Państwowy zasób archiwalny.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 19 lutego 1957 r.
w sprawie państwowego zasobu archiwalnego.

Na podstawie art. 4 ust. 2 dekretu z dnia 29 marca 1951 r. o archiwach państwowych (Dz. U. Nr 19, poz. 149) zarządza się, co następuje:
§  1.
Państwowy zasób archiwalny tworzą wszelkiego rodzaju materiały archiwalne, które posiadają historyczne znaczenie polityczne, społeczne, gospodarcze, kulturalne i naukowe.
§  2.
Przez materiały archiwalne rozumie się wszelkiego rodzaju akta, dokumenty, księgi, korespondencję, dokumentację finansową, techniczną i statystyczną, mapy i plany - niezależnie od techniki ich wykonania (rękopisy, maszynopisy, druki) - oraz fotografie, filmy, nagrania dźwiękowe i inną dokumentację utrwaloną sposobem mechanicznym.
§  3.
W skład państwowego zasobu archiwalnego wchodzą wszelkie materiały archiwalne:
1)
które powstały i powstają po dniu 22 lipca 1944 r. w wyniku działalności:
a)
organów władzy i administracji państwowej; sądu i prokuratury, organizacji politycznych i społecznych; związków zawodowych; organów samorządu terytorialnego, gospodarczego i zawodowego; przedsiębiorstw państwowych i spółdzielczych, instytucji finansowo-kredytowych; spółdzielni produkcyjnych; organów, przedsiębiorstw i jednostek wojskowych; wszelkich muzeów, bibliotek, teatrów, szkół oraz instytucji naukowych, kulturalnych, oświatowych i artystycznych, wydawnictw i redakcji; innych instytucji, organizacji i przedsiębiorstw; zlikwidowanych przedsiębiorstw prywatnych; polskich urzędów, instytucji i organizacji działających poza granicami kraju;
b)
działaczy państwowych i społecznych, pracowników nauki, literatury i sztuki, jak również wybitnych działaczy budownictwa socjalistycznego, o ile materiały te przechodzą we władanie Państwa;
2)
powstałe od czasów najdawniejszych do dnia 22 lipca 1944 r. w wyniku działalności:
a)
władz, urzędów państwowych i ich organów; sądu i prokuratury; instytucji i przedsiębiorstw państwowych; organizacji państwowych, politycznych, społecznych, naukowych, zawodowych, spółdzielczych, prywatnych; banków; samorządu stanowego, terytorialnego, gospodarczego i zawodowego; władz, jednostek i organizacji wojskowych; muzeów, bibliotek, archiwów, teatrów, szkół, instytucji i placówek naukowych i gospodarczych oraz innych instytucji naukowych, kulturalnych, oświatowych i artystycznych; wydawnictw i redakcji; wszelkiego rodzaju urzędów, instytucji i organizacji polskich działających poza granicami kraju;
b)
rodów magnackich i szlacheckich; rodzin, które miały wpływ na rozwój stosunków kapitalistycznych w Polsce, jako też ich majątków i przedsiębiorstw, o ile materiały te znajdują się we władaniu Państwa;
c)
działaczy państwowych i społecznych, twórców w dziedzinie nauki, literatury i sztuki - o ile materiały te znajdują się we władaniu Państwa;
3)
władz, urzędów, instytucji i organizacji państwowych i okupacyjnych jednostek wojskowych, które kiedykolwiek sprawowały władzę lub działały na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
§  4.
Państwowym zasobem archiwalnym zarządza Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych.
§  5.
1.
Nie podlegają nadzorowi Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych materiały archiwalne przechowywane zgodnie z art. 7 dekretu z dnia 29 marca 1951 r. o archiwach państwowych (Dz. U. Nr 19, poz. 149) w archiwach podległych Ministrom: Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych i Spraw Zagranicznych.
2.
Materiały archiwalne partii i stronnictw politycznych Polski Ludowej nie podlegają nadzorowi Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych i są zarządzane przez organy partii i stronnictw.
3. 1
Nadzorowi Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych nie podlegają materiały archiwalne gromadzone i opracowywane, a także powstałe w wyniku działalności następujących bibliotek:

Biblioteki Narodowej w Warszawie,

Biblioteki Śląskiej w Katowicach,

Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy,

Miejskiej Biblioteki Publicznej im. E. Raczyńskiego w Poznaniu,

Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego w Lublinie,

Głównej Biblioteki Lekarskiej,

bibliotek Muzeów Narodowych w Warszawie, Krakowie i Poznaniu oraz Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu w Krakowie, bibliotek głównych szkół wyższych i Polskiej Akademii Nauk, bibliotek placówek Polskiej Akademii Nauk, jak również innych bibliotek, których wykaz ustali Minister Szkolnictwa Wyższego w porozumieniu z Ministrem Kultury i Sztuki na wniosek Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.

4. 2
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych prowadzi ewidencję materiałów archiwalnych, o których mowa w ust. 3.
§  6. 3
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych powierzać będzie innym urzędom, instytucjom i organizacjom, a w szczególności Polskiej Akademii Nauk, szkołom wyższym, muzeom i bibliotekom, na ich wniosek, przechowywanie niektórych materiałów archiwalnych wchodzących w skład państwowego zasobu archiwalnego i pozostających pod nadzorem Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.
§  7. 4
Materiały archiwalne wchodzące w skład państwowego zasobu archiwalnego i podlegające nadzorowi Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, z wyjątkiem materiałów, o których mowa w § 6, przechowuje się wieczyście w centralnych, wojewódzkich i powiatowych archiwach państwowych oraz czasowo w składnicach akt urzędów, instytucji, organizacji i przedsiębiorstw.
§  8.
1.
Właściwi ministrowie (kierownicy urzędów centralnych) w porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych określą organizację i zakres działania składnic akt w podległych im jednostkach, terminy i sposób przechowywania materiałów archiwalnych, tryb udostępniania ich osobom zainteresowanym oraz tryb przekazywania archiwom państwowym materiałów archiwalnych, jak również brakowania materiałów nie podlegających przekazywaniu.
2.
Sprawy składnic akt w prezydiach rad narodowych, o ile nie są załatwione w trybie określonym w ust. 1, uregulują prezydia wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województwa) w zakresie określonym w tym ustępie w porozumieniu z wojewódzkimi archiwami państwowymi.
§  9.
1.
Kierownicy urzędów, instytucji, organizacji i przedsiębiorstw ponoszą odpowiedzialność za stan i właściwe przechowywanie materiałów archiwalnych w podległych im jednostkach oraz za właściwe i terminowe ich przekazywanie do archiwów państwowych. W prezydiach rad narodowych przez kierowników odpowiedzialnych należy rozumieć kierowników poszczególnych jednostek organizacyjnych (wydziałów, zarządów itp.).
2.
Centralne, wojewódzkie i powiatowe archiwa państwowe sprawują nadzór nad stanem i sposobem przechowywania i udostępniania materiałów archiwalnych w składnicach akt, jak również nad ich prawidłowym brakowaniem, porządkowaniem i przekazywaniem do archiwów państwowych.
§  10.
1. 5
Składnice akt urzędów, instytucji, organizacji i przedsiębiorstw przechowują materiały archiwalne w ciągu następujących okresów:
a) w naczelnych organach władzy i administracji państwowej, instytucjach i organizacjach na szczeblu centralnym oraz przedsiębiorstwach o znaczeniu ogólnopaństwowym 15 lat
b) w urzędach, instytucjach i organizacjach na szczeblu wojewódzkim i powiatowym, w przedsiębiorstwach o znaczeniu lokalnym oraz w spółdzielniach produkcyjnych 10 lat
c) w urzędach, instytucjach i organizacjach na szczeblu gromadzkim 5 lat
d) (skreślona)
2.
Wszelkie materiały archiwalne typu dokumentacji mechanicznej przechowywane są w urzędach, instytucjach, organizacjach i przedsiębiorstwach przez 5 lat.
3.
