Warunkowe zwolnienie osób odbywających karę pozbawienia wolności.

USTAWA
z dnia 29 maja 1957 r.
o warunkowym zwolnieniu osób odbywających karę pozbawienia wolności.

Art.  1.
§  1.
Skazanego na karę pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary, jeżeli jego tryb życia, charakter i warunki osobiste oraz zachowanie się w czasie odbywania kary pozwalają przypuszczać, że po zwolnieniu będzie stosował się do zasad współżycia społecznego, a w szczególności nie popełni nowego przestępstwa.
§  2.
Warunkowe zwolnienie może dotyczyć również skazanego na zastępczą karę pozbawienia wolności.
Art.  2.
§  1.
Warunkowe zwolnienie może nastąpić po odbyciu przez skazanego co najmniej dwóch trzecich kary, nie wcześniej jednak niż po sześciu miesiącach.
§  2.
Warunkowego zwolnienia nie stosuje się, jeżeli skazanie nastąpiło za przestępstwo popełnione w ciągu 5 lat od odbycia w całości lub przynajmniej w jednej trzeciej kary pozbawienia wolności za przestępstwo z tych samych pobudek lub tego samego rodzaju co poprzednie.
§  3.
Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do sumy dwóch lub więcej nie podlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno; zastosowanie przepisu § 2 następuje, jeżeli chociażby jedno z przestępstw popełniono w warunkach określonych w tym przepisie.
§  4.
Skazanego można - niezależnie od warunków wymienionych w § 1 i w § 3 - zwolnić warunkowo pod odbyciu 15 lat pozbawienia wolności.
Art.  3.
§  1.
W razie warunkowego zwolnienia czas pozostały do odbycia kary stanowi okres próby, który jednak nie może być krótszy niż rok ani dłuższy niż 5 lat.
§  2.
W razie warunkowego zwolnienia skazanego, który odbywa karę więzienia dożywotniego, okres próby wynosi 5 lat.
Art.  4.
§  1.
Sąd może uzależnić warunkowe zwolnienie skazanego od udzielenia poręczenia przez określoną osobę, organizację społeczną lub instytucję. Poręczenie polega na zobowiązaniu się poręczyciela, że warunkowo zwolniony będzie się stosował do zasad współżycia społecznego, a zwłaszcza nie wkroczy ponownie na drogę przestępstwa.
§  2.
Warunkowo zwolnionego sąd oddaje na okres próby pod nadzór wyznaczonej w tym celu osoby lub instytucji, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności danego przypadku uzna stosowanie nadzoru za niecelowe.
§  3.
W razie oddania pod nadzór sąd nakłada na warunkowo zwolnionego określony obowiązek stosownego postępowania w okresie próby, w szczególności sąd może nałożyć obowiązek powstrzymywania się od nadużywania alkoholu, od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, jak również obowiązek wykonywania odpowiedniej pracy zarobkowej, nawet z równoczesnym wskazaniem miejsca pracy.
§  4.
W przypadku odstąpienia od stosowania nadzoru sąd może nałożyć na warunkowo zwolnionego obowiązki wymienione w § 3, jeżeli może to zapobiec popełnieniu nowego przestępstwa.
§  5.
Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z właściwymi ministrami określi w drodze rozporządzenia osoby, organizacje i instytucje powołane do udzielania poręczenia, tryb ich powoływania, ich uprawnienia i obowiązki oraz sposób udzielania poręczeń, jak również osoby i instytucje powołane do sprawowania nadzoru nad warunkowo zwolnionymi, tryb ich powoływania, ich uprawnienia i obowiązki oraz sposób wykonywania nadzoru.
Art.  5.
§  1.
Sąd odwołuje warunkowe zwolnienie, jeżeli zwolniony popełnił w okresie próby nowe przestępstwo z tych samych pobudek lub tego samego rodzaju co poprzednie, a wymierzono mu za nie prawomocnie karę pozbawienia wolności.
§  2.
Sąd może odwołać warunkowe zwolnienie, jeżeli w okresie próby zwolniony narusza zasady współżycia społecznego, w szczególności popełni nowe przestępstwo, choćby inne niż wymienione w § 1, albo jeśli nie wykonuje obowiązku nałożonego na niego w myśl art. 4.
Art.  6.

