Rozciągnięcie mocy obowiązującej niektórych przepisów prawa cywilnego i handlowego na odzyskane ziemie Śląska Cieszyńskiego.

DEKRET
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 18 listopada 1938 r.
o rozciągnięciu mocy obowiązującej niektórych przepisów prawa cywilnego i handlowego na odzyskane ziemie Śląska Cieszyńskiego.

Na podstawie art. 55 ust. (2) ustawy konstytucyjnej postanawiam co następuje:
Art.  1.

Na odzyskane ziemie Śląska Cieszyńskiego rozciąga się z dniem 1 stycznia 1939 r. moc obowiązującą następujących aktów ustawodawczych wraz z późniejszymi zmianami:

1)
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 października 1926 r. o uzupełnieniu przepisów normujących ustrój władz spółek akcyjnych (Dz. U. R. P. Nr 103, poz. 598);
2)
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 kwietnia 1927 r. o należnościach za sporządzenie protestu (Dz. U. R. P. Nr 43, poz. 381);
3)
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. Kodeks zobowiązań (Dz. U. R. P. Nr 82, poz. 598);
4)
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. Przepisy wprowadzające kodeks zobowiązań (Dz. U, R. P. Nr 82, poz. 599);
5)
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. Kodeks handlowy część I (Dz. U. R, P. Nr 57, poz. 502);
6)
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. Przepisy wprowadzające kodeks handlowy część I (Dz. U. R. P. Nr 57, poz. 503);
7)
ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. R. P. Nr 37, poz. 282);
8)
ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo czekowe (Dz. U. R. P. Nr 37, poz. 283).
Art.  2.
(1)
Ilekroć w akcie ustawodawczym, wymienionym w art. 1, jest mowa o przepisie, który nie miał lub nie zachował mocy na ziemiach odzyskanych, rozumie się analogiczny przepis na tych ziemiach dotychczas obowiązujący; przepisy, utrzymane w mocy, stosuje się odpowiednio.
(2)
W szczególności z dniem 1 stycznia 1939 r. tracą moc obowiązującą:
1)
ustawa z dnia 28 kwietnia 1889 r. o zakładaniu i prowadzeniu składowych domów publicznych (Dz. u. p. austr. Nr 64);
2)
ustawa z dnia 6 marca 1906 r. o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością (Dz. u. p. austr. Nr 58);
3)
ustawa z dnia 3 kwietnia 1906 r. o czeku (Dz. u, p. austr. Nr 84);
4)
ustawa wekslowa z dnia 13 grudnia 1927 r. (Zb. ust. 1 rozp. czeskosłow. Nr 1 z 1928 r.);
5)
ustawa z dnia 12 kwietnia 1935 r. o interesach ratowych (Zb. ust, i rozp. czeskosłow. Nr 76).
(3)
Pozostają natomiast w mocy przepisy, normujące stosunek pracy pomocników handlowych.
Art.  3.

Do czasu rozciągnięcia na ziemie odzyskane mocy obowiązującej ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym (Dz. U. R. P. Nr 51, poz. 396) pozostają w mocy przepisy § 1154 b kodeksu cywilnego austriackiego w brzmieniu, nadanym ustawą z dnia 1 kwietnia 1921 r. (Zb. ust. 1 rozp. czeskosłow. Nr 155).

Art.  4.

Zamiast art. XXXVIII-XLII przepisów wprowadzających kodeks handlowy część I należy na obszarze ziem odzyskanych stosować przepisy, zawarte w art. 5 i 6 dekretu niniejszego.

Art.  5.
(1)
Do spółek akcyjnych, mających swą siedzibę na obszarze ziem odzyskanych, a zarejestrowanych lub zgłoszonych do zarejestrowania przed dniem 1 stycznia 1939 r., przepisy kodeksu handlowego o spółkach akcyjnych stosować się będzie od dnia zarejestrowania statutu, uzgodnionego z przepisami kodeksu handlowego.
(2)
Uzgodnienie statutu w trybie, przewidzianym przez prawo, obowiązujące przed dniem 1 stycznia 1939 r., oraz zgłoszenie do rejestru handlowego uzgodnionego statutu powinno nastąpić najpóźniej do dnia 30 czerwca 1940 r.
(3)
Po upływie tego terminu sprzeczne z przepisami kodeksu handlowego postanowienia statutów takich spółek nie będą miały mocy prawnej.
(4)
Spółki, które w powyższym terminie nie uzgodnią w istotnych punktach swych statutów z przepisami kodeksu handlowego o spółkach akcyjnych, mogą ulec rozwiązaniu i likwidacji na mocy orzeczenia sądu rejestrowego, wydanego na wniosek Ministra Przemysłu i Handlu. Postanowienia sądu rejestrowego w tym przedmiocie podlegają wykonaniu dopiero po ich uprawomocnieniu się.
(5)
Rozwiązanie spółki na podstawie przepisu ustępu poprzedzającego może nastąpić tylko do dnia 30 czerwca 1945 r.
Art.  6.
(1)
Do spółek akcyjnych, mających swą siedzibę na obszarze ziem odzyskanych, a zarejestrowanych lub zgłoszonych do zarejestrowania przed dniem 1 stycznia 1939 r., nie stosuje się przepisów kodeksu handlowego, o ile mogłyby naruszyć prawa nabyte.
(2)
W szczególności stosować się nie będzie przepisów następujących:
1)
art. 307-309 i 311-338 o zawiązaniu spółek akcyjnych;
2)
art. 343 o odpowiedzialności za pełną wpłatę i uwolnieniu akcjonariusza od pełnej wpłaty, jeżeli uwolnienie nastąpiło przed dniem 1 stycznia 1939 r.;
3)
art. 344 § 1 o niepodzielności akcyj;
4)
art. 346 o zakazie wydawania tymczasowych dowodów (promes) na okaziciela, jeżeli wydanie takich dowodów nastąpiło przed dniem 1 stycznia 1939 r.;
5)
art. 357 - 360 i 364 o ograniczeniu praw akcji uprzywilejowanych, świadectw założycielskich i akcji użytkowych, jeżeli akcjom takim lub świadectwom zostały przyznane rozleglejsze prawa przed dniem 1 stycznia 1939 r.;
6)
art. 432 - 439 o podwyższeniu kapitału akcyjnego, jeżeli uchwała o podwyższeniu została zgłoszona do zarejestrowania przed dniem 1 stycznia 1939 r.;
7)
przepisów o zmianie statutu i obniżeniu kapitału akcyjnego, jeżeli zmiana lub obniżenie zostały zgłoszone do zarejestrowania przed dniem 1 stycznia 1939 r.;
8)
przepisów o łączeniu się spółek akcyjnych, jeżeli połączenie zostało zgłoszone do zarejestrowania przed dniem 1 stycznia 1939 r.
Art.  7.

Art. XLIII-LV przepisów wprowadzających kodeks handlowy część I należy stosować na obszarze ziem odzyskanych ze zmianami następującymi:

1)
przewidziany w art. XLIII, XLIV i XLVI - XLVIII termin: 1 stycznia 1934 r. zastępuje się terminem; 1 stycznia 1939 r.;
2)
przewidziany w art. LV termin: 1 stycznia 1935 r. zastępuje się terminem: 1 stycznia 1940 r.;
3)
nie stosuje się art. XLV, L i LI,
Art.  8.

Do zagranicznych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych i spółek komandytowo-akcyjnych, działających na obszarze ziem odzyskanych, stosuje się przepisy art. 161 i 310 kodeksu handlowego oraz art. LII przepisów wprowadzających kodeks handlowy część I.

Art.  9.

Rada Ministrów może w drodze rozporządzeń wydawać przepisy przejściowe i uzgadniające, związane z rozciągnięciem aktów ustawodawczych, wymienionych w art. 1, na ziemie odzyskane.

Art.  10.

Wykonanie dekretu niniejszego porucza się Ministrowi Sprawiedliwości oraz innym właściwym ministrom.

Art.  11.

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1938.89.604

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Rozciągnięcie mocy obowiązującej niektórych przepisów prawa cywilnego i handlowego na odzyskane ziemie Śląska Cieszyńskiego.
Data aktu: 18/11/1938
Data ogłoszenia: 22/11/1938
Data wejścia w życie: 22/11/1938