Zmiana i uzupełnienie umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Rzeszą Niemiecką o ubezpieczeniu społecznym, podpisanej wraz z protokółem końcowym w Berlinie dnia 11 czerwca 1931 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA OPIEKI SPOŁECZNEJ

z dnia 12 sierpnia 1935 r.

w sprawie zmiany i uzupełnienia umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Rzeszą Niemiecką o ubezpieczeniu społecznem, podpisanej wraz z protokółem końcowym w Berlinie dnia 11 czerwca 1931 r.

Na podstawie art. 3 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. w sprawie ratyfikacji umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Rzeszą Niemiecką o ubezpieczeniu społecznem, podpisanej wraz z protokółem końcowym w Berlinie dnia 11 czerwca 1931 r. (Dz. U. R. P. z 1932 r. Nr. 16, poz. 94) oraz artykułów 43 i 44 powyższej umowy (Dz. U. R. P. z 1933 r. Nr. 65, poz. 487) zarządzam co następuje:

§ 1. Umowę pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Rzeszą Niemiecką o ubezpieczeniu społecznem, podpisaną wraz z protokółem końcowym w Berlinie dnia 11 czerwca 1931 r. (Dz. U. R. P. z 1933 r. Nr. 65, poz. 487), zmienioną i uzupełnioną stosownie do postanowień porozumienia, zawartego na podstawie art. 43 powyższej umowy w dniu 3 października 1933 r., które stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Opieki Społecznej z dnia 18 listopada 1933 r. (Dz. U. R. P. Nr. 101, poz. 773) oraz porozumienia, zawartego na podstawie tegoż artykułu powyższej umowy w dniu 27 stycznia 1934 r., które stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Opieki Społecznej z dnia 16 marca 1934 r. (Dz. U. R. P. Nr. 41, poz. 366), zmienia się i uzupełnia stosownie do postanowień porozumienia, zawartego na podstawie art. 43 powyższej umowy w dniu 26 maja 1935 r., które stanowi załącznik do rozporządzenia niniejszego.

§ 2. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z tem, że postanowienia porozumienia, wymienionego w § 1, obowiązują od terminów, wymienionych w punkcie 16 tegoż porozumienia.

ZAŁĄCZNIK 

Polski Minister Opieki Społecznej i niemiecki Minister Pracy Rzeszy zawarli w myśl artykułu 43 umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Rzeszą Niemiecką o ubezpieczeniu społecznem z dnia 11 czerwca 1931 r. na podstawie konferencji, odbytej w Berlinie w czasie od 14 do 26 maja 1935 r., następujące

POROZUMIENIE

o uzupełnieniu i zmianie umowy polsko - niemieckiej o ubezpieczeniu społecznem z dnia 11 czerwca 1931 roku.

1. Po artykule 6 a wstawia się następujący artykuł 6 b:

"Artykuł 6 b.

O ile w obu Państwach ustala się inwalidztwo lub niezdolność do wykonywania zawodu według równych zasad, to ustalenie inwalidztwa lub niezdolności do wykonywania zawodu przez instytucję ubezpieczeniową, do której ubezpieczony ostatnio należał, wiąże również uczestniczące w udzielaniu świadczenia instytucje ubezpieczeniowe Państwa drogiego."

2. Do artykułu 12:

W porozumieniu z dnia 3 października 1933 r. zastępuje się słowa "wniosku o rentę" przez słowo "wniosku."

3. Do artykułu 15 ust. 6:

Za obszary graniczne w rozumieniu artykułu 15 ust. 6 należy uważać oprócz obszarów granicznych wymienionych w porozumieniu z dnia 3 października 1933 r.:

ze strony polskiej powiaty Bielsko i Biała, ze strony niemieckiej powiaty wiejskie Beuthen i Hindenburg.

