Określenie, którzy chałupnicy są pracownikami w rozumieniu dekretu o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

ROZPORZĄDZENIE
PRZEWODNICZĄCEGO KOMITETU PRACY I PŁAC
z dnia 8 lipca 1960 r.
w sprawie określenia, którzy chałupnicy są pracownikami w rozumieniu dekretu o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Na podstawie art. 4 ust. 3, art. 77 i art. 116 dekretu z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1958 r. Nr 23, poz. 97) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Osoby wykonujące pracę chałupniczą w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła z dnia 27 czerwca 1956 r. w sprawie określenia istotnych cech pracy chałupniczej, przemysłu domowego i przemysłu ludowego jako zatrudnień zarobkowych wyłączonych spod przepisów prawa przemysłowego (Dz. U. Nr 30, poz. 144) są pracownikami w rozumieniu dekretu z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1958 r. Nr 23, poz. 97), zwanego w dalszym ciągu "dekretem", jeżeli:
1)
pracę tę wykonują na podstawie pisemnej umowy zawartej z jednostką gospodarki uspołecznionej;
2)
osiągają z tytułu pracy chałupniczej zarobek wynoszący co najmniej 600 zł miesięcznie albo 500 zł, jeżeli chałupnik jest inwalidą III grupy, albo też 300 zł, jeżeli chałupnik jest inwalidą I lub II grupy (art. 12 dekretu);
3)
zarobek ich nie przekracza 3.000 zł miesięcznie.
2.
Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony mimo nieosiągnięcia przez chałupnika zarobku określonego w tym przepisie, jeżeli jednostka nadrzędna nad jednostką gospodarki uspołecznionej stwierdzi, że spowodowane to było przestojem w produkcji, który nie trwał dłużej niż 10 dni w danym miesiącu kalendarzowym, lub jeżeli chałupnik był niezdolny do pracy z powodu choroby. Za przestój uważa się przerwę w produkcji, która objęła wszystkich chałupników wytwarzających dla danej jednostki gospodarki uspołecznionej te same przedmioty produkcji. W razie przestoju lub choroby chałupnika kwoty zarobków określone w ust. 1 pkt 2 ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do skróconego okresu pracy w danym miesiącu kalendarzowym.
3.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w uzgodnieniu z Komitetem Pracy i Płac może zamiast zarobków określonych w ust. 1 pkt 2 przyjmować dla niektórych rodzajów produkcji niższe kwoty zarobków albo odpowiednie miesięczne normy pracy.
§  2.
1.
Chałupnika nie uważa się za pracownika w rozumieniu dekretu, jeżeli on sam albo członek jego rodziny, z którym prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, posiada przedsiębiorstwo przemysłowe lub handlowe albo zakład rzemieślniczy.
2. 1
Nie uważa się za pracownika w rozumieniu dekretu chałupnika, jeżeli on sam albo członek jego rodziny, z którym prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, jest podatnikiem podatku gruntowego, chyba że chałupnik jest zaliczony do I lub II grupy inwalidów, a przychód szacunkowy z gospodarstwa rolnego ustalony dla wymiaru podatku gruntowego nie przekracza kwoty 9.680 zł rocznie.
3.
Nie uważa się również za pracownika chałupnika będącego członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej.
4. 2
Za członków rodziny w rozumieniu ust. 1 i 2 uważa się małżonka, wstępnych, zstępnych, rodzeństwo, małżonków rodzeństwa, dzieci przysposobione i pasierbów.
5. 3
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w uzgodnieniu z Komitetem Pracy i Płac może w wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych rodzajem lub organizacją produkcji chałupniczej, uznawać za pracowników chałupników będących podatnikami podatku gruntowego, pod warunkiem jednak, że przychód szacunkowy z gospodarstwa rolnego ustalony dla wymiaru podatku gruntowego nie przekracza kwoty 9.680 zł rocznie.
§  3.
Nie uważa się za pracowników w rozumieniu dekretu chałupników wykonujących pracę chałupniczą na rzecz zakładów handlowych lub spółdzielczych zrzeszeń chałupników i wytwórców domowych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w uzgodnieniu z Komitetem Pracy i Płac może w wyjątkowych przypadkach uzasadnionych rodzajem lub organizacją produkcji chałupniczej - uznawać takich chałupników za pracowników.
