Rozciągnięcie mocy obowiązującej niektórych aktów ustawodawczych na ziemie odzyskane w październiku i listopadzie 1938 r.

DEKRET PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 22 listopada 1938 r.
o rozciągnięciu mocy obowiązującej niektórych aktów ustawodawczych na ziemie odzyskane, w październiku i listopadzie 1938 r.

Na podstawie art. 55 ust. (2) ustawy konstytucyjnej postanawiam co następuje:
Art.  1.

Na ziemie odzyskane w październiku i listopadzie 1938 r. rozciąga się moc obowiązującą następujących aktów ustawodawczych wraz z późniejszymi zmianami:

1)
ustawy z dnia 19 lipca 1919 r. o przymusowym szczepieniu ochronnym przeciwko ospie (Dz. U. R. P. z 1934 r. Nr 13, poz. 113);
2)
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 10 czerwca 1927 r. o wykonywaniu praktyki dentystycznej (Dz. U. R. P. z 1934 r. Nr 4, poz. 32), przy czym rozporządzenie to uzupełnia się w sposób następujący:
a)
do art. 2 dodaje się nowy pkt 8 oraz nowy ust. (2) w brzmieniu:

"8. osoby, posiadające dyplomy, wymienione w art. 3 ust. (2) lit. e) rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 września 1932 r. o wykonywaniu praktyki lekarskiej (Dz. U. R. P. Nr 81, poz. 712).

(2) Przepisów pkt 1-7 ustępu poprzedzającego nie stosuje się do osób, które nabyły obywatelstwo polskie po dniu 30 września 1938 r.";

b)
po art. 14 dodaje się nowy art. 14a w brzmieniu:

"Art. 14a. (1) Na obszarze ziem odzyskanych w październiku i listopadzie 1938 r. mogą wykonywać samodzielnie czynności techniczno-dentystyczne ci b. obywatele Republiki Czeskosłowackiej, którzy uzyskali obywatelstwo polskie na podstawie art. 2a lub 3 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. R. P. Nr 7, poz. 44), w brzmieniu dekretów Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 października 1938 r. (Dz. U. R. P. Nr 81, poz. 548) i z dnia 16 listopada 1938 r. (Dz. U. R. P. Nr 87, poz. 585), wykażą, iż w dniu 30 września 1938 r. na obszarze wymienionej Republiki mieli prawo samodzielnego wykonywania czynności techniczno-dentystycznych w myśl przepisów ustawy z dnia 14 kwietnia 1920 r. o lecznictwie zębów i technice dentystycznej, w brzmieniu ustawy z dnia 11 lipca 1934 r. (Zb. ust. i rozp. państwa czesko-słowackiego z 1934 r. Nr 172) i zarejestrują się w myśl art. 21 przed dniem 1 marca 1939 r.

(2) Wykonywanie czynności techniczno-dentystycznych na obszarze ziem odzyskanych w październiku i listopadzie 1938 r. przez osoby, wymienione w art. 14 i 15, jak również wykonywanie czynności techniczno - dentystycznych przez osoby, wymienione w ust. (1) na obszarze określonym w art. 14 i 15 - wymaga uprzedniej zgody wojewódzkiej władzy administracji ogólnej, właściwej dla miejscowości, w której czynności te mają być wykonywane.";

c)
po art. 17 dodaje się nowy art. 17a w brzmieniu:

"Art. 17a. Osoby, którym w myśl powołanej w art. 14a ust. (1) ustawy z dnia 14 kwietnia 1920 r. służył tytuł technika dentystycznego lub dentysty, zachowują prawo do tego tytułu; osobom, które posiadały tytuł "egzaminowanego technika dentystycznego" służyć będzie tytuł "uprawnionego technika dentystycznego". Technicy dentystyczni mogą wykonywać czynności wymienione w art. 16, dentyści zaś i uprawnieni technicy dentystyczni - wymienione w art. 17.";

3)
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o położnych (Dz. U. R. P. z 1934 r. Nr 5, poz. 41), przy czym do art. 15 dodaje się nowy ustęp drugi w brzmieniu:

"(2) B. obywatelkom Republiki Czeskosłowackiej, które uzyskały obywatelstwo polskie na podstawie art. 2a lub 3 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego, w dniu 30 września 1938 r. posiadały prawo do wykonywania zawodu położnej na obszarze Republiki Czeskosłowackiej i zarejestrują swoje uprawnienia u wojewódzkiej władzy administracji ogólnej przed dniem 1 marca 1939 r. służyć będą uprawnienia do wykonywania zawodu i używania tytułu na równi z osobami wymienionymi w art. 1.";

4)
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o zwalczaniu jaglicy (Dz. U. R. P. Nr 36, poz. 333);
5)
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 września 1932 r. o wykonywaniu, praktyki lekarskiej (Dz. U. R. P. Nr 81, poz. 712), przy czym rozporządzenie to uzupełnia się w sposób następujący:
a)
do art. 3 dodaje się w ustępie (2) nową literę e) oraz dalszy ustęp w brzmieniu:

"e) dyplomy doktora wszech nauk lekarskich b. obywateli Republiki Czeskosłowackiej, którzy w dniu 30 września 1938 r. posiadali prawo wykonywania praktyki lekarskiej na obszarze wymienionej Republiki, jeśli osoby te uzyskały obywatelstwo polskie na podstawie art. 2a lub 3 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego i zarejestrują swoje uprawnienia do wykonywania praktyki lekarskiej w Polsce przed dniem 1 marca 1939 r.

