Kursy szkoleniowe i egzaminy pielęgniarskie.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA
z dnia 21 marca 1951 r.
w sprawie kursów szkoleniowych i egzaminów pielęgniarskich.

Na podstawie art. 5 i 7 dekretu z dnia 21 września 1950 r. o przejściowym trybie nabywania uprawnień pielęgniarki (pielęgniarza) (Dz. U. R. P. Nr 44, poz. 410) zarządza się, co następuje:
§  1.
Artykuły powołane bez bliższego określenia oznaczają artykuły dekretu z dnia 21 września 1950 r. o przejściowym trybie nabywania uprawnień pielęgniarki (pielęgniarza) (Dz. U. R. P. Nr 44, poz. 410).
§  2.
Trzymiesięczny kurs szkoleniowy (art. 2 ust. 1 pkt 6 lit. a) i d) obejmuje teoretyczne i praktyczne przygotowanie w zakresie przedmiotów wymienionych w programie, stanowiącym załącznik Nr 1 bądź Nr 2 do rozporządzenia.
§  3.
Program egzaminu na pielęgniarkę (pielęgniarza) obejmuje przedmioty wymienione w załączniku Nr 3 bądź Nr 4 do rozporządzenia.
§  4.
W skład komisji kwalifikacyjnej (art. 3 ust. 1) wchodzą:
1)
przedstawiciel wydziału zdrowia prezydium wojewódzkiej rady narodowej jako przewodniczący oraz jako członkowie:
2)
kierownik oddziału zawodów leczniczych w wydziale zdrowia tego prezydium,
3)
przedstawiciel komisji zdrowia wojewódzkiej rady narodowej,
4)
kierownik kursu szkoleniowego oraz
5)
przedstawiciel Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia.
§  5.
1.
W skład komisji egzaminacyjnej (art. 4) wchodzą:
1)
lekarz powołany przez prezydium wojewódzkiej rady narodowej - jako przewodniczący oraz jako członkowie:
2)
przedstawiciel wydziału zdrowia i dyrektor jednej ze szkół pielęgniarstwa, powołani przez to prezydium,
3)
pielęgniarka, wyznaczona przez Związek Zawodowy Pracowników Służby Zdrowia.
2.
Zastępców przewodniczącego i członków komisji powołuje się w trybie określonym w ust. 1.
§  6.
Kandydaci odpowiadający warunkom określonym w art. 2 ust. 1 pkt 1-5 i 6 lit. b) bądź c) wnoszą podania o dopuszczenie do egzaminu do prezydium wojewódzkiej rady narodowej, właściwej ze względu na ich miejsce zamieszkania, kandydaci zaś odpowiadający warunkom określonym w art. 2 ust. 1 pkt 1-5 i 6 lit. a) bądź d), a także kandydaci, o których mowa w art. 2 ust. 2, składają podania do komisji kwalifikacyjnej właściwej ze względu na ich miejsce zamieszkania.
§  7.
Do podania kandydat powinien dołączyć:
1)
życiorys wraz z oświadczeniem zawierającym życzenia kandydata co do rodzaju zakładu (oddziału), w którym pragnąłby pracować,
2)
dowód posiadania obywatelstwa polskiego,
3)
dowód stwierdzający poziom posiadanego wykształcenia ogólnego,
4)
świadectwo urodzenia,
5)
świadectwo niekaralności,
6)
urzędowe świadectwo o stanie zdrowia,
7)
dwie fotografie z poświadczeniem tożsamości,
8)
dowody stwierdzające okoliczności wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 6.
§  8.
Terminy składania podań w każdym roku ustala prezydium wojewódzkiej rady narodowej, podając je do publicznej wiadomości.
§  9.
Prezydium wojewódzkiej rady narodowej oraz komisja kwalifikacyjna mogą żądać od kandydatów uwierzytelnienia podpisów na dokumentach prywatnych w sposób przez siebie ustalony, a także dodatkowych dokumentów i wyjaśnień.
§  10.
1.
Komisja kwalifikacyjna kieruje kandydatów na rodzaj kursu (załącznik Nr 1 bądź Nr 2), biorąc pod uwagę życzenia kandydata co do rodzaju pracy (§ 7 pkt 1), a także posiadane przez niego kwalifikacje.
2.
W przypadku niemożności uwzględnienia życzenia kandydata komisja może go skierować na inny rodzaj kursu jedynie za jego zgodą.
§  11.
Komisja kwalifikacyjna powinna zakończyć swoje prace przynajmniej na 3 tygodnie przed terminem rozpoczęcia kursu szkoleniowego.
