu, nie zarządzając doręczenia odpisu aktu oskarżenia, wnosi sprawę na posiedzenie niejawne w celu:
a)
odpowiedniego zastosowania art. 251 kodeksu postępowania karnego,
b)
umorzenia postępowania na podstawie art. 9 § 1,
c)
przekazania sprawy do rozpoznania organizacji społecznej (art. 10 § 1) bądź też
d)
skierowania sprawy do postępowania pojednawczego (art. 1).
§  2.
Na posiedzeniu niejawnym (§ 1) sąd orzeka w składzie jednego sędziego; prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników, jeżeli ze względu na jej okoliczności uzna to za wskazane.
§  3.
Na rozprawie sąd orzeka w składzie jednego sędziego i dwóch ławników.
Art.  12.
§  1.
W razie pojednania się stron w postępowaniu pojednawczym (art. 1), umorzenia postępowania na podstawie art. 9 § 1 albo przekazania sprawy organizacji społecznej do rozpoznania (art. 10 § 1) prezes sądu zarządza z urzędu zwrot połowy zryczałtowanej równowartości kosztów postępowania karnego wniesionej przez oskarżyciela prywatnego.
§  2.
Jeżeli pojednanie się stron nastąpiło w innym stadium postępowania, ma zastosowanie art. 442 lit. b) kodeksu postępowania karnego.
Art.  13.

Z powodu przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego nie można wszcząć postępowania karnego po upływie trzech miesięcy, a w przypadku objęcia oskarżenia w sprawie przez prokuratora (art. 65 kodeksu postępowania karnego) - po upływie 6 miesięcy od dnia, w którym pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa.

Art.  14.

W sprawach z oskarżenia prywatnego stosuje się przepisy kodeksu postępowania karnego, jeżeli przepisy niniejszej ustawy inaczej nie stanowią.

Art.  15.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z wyjątkiem art. 10, którego dzień wejścia w życie ustali Rada Ministrów w drodze rozporządzenia wydanego po zasięgnięciu opinii Centralnej Rady Związków Zawodowych.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1960.54.308

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Sprawy z oskarżenia prywatnego.
Data aktu: 02/12/1960
Data ogłoszenia: 08/12/1960
Data wejścia w życie: 08/12/1960