Bezpieczeństwo i higiena pracy przy metalizacji natryskowej.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRÓW: PRACY I OPIEKI SPOŁECZNEJ, ZDROWIA, PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO I PRZEMYSŁU LEKKIEGO
z dnia 3 października 1951 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy metalizacji natryskowej.

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) oraz ust. 2 i 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy (Dz. U. R. P. Nr 35, poz. 325) oraz art. 2 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 sierpnia 1927 r. o zapobieganiu chorobom zawodowym i ich zwalczaniu (Dz. U. R. P. Nr 78, poz. 676) zarządza się, co następuje:
§  1.
Rozporządzenie niniejsze dotyczy ochrony życia i zdrowia osób zatrudnionych przy metalizacji natryskowej, tj. przy nakładaniu na powierzchnię przedmiotów warstwy metali metodą natryskiwania stopionego metalu za pomocą strumienia sprężonego powietrza albo innego gazu lub pary.
§  2.
Przy metalizacji natryskowej kierownictwo zakładu pracy powinno stosować wszelkie środki zapewniające bezpieczne i nie zagrażające zdrowiu wykonywanie pracy, a w szczególności:
1)
środki przeciw wdychaniu przez pracownika szkodliwych gazów, par i pyłów, powstających przy metalizacji oraz przy poprzedzającym metalizację oczyszczaniu przedmiotów.
2)
środki przeciwko zanieczyszczeniu przez pary i pyły ciała i odzież pracownika, w której przychodzi do pracy.
3)
środki zapobiegające szkodliwemu działaniu promieniowania łuku elektrycznego oraz porażeniom prądem elektrycznym przy metalizacji pistoletem elektrycznym.
4)
środki do starannego oczyszczania pomieszczeń służących do metalizacji,
5)
środki zapobiegające działaniu na uszy pracownika hałasu wytwarzanego przez pistolety do metalizacji,
6)
środki ochrony oczu przeciwko przenikaniu do nich ciał obcych (iskier, pyłów), wytwarzanych przy metalizacji,
7)
środki zapobiegające wybuchom gazów używanych przy metalizacji, takich jak acetylen i tlen oraz powietrze sprężone.
§  3.
Metalizacja natryskowa może być dokonywana:
1)
na wolnym powietrzu przy zachowaniu przepisu § 5,
2)
w specjalnych na ten cel przeznaczonych pomieszczeniach, oddzielonych od innych pomieszczeń, przy zachowaniu przepisów §§ 8 i 15.
§  4.
1.
Metalizację w pomieszczeniach należy wykonywać bądź w szafkach wyciągowych, zaopatrzonych w skuteczną miejscową wentylację ssącą, usuwającą wydobywanie się pary i pyły, bądź na maszynach (np. tokarkach) zaopatrzonych w ssawkę wentylacji mechanicznej ssącej. Przednia ścianka szafki wyciągowej powinna być przesuwalna w płaszczyźnie pionowej, celem regulowania wielkości otworu roboczego tej szafki.
2.
Prędkość powietrza zasysanego przez wentylację powinna wynosić w miejscu wykonywania metalizacji dla szafek wyciągowych co najmniej 0,8-1,0 m/sek., dla ssawek zaś znajdujących się przy warsztatach tokarskich lub innych miejscach metalizacji w pracowniach co najmniej 3,0 - 4,0 m/sek.
3.
Wstęp do pomieszczeń przeznaczonych do metalizacji osobom do tego nie powołanym oraz nie zaopatrzonym w sprzęt, wymieniony w § 19, jest wzbroniony. Zakaz ten należy w sposób czytelny i trwały podać do wiadomości za pomocą odpowiednich napisów u wejścia do tych pomieszczeń.
§  5.
W razie wykonywania prac metalizacji natryskowej oraz poprzedzającej ją obróbki przy pomocy dmuchawki piaskowej w pomieszczeniach nie przeznaczonych specjalnie na te prace lub na wolnym powietrzu, nie wolno przebywać w pasie ochronnym ogrodzonym o szerokości co najmniej 3 m dookoła miejsca metalizacji osobom do tego nie powołanym i nie zaopatrzonym w sprzęt ochronny, wymieniony w § 19. Zakaz ten powinien być w sposób czytelny i trwały podany do wiadomości za pomocą odpowiednich napisów w miejscach wykonywania metalizacji.
§  6.
Metalizację drobnych przedmiotów należy w miarę technicznej możliwości przeprowadzać sposobem automatycznym w zamkniętych aparatach, zaopatrzonych w mechaniczną wentylację ssącą.
§  7.
W celu zmniejszenia ryzyka niebezpieczeństwa i szkodliwości dla zdrowia pracownika należy w miarę możliwości technicznej pracę zautomatyzować.
§  8.
Pomieszczenia wymienione w § 3 pkt 2 powinny odpowiadać następującym warunkom:
a)
mieć co najmniej 3,5 m wysokości oraz co najmniej 15 m objętości na jednego pracownika,
b)
w zimnej porze roku być należycie ogrzewane, być dobrze oświetlone światłem dziennym, a w razie potrzeby i sztucznym, którego instalacja powinna odpowiadać przepisom dla pomieszczeń o niebezpieczeństwie wybuchowości,
c)
mieć ściany, sufit i podłogi twarde, gładkie i łatwe do oczyszczania na mokro.
§  9.
Pomieszczenia do metalizacji natryskowej nie mające szafek wyciągowych powinny być zaopatrzone w urządzenia miejscowej wentylacji ssącej ze ssawkami umieszczonymi możliwie blisko miejsca wytwarzania się par i pyłów metalowych.
§  10.