Księgi stanu cywilnego, akta zbiorowe i skorowidze do tych ksiąg przechowywane są w urzędach stanu cywilnego przez 100 lat.
4.
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych może w uzasadnionych przypadkach zmienić okres przechowywania materiałów archiwalnych.
5.
Okresy wymienione w ust. 1 - 3 nie dotyczą:
1)
akt w sprawach sądowych i ksiąg wieczystych, dla których okres przechowywania ustala Minister Sprawiedliwości;
2)
dokumentacji lekarskiej, dla której okres przechowywania ustala Minister Zdrowia;
3) 6
materiałów archiwalnych, których przechowywanie zostało na podstawie § 6 powierzone niektórym urzędom, instytucjom i organizacjom, dla których okres przechowywania ustala właściwy minister (Prezydium Polskiej Akademii Nauk, władze naczelne organizacji).
§  11. 7
1.
Materiały archiwalne wchodzące w skład państwowego zasobu archiwalnego, znajdujące się w składnicach akt urzędów, instytucji, organizacji i przedsiębiorstw, po upływie ustalonego w § 10 okresu przechowywania ich w składnicach, podlegają przekazaniu do właściwych archiwów państwowych na zasadach ustalonych przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych. Wszystkie wydatki związane z przekazywaniem materiałów archiwalnych do archiwów państwowych (uporządkowanie, przygotowanie do transportu i transport) ponoszą urzędy, instytucje, organizacje i przedsiębiorstwa przekazujące te materiały.
2.
Materiały archiwalne urzędów, instytucji, organizacji i przedsiębiorstw ulegających likwidacji przekazywane są jednostce, która przejmuje działalność jednostki likwidowanej. W braku takiej jednostki organ likwidujący przekazuje materiały archiwalne, po uprzednim ich uporządkowaniu, do właściwego archiwum państwowego.
§  12.
1.
Materiały archiwalne nie posiadające określonej w § 1 historycznej wartości politycznej, społecznej, gospodarczej, kulturalnej i naukowej, które utraciły znaczenie praktyczne, podlegają po upływie terminu ich przechowywania (§ 8) wybrakowaniu i przekazaniu na zniszczenie.
2.
Orzeczenia o uznaniu materiałów archiwalnych za podlegające wybrakowaniu oraz zezwolenia na zniszczenie wszelkich materiałów archiwalnych tajnych, poufnych, jawnych, dokumentacji technicznej i innych wydaje Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych oraz centralne i wojewódzkie archiwa państwowe.
§  13.
Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 1952 r. w sprawie państwowego zasobu archiwalnego (Dz. U. Nr 24, poz. 165).
§  14.
Wykonanie rozporządzenia porucza się Ministrowi Kultury i Sztuki oraz wszystkim ministrom (kierownikom urzędów centralnych).
§  15.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 5 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 30 grudnia 1958 r. (Dz.U.59.2.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 stycznia 1959 r.
2 § 5 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 30 grudnia 1958 r. (Dz.U.59.2.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 stycznia 1959 r.
3 § 6 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 30 grudnia 1958 r. (Dz.U.59.2.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 stycznia 1959 r.
4 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 30 grudnia 1958 r. (Dz.U.59.2.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 stycznia 1959 r.
5 § 10 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 4 lit. a) rozporządzenia z dnia 30 grudnia 1958 r. (Dz.U.59.2.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 stycznia 1959 r.
6 § 10 ust. 5 pkt 3 dodany przez § 1 pkt 4 lit. b) rozporządzenia z dnia 30 grudnia 1958 r. (Dz.U.59.2.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 stycznia 1959 r.
7 § 11 zmieniony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 30 grudnia 1958 r. (Dz.U.59.2.12) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 stycznia 1959 r.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024