Wywłaszczenie majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939-1945 r.

DEKRET
z dnia 7 kwietnia 1948 r.
o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939-1945 r.

Na podstawie art. 4 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej i ustawy z dnia 9 marca 1948 r. o upoważnieniu Rządu do wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 15, poz. 107) - Rada Ministrów postanawia, a Rada Państwa zatwierdza, co następuje:
Art.  1.
1. 1
Dopuszczalne jest wywłaszczenie nieruchomości zajętych w okresie od 1 września 1939 r. do 9 maja 1945 r. na cele wymienione w art. 2 pkt 1) i znajdujących się w dniu wejścia w życie niniejszego dekretu we władaniu Skarbu Państwa, związków samorządu terytorialnego lub przedsiębiorstw państwowych.
2.
Dopuszczalne jest także wywłaszczenie nieruchomości, zajętych w okresie od 1 września 1939 r. do 9 maja 1945 r. na cele wymienione w art. 2 pkt 1 i przewidzianych w dniu wejścia w życie niniejszego dekretu na budowę, rozbudowę i przebudowę przedsiębiorstw podstawowych gałęzi gospodarki narodowej, będących przedsiębiorstwami państwowymi lub przejętych na własność Państwa.
3.
Wywłaszczenie polega na odjęciu prawa własności z dniem 9 maja 1945 r.
Art.  2.

Wywłaszczenie przewidziane w art. 1 ust. 1 dotyczyć może tylko tych nieruchomości, które:

1)
zajęte zostały: a) na cele budowy, rozwoju i utrzymania urządzeń komunikacji publicznej, b) na cele przedsiębiorstw podstawowych gałęzi gospodarki narodowej, będących przedsiębiorstwami państwowymi lub przejętych na własność Państwa, c) na cele wojskowe, d) pod ulice i place publiczne, skwery, zieleńce, parki, place sportowe i cmentarze, e) pod zalesienia lub na melioracje, f) na cele użyteczności publicznej,
2)
są nadal użytkowane na cele wymienione w pkt 1 lub w planach zagospodarowania przestrzennego bądź w wytycznych do tych planów są przewidziane na cele wymienione w pkt 1 i zostały częściowo lub całkowicie zagospodarowane z funduszów publicznych bądź też zagospodarowanie ich jest przewidziane do realizacji w pierwszej kolejności planu.
Art.  3.
1. 2
Ubiegający się o wywłaszczenie winien zgłosić wniosek do właściwego wojewody do dnia 31 grudnia 1950 r.
2.
Wnioski urzędów, instytucji i przedsiębiorstw państwowych powinny być zatwierdzone przez właściwego ministra, zaś wnioski związków samorządu terytorialnego - przez prezydium właściwej wojewódzkiej rady narodowej. Wnioski wojewódzkich związków samorządu terytorialnego winny być zatwierdzone przez Radę Państwa.
Art.  4.
1. 3
Do wywłaszczenia na podstawie niniejszego dekretu stosuje się odpowiednio przepisy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 września 1934 r. - prawo o postępowaniu wywłaszczeniom (Dz. U. R. P. Nr 86, poz. 776) w brzmieniu ustawy z dnia 30 marca 1939 r. (Dz. U. R. P. Nr 31, poz. 205) z następującymi zmianami:
1)
wniosek o wywłaszczenie może obejmować poszczególne nieruchomości bądź łącznie nieruchomości położone na terenie jednej gminy lub na terenie jednej gromady, jeżeli gmina wiejska obejmuje więcej niż jedną miejscowość;
2)
do wniosku załącza się tylko ogólny plan sytuacyjny, przewidziany w art. 11 § 1 pkt 1, natomiast dane przewidziane w pkt 2 i 3 tegoż § 1 i art. 17 § 2 ubiegający się o wywłaszczenie przedstawi tylko o tyle, o ile jest w ich posiadaniu;
3)
wnioski wywłaszczeniowe są wiążące dla wojewody, o ile dotyczą potrzeby, przedmiotu i rozmiaru wywłaszczenia, co jednak nie wyłącza stosowania art. 23 i art. 24;
4)
zawiadomienie i doręczenie do rąk właściciela lub posiadacza nieruchomości w toku czynności wstępnych postępowania przygotowawczego i wywłaszczenia (art. 6-25) zastępuje się przez ogłoszenie w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym i przez wywieszenie odpisu tych ogłoszeń w siedzibie właściwego zarządu gminnego lub miejskiego;
5)
dalsze posiadanie nieruchomości przez wywłaszczającego nie jest uzależnione od złożenia do depozytu sądowego sumy odszkodowania;
6)
ustalenie odszkodowania dokonywane jest na wniosek właściciela;
7)
wypłata odszkodowania może nastąpić w państwowych papierach wartościowych po kursie nominalnym; zasady, tryb i sposób wypłaty odszkodowania ustali rozporządzenie Rady Ministrów.
2. 4
W przypadkach uzasadnionych interesem Państwa wojewoda na wniosek ubiegającego się o wywłaszczenie zwolni go od obowiązku złożenia planu sytuacyjnego, o którym mowa w pkt 2 ustępu poprzedzającego, chyba że granic nieruchomości bez planu sytuacyjnego oznaczyć nie można; w tym jednak razie plan ten nie podlega wyłożeniu w lokalu zarządu gminy
Art.  5.

Dokumenty, wnioski i wpisy do ksiąg wieczystych potrzebne celem przeprowadzenia wywłaszczenia przewidzianego w niniejszym dekrecie wolne są od opłat sądowych.

Art.  6.
1.
Nie może być przywrócone posiadanie majątku opuszczonego, którego wywłaszczenie jest dopuszczalne na zasadzie art. 1.
2.
Wykonanie zapadłych przed wejściem w życie niniejszego dekretu orzeczeń sądowych, jak również toczące się lub wszczęte postępowanie sądowe o przywrócenie posiadania majątku wymienionego w art. 1 ulegnie zawieszeniu na wniosek ubiegającego się o wywłaszczenie.
3. 5
Sąd na żądanie jednej ze stron podejmie postępowanie lub uchyli zawieszone wykonanie zapadłego orzeczenia sądowego, o ile w terminie do dnia 31 grudnia 1950 r. nie zostanie zgłoszony wniosek przewidziany w art. 3.
Art.  7.

Wywłaszczenie nieruchomości objętych przepisami art. 1, co do których postępowanie zostało wszczęte przed wejściem w życie niniejszego dekretu, będzie prowadzone dalej na zasadach przewidzianych w niniejszym dekrecie.

Art.  8.

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Ministrom Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych oraz innym ministrom stosownie do zakresu ich działania.

Art.  9.

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 1 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r. (Dz.U.49.65.527) zmieniającej nin. dekret z dniem 1 stycznia 1950 r.
2 Art. 3 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r. (Dz.U.49.65.527) zmieniającej nin. dekret z dniem 1 stycznia 1950 r.
3 Art. 4 ust. 1 według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r.(Dz.U.49.65.527) zmieniającej nin. dekret z dniem 1 stycznia 1950 r.
4 Art. 4 ust. 2 dodany przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r. (Dz.U.49.65.527) zmieniającej nin. dekret z dniem 1 stycznia 1950 r.
5 Art. 6 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r. (Dz.U.49.65.527) zmieniającej nin. dekret z dniem 1 stycznia 1950 r.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024