Stoły, warsztaty i stojaki do metalizacji powinny być wykonane tak, aby można je było gruntownie oczyścić na mokro z pyłów.
§  11.
1.
Pistolety do metalizacji należy stale utrzymywać w stanie sprawnym i czystym .
2.
Pistolet gazowy powinien być zaopatrzony w urządzenie zabezpieczające przed cofnięciem się gazu.
§  12.
Jeżeli do pistoletu używa się płomieni tlenu i acetylenu lub innego gazu palnego, aparatura dla tych gazów powinna odpowiadać przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy przy spawaniu i cięciu metali gazem.
§  13.
Instalacje do sprężonego powietrza używanego do metalizacji, jak sprężarki, zbiorniki i przewody, powinny być zbudowane i utrzymywane w sposób bezpieczny.
§  14.
Przewody do gazów należy przytwierdzać do nasadek w sposób pewny i mocny.
§  15.
W razie stosowania pistoletów elektrycznych, należy zachować wszelkie zasady ostrożności, zapobiegające porażeniu pracownika przez prąd.
§  16.
1.
Oczyszczanie powierzchni przedmiotów przeznaczonych do metalizacji, wykonywane przy pomocy cieczy lotnych, łatwopalnych lub dających szkodliwe wyziewy, powinno być możliwie zautomatyzowane. Oczyszczanie to powinno być w miarę technicznej możliwości wykonywane w aparaturze całkowicie zamkniętej i zaopatrzonej w urządzenia mechaniczne wentylacji ssącej lub w specjalnych szafkach wyciągowych.
2.
Ewentualne czynności usuwania resztek smarów i innych podobnych ciał oraz podgrzewanie przedmiotów przeznaczonych do metalizacji za pomocą pieca lub palników powinny być dokonywane w sposób nie narażający na oparzenie pracownika lub na pożar.
3.
Przygotowania powierzchni przedmiotów przeznaczonych do metalizacji za pomocą metod elektrycznych powinny być wykonywane przy zabezpieczeniu pracownika od porażenia prądem, uszkodzenia skóry żrącymi elektrolitami oraz zatrucia przez szkodliwe wyziewy.
4.
Przygotowanie powierzchni przedmiotów przy pomocy dmuchawki piaskowej powinno być wykonywane zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym zakresie.
§  17.
Podłogi,stoły, szafki wyciągowe, warsztaty, ściany i w ogóle wszelkie części pomieszczeń, przeznaczonych do metalizacji natryskowej, należy regularnie i gruntownie oczyszczać z osiadającego na nich pyłu za pomocą odpylaczy elektrycznych lub na mokro.
§  18.
Gazów, par lub pyłów usuniętych z pomieszczeń metalizacji za pomocą wentylacji nie wolno wypuszczać na zewnątrz pomieszczeń, lecz należy je chwytać za pomocą filtrów lub osadników.
§  19.
Pracowników, zatrudnionych przy metalizacji natryskowej na wolnym powietrzu lub w specjalnych pomieszczeniach, o ile ta metalizacja nie odbywa się w szafkach wyciągowych lub w aparaturze szczelnie zamkniętej, należy zaopatrzyć:
1)
przy stosowaniu metali łatwotopliwych oraz wybitnie trujących, jak ołów lub kadm - w maski izolacyjne z dopływem czystego sprężonego powietrza,
2)
przy stosowaniu metali szkodliwych w mniejszym stopniu, jak miedź, cynk, aluminium - w respiratory przeciwpyłowe, a przy pracy ponad 30 minut - w maski izolacyjne, jak w pkt. 1,
3)
w okulary ochronne typu zamkniętego, tj. w oprawie szczelnie osłaniające oczodół, z szybkami z ochronnego szkła oraz z taśmą umocowującą okulary na głowie,
4)
w odzież ochronną i rękawice z materiału pyłoszczelnego i trudnopalnego oraz osłaniającego ciało od oparzenia pryskającymi kroplami stopionego metalu lub iskrami
5)
w nauszniki zabezpieczające uszy od hałasu wywołanego przez pistolet.
§  20.
1.
Pracownikowi zatrudnionemu przy metalizacji natryskowej należy umożliwić korzystanie z umieszczonej w pobliżu stanowiska pracy umywalki z ciepłą wodą bieżącą, zaopatrzonej w mydło, ręcznik oraz szczotkę do rąk. Na każdych 5 pracowników zatrudnionych na jednej zmianie przy metalizacji powinien przypadać 1 kran umywalki.
2.
Pracownikowi, zatrudnionemu przy metalizacji natryskowej, należy umożliwić korzystanie z ciepłego natrysku, umieszczonego w pobliżu stanowiska pracy. Na każdych 10 pracowników na jednej zmianie, zatrudnionych przy metalizacji, powinno przypadać 1 sitko natryskowe.
§  21.
W pobliżu miejsc metalizacji nie wolno spożywać posiłków i palić tytoniu.
§  22.
Pracownicy zatrudnieni przy metalizacji natryskowej powinni być badani przez lekarza przed przystąpieniem do tej pracy oraz okresowo co najmniej do 6 miesięcy podczas jej wykonywania z metalami szkodliwymi (ołowiem, kadmem).
§  23.
Tekst niniejszego rozporządzenia należy wywiesić w zakładzie pracy na miejscu widocznym.
§  24.
Kierownictwo zakładu pracy powinno przed zatrudnieniem przy metalizacji natryskowej pouczyć pracowników o sposobie bezpiecznego i nieszkodliwego wykonywania tej pracy.
§  25.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1951.53.374

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Bezpieczeństwo i higiena pracy przy metalizacji natryskowej.
Data aktu: 03/10/1951
Data ogłoszenia: 20/10/1951
Data wejścia w życie: 20/10/1951