4. Do artykułu 19:

a) W artykule 19 ust. 4 zdanie 2 wstawia się po słowach "kwoty podstawowej" słowa ", polskiej dziesięcioprocentowej kwoty indywidualnej."

b) Po artykule 19 ust. 4 wstawia się następujący ust. 4a:

"(4 a). O ile świadczenia z niemieckiego ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa mają być udzielane na podstawie prawa obowiązującego od dnia 1 stycznia 1934 r., obowiązują, również o ile chodzi o ustalone już prawomocnie na podstawie tego prawa świadczenia, przy stosowaniu ust. 4, następujące specjalne postanowienia:

a) Roczna kwota wzrostu wynosi za każdą składkę tygodniową:

w	klasie	pierwszej	6	fenigów	Rzeszy
"	"	drugiej	11	"	"
"	"	trzeciej	15	"	"
"	"	czwartej	19	"	"
"	"	piątej	24	"	"
"	"	szóstej	29	"	"
"	"	siódmej	33	"	"
"	"	ósmej	37	"	"
"	"	dziewiątej	42	"	"
"	"	dziesiątej	47	"	"

b) Przepisy o minimalnej wysokości i uzupełnianiu kwoty wzrostu nie mają zastosowania."

5. Do artykułów 20 i 5:

a) Artykuł 20 skreśla się.

b) Artykuł 5 ust. 1 otrzymuje następujące brzmienie:

"(1) Uprawnionym, obywatelom jednego z obu Państw, udziela się również podczas pobytu zagranicą jednocześnie z zasadniczemi świadczeniami także wszystkich dodatków, do których mieliby prawo podczas pobytu w kraju. Każdemu z obu Państw pozostawia się prawo niewypłacania z ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa uprawnionym, którzy przebywają na obszarze Państwa trzeciego, polskiego dodatku państwowego i dopłaty rocznej, jak również dodatku Rzeszy i obciążającej Rzeszę kwoty podstawowej."

6. Do artykułu 21:

a) Punkt 2 porozumienia z dnia 27 stycznia 1934 r. otrzymuje następujące brzmienie:

"Do artykułu 21:

O ile przed wejściem w życie umowy dobrowolnie kontynuowano ubezpieczenie w instytucji ubezpieczeniowej, w której nie było ono dozwolone na podstawie obowiązujących przepisów, stosuje się z mocą wstecz artykuł 21."

b) Artykuł 21 otrzymuje następujący ust. 2:

"(2) Ust. 1 ma odpowiednie zastosowanie do pracowników pogranicznych, którzy mieszkają w jednem z obu Państw, a byli zatrudnieni w drugiem Państwie, podlegając obowiązkowi ubezpieczenia."

7. Artykuł 22 otrzymuje następujące zdanie 3:

"Instytucje ubezpieczeniowe uczestniczące w udzielaniu renty mogą wypłacać zgóry za okres trzymiesięczny renty wymienione w zdaniu 1."

8. Do artykułu 23:

a) Ust. 1 zdanie 1 zastępuje się przez następujące postanowienia:

"(1) Do ubezpieczenia pracowników umysłowych mają odpowiednie zastosowanie postanowienia o ubezpieczeniu na wypadek inwalidztwa. Przytem dla wypełnienia okresu wyczekiwania na rentę starczą z polskiego ubezpieczenia pracowników umysłowych przyjmuje się trzy składki niemieckie za jedną składkę polską. Pozatem przyjmuje się przy rentach z tytułu wypadków ubezpieczeniowych zaszłych po 31 grudnia 1933 r. za kwotę podstawową polskiego ubezpieczenia pracowników umysłowych połowę ustawowej kwoty podstawowej, a za kwotę wzrostu za każdy miesiąc składkowy jedną ósmą od sta zasadniczego przeciętnego zarobku, branego za podstawę obliczenia świadczeń."

b) Po ust. 1 wstawia się następujący ust. 1 a:

"(1 a) O ile świadczenia z niemieckiego ubezpieczenia pracowników umysłowych mają być udzielane na podstawie prawa obowiązującego od dnia 1 stycznia 1934 r., obowiązuje również o ile chodzi o ustalone już prawomocnie na podstawie tego prawa świadczenia, następujące specjalne postanowienie:

Roczna kwota wzrostu za każdą składkę miesięczną:

w	klasie	A	0,20	marek	Rzeszy
"	"	B	0,35	"	"
"	"	C	0,75	"	"
"	"	D	1,15	"	"
"	"	E	1,50	"	"
"	"	F	1,85	"	"
"	"	G	2,25	"	"
"	"	H	3,00	"	"
"	"	J	4,50	"	"
"	"	K	6,00	"	"	."