§  4.
Przepisy rozporządzenia nie dotyczą chałupników, którzy są już pracownikami w rozumieniu dekretu z tytułu innej pracy niż chałupnicza.
§  5.
1. 4
Za okresy zatrudnienia wymagane do uzyskania prawa do renty uważa się kalendarzowe okresy miesięczne, w ciągu których chałupnik odpowiadał warunkom przewidzianym w § 1 i nie zachodziły okoliczności określone w § 2 i 3, pozbawiające chałupnika prawa do uznania go za pracownika.
2. 5
Chałupnik uważany jest za pracownika w zakresie uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia:
1)
na wypadek choroby i macierzyństwa, jeżeli warunki określone w § 1 spełniał w miesiącu kalendarzowym bezpośrednio poprzedzającym miesiąc, w którym zaszły okoliczności uzasadniające prawo do świadczeń,
2)
rodzinnego, jeżeli warunki określone w § 1 spełniał w miesiącu kalendarzowym, w którym zaszły okoliczności uzasadniające prawo do świadczeń -
3)
i nie zachodziły okoliczności określone w § 2 i 3, pozbawiające chałupnika prawa do uznania go za pracownika,";
4)
w § 6 ust. 2 na końcu zdania skreśla się kreskę i cyfrę "4" oraz dodaje się wyrazy "i nie zachodziły okoliczności określone w § 2 i 3, pozbawiające chałupnika prawa do uznania go za pracownika.
3.
W stosunku do chałupnika, który nie przepracował jeszcze miesiąca kalendarzowego, warunek określony w ust. 2 uważa się za spełniony, jeżeli chałupnik odpowiada warunkom określonym w § 1 ust. 1 pkt 1 i 3.
§  6.
1.
Zaliczenie okresów zatrudnienia w pracy chałupniczej następuje na podstawie legitymacji ubezpieczeniowej wprowadzonej na podstawie art. 7 ustawy z dnia 6 czerwca 1958 r. o zwalczaniu nadużyć w zakresie wykorzystywania zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy (Dz. U. Nr 35, poz. 154) lub na podstawie innych oryginalnych dokumentów.
2.
Wpisu okresów zatrudnienia w pracy chałupniczej do legitymacji ubezpieczeniowej za czas od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia do dnia wydania chałupnikowi legitymacji ubezpieczeniowej dokonuje na podstawie posiadanych dokumentów jednostka gospodarki uspołecznionej dla której chałupnik wykonywał pracę, po stwierdzeniu, że chałupnik spełniał warunki określone w § 1-4.
§  7.
Okresy pracy chałupniczej poprzedzające datę wejścia w życie niniejszego rozporządzenia uważa się za okresy zatrudnienia, jeżeli chałupnik podlegał obowiązkowi ubezpieczenia społecznego na podstawie przepisów obowiązujących w czasie wykonywania tej pracy.
§  8.
Traci moc rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 1 lipca 1954 r. w sprawie określenia chałupników (Dz. U. Nr 35, poz. 148).
§  9.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 2 ust. 2:

- zdanie pierwsze zmienione przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 16 grudnia 1960 r. (Dz.U.61.1.4) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 stycznia 1961 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 19 października 1962 r. (Dz.U.62.55.280) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 listopada 1962 r.

2 § 2 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 16 grudnia 1960 r. (Dz.U.61.1.4) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 stycznia 1961 r.
3 § 2 ust. 5 dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 19 października 1962 r. (Dz.U.62.55.280) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 listopada 1962 r.
4 § 5 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 16 grudnia 1960 r. (Dz.U.61.1.4) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 stycznia 1961 r.
5 § 5 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 16 grudnia 1960 r. (Dz.U.61.1.4) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 stycznia 1961 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1960.37.220

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Określenie, którzy chałupnicy są pracownikami w rozumieniu dekretu o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
Data aktu: 08/07/1960
Data ogłoszenia: 06/08/1960
Data wejścia w życie: 06/08/1960