Bilansowanie w złotych na obszarze odzyskanych ziem Śląska Cieszyńskiego.

DEKRET
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 22 listopada 1938 r.
o bilansowaniu w złotych na obszarze odzyskanych ziem Śląska Cieszyńskiego.

Na podstawie art. 55 ust. (2) ustawy konstytucyjnej postanawiam, co następuje:
Przepisy ogólne.
Art.  1.

Na obszarze odzyskanych ziem śląska Cieszyńskiego wszystkie osoby fizyczne i prawne obowiązane do prowadzenia ksiąg handlowych powinny sporządzić inwentarz i bilans otwarcia w złotych.

Art.  2.

Inwentarz i bilanse otwarcia mają być sporządzone na dzień 1 stycznia 1939 r.

Art.  3.
(1)
Przy sporządzaniu inwentarza i bilansu otwarcia w złotych przedmioty majątkowe należy szacować według zasad następujących:
1)
grunty, budynki, maszyny, środki transportowe, narzędzia pracy, ruchomości, prawa, koncesje, patenty, licencje i inne inwestycje, przeznaczone do stałego użytku, przyjmuje się w dotychczasowej wartości książkowej, wyrażonej w walucie czesko - słowackiej, według kursu 16 złotych za 100 koron czeskich;
2)
towary, półfabrykaty, surowce i materiały pomocnicze przyjmuje się według wartości rzeczywistej, co najwyżej jednak w wysokości kosztów własnych, a jeżeliby koszty te były wyższe od ceny rynkowej w dniu bilansowym - nie wyżej ceny rynkowej;
3)
papiery wartościowe przyjmuje się do bilansu według ich rzeczywistej wartości - nie wyżej jednak ceny nabycia;
4)
waluty obce oraz wierzytelności i zobowiązania w walutach obcych - należy przerachować według przeciętnego kursu giełdowego z grudnia 1938 r.
(2)
Do wierzytelności i zobowiązań, unormowanych dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 października 1938 r. o przerachowaniu zobowiązań, owiewających na walutę czesko - słowacką (Dz. U. R. P. Nr 79, poz. 535), mają zastosowanie przepisy tego dekretu.
Art.  4.

Przy sporządzaniu bilansu otwarcia w złotych nie stosuje się odmiennych od przepisów dekretu niniejszego przepisów o oszacowaniu przedmiotów majątkowych, zawartych w obowiązujących ustawach oraz statutach spółek akcyjnych lub umowach spółkowych i towarzystw ubezpieczeń wzajemnych.

Kapitały własne.

Art.  5.

Za kapitały przedsiębiorstwa uważa się różnicę pomiędzy wartością aktywów i pasywów, przeszacowanych na złote. Kapitały: amortyzacyjny, zakładowy (akcyjny, udziałowy), rezerwowy (zapasowy, zasobowy) i inne kapitały przedsiębiorstwa nie są uważane za pasywa.

Art.  6.
(1)
Z ogólnej sumy kapitałów przedsiębiorstwa (art. 5) wydziela się przede wszystkim na kapitał amortyzacyjny kwotę otrzymaną z przerachowania dotychczasowego kapitału amortyzacyjnego, wyrażonego w walucie czesko - słowackiej, według kursu 16 złotych za 100 koron czeskich.
(2)
Z pozostałej reszty wydziela się kapitał zakładowy (akcyjny, udziałowy) w wysokości dotychczasowej, określonej w walucie czesko - słowackiej, przerachowanej na walutę polską według kursu 16 złotych za 100 koron czeskich.
(3)
Kapitał zakładowy przedsiębiorstwa, którego bilans otwarcia w złotych, sporządzony według zasad przerachowania, ustalonych w dekrecie niniejszym, wykaże kwotę niższą od kwoty, jaka wypada z przerachowania według przepisów ust. (2), ustala się na kwotę, otrzymaną z przerachowania.
(4)
Dla zaokrąglenia dopuszczalne jest przekroczenie wzwyż lub wzniż kwoty kapitału zakładowego, ustalonej według zasad ust. (2), do ilości pełnych setek, podzielonych przez ogólną ilość akcyj, z tym, że kwota przekroczenia nie może być większa od 5% kwoty, przeliczonej według zasad ust. (2).
(5)
Zaokrąglenie kapitału zakładowego wzwyż, przewidziane w ust. (4), może być stosowane jedynie wówczas, jeżeli na to pozwala nadwyżka aktywów nad pasywami.
Art.  7.
(1)
Przepisy art. 6 ust. (2) stosuje się odpowiednio do istniejących w bilansie dotychczasowych kapitałów rezerwowych.
(2)
Jeżeli nadwyżka aktywów nad pasywami, pozostała, po przerachowaniu kapitału amortyzacyjnego i zakładowego, nie wystarcza na zastosowanie przepisów ust. (1) artykułu niniejszego, podział nadwyżki pomiędzy kapitały rezerwowe następuje w stosunku, odpowiadającym stosunkowi wzajemnemu tych kapitałów według ostatniego bilansu w koronach czeskich.
Art.  8.

Reszta nadwyżki aktywów nad pasywami, pozostała po przerachowaniu kapitałów amortyzacyjnego, zakładowego i rezerwowych, stanowi kapitał rezerwowy specjalny, przeznaczony przede wszystkim na pokrycie strat, jakie mogą okazać się w wyniku przerachowania, a następnie-na pokrycie wszelkich strat bilansowych na równi z kapitałami, przeznaczonymi na ten cel.

Obliczenie nominalnej wartości akcji lub udziału.

Art.  9.

Nominalna wartość akcji lub udziału ma wynosić taką kwotę złotych, jaka wypadnie z podziału kapitału zakładowego (akcyjnego, udziałowego) wyrażonego w złotych, przez dotychczasową ogólną ilość akcyj lub udziałów.

Zatwierdzenie bilansu i zmiana statutu.

Art.  10.

Bilans otwarcia w złotych powinien być zatwierdzony przez właściwe organa przedsiębiorstwa w terminie do dnia 1 czerwca 1939 r. Uchwały zapadają zwykłą większością głosów.

Art.  11.

Wszystkie instytucje kredytowe i ubezpieczeniowe, mające siedzibę na obszarze odzyskanych ziem Śląska Cieszyńskiego, obowiązane są przedstawić bilansie otwarcia w złotych, sporządzone według zasad dekretu niniejszego, wraz ze szczegółowymi wyjaśnieniami, do Ministerstwa Skarbu niezwłocznie po ich przyjęciu przez właściwe organa instytucji, najpóźniej jednak do dnia 1 lipca 1939 r. celem uzyskania zatwierdzenia.

Art.  12.

Kapitał zakładowy, wykazany w bilansie otwarcia w złotych na dzień 1 stycznia 1939 r., powinien być uwidoczniony w rejestrze handlowym zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Art.  13.

Bilanse otwarcia w złotych przedsiębiorstw, obowiązanych do publicznego składania sprawozdań, powinny być ogłoszone w myśl obowiązujących przepisów o bilansach.

Przepisy podatkowe.

Art.  14.
(1)
Nadwyżki bilansowe, pochodzące z przerachowania, dokonanego w myśl dekretu niniejszego, nie podlegają opodatkowaniu.
(2)
Przerachowanie, przewidziane w dekrecie niniejszym, nie podlega opłacie stemplowej.

Przepisy przejściowe i końcowe.

Art.  15.

Wpisy do rejestru handlowego, wynikające z zastosowania dekretu niniejszego, są wolne od opłat rejestrowych.

Art.  16.

Jeżeli przedsiębiorstwo, obowiązane do przerachowania bilansu na złote, nie dokona tego przerachowania w terminie określonym w art. 11 nie uwidoczni odpowiednich wpisów w terminie do dnia 1 sierpnia 1939 r., właściwy sąd może na wniosek Ministrów Skarbu oraz Przemysłu i Handlu nałożyć na właścicieli lub zarządców przedsiębiorstwa grzywnę w wysokości od 100 zł do 10.000 zł.

Art.  17.
(1)
Do zrzeszeń o zmiennym kapitale lub składzie osobowym, dążących wyłącznie do celów, wymienionych w art. 1 ustawy z dnia 29 października 1920 r. o spółdzielniach (Dz. U. R. P. z 1934 r. Nr 55, poz. 495), nie stosuje się przepisów art. 6 ust. (4) i (5) oraz art. 9 i 12 dekretu niniejszego.
(2)
Wykazany w bilansie otwarcia w złotych kapitał zakładowy (udziałowy) zrzeszeń, wymienionych w ustępie poprzedzającym, ulega podziałowi na udziały proporcjonalnie do wartości wpłat, dokonanych na każdy udział.
Art.  18.

Wykonanie dekretu niniejszego porucza się Ministrom Skarbu oraz Przemysłu i Handlu.

Art.  19.

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1938.90.618

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Bilansowanie w złotych na obszarze odzyskanych ziem Śląska Cieszyńskiego.
Data aktu: 22/11/1938
Data ogłoszenia: 23/11/1938
Data wejścia w życie: 23/11/1938