Zaopatrzenie ofiar wrogów demokratycznego ustroju Polski.

DEKRET
z dnia 13 listopada 1945 r.
o zaopatrzeniu ofiar wrogów demokratycznego ustroju Polski.

Art.  1.

Prawo do renty na podstawie niniejszego dekretu przysługuje:

1)
osobom, które w związku z działalnością urzędową, polityczną lub społeczną na skutek terrorystycznych aktów wrogów demokratycznego ustroju Państwa Polskiego stały się niezdolne do pracy i zostały zaliczone do jednej z grup inwalidów w trybie i na zasadach określonych w przepisach o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, zwanych dalej "przepisami emerytalnymi";
2)
pozostałymi po osobach, które poniosły śmierć w warunkach wymienionych w pkt 1, oraz pozostałym po tych osobach, które w dniu śmierci korzystały lub miały prawo korzystania z zasiłków na podstawie pkt 1.
Art.  2.

Za pozostałych w rozumieniu art. 1 pkt 2 uważa się małżonka, dzieci, wnuków i rodzeństwo oraz rodziców, jeżeli osoby te spełniają warunki określone w przepisach emerytalnych.

Art.  3.
1.
Podstawę wymiaru renty dla osób wymienionych w art. 1 pkt 1 stanowi:
1)
jeżeli były pracownikami bezpośrednio przed powstaniem inwalidztwa wskutek aktu terrorystycznego - przeciętny miesięczny zarobek ustalony na zasadach określonych w przepisach emerytalnych, z tym że nie może ona wynosić mniej niż 1.200 zł,
2)
jeżeli przed powstaniem inwalidztwa nie były pracownikami - kwota 1.200 zł.
2.
Podstawa wymiaru renty ustalona w myśl ust. 1 stanowi również podstawę wymiaru renty rodzinnej.
Art.  4.

Wysokość renty określa się według stawek przewidzianych w przepisach emerytalnych dla rent z tytułu wypadku w zatrudnieniu.

Art.  5.
1.
Rencista ma prawo do dodatków przewidzianych w przepisach emerytalnych w wysokości i na zasadach określonych w tych przepisach.
2.
W razie śmierci rencisty lub członka jego rodziny przysługuje zasiłek pogrzebowy na warunkach i w wysokości określonej w przepisach emerytalnych.
Art.  6.

Świadczenia rentowe pobierane na zasadzie dekretu mogą ulec zajęciu tylko na zaspokojenie roszczeń alimentacyjnych w wysokości i na zasadach określonych w kodeksie postępowania cywilnego.

Art.  7.
1.
Osoby wymienione w art. 1 korzystają z następującej pomocy:
1)
przy równych kwalifikacjach służy im prawo pierwszeństwa w przyjmowaniu do pracy, w otrzymywaniu koncesji, przydziałów mieszkaniowych, stypendiów, w przyjmowaniu do zakładów naukowych, burs i zakładów leczniczych po korzystających z pierwszeństwa osobach, pozostałych po uczestnikach ruchu podziemnego i partyzanckiego;
2)
otrzymują bezpłatną pomoc lekarską i mają prawo do protezowania na warunkach przewidzianych dla rencistów w przepisach emerytalnych;
3)
przy osiedlaniu na ziemiach zachodnich korzystają z wszelkich ulg i udogodnień, jakie służą rodzinom żołnierzy Wojska Polskiego.
2.
Członkowie rodzin osób wymienionych w art. 1 pkt 1 mają prawo do pomocy leczniczej, protezowania i innych świadczeń w naturze w zakresie i na warunkach przewidzianych dla członków rodzin pracowników pobierających renty na podstawie przepisów emerytalnych.
Art.  8.

Prawo do rent w zakresie przewidzianym w niniejszym dekrecie ustalają prezydia wojewódzkich rad narodowych (Rad Narodowych w m. st. Warszawie i m. Łodzi). Od orzeczeń tych prezydiów służy odwołanie do Ministra Pracy i Opieki Społecznej.

Art.  9.

W sprawach nie unormowanych w dekrecie stosuje się odpowiednio przepisy emerytalne.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1956.59.287 t.j.

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Zaopatrzenie ofiar wrogów demokratycznego ustroju Polski.
Data aktu: 13/11/1945
Data ogłoszenia: 22/12/1956
Data wejścia w życie: 27/11/1945