9. Do artykułu 26:

a) Po ust. 1 wstawia się następujący ust. 1 a:

"(1 a) Ust. 1 zdania 1 i 2 obowiązują również wtedy, gdy opłacono składki z tytułu kontynuowania ubezpieczenia; przytem jednej składce z tytułu pełnego kontynuowania ubezpieczenia w myśl prawa niemieckiego odpowiadają dwie półskładki z tytułu pełnego kontynuowania ubezpieczenia w myśl prawa polskiego, jedna półskładka z tytułu ograniczonego kontynuowania ubezpieczenia w myśl prawa niemieckiego odpowiada dwum ćwierćskładkom z tytułu ograniczonego kontynuowania ubezpieczenia w myśl prawa polskiego,"

b) W ust. 3 dodaje się do zdania 2 następującą część zdania: ",przytem za jeden miesiąc składkowy przyjmuje się dwa miesiące jeżeli z tytułu kontynuowania ubezpieczenia opłacono półskładki, a cztery miesiące, jeżeli opłacono ćwierćskładki."

c) Po ust. 6 wstawia się następujący ust. 6 a:

"(6 a) Artykuł 21 zdania 1 do 3 mają odpowiednie zastosowanie do ubezpieczonych w brackiem ubezpieczeniu pensyjnem, którzy opłacili składki tylko w jednem Państwie. Ubezpieczeni, którzy opłacili składki do instytucyj ubezpieczenia brackiego obu Państw, mogą kontynuować ubezpieczenie tylko w instytucji ubezpieczeniowej tego Państwa, na którego obszarze mieszkają lub ostatnio mieszkali przed wyjazdem do Państwa trzeciego."

d) W ust. 7 dodaje się do zdania 2 następującą część zdania: "; powyższe odnosi się również do składek, które w czasie od 1 lipca 1922 r. do 31 grudnia 1923 r. opłacone zostały do jednego z następców prawnych b. Górnośląskiej Spółki Brackiej."

e) W ust. 8 wstawia się po zdaniu 1 następujące zdanie 2: "Jeżeli na podstawie wewnętrznego prawa lub w myśl ust. 9 udzielana jest kwota podstawowa z niemieckiej kasy pensyjnej pracowników umysłowych, to z polskiej robotniczej kasy pensyjnej nie udziela się kwoty podstawowej."

f) Ust. 9 otrzymuje następujące brzmienie:

"(9) Jeżeli opłacono składki do niemieckiej kasy pensyjnej pracowników umysłowych lub zarówno do niemieckiej kasy pensyjnej pracowników umysłowych, jak i do niemieckiego ubezpieczenia pracowników umysłowych i ponadto składki do polskiego ubezpieczenia pracowników umysłowych, mają odpowiednie zastosowanie ustępy 1 do 4 i ust. 7 zdanie 1, jednak z wyłączeniem ust. 1 zdanie 2, a w stosunku do polskiej renty sierocej, o ile nie chodzi o jej kwotę minimalną, również z wyłączeniem ust. 3 zdanie 2. Przytem dla wypełnienia okresu wyczekiwania dwa miesiące, za które uiszczono składki do polskiego ubezpieczenia pracowników umysłowych, przyjmuje się za jeden miesiąc składkowy w niemieckiej kasie pensyjnej pracowników umysłowych; za kwotę podstawową w polskiem ubezpieczeniu pracowników umysłowych przyjmuje się połowę ustawowej kwoty podstawowej, a za kwotę wzrostu za każdy rok z pierwszych dziesięciu lat ubezpieczenia jedną dwudziestą ustawowej kwoty podstawowej; przy ustalaniu okresów składkowych w myśl ust. 3 zdanie 2 nie będą zaliczane również okresy składkowe przebyte w robotniczej kasie pensyjnej oraz składki z okresu przed 1 stycznia 1913 r. Przy rozstrzyganiu, czy składki z okresu przed 1 stycznia 1913 r. uważa się za składki opłacone do niemieckiej robotniczej kasy pensyjnej, czy też do niemieckiej kasy pensyjnej pracowników umysłowych, miarodajne jest prawo niemieckie."

