Austria-Polska. Układ Archiwalny. Wiedeń.1932.10.26.

UKŁAD ARCHIWALNY

między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Austrijacką,

podpisany w Wiedniu dnia 26 października 1932 r.

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej,

My, Ignacy Mościcki,

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,

wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

W dniu dwudziestym szóstym października tysiąc dziewięćset trzydziestego drugiego roku podpisany w Wiedniu między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Austrjackiej Układ Archiwalny o następującem brzmieniu dosłownem:

UKŁAD ARCHIWALNY

między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Austrijacką.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

i

Prezydent Związkowy Republiki Austrjackiej

pragnąc uregulować sprawy archiwalne zamianowali swoimi pełnomocnikami: (pominięto);

pełnomocnicy ci po wzajemnem okazaniu swoich pełnomocnictw, uznanych za sporządzone w dobrej i w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Artykuł  I. 

Austrjacki Rząd Związkowy oświadcza gotowość wydania Rządowi Polskiemu na zasadzie archiwalnej proweniencji wszystkich w jego przechowywaniu znajdujących się części składowych starych archiwów historycznych, wszelkich innych archiwaljów i części składowych nowych registratur administracyjnych, króre powstały na obszarze dzisiejszego Państwa Polskiego. W to wchodzą także archiwalja, które w swoim czasie były wysłane do Wiednia do wglądu, a które według swego przeznaczenia należą do archiwów i registratur na obszarze Państwa Polskiego, a mianowicie: takie akta względnie dokumenty, które władze państwowe, komunalne, kościelne, fundacje kościelne, związki religijne, szpitale i t. p. jak również osoby prywatne dołączyły jako dowody do swych pism w toku korespondencji swej z austrjackiemi władzami centralnemi.

Austrjacki Rząd Związkowy oświadcza gotowość wydania Rządowi Polskiemu bez uprzedniego żądania z jego strony nowo odnalezionych tego rodzaju archiwaljów i akt.

Artykuł  II. 

Austrjacki Rząd Związkowy oświadcza dalej gotowość wydania Polsce akt byłych c. k. austrjackich władz centralnych i zakładów z czasu od r.1888 do 3 listopada 1918, potrzebnych do utrzymania ciągłości administracji cywilnej, wojskowej, finansowej, sądowej lub wszelkiej innej na obszarze niegdyś c. k. austrjackim a obecnie polskim i dotyczących wyłącznie tego obszaru oraz wszystkich akt poprzednich odnoszących się do tej samej sprawy (dossier) wstecz aż do r. 1848 włącznie.

Starsze zasoby tego rodzaju, które nie będą wydane, będą udzielone Rządowi Polskiemu do użytku. W wypadkach szczególnych, gdy chodzi o archiwalja, na których podstawie mają być udowodnione prawa albo stosunki prawne, archiwalja takie będą wydane w miarę możności Rządowi Polskiemu na osobne żądanie.

Materjał dotyczący wspólnie Galicji i bukowiny nie podlega nie podlega wydaniu lecz ma pozostać do wspólnego użytku w dotychczasowem miejscu przechowania.

Artykuł  III. 

Przez pojęcie "akta" należy rozumieć akta archiwalne i registraturalne (exhibity, referaty, bruljony, oświadczeia, opinje, protokóły rozpraw, załączniki, kolektury, ewentualnie jeszcze nie załatwione względnie niewysłane pisma, dalej drukowane lub innym sposobem powielone akta odnoszące się do tej samej sprawy jak opracowania, zawiadomienia, wykazy, tablice i t. d.), rejestry (księgi publiczne i urzędowe, jak księgi gruntowe, kolejowe, rejestry znaków ochronnych i t. d., dalej indeksy, protokóły podawcze, elenchy, katalogi, rachunki, pomoce kasowe, tablice statystyczne, wykazy, sprawozdania i publikacje władz państwowych, jako też wojennych central gospodarczych, które powstawały aż do przewrotu politycznego pod państwowym nadzorem i t. p.), plany, materjały zarządu katastralnego (triangulacja, pomiarowe księgi polowe, mapy, manuały map, sieci punktów trygonometrycznych, akta pomiarowe, jak również kataster wraz z nowemi pomiarami, obliczenia, księgi, akta i mapy, projekty, szkice, studja, programy, opisy, ewentualnie istniejące kopje i matryce do oleatów), tytuły i dokumenty prawne (dokumentywszelkiego rodzaju, jak akta fundacyjne, kontrakty, koncesje, ststuty, oferty i t. p.), wogóle bez względu na materjał, z jakiego są sporządzone lub na jakim są utrwalone (papier, pergamin, skóra, metal, kamień, drzewo i t. p.).