(3) Przepisów lit. a) - d) ustępu poprzedzającego nie stosuje się do dyplomów, posiadanych przez osoby, które nabyły obywatelstwo polskie po dniu 30 września 1938 r.";

b)
do art. 5 dodaje się nowy ust. (5) w brzmieniu:

"(5) osoby, posiadające dyplomy, określone w art. 3 ust. (2) lit. e) wolne są od obowiązku składania dowodów odbycia jednorocznej praktyki szpitalnej.";

6)
ustawy z dnia 15 marca 1934 r. o izbach lekarskich (Dz. U. R. P. Nr 31, poz. 275);
7)
ustawy z dnia 21 lutego 1935 r. o zapobieganiu chorobom zakaźnym i o ich zwalczaniu (Dz. U. R. P. Nr 27, poz. 198);
8)
ustawy z dnia 21 lutego 1935 r. o pielęgniarstwie (Dz. U. R. P. Nr 27, poz. 199), przy czym po art. 20 dodaje się nowy art. 20a w brzmieniu:

"Art. 20a. (1) B. obywatelkom Republiki Czeskosłowackiej, które uzyskały obywatelstwo polskie na podstawie art. 2a lub 3 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego, przed dniem 1 października 1938 r. zajmowały się zawodowo praktyką pielęgniarską na obszarze Republiki Czeskosłowackiej i przed dniem 1 marca 1939 r. zarejestrują swoje uprawnienia u wojewódzkiej władzy administracji ogólnej, władza ta wyda zezwolenie na wykonywanie praktyki pielęgniarskiej:

a) stałe, jeżeli uzyskały dyplom pielęgniarki chorych,

b) czasowe, do końca 1944 roku, wszystkim pozostałym.

(2) Osoby, posiadające czasowe prawo na podstawie ust. (1) lit. b), uzyskują uprawnienia stałe do wykonywania praktyki pielęgniarskiej po złożeniu egzaminu wymienionego w art. 19 ust. (2) i w art. 20 ust. (2); egzaminy dla tych osób będą się odbywały do końca roku 1944. W przypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, Minister Opieki Społecznej może zwolnić od egzaminu.";

9)
ustawy z dnia 11 stycznia 1938 r. o izbach lekarsko-dentystycznych (Dz. U. R. P. Nr 6, poz. 33);
10)
ustawy z dnia 25 marca 1938 r. o wykonywaniu zawodu aptekarskiego (Dz. U. R. P. Nr 23, poz. 202), przy czym ustawę tę uzupełnia się w sposób następujący:
a)
do art. 2 ust. (3) dodaje się nowy pkt 9) oraz nowy ust. (4) w brzmieniu:

"9) dyplom magistra farmacji, b. obywatela Republiki Czeskosłowackiej, który w dniu 30 września 1938 r. posiadał prawo wykonywania zawodu aptekarskiego na obszarze wymienionej Republiki, jeżeli uzyskał on obywatelstwo polskie na podstawie art. 2a lub 3 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego i zarejestruje swoje uprawnienia do wykonywania zawodu przed dniem l marca 1939 r.

(4) Przepisów ust. (3) pkt 1-8 nie stosuje się do dyplomów, posiadanych przez osoby, które nabyły obywatelstwo polskie po dniu 30 września 1938 r.";

b)
do art. 3 dodaje się dwa nowe ustępy w brzmieniu:

"(2) Przepisy ustępu poprzedzającego stosuje się tylko do osób, które nabyły obywatelstwo polskie przed dniem 1 października 1938 r. oraz do osób, które posiadają kwalifikacje wyszczególnione w pkt 3, uzyskały obywatelstwo polskie na podstawie art. 2a lub 3 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego i zarejestrują swoje uprawnienia do wykonywania zawodu przed dniem 1 marca 1939 r.

(3) Aspiranci, którzy rozpoczęli praktykę na obszarze Republiki Czeskosłowackiej przed dniem 1 października 1938 r. i uzyskali obywatelstwo polskie na podstawie ustawy wymienionej w ust. (2), będą mogli złożyć egzamin określony w ust. (1) pkt 3 przed komisją, której skład i tryb postępowania określi rozporządzenie Ministra Opieki Społecznej.".

Art.  2.

Rada Ministrów może w drodze rozporządzeń wydawać przepisy przejściowe i uzgadniające, związane z rozciągnięciem powyższych aktów ustawodawczych na odzyskane ziemie.

Art.  3.

Podania o rejestrację lekarzy, farmaceutów, techników dentystycznych, pielęgniarek i położnych, przewidziane w przepisach dekretu niniejszego oraz wydane na podstawie tej rejestracji świadectwa są wolne od opłaty stemplowej.

Art.  4.

Wykonanie dekretu niniejszego porucza się Ministrowi Opieki Społecznej i innym właściwym ministrom.

Art.  5.

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1938.91.628

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Rozciągnięcie mocy obowiązującej niektórych aktów ustawodawczych na ziemie odzyskane w październiku i listopadzie 1938 r.
Data aktu: 22/11/1938
Data ogłoszenia: 24/11/1938
Data wejścia w życie: 24/11/1938