Archiwa państwowe.

DEKRET
z dnia 29 marca 1951 r.
o archiwach państwowych. *

Na podstawie art. 4 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej i ustawy z dnia 23 marca 1951 r. o upoważnieniu Rządu do wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 16, poz. 126) - Rada Ministrów postanawia, a Rada Państwa zatwierdza, co następuje:
Art.  1.
1.
Tworzy się Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, podległą Prezesowi Rady Ministrów.
2.
Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych mianuje i zwalnia Prezes Rady Ministrów.
Art.  2.
1.
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych kieruje całokształtem działalności archiwów państwowych.
2.
Szczegółowy zakres działania Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych i jej organizację wewnętrzną określi statut nadany przez Prezesa Rady Ministrów.
Art.  3.
1. 1
Sieć archiwalną stanowią archiwa państwowe: centralne z siedzibą w m. st. Warszawie oraz wojewódzkie i ich oddziały.
2.
Organizację sieci archiwalnej, zakres i sposób działania archiwów państwowych oraz zasady korzystania z materiałów archiwalnych określi Prezes Rady Ministrów.
Art.  4.
1.
Do zadań archiwów państwowych należy: zabezpieczanie, gromadzenie i scalanie materiałów archiwalnych, wchodzących w skład państwowego zasobu archiwalnego, ich rejestracja, porządkowanie, przechowywanie i udostępnianie, nadzór nad składnicami akt oraz prace naukowo-badawcze i wydawnicze w zakresie archiwistyki i źródeł archiwalnych.
2.
Rada Ministrów określi, jakie materiały archiwalne wchodzą w skład państwowego zasobu archiwalnego, oraz ustali tryb i zasady zabezpieczania materiałów archiwalnych i przekazywania ich do archiwów państwowych.
3.
Bez zezwolenia właściwej władzy archiwalnej nie wolno materiałów archiwalnych brakować ani niszczyć.
Art.  5.

Przy Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych działa jako organ doradczy i opiniodawczy Rada Archiwalna, której skład oraz zakres i sposób działania określi Prezes Rady Ministrów.

Art.  6.

Ogół dochodów i wydatków Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych oraz podległych jej archiwów państwowych objęty jest budżetem Państwa (budżet centralny) w części dotyczącej Prezydium Rady Ministrów.

Art.  7.
1.
Przepisy o organizacji i zakresie działania Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych oraz archiwów państwowych nie stosują się do archiwów podległych Ministrom: Obrony Narodowej, Bezpieczeństwa Publicznego i Spraw Zagranicznych.
2.
Organizację oraz zakres i sposób działania tych archiwów a także warunki korzystania z materiałów archiwalnych przez nie przechowywanych określą właściwi ministrowie za zgodą Prezesa Rady Ministrów.
Art.  8.

Sprawy, dotyczące archiwaliów a należące dotychczas do właściwości Ministra Oświaty, przechodzą do zakresu działania Prezesa Rady Ministrów.

Art.  9.

Traci moc dekret z dnia 7 lutego 1919 r. o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami (Dz. Pr. P. P. Nr 14, poz. 182).

Art.  10.

Wykonanie dekretu porucza się Prezesowi Rady Ministrów.

Art.  11.

Dekret wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

*Z dniem 1 grudnia 1956 r. sprawy objęte zakresem działania Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych przechodzą do właściwości Ministra Kultury i Sztuki oraz uprawnienia Prezesa Rady Ministrów przechodzą do zakresu działania Ministra Kultury i Sztuki zgodnie z § 5 rozporządzenia z dnia 17 listopada 1956 r. w sprawie właściwości niektórych naczelnych organów administracji państwowej (Dz.U.56.54.249).
1 Art. 3 ust. 1 zmieniony przez art. 10 ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U.75.16.91) z dniem 1 czerwca 1975 r.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1951.19.149

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Archiwa państwowe.
Data aktu: 29/03/1951
Data ogłoszenia: 10/04/1951
Data wejścia w życie: 10/04/1951