Częściowa demobilizacja żołnierzy armii czynnej.

DEKRET
z dnia 10 sierpnia 1945 r.
o częściowej demobilizacji żołnierzy armii czynnej.

Na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1945 r. o trybie wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 1, poz. 1) Rada Ministrów postanawia, a Prezydium Krajowej Rady Narodowej zatwierdza, co następuje:
Art.  1.

Wobec odniesionego zwycięstwa w wojnie z hitlerowskimi Niemcami i ostatecznego ich rozgromienia zarządza się częściową demobilizację żołnierzy starszych roczników służby czynnej w celu umożliwienia im powrotu do pracy pokojowej nad odbudową i rozwojem Rzeczypospolitej Polskiej.

Art.  2.

Demobilizacji podlegają z zastrzeżeniami, wymienionymi w art. 4, następujące kategorie żołnierzy:

a)
szeregowcy i st. szeregowcy rocznika 1920 i roczników starszych,
b)
podoficerowie wszelkich rodzajów broni i służb rocznika 1915 i roczników starszych,
c)
szeregowcy i podoficerowie - kobiety bez względu na wiek, oprócz sióstr medycznych w stopniu podoficerskim roczników 1925-1921 włącznie,
d)
szeregowcy, podoficerowie i oficerowie, którzy przed wstąpieniem do wojska byli nauczycielami wyższych lub średnich zakładów naukowych, dla szkół powszechnych, bądź też byli zatrudnieni jako pomocnicze siły naukowe zakładów wyższych.
Art.  3.

Demobilizacja będzie przeprowadzona w ciągu drugiego półrocza 1945 r. w dwóch okresach, a zostanie rozpoczęta w drugiej połowie miesiąca września 1945 r., przy czym:

a)
w pierwszym okresie demobilizacja obejmie szeregowców i podoficerów rocznika 1905 i roczników starszych oraz żołnierzy, wymienionych w art. 2 lit. d),
b)
w drugim okresie demobilizacja obejmie szeregowców roczników 1906-1920 włącznie oraz podoficerów roczników 1906-1915 włącznie.
Art.  4.

Minister Obrony Narodowej ustali terminy demobilizacji oraz określi, jakie roczniki szeregowców i podoficerów specjalistów zostaną zatrzymane w czynnej służbie wojskowej aż do dalszych zarządzeń.

Art.  5.

Przewóz wymienionych w art. 2 zdemobilizowanych żołnierzy do miejsca ich stałego zamieszkania, względnie do miejsca, które zdemobilizowany wskaże, odbywa się na koszt Skarbu Państwa.

Art.  6.

Wszyscy zdemobilizowani żołnierze otrzymują na drogę prowiant w ilości tylu przysługujących im według obowiązujących norm racyj dziennych, na ile dni obliczona jest normalna podróż koleją od miejsca pełnienia służby do miejsca przeznaczenia.

Art.  7.

Zdemobilizowani żołnierze zostaną zaopatrzeni w pełne umundurowanie, obuwie i bieliznę.

Art.  8.
(1)
Zdemobilizowani żołnierze otrzymują jednorazową odprawę pieniężną w następujących rozmiarach:
a)
szeregowcy i st. szeregowcy wszelkich rodzajów broni i służb, którzy otrzymują pobory służbowe według obowiązującej ogólno-wojskowej taryfy: za każdy rok służby wojskowej, pełnionej w czasie wojny - kwotę równą 12-miesięcznym poborom służbowym;
b)
szeregowcy i st. szeregowcy jednostek specjalnych otrzymujący pobory według zwiększonej taryfy specjalnej: za każdy rok służby wojskowej, pełnionej w czasie wojny - kwotę równą 6-miesięcznym poborom służbowym;
c)
podoficerowie wszelkich rodzajów broni i służb: za każdy rok służby wojskowej, pełnionej w czasie wojny - kwotę równą 6-miesięcznym poborom służbowym, według stawek ustalonych dla ich stanowisk, nie niżej jednak niż 300 zł i nie wyżej niż 900 zł;
d)
oficerowie: za jeden rok służby wojskowej w czasie wojny - kwotę równą 2-miesięcznemu uposażeniu, a za 2 lata służby - kwotę równą 3-miesięcznemu uposażeniu.
(2)
Do czynnej służby wojskowej, pełnionej w Wojsku Polskim, wlicza się również okres służby, pełnionej w Armii Czerwonej w czasie wojny.
(3)
Okres służby wojskowej od 6 miesięcy do jednego roku liczy się za pełny rok, a poniżej 6 miesięcy proporcjonalnie do przesłużonego okresu czasu, przy czym każdy rozpoczęty miesiąc liczy się za pełny.
Art.  9.
(1)
Wszystkie urzędy, instytucje, przedsiębiorstwa i zakłady państwowe, samorządowe i prywatne obowiązane są przyjąć zdemobilizowanych żołnierzy w ilości do 5% swego ogólnego stanu osobowego, odpowiednio do posiadanych przez nich kwalifikacji.
(2)
Niezależnie od obowiązku, wynikającego z ustępu poprzedniego, wszystkie urzędy, instytucje, przedsiębiorstwa i zakłady państwowe samorządowe i prywatne obowiązane są przy przyjmowaniu pracowników dać pierwszeństwo przy równych kwalifikacjach zdemobilizowanym żołnierzom.
Art.  10.

Wszystkie władze państwowe i samorządowe oraz kierownicy przedsiębiorstw, instytucji i zakładów obowiązani są w ciągu jednego miesiąca od dnia zgłoszenia się zdemobilizowanych byłych swych pracowników dostarczyć im odpowiedniej pracy na stanowiskach nie niższych od zajmowanych przez nich przed wcieleniem do wojska.

Art.  11.

Zdemobilizowanym żołnierzom służy pierwszeństwo do otrzymania pomocy w odbudowie należących do nich gospodarstw rolnych, w uzupełnieniu inwentarza żywego i martwego oraz w transporcie materiałów, przeznaczonych na odbudowę ich gospodarstw.

Art.  12.
(1)
Zdemobilizowani żołnierze, którzy zgłoszą chęć osiedlenia się nad Odrą i Nissą, otrzymują tam przydział ziemi w ilości 10 ha użytków rolnych średniej jakości lub inny warsztat pracy.
(2)
Każdy zdemobilizowany ma prawo przewieźć bezpłatnie koleją państwową na nowy przydział ziemi majątek ruchomy i inwentarz żywy, stanowiący jego własność, do wysokości 4 ton.
Art.  13.

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Prezesowi Rady Ministrów, Ministrowi Obrony Narodowej oraz wszystkim zainteresowanym ministrom, każdemu w jego zakresie działania.

Art.  14.

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1945.31.187

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Częściowa demobilizacja żołnierzy armii czynnej.
Data aktu: 10/08/1945
Data ogłoszenia: 31/08/1945
Data wejścia w życie: 31/08/1945