Położne.

ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 16 marca 1928 r.
o położnych.

Na podstawie art. 44 ust. 6 Konstytucji i ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu Prezydenta Rzeczypospolitej do wydania rozporządzeń z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 78, poz. 443) postanawiam, co następuje:

I.

Praktyka położnicza.

Art.  1.

Prawo wykonywania zawodu i używania tytułu położnej przysługuje osobom, które:

1)
posiadają obywatelstwo polskie i
2)
ukończyły jedną z państwowych szkół położnych, lub samorządowych szkół położnych, określonych w art. 6 ust. 2, względnie złożyły przepisany egzamin po ukończeniu jednej z prywatnych szkół położnych, wymienionych w art. 6 ust. 2 niniejszego rozporządzenia.
Art.  2. 1

Właściwa okregowa rada pielęgniarek i położnych może stwierdzić prawo wykonywania zawodu położnej osobie, która ukończyła szkołę położnych za granicą, uznaną przez Ministra .Zdrowia i Opieki Społecznej za równorzędną z dyplomem polskiej szkoły pielęgniarek lub położnych.

Art.  3.
1.
Obowiązki i uprawnienia położnych obejmują:
1)
udzielanie wskazówek w zakresie higjeny i dietetyki ciąży,
2)
higjeniczną opiekę i pomoc przy porodzie prawidłowym,
3)
higjeniczną opiekę połogu,
4)
pierwszą pomoc w nagłych przypadkach w ciąży, przy porodzie i w połogu - do czasu przybycia lekarza,
5)
higjeniczną opiekę nad noworodkiem i poradę co do jego pielęgnowania i karmienia.
2.
W wykonywaniu zawodu położne stosować się winny do położnych, która zostanie ogłoszona w drodze rozporządzenia wykonawczego.
Art.  4. 2
1.
 Przed przystąpieniem do wykonywania zawodu położna obowiązana jest uzyskać we właściwej okręgowej radzie pielegniarek i położnych stwierdzenie prawa wykonywania zawodu.
2.
Okręgowa rada pielegniarek i położnych wydaje pielęgniarce zaświadczenie o prawie wykonywania zawodu.
3.
Położna, która zgłosiła zamiar wykonywania zawodu po upływie pięciu lat od ukończenia nauki lub która przerwała wykonywanie zawodu na okres dłuższy niż pięć lat, może być zobowiązana przez okręgową radę pielęgniarek i położnych do uprzedniego odbycia przeszkolenia. Program i zasady przeszkolenia ustala okregowa rada pielęgniarek i położnych
Art.  5. 3
1.
 Położna ujawniająca niezdolność do wykonywania zawodu, wywołaną w szczególności chorobą psychiczną, narkomanią, alkoholizmem, niedołęstwem lub kalectwem, może być pozbawiona, przez okręgową radę pielęgniarek i połoznych, prawa wykonywania zawodu na stałe lub na okres trwania niezdolności, na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej.
2.
W przypadku gdy położna odmawia poddania się badaniu przez komisję wymienioną w ust. 1 lub gdy okręgowa rada pielęgniarek i położnych na podstawie wyników postępowania wyjaśniającego uzna, że dalsze wykonywanie zawodu przez położną grozi niebezpieczeństwem dla osób, nad którymi sprawuje opiekę, okręgowa rada pielęgniarek i położnych może zawiesić położną w prawie wykonywania zawodu.
3.
Postępowanie w sprawach pozbawienia prawa wykonywania zawodu jest poufne.
4.
Do uchwały okręgowej rady pielęgniarek i położnych w sprawie pozbawienia prawa wykonywania zawodu w przypadkach, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego odnoszące się do decyzji administracyjnej.
5.
Minister Zdrowia i Opieki Społecznej może zaskarżyć do Naczelnego Sądu Administracyjnego prawomocną uchwałę organów samorządu w sprawach, o których mowa w ust. 1, z powodu jej niezgodności z prawem, w trybie określonym w Kodeksie postępowania administracyjnego.
6.
Minister Zdrowia i Opieki Społecznej, po uzgodnieniu z Naczelną Radą Pielęgniarek i Położnych, określa szczegółowe zasady i tryb postępowania w sprawach dotyczących pozbawienia i zawieszenia prawa wykonywania zawodu.

II.

