Wymiar kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego.

DEKRET
z dnia 31 sierpnia 1944 r.
o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego. *

Art.  1. 

Kto, idąc na rękę władzy państwa niemieckiego lub z nim sprzymierzonego:

1)
brał udział w dokonywaniu zabójstw osób spośród ludności cywilnej albo osób wojskowych lub jeńców wojennych,
2)
przez wskazanie lub ujęcie działał na szkodę osób ze względów politycznych, narodowościowych, wyznaniowych lub rasowych poszukiwanych lub prześladowanych przez władzę,

podlega karze śmierci.

Art.  2. 

Kto, idąc na rękę władzy państwa niemieckiego lub z nim sprzymierzonego, działał w inny sposób lub w innych okolicznościach niż przewidziane w art. 1 na szkodę Państwa Polskiego, polskiej osoby prawnej, osób spośród ludności cywilnej lub osób wojskowych albo jeńców wojennych,

podlega karze więzienia na czas nie krótszy od lat 3 lub dożywotnio albo karze śmierci.

Art.  3. 

Kto, wyzyskując warunki wytworzone przez wojnę, wymuszał świadczenia pod groźbą wywołania prześladowań przez władze państwa niemieckiego lub z nim sprzymierzonego albo w inny sposób działał na szkodę osób poszukiwanych lub prześladowanych przez tę władzę,

podlega karze więzienia na czas nie krótszy od lat 3 lub więzienia dożywotniego.

Art.  4. 
§  1. 
Kto brał udział w organizacji przestępczej, powołanej lub uznanej przez władze państwa niemieckiego lub z nim sprzymierzonego albo przez zrzeszenie polityczne, które działało w interesie państwa niemieckiego lub z nim sprzymierzonego,

podlega karze więzienia na czas nie krótszy od 3 lat lub dożywotnio albo karze śmierci.

§  2. 
Za organizację przestępczą w rozumieniu § 1 uważa się grupę lub organizację:
a)
która ma na celu zbrodnie przeciwko pokojowi, zbrodnie wojenne lub zbrodnie przeciwko ludzkości,
b)
która, mając inny cel, zdąża do siągnięcia go przez popełnianie zbrodni, określonych w pkt a).
§  3. 
Przestępnym jest zwłaszcza udział:
a)
w niemieckiej narodowo-socjalistycznej partii robotniczej (National Sozialistische Deutsche Arbeiter Partei - NSDAP) na wszelkich stanowiskach kierowniczych,
b)
w sztafetach ochronnych (Schutzstaffeln - SS),
c)
w tajnej policji państwowej (Geheime Staats-Polizei - Gestapo),
d)
w służbie bezpieczeństwa (Sicherheits Dienst - SD).
Art.  5. 
§  1. 
Działanie lub zaniechanie pod wpływem groźby, rozkazu lub nakazu nie zwalnia od odpowiedzialności karnej.
§  2. 
W tym przypadku sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary ze względu na osobę sprawcy lub okoliczności czynu.
§  3.  1
 Przepis § 2 stosuje się odpowiednio, jeżeli w przypadku określonym w art. 1 pkt 2 zachodzą szczególne okoliczności łagodzące.
Art.  6. 

Wskazanie lub wydanie władzom państwa niemieckiego lub z nim sprzymierzonego osób, ściganych za przestępstwo pospolite, nie podlega karze, jeżeli sprawca wskazania lub wydania działał w przeważającym interesie publicznym lub prywatnym.

Art.  7.  2

 W razie skazania za przestępstwo określone w niniejszym dekrecie, sąd orzeka:

a)
utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych,
b)
przepadek całego mienia skazanego.
Art.  8. 

Do czynów, określonych w niniejszym dekrecie, nie stosuje się przepisów art. 6 i 61 kodeksu karnego z 1932 r. oraz art. 57 i 185 kodeksu karnego Wojska Polskiego.

Art.  9. 

Przepisy dekretu niniejszego stosuje się do czynów, popełnionych w czasie od 1 września 1939 r. do 9 maja 1945 r.

Art.  10.  3

 (uchylony).

Art.  11. 

Przepisy art. 1-9 stosuje się również do osób, podlegających właściwości sądów wojskowych".

Art.  12. 

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Ministrom: Sprawiedliwości, Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego.

Art.  13. 

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

* Przy stosowaniu przepisów niniejszego dekretu, należy mieć na uwadze, że:

- zamiast przewidzianej kary śmierci orzeka się karę dożywotniego pozbawienia wolności - zob. art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U.97.88.554).

- w miejsce kary więzienia orzekana jest obecnie kara pozbawienia wolności - zob. art. XIII pkt 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U.69.13.95).

- zamiast kary dodatkowej utraty praw publicznych i obywatelskich stosuje się obecnie środek karny pozbawienia praw publicznych - zob. art. 13 pkt 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U.97.88.554).

- kara dodatkowa przepadku całego mienia (art. 7 pkt b) jest nieaktualna wobec zniesienia kary konfiskaty mienia na mocy art. 2 ustawy z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie Kodeksu karnego i niektórych innych ustaw (Dz.U.90.14.84).

1 Art. 5 § 3 dodany przez art. 1 pkt 1 dekretu z dnia 3 kwietnia 1948 r. (Dz.U.48.18.124) z dniem 10 kwietnia 1948 r.
2 Art. 7 zmieniony przez art. 16 ust. 2 dekretu z dnia 22 października 1947 r. o przepadku majątku (Dz.U.47.65.390) z dniem 5 listopada 1947 r.
3 Art. 10 uchylony przez art. 3 pkt 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 1949 r. o zmianie przepisów postępowania karnego (Dz.U.49.32.238) z dniem 1 lipca 1949 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1946.69.377 t.j.

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Wymiar kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego.
Data aktu: 31/08/1944
Data ogłoszenia: 15/12/1946
Data wejścia w życie: 01/09/1939, 13/09/1944