Wprowadzenie togi i biretu jako stroju urzędowego dla sędziów i prokuratorów przy rozprawach.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 15 listopada 1932 r.
w sprawie wprowadzenia togi i biretu jako stroju urzędowego dla sędziów i prokuratorów przy rozprawach.

Na podstawie art. 128, 213, 243 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych z dnia 6 lutego 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 12, poz. 93) postanawiam co następuje:
§  1. 
Strojem urzędowym sędziów i prokuratorów przy rozprawach jest toga i biret według załączonego wzoru, a sędziów przewodniczących na rozprawie tudzież orzekających jednoosobowo ponadto łańcuch z orłem państwowym, nakładany na kołnierz togi.

Sędziowie i prokurator mają birety