Szkoły położnych.

Art.  6.
1.
Szkoły położnych, których ukończenie uprawnia do wykonywania zawodu i używania tytułu położnych, są zakładane i prowadzone przez Państwo.
2. 4
 Na podstawie zezwolenia wojewódzkiej władzy administarcji ogólnej mogą być zakładane szkoły położnych również przez związki komunalne oraz przez inne osoby prawne i fizyczne. Absolwentki tych ostatnich szkół mogą uzyskać prawo wykonywania zawodu położnych po złożeniu egzaminu w jednej z państwowych szkół położnych względnie przed specjalną komisją egazminacyjną, której skład i czynności oznaczone będą w rozporządzeniu wykonawczem.
3.
 Zastrzeżenie to nie dotyczy szkół położnych, zakładanych przez związki komunalne, których ukończenie uprawnia do wykonywania zawodu i używania tytułu położnej narówni z ukończeniem państwowej szkoły położnych.
Art.  7.
1.
Szkoły położnych mogą być zakładane jedynie przy szpitalach publicznych i zakładach położniczych, odpowiadających potrzebom nauczania i rozporządzających liczbą co najmniej 40 łóżek położniczych.
2.
W razie gdyby szkoła położnych miała być założona przy szpitalu położniczym, bądź zakładzie, będącym pod zwierzchnim nadzorem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, wszelkie zarządzenia, dotyczące organizacji szkoły, wydawane będą w porozumieniu z Ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
Art.  8.

Warunki, którym winny odpowiadać kandydatki, wstępujące do szkół położnych , są następujące:

1)
ukończenie przynajmniej szkoły powszechnej,
2)
ukończony 18-ty oraz nie przekroczony 35-ty rok życia,
3)
Uzdolnienia fizyczne i umysłowe,
4)
nienaganne prowadzenie się.
Art.  9.
1.
Okres nauczania w szkołach położnych trwa dwa lata. Program nauczania, a jeżeli chodzi o szkoły państwowe i samorządowe - także statut i regulamin szkoły oraz instrukcje dla personelu szkoły, zostaną wydane w drodze rozporządzenia wykonawczego.
2.
Ponadto, w drodze rozporządzenia wykonawczego określone zostaną warunki prowadzenia prywatnych szkół położnych.
3.
Minister Opieki Społecznej może zezwolić na zmniejszenie okresu nauczania w szkołach położnych, jednak nie więcej jak do 12 miesięcy.
Art.  10.
1.
Szkoły położnych obowiązane są do utrzymywania osobnych internatów dla swych uczennic. Zamieszkiwanie uczennic poza internatem jest wzbronione.
2.
Postanowienia niniejszego artykułu obowiązywać będą od chwili wydania rozporządzenia Ministra Opieki Społecznej, które określi szczegółowo przepisy co do prowadzenia i koniecznego zaopatrzenia internatów.
Art.  11.

Istniejące w chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia szkoły położnych, które nie odpowiadają warunkom, wyszczególnionym w art. 7 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, zostaną zamknięte po ukończeniu bieżącego roku szkolnego. Zamknięciu ulegną również te istniejące szkoły położnych, które w terminie 6-ciu miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia nie uzyskają wymaganego postanowieniami ust. 2 art. 6 zezwolenia Ministra Opieki Społecznej.

III.

Przeszkalanie położnych.

Art.  12.
1.
Położne obowiązane są do odbywania perjodycznych uzupełniających kursów przeszkolenia.
2.
Okresy odbywania kursów, program i czasa trwania kursów określone zostaną w drodze rozporządzenia wykonawczego.
Art.  13. 5

 (skreślony).

Art.  14.

  6  (skreślony).

IV.

Postanowienia ogólne.

Art.  15.