W razie odwołania warunkowego zwolnienia nie zalicza się na poczet odbycia kary okresu spędzonego na wolności.

Art.  7.

Karę pozbawienia wolności uważa się za odbytą, jeżeli odwołanie warunkowego zwolnienia nie nastąpiło w ciągu 6 miesięcy po upływie okresu próby.

Art.  8.
§  1.
O warunkowym zwolnieniu orzeka na posiedzeniu niejawnym, w składzie jednego sędziego, sąd wojewódzki, w którego okręgu skazany odbywa karę. Na tym posiedzeniu sąd wysłuchuje przedstawiciela administracji więzienia oraz - w razie potrzeby - skazanego. Posiedzenie powinno odbyć się na terenie zakładu karnego. Udział prokuratora jest obowiązkowy.
§  2.
Sąd może orzec o oddaniu warunkowo zwolnionego pod nadzór oraz o nałożeniu na niego obowiązków przewidzianych w art. 4 bądź w postanowieniu o warunkowym zwolnieniu, bądź w odrębnym postanowieniu wydanym w okresie próby; przepis § 1 stosuje się odpowiednio.
§  3.
Sąd orzeka na wniosek skazanego, jego obrońcy, administracji więzienia, prokuratora lub z urzędu.
§  4.
Na postanowienie o udzieleniu lub odmowie udzielenia warunkowego zwolnienia służy zażalenie prokuratorowi. Termin do złożenia zażalenia wynosi 3 dni, liczy się od daty ogłoszenia postanowienia i jest zawity. Złożenie zażalenia wstrzymuje wykonanie postanowienia o udzieleniu warunkowego zwolnienia.
§  5.
Zażalenie rozpoznaje sąd wojewódzki w składzie trzech sędziów w ciągu 7 dni od daty wpływu zażalenia do sądu.
Art.  9.

Wniosek skazanego lub jego obrońcy o warunkowe zwolnienie, złożony przed upływem okresu sześciu miesięcy od wydania przez sąd postanowienia o odmowie udzielenia warunkowego zwolnienia, pozostawia się bez biegu aż do upływu tego okresu.

Art.  10.
§  1.
O odwołaniu warunkowego zwolnienia orzeka na posiedzeniu niejawnym sąd, który udzielił zwolnienia, po wysłuchaniu w miarę możności warunkowo zwolnionego; w posiedzeniu niejawnym ma prawo brać udział również obrońca.
§  2.
Sąd orzeka na wniosek osoby, organizacji lub instytucji, która udzieliła poręczenia, osoby lub instytucji wyznaczonej do sprawowania nadzoru nad warunkowo zwolnionym, na wniosek prokuratora lub z urzędu.
§  3.
Na postanowienie służy zażalenie prokuratorowi i warunkowo zwolnionemu.
Art.  11.

W razie odwołania warunkowego zwolnienia nie można ponownie warunkowo zwolnić skazanego od odbycia reszty kary pozbawienia wolności, której odwołanie dotyczyło.

Art.  12.

W stosunku do osób skazanych przez sądy wojskowe właściwym do orzekania jest sąd wojskowy, w którego okręgu skazany odbywa karę.

Art.  13.
§  1.
Traci moc ustawa z dnia 31 października 1951 r. o warunkowym przedterminowym zwolnieniu osób odbywających karę pozbawienia wolności (Dz. U. Nr 58, poz. 399).
§  2.
Skazany, który do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy wyróżnił się szczególnie sumienną i wydajną pracą, będzie warunkowo zwolniony najpóźniej, gdy pozostanie mu do odbycia część kary równa okresowi, w którym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy wyróżnił się szczególnie sumienną i wydajną pracą.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1961.58.321 t.j.

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Warunkowe zwolnienie osób odbywających karę pozbawienia wolności.
Data aktu: 29/05/1957
Data ogłoszenia: 15/12/1961
Data wejścia w życie: 11/06/1957