Za plany, operaty katastralno - triangulacyjne i inne projekty, o ile sporządzone zostały przez władze państwowe, które miały swą siedzibę na obszarze Republiki Aystrjackiej i o ile dotyczą prac nierozpoczętych jeszcze przed końcem października 1918 r., należy zapłacić Austrjackiemu Rządowi Związkowemu ich obecną wartość. Wartość tę obecną ustali się na podstawie obopólnego porozumienia. O ileby w różnych archiwach znalazły się urzędowo sporządzone wyciągi lub odpisy oryginałów podlegających wydaniu, to wyciągi takie i odpisy pozostają w swych miejscach przechowania.

Nie podlegają wydaniu akta spraw, które w dalszym swym związku odnoszą się do całej byłej Monarchji Austrjacko - Węgierskiej lub do obszarów kilku byłych krajów koronnych tej Monarchji.

Artykuł  IV. 

Akta określone w art. 2, które wyraźnie dotyczą obszaru niegdyś c. k. austrjackiego, a obecnie polskiego i jednocześnie także obszaru Austrji albo trzeciego państwa i wskutek tego przez Austrjacki Rząd Związkowy nie mogą być wydane, będą udzielone do użytku Rządowi Polskiemu w celu sporządzenia kopij, odpisów, wyciągów i fotografij. Akta te mogą być także wypożyczone na określony czas, o ile pozwoli na to tok służby.

Koszty połączone z korzystaniem z tych akt ponosi Rząd Polski. Korzystanie samo jest wolne od opłat.

Wydanie akt wspólnych dotyczących wyłącznie Polski i Czechosłowacji nastąpi na podstawie porozumienia Rządów obu tych państw; o porozumieniu tem należy zawiadomić Związkowy Rząd Austrjacki.

Artykuł  V. 

Rząd Polski może zażądać wchodących w rachubę archiwaljów przez powołanych do tego celu delegatów archiwalnych albo w drodze dyplomatycznej.

Delegatom polskim będzie dana możność określenia w sposób bliższy lub ogólny akt, których ma się zażądać. W tym celu będą oni mogli przeglądać swobodnie w odnośnych lokalach urzędowych podczas godzin służbowych urzędowe księgi pomocnicze (wykazy akt, protokóły podawcze, indeksy i t. p.), dotyczące zasobów archiwalnych i registralnych, obejmujących archiwalja określone w art. 1 - 4. Liczba delegatów polskich nie powinna z reguły przekraczać liczby trzech dla wszystkich wchodzących w rachubę archiwów i registratur austrjackich.

Delegaci ci będą przez Rząd Polski zaopatrzeni w urzędowe ligitymacje, które muszą mieć wizę Austrjackiego Związkowego Urzędu Kanclerskiego, Sprawy Zagraniczne.

Delegaci ci mogą za uprzednią zgodą Austrjackiego Związkowego Urzędu Kanclerskiego, Sprawy Zagraniczne, powoływać dalsze poszczególne polskie organa urzędowe do załatwiania spraw specjalnych. Te organa urzędowe będą mogły na podstawie urzędowych ksiąg pomocniczych współdziałać bez przeszkód przy oznaczaniu akt, których ma się zażądać, oraz przy sprawdzaniu dokonanego wydzielenia akt.

Artykuł  VI. 

Wyniki czynnośći tych organów urzędowych, które obowiązane są do zachowania tajemnicy urzędowej, mają służyć jedynie celom urzędowo - administracyjnym, a nie żadnym innym, w szczególności literackim. Inne zużytkowanie tych wyników, w szczególności wyzyskanie ich w celach literackich jakiegokolwiek rodzaju (a więc tak w dziełach naukowych i czasopismach, jako też w dziennikach i t. p.), o ile chodzi o zasoby, które według przepisów obecnie w Austrji obowiązujących do użytku naukowego nie są dostępne, może nastąpić jedynie za zgodą Austrjackiego Rządu Związkowego. Co do zużytkowania wyników swych czynności pod względem naukowym i literackim są te organa urzędowe obowiązane przestrzegać przepisów służbowych i postanowień obowiązujących każdocześnie w sprawie korzystania z archiwów i registratur austrjackich.