  7

1.
 Osobom, które zostały zarejestrowane przez władze administracji ogólnej przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia przysługuje prawo wykonywania zawodu i używania tytułu położnej, a to na zasadzie i w granicach przepisów, obowiązujących do dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
2.
B. obywatelkom Republiki Czeskosłowackiej, które uzyskały obywatelstwo polskie na podstawie art. 2a lub 3 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego, w dniu 30 września 1938 r. posiadały prawo do wykonywania zawodu położnej na obszarze Republiki Czeskosłowackiej i zarejestrują swoje uprawnienia u wojewódzkiej władzy administracji ogólnej przed dniem 1 marca 1939 r. służyć będą uprawnienia do wykonywania zawodu i używania tytułu na równi z osobami wymienionymi w art. 1.
Art.  16.
1.
Zarejestrowana położna, wezwana do rodzącej, jest obowiązana udzielić jej pomocy o każdej porze, jeżeli nie zachodzi poważna ku temu przeszkoda.
2.
Każdej położnej, która udzieliła pomocy lub przybyła do jej udzielenia, należy się odpowiednia zapłata za trud oraz zwrot rzeczywistych i usprawiedliwionych wydatków. W braku dobrowolnej umowy, położna obowiązana jest przyjąć wynagrodzenie według taksy, którą ustala wojewoda (Komisarz Rządu m. st. Warszawy).
Art.  17.

Nadzór i kontrola nad wykonywaniem czynności położnych i przeszkoleniem położnych należy, o ile rozporządzenie niniejsze inaczej nie stanowi, do powiatowych władz administracji ogólnej.

Art.  18.
1.
Naruszenia przepisów niniejszego rozporządzenia oraz rozporządzeń lub zarządzeń, wydanych na jego podstawie, o ile dany czyn nie ulega karze surowszej, będą karane aresztem do 6 tygodni 8  i grzywną do 375 zł 9  lub jedną z tych kar.
2.
 W razie niemożności ściągnięcia grzywny władza orzekająca oznaczy w orzeczeniu karę zastępczego aresztu według swego uznania, jednak nie ponad 2 tygodnie.
3.
Do orzekania karnego powołane są powiatowe władze administracji ogólnej.
4.
Żądanie przekazania sprawy sądowi nie wstrzymuje ściągnięcia grzywny.
Art.  19.

Przepisy rozporządzenia niniejszego nie naruszają specjalnych uprawnień, przewidzianych w umowach międzynarodowych, w warunkach i granicach, w umowach tych ustalonych.

Art.  20.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia porucza się Ministrowi Opieki Społecznej, a w zakresie orzecznictwa karnego Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Ministrowi Sprawiedliwości.

Art.  21.
1.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia i obowiązuje na całym obszarze Rzeczypospolitej.
2.
Jednocześnie z wejściem w życie niniejszego rozporządzenia tracą moc obowiązującą wszystkie dotychczasowe przepisy, normujące wykonywanie czynności i szkolenia położnych.
1 Art. 2 zmieniony przez art. 60 pkt 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.
2 Art. 4 zmieniony przez art. 60 pkt 2 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.
3 Art. 5 zmieniony przez art. 60 pkt 3 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.
4 Art. 6 ust. 2 zmieniony przez art. 107 pkt 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) zmieniającego nin. rozporządzenia z dniem 31 stycznia 1935 r.
5 Art. 13 skreślony przez art. 60 pkt 4 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.
6 Art. 14 skreślony przez art. 60 pkt 4 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.
7 Art. 15 zmieniony przez art. 1 pkt 3 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. o rozciągnięciu mocy obowiązującej niektórych aktów ustawodawczych na ziemie odzyskane w październiku i listopadzie 1938 r. (Dz.U.38.91.628) z dniem 24 listopada 1938 r.
8 Kara aresztu uchylona na podstawie art. X § 1 ustawy z dnia 31 maja 1971 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks wykroczeń (Dz.U.71.12.115) z dniem 1 stycznia 1972 r.
9 Wysokość granicy grzywny ustalona na podstawie:

- art. 1 dekretu z dnia 26 kwietnia 1948 r. o podwyższeniu grzywien, kar pienięznych, kar porządkowych i nawiązek (Dz.U.48.24.161)

- ustawy z dnia 28 października 1950 r. o zmianie systemu pieniężnego (Dz.U.50.50.459)

- art. 2 § 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.82.16.125) z dniem 7 czerwca 1982 r.

- art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 10 maja 1985 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.85.23.100) z dniem 1 lipca 1985 r.

- art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1990 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.90.72.422) z dniem 8 listopada 1990 r.

- art. 7 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 28 lutego 1992 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach i o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.92.24.101) z dniem 2 kwietnia 1992 r.

- art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz.U.94.84.386)

- art. 3 ust. 1 lit. a) ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024