§  12.
O miejscu i terminie kursu szkoleniowego zawiadamia kandydatów prezydium wojewódzkiej rady narodowej przynajmniej na dwa tygodnie przed terminem rozpoczęcia kursu.
§  13.
1.
Kandydaci dopuszczeni na kurs szkoleniowy obowiązani są brać udział we wszystkich zajęciach teoretycznych i praktycznych, przewidzianych w programie kursu.
2.
Kurs nie może być zaliczony kandydatowi w przypadku niebrania udziału w zajęciach przewidzianych w programie przez czas dłuższy ponad 10 dni.
3.
W przypadkach uzasadnionych kierownik może zaliczyć kurs pod warunkiem złożenia odpowiednich kolokwiów bądź uzupełnienia w oznaczonym terminie brakujących zajęć praktycznych.
4.
W razie nieusprawiedliwionego opuszczenia przez kandydata więcej niż 20 godzin zajęć teoretycznych lub więcej niż 7 dni zajęć praktycznych kierownik może skreślić kandydata z kursu.
§  14.
1.
Zakwalifikowani do egzaminów kandydaci, którzy odbyli kurs według programu określonego w załączniku Nr 1, składają egzamin z przedmiotów określonych w załączniku Nr 3, kandydaci, którzy odbyli kurs według programu określonego w załączniku Nr 2 - z przedmiotów określonych w załączniku Nr 4.
2.
Kandydaci odpowiadający warunkom, określonym w art. 2 ust. 1 pkt 1-5 i 6 lit. b) i c) oraz w art. 2 ust. 2, składają egzamin z przedmiotów określonych w decyzji Ministra Zdrowia bądź prezydium wojewódzkiej rady narodowej o dopuszczeniu do egzaminów.
3.
Przy wydawaniu decyzji prezydium wojewódzkiej rady narodowej uwzględnia odpowiednio przepis § 10 ust. 1.
§  15.
1.
O miejscu i terminie egzaminów komisja egzaminacyjna zawiadamia kandydatów na piśmie nie później niż na dwa tygodnie przed ich rozpoczęciem.
2.
Egzamin dla kandydatów, którzy odbyli kurs szkoleniowy, nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie trzech tygodni, a nie później niż po upływie sześciu tygodni od ukończenia kursu.
§  16.
1.
Komisja egzaminacyjna przeprowadza egzaminy w pełnym składzie.
2.
Do współudziału przy przeprowadzaniu egzaminów komisja może powoływać egzaminatorów spoza swego grona.
3.
Uchwały komisji zapadają większością głosów. Egzaminatorzy powołani przez komisję nie biorą udziału w głosowaniu.
§  17.
1.
Ustala się oceny wyników egzaminów: bardzo dobry, dobry, dostateczny i niedostateczny.
2.
Egzamin należy uważać za złożony, jeżeli kandydat wykazał wiadomości potrzebne do wykonywania zawodu pielęgniarki (pielęgniarza) z oceną co najmniej dostateczną.
3.
W razie niezłożenia egzaminu (ocena niedostateczna) komisja egzaminacyjna może dopuścić kandydata do powtórnego przystąpienia do egzaminu, który powinien się odbyć nie wcześniej niż przed upływem 6 miesięcy, a nie później niż po upływie 12 miesięcy od daty przystąpienia do egzaminu po raz pierwszy.
4.
Komisja egzaminacyjna ustala, czy powtórny egzamin ma być złożony z wszystkich przedmiotów przewidzianych w programie, czy też tylko z niektórych.
§  18.
Osobom, które złożyły egzaminy, komisja egzaminacyjna wydaje zaświadczenia według wzoru ustalonego przez Ministra Zdrowia.
§  19.
Cudzoziemcy, odpowiadający warunkom art. 2, mogą być dopuszczeni do kursu szkoleniowego bądź do egzaminu na podstawie decyzji Ministra Zdrowia. Przepisy niniejszego rozporządzenia mają tu odpowiednie zastosowanie.
§  20.
Wydatki związane z przeprowadzeniem kursów szkoleniowych oraz egzaminów pokrywane są z budżetu Państwa (budżet centralny) z części dotyczącej Ministerstwa Zdrowia.
§  21.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą obowiązującą od dnia 1 lutego 1951 r.
ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1 1