g) Po ust. 9 wstawia się następujący ust. 9 a:

"(9 a) Przy stosowaniu przepisów artykułu 6 a o spoczywaniu uważa się za kwotę podstawową polskiego ubezpieczenia pracowników umysłowych połowę ustawowej kwoty podstawowej,"

10) Do artykułu 35:

a) Do ust. 1 i 2:

Jeżeli uprawniony w dniu 1 lipca 1931 r. nie pobierał świadczeń z niemieckiego ubezpieczenia od wypadków, polska instytucja ubezpieczeniowa przejmuje odszkodowanie również wtedy, gdy roszczenie do świadczeń powstaje po 1 lipca 1931 r. Jeżeli uprawniony w dniu 1 lipca 1931 r. nie pobierał świadczeń z polskiego ubezpieczenia od wypadków, niemiecka instytucja ubezpieczeniowa przejmuje odszkodowanie również wtedy, gdy roszczenie do świadczeń powstaje po 1 lipca 1931 r. Przejmująca instytucja ubezpieczeniowa przejmuje świadczenie od dnia powstania roszczenia.

Instytucja ubezpieczeniowa przejmująca odszkodowanie winna również przeprowadzić postępowanie ustalające.

Jeżeli w dniu 1 lipca 1931 r. nie było udzielane świadczenie, to wartość kapitałową oblicza się według stopnia stwierdzonej przez przejmującą instytucję ubezpieczeniową utraty zdolności do zarobkowania.

b) W ust. 2 dodaje się do zdania 4 następującą część zdania:

";powyższe ma zastosowanie również wtedy, gdy polska instytucja ubezpieczeniowa wydała orzeczenie o zmniejszeniu renty po 1 lipca 1931 r."

c) Do ust. 4 i 12:

Punkt 8 porozumienia z dnia 27 stycznia 1934 r. otrzymuje następujące zdanie 2:

"To samo ma również zastosowanie, gdy przy przejęciu rent z ubezpieczenia pracowników umysłowych nie jest przekazywana wartość kapitałowa."

d) Do ust. 11:

O ile w myśl artykułu 48 ust. 4 ustalone zostało łączne świadczenie ubezpieczeniowe, to nie następuje przejęcie rent na podstawie artykułu 35 ust. 1 i 2.

11) Do artykułu 38:

a) Do ust. 1:

O ile postawiono w terminie wniosek o przywrócenie ekspektatywy i ekspektatywa zostaje przywrócona, to przewidziane na podstawie wewnętrznego ustawodawstwa okresy do zapłacenia dobrowolnych składek za czas od 1 września 1933 r. upływają najwcześniej po trzech miesiącach od doręczenia orzeczenia przywracającego ekspektatywę.

Opłaceniu tych składek nie stoi na przeszkodzie to, że w czasie między wpłynięciem wniosku o przywrócenie ekspektatywy a dniem, w którym upływa wyżej wymieniony okres trzymiesięczny, zaszedł wypadek ubezpieczeniowy.

Do okresów przewidzianych na podstawie wewnętrznego ustawodawstwa do opłacenia tych składek nie wlicza się okresów, podczas których trwało postępowanie o przywrócenie ekspektatywy.