Artykuł  VII. 

Wydobycia i wydzielenia zażądanych zasobów w celu wydania ich lub wypożyczenia dokonują wyłącznie organa Austrjackiego Rządu Związkowego. Organa Austrjackiego Rządu Związkowego sporządzają wykazy zarówno akt wydawanych, jak i wypożyczanych w trzech równobrzmiących egzemplarzach, które mają być podpisane przez przedstawicieli obu stron przy wydawaniu akt. Jeden egzemplarz pozostaje u Austrjackiego Rządu Związkowego jako potwierdzenie odbioru, pozostałe zaś otrzymują polskie organa jako potwierdzenie wydania.

O ile prace organów Austrjackiego Rządu Związkowego nad wydzieleniem i wydawaniem akt nie dadzą się dokonać bez uszczerbku dla toku bieżących czynności, Rząd Polski zwróci Austrjackiemu Rządowi Związkowemu zwiększone wydatki powstałe wskutek pozasłużbowej pracy jego urzędników i t. p. Rozmiar pracy pozasłużbowej i wysokość wydatku przypadającego za nią do zwrotu ustali się w każdym poszczególnym wypadku na podstawie wzajemnego postanowienia. Rządowi Polskiemu będzie dana możność sprawdzenia tych prac nad wydzielaniem i wydawaniem akt.

Artykuł  VIII. 

Rząd Polski dokonuje przewozu akt przejętych przez siebie.

O ile potrzebne będzie pozwolenie na wywóz przejętych akt, to będzie ono wydane bezpłatnie. Od transportów akt przechodzących przez granicę austrjacką nie będą pobierane żadne cła, podatki i opłaty.

Artykuł  IX. 

Wydanie zażądanych akt następuje w ciągu 8 tygodni licząc od dnia wręczenia żądania Austrjackiemu Rządowi Związkowemu.

Artykuł  X. 

Akta wojskowe treści operacyjnej, administracyjnej i sądowej aż do listopada 1918 włącznie, nie podlegające wydaniu, jako powstałe z czynności władz wojskowych austrjacko - węgierskich, będą udzielone Rządowi Polskiemu celem korzystania z nich.

Wyszukania i udzielenia tych akt dokonuje wyłącznie austrjacki zarząd archiwalny.

O ile okaże się możliwa wymiana tego rodzaju, to odbędzie się ona na podstawie zasadniczej wzajemności.

Artykuł  XI. 

Rząd Polski oświadcza ze swej strony gotowość stosowania wobec Austrjackiego Rządu Związkowego pełnej wzajemności w zakresie wchodzących w rachubę poprzednich postanowień co do wszystkich akt dotyczących obszaru Republiki Aystrjackiej, które są lub znajdą się w jego posiadaniu. Wydaniu nie podlegają te archiwalja, które zostały wydane w Polsce albo Wolnemu Miastu Krakowowi przez Cesarstwo Austrjackie na podstawie dawniejszych umów międzypaństwowych oraz akta Wojskowego Generalnego Gubernatorstwa w Lublinie i podległych mu władz.

Artykuł  XII. 

Układ niniejszy będzie ratyfikowany a dokumenty ratyfikacyjne będą w możliwie najkrótszym czasie w Wiedniu wymienione. Wejdzie on w życie w dziesięć dni po jego ogłoszeniu w sposób przepisany przez ustawodawstwo Wysokich Umawiających się Stron.

Na dowód czego Pełnomocnicy podpisali niniejszy układ sporządzony w dwóch egzemplarzach w języku polskim i niemiecki i wycisnęli na nim pieczęć urzędową.

Działo się w Wiedniu, dnia dwudziestego szóstego października tysiąc dziewięćset trzydziestego drugiego roku.

Zaznajomiwszy się z powyższym układem, uznaliśmy go i uznajemy za słuszny zarówno w całości jak i każde z zawartych w nim postanowień, oświadczamy, że jest on przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 31 stycznia 1933 r.

• Identyfikator: Dz.U.1933.34.291
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Austria-Polska. Układ Archiwalny. Wiedeń.1932.10.26.
• Data aktu: 26/10/1932
• Data ogłoszenia: 10/05/1933
• Data wejścia w życie: 20/05/1933