PROGRAM I TRZYMIESIĘCZNEGO KURSU PIELĘGNIARSKIEGO

Okres pierwszy trwający 8 tygodni.
1. Anatomia i fizjologia 35 godzin
2. Higiena 20 godzin
3. Biologia 10 godzin
4. Patologia ogólna 10 godzin
5. Przedmioty kliniczne 105 godzin
a) chirurgia i ratownictwo 35 godzin
b) choroby wewnętrzne 25 godzin
c) choroby zakaźne i bakteriologia 25 godzin
d) położnictwo i ginekologia 20 godzin
6. Choroby dziecięce 20 godzin
7. Pielęgnowanie chorych i ćwiczenia praktyczne 100 godzin
8. Bandażowanie łącznie z ćwiczeniami 15 godzin
9. Pielęgnowanie w otwartej pomocy zdrowotnej 20 godzin
10. Zasady żywienia 10 godzin
11. Nauka o Konstytucji 40 godzin
Razem 385 godzin
Okres drugi trwający 5 tygodni.
1. Choroby oczu 5 godzin
2. Choroby uszu, gardła i nosa 6 godzin
3. Choroby skórno-weneryczne 10 godzin
4. Podstawowe wiadomości o lekach 10 godzin
5. Organizacja służby zdrowia, ustawodawstwo sanitarne 8 godzin
6. Nauka o Konstytucji 24 godzin
7. Tematy wojskowe 27 godzin
Razem 90 godzin
W okresie drugim uczestnicy kursu oprócz wykładów odbywają praktykę trwającą 6 godzin dziennie. Praktyka przewidziana jest na oddziałach szpitalnych i w przychodniach rejonowych.

Uczestnicy kursu odbywają:

1) praktykę trzytygodniową na oddziale (wewnętrznym, chirurgicznym, położniczym bądź dziecięcym), na którym najkrócej pracowali przed przyjęciem na kurs, oraz

2) praktykę dwutygodniową w przychodni rejonowej.

Praktyka na oddziałach szpitalnych szkoleniowych prowadzona jest w czasie rannych dyżurów pod kierunkiem instruktorki, pielęgniarki dyplomowanej.

ZAŁĄCZNIK Nr 2

PROGRAM II TRZYMIESIĘCZNEGO KURSU PIELĘGNIARSKIEGO

Okres pierwszy trwający 7 tygodni.
1. Anatomia i fizjologia z uwzględnieniem układu nerwowego 25 godz.
2. Patologia 10 godz.
3. Przedmioty kliniczne w związku z psychiatrią 43 godz.
w tym:
a) choroby zakaźne z bakteriologią - 15
b) choroby wewnętrzne - 10
c) chirurgia i aseptyka - 10
d) położnictwo i ginekologia - 8
4. Choroby dziecięce 10 godz.
6. Psychiatria i choroby nerwowe, psychiatria dziecięca, alkoholizm, narkomania 45 godz.
6. Choroby skórno-weneryczne 8 godz.
7. Higiena 6 godz.
8. Zasady pielęgniarstwa somatycznego z ćwiczeniami 68 godz.
9. Zasady pielęgniarstwa psychiatrycznego z ćwiczeniami 67 godz.
10. Nauka o Polsce Współczesnej 30 godz.
11. Bandażowanie 10 godz.
12. Zasady żywienia 10 godz.
Razem: 332 godz.
Okres drugi trwający 6 tygodni.
1. Higiena 25 godz.
2. Pielęgniarstwo w otwartej pomocy lekarskiej 10 godz.
3. Psychiatria sądowa 5 godz.
4. Pomoc w nagłych wypadkach z ćwiczeniami 10 godz.
5. Opieka otwarta nad chorymi psychicznie i profilaktyka psychiatryczna 20 godz.
6. Choroby oczu 4 godz.
7. Choroby uszu 4 godz.
8. Organizacja służby zdrowia, związki zawodowe pracowników służby zdrowia, ustawodawstwo sanitarne 8 godz.
9. Nauka o Polsce Współczesnej 30 godz.
10. Tematy wojskowe 28 godz.
Razem: 144 godz.
W okresie drugim uczestnicy kursu obok wykładów przechodzą praktykę trwającą 6 godzin dziennie. Praktyka przewidziana jest na oddziale szpitalnym psychiatrycznym, jednakże uczestnicy powinni być w miarę możności w okresie praktyki (6 tygodni) skierowani na czas 2 tygodni do ośrodka zdrowia.

ZAŁĄCZNIK Nr 3

I PROGRAM EGZAMINU TEORETYCZNEGO I PRAKTYCZNEGO

Egzamin teoretyczny jest piśmienny i ustny.

Egzamin piśmienny polega na opracowaniu trzech tematów podanych przez komisję.

Tematy powinny obejmować wiadomości z działu pielęgnowania chorych, higieny osobistej, ogólnej oraz społecznej.

Egzamin ustny obejmuje wiadomości z następujących przedmiotów: anatomii, fizjologii, higieny osobistej, otoczenia i społecznej, chorób wewnętrznych i zakaźnych, chirurgii, położnictwa, chorób dzieci oraz pielęgniarstwa szpitalnego i w otwartej pomocy lekarskiej, a ponadto wiadomości o Polsce Współczesnej.

Egzamin praktyczny polega na wykonaniu zabiegów pielęgniarskich, przy czym każdy słuchacz przerabia jeden zabieg aseptyczny i jeden zabieg przy łóżku chorego.

ZAŁĄCZNIK Nr 4

II PROGRAM EGZAMINU TEORETYCZNEGO I PRAKTYCZNEGO

Egzamin teoretyczny jest piśmienny i ustny.

Przedmiotem egzaminu piśmiennego jest szczegółowe sprawozdanie z całodziennej opieki i obserwacji nad przydzielonym chorym - z uwzględnieniem danych o początku i przebiegu choroby.

Egzamin ustny obejmuje wiadomości z następujących przedmiotów: anatomii, fizjologii, psychiatrii, chorób nerwowych, chorób somatycznych i ich związku z psychiatrią, higieny oraz pielęgniarstwa ogólnego, specjalistycznego i w otwartej pomocy lekarskiej, a ponadto wiadomości o Polsce Współczesnej.

Egzamin praktyczny polega na wykonaniu zabiegów pielęgniarskich.

1 Załącznik nr 1 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 14 marca 1953 r. (Dz.U.53.22.88) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 kwietnia 1953 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1951.20.163

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Kursy szkoleniowe i egzaminy pielęgniarskie.
Data aktu: 21/03/1951
Data ogłoszenia: 14/04/1951
Data wejścia w życie: 01/02/1951, 14/04/1951