Umarzanie, rozkładanie na raty i odraczanie zapłaty zaległych w postępowaniu cywilnym, a należnych Skarbowi Państwa kosztów sądowych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 26 czerwca 1945 r.
o umarzaniu, rozkładaniu na raty i odraczaniu zapłaty zaległych w postępowaniu cywilnym, a należnych Skarbowi Państwa kosztów sądowych.

Na podstawie art. 117 ust. 3 i 127 ust. 1 przepisów o kosztach sądowych (Dz. U. R. P. z 1945 r. Nr 15, poz. 89) zarządzam, co następuje:
§  1.
Za zaległe w rozumieniu rozporządzenia niniejszego uważa się prawomocnie ustalone koszty sądowe w postępowaniu cywilnym, których dłużnik nie uiścił.

Koszty sądowe, od których uiszczenia uzależnione jest dokonanie czynności lub przyjęcie wniosku, nie podlegają przepisom rozporządzenia niniejszego.

§  2.
Jeżeli natychmiastowe ściągnięcie zaległych kosztów sądowych groziłoby dłużnikowi zbyt ciężkimi skutkami, zapłata kosztów może być rozłożona na raty lub odroczona, w obu przypadkach na okres nie dłuższy niż dwa lata.

Okres spłaty ratami może być przedłużony do czterech lat, jeżeli koszty sądowe będą zabezpieczone na nieruchomości i będzie, należycie wykazane, że spłata nie może nastąpić w okresie krótszym.

Zapłata sumy mniejszej niż 10 zł nie może być rozłożona na raty.

Niezapłacenie którejkolwiek raty w terminie powoduje natychmiastową wymagalność pozostałej części należności.

Odroczenie lub rozłożenie na raty może być cofnięte w razie stwierdzenia, że uiszczenie zaległych kosztów sądowych może nastąpić w terminie krótszym.

§  3.
Zaległe koszty sądowe mogą być umorzone w części lub w całości, jeżeli dłużnik na podstawie zaświadczenia władzy publicznej o jego stanie rodzinnym, majątku i dochodach wykaże, że nie jest w stanie uiścić kosztów sądowych, a egzekucja z posiadanego majątku i dochodu pozbawiłaby go środków, niezbędnych do najskromniejszego utrzymania jego i jego rodziny.
§  4.
Zaległe koszty sądowe mogą być umorzone także z urzędu, jeżeli od dnia ich wymagalności upłynęło więcej niż dwa lata, a egzekucja była bezskuteczna lub jej wszczęcie okazało się niemożliwe lub zupełnie bezcelowe wobec stwierdzenia, że suma uzyskana z ewentualnej egzekucji nie pokryłaby nawet części zaległych kosztów sądowych.

Koszty sądowe, nie przewyższające 2 zł, mogą być umorzone nawet przed upływem dwóch lat od dnia ich wymagalności, jeżeli ściągnięcie ich byłoby połączone z niewspółmiernymi trudnościami.

§  5.
O rozłożeniu na raty i odroczeniu zapłaty rozstrzyga ostatecznie według swego uznania kierownik sądu pierwszej instancji, a jeżeli dłużnik otrzymał wezwanie do zapłaty kosztów od innego sądu - kierownik tego sądu.
§  6.
O umorzeniu kosztów sądowych rozstrzygają ostatecznie według swego uznania: jeżeli zaległość nie przewyższa 5.000 zł - prezes sądu apelacyjnego, jeżeli zaległość przewyższa 5.000 zł - Minister Sprawiedliwości.

Podania o umorzenie zaległych kosztów należy wnosić do kierownika sądu pierwszej instancji, a jeżeli dłużnik otrzymał wezwanie do zapłaty kosztów od innego sądu – do kierownika tego sądu; kierownik sądu przedstawi podanie wraz ze swą opinią w drodze służbowej władzy, powołanej do wydania decyzji.

W ten sam sposób powinny być przedstawiane wnioski o umorzenie z urzędu zaległych kosztów sądowych.

§  7.
Rozporządzenie niniejsze nie uchybia przepisom szczególnym, przewidując inne przypadki umorzenia kosztów sądowych oraz normującym tryb postępowania w tych sprawach.
§  8.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Jednocześnie traci moc obowiązującą rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 4 lutego 1936 r. w sprawie umarzania zaległych w postępowaniu cywilnym, a należnych Skarbowi Państwa kosztów sądowych (Dz. U. R. P. Nr 9, poz. 95).

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1945.23.134

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Umarzanie, rozkładanie na raty i odraczanie zapłaty zaległych w postępowaniu cywilnym, a należnych Skarbowi Państwa kosztów sądowych.
Data aktu: 26/06/1945
Data ogłoszenia: 14/07/1945
Data wejścia w życie: 14/07/1945