Dla zachowania terminów wystarczy złożenie instytucji ubezpieczeniowej oświadczenia o gotowości zapłaty składek za czas wstecz, o ile zostaną one uiszczone w terminie, określonym przez instytucję ubezpieczeniową.

b) Do ust. 8:

O ile postawiono w terminie wniosek o przywrócenie ekspektatywy i ekspektatywa zostaje przywrócona, to dobrowolne składki za okres od 1 stycznia 1924 r. do 31 sierpnia 1933 r. mogą być zapłacone jeszcze w okresie sześciu miesięcy po doręczeniu orzeczenia przywracającego ekspektatywę. O ile wniosek o przywrócenie ekspektatywy postawiony został przed zajściem wypadku ubezpieczeniowego, to śmierć ubezpieczonego nie stoi na przeszkodzie zapłaceniu dobrowolnych składek za czas do jego śmierci; pozatem pozostaje nienaruszony artykuł 38 ust. 8 zdanie 3.

12. Do artykułu 42 punktu a:

Nie można żądać wyznaczenia w kraju pełnomocnika dla doręczeń, jeżeli osoba, której dotyczą doręczenia, mieszka w jednem z obu Państw. Instytucje ubezpieczeniowe jednego Państwa są obowiązane na prośbę władz ubezpieczeniowych i instytucyj ubezpieczeniowych Państwa drugiego dokonywać doręczeń osobom, które przebywają w ich okręgu działania.

13. Artykuł 45 ust. 2 otrzymuje następujące brzmienie:

"(2) Instytucje, władze i sądy ubezpieczenia społecznego sporządzają swe pisma w swym języku urzędowym."

14. Do artykułu 48:

a) Do ust. 1:

O ile nie podjęto wypłaty spoczywających świadczeń do 30 września 1935 r. i uprawniony nie doniósł do tego czasu instytucji ubezpieczeniowej o miejscu swego pobytu, to artykuł 48 ust. 1 nie ma zastosowania.

b) Do ust. 4:

Łączne świadczenie ubezpieczeniowe w rozumieniu artykułu 48 ust. 4 istnieje tylko wtedy, gdy w zastosowaniu postanowień decyzji Rady Ligi Narodów z dnia 17 lipca 1922 r. uwzględnione zostały przy ustalaniu renty składki polskiego i niemieckiego ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa lub polskiego i niemieckiego ubezpieczenia pracowników umysłowych i wypadek ubezpieczeniowy nastąpił w ubezpieczeniu na wypadek inwalidztwa lub w ubezpieczeniu pracowników umysłowych przed 1 stycznia 1923 r.; w przeciwnym wypadku następuje nowe ustalenie w myśl artykułu 31 w połączeniu z artykułami 19 i 23.

15. Po artykule 48 wstawia się jako artykuł 48 a:

"Artykuł 48 a.

Postanowienia umowy stosują się do ubezpieczenia społecznego terytorjum Saary z tem zastrzeżeniem, że przewidziane w umowie terminy zaczynają biec od dnia 1 marca 1935 r."

16. Wejście w życie:

Wchodzą w życie:

a) z mocą od 1 września 1933 r.:

punkty 2, 6, 9d-g, 10, 11, 14b;

b) z mocą od 1 stycznia 1934 r.:

punkty 4a, 9a-c;

c) z mocą od 1 lipca 1935 r.:

punkty 1, 3, 4b, 5, 7, 8, 12, 13, 14a, 15.

Berlin, dnia 26 maja 1935 r.

• Identyfikator: Dz.U.1935.68.426
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Zmiana i uzupełnienie umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Rzeszą Niemiecką o ubezpieczeniu społecznym, podpisanej wraz z protokółem końcowym w Berlinie dnia 11 czerwca 1931 r.
• Data aktu: 12/08/1935
• Data ogłoszenia: 12/09/1935
• Data wejścia w życie: 12/09/1935, 01/09/1933, 01/01/1934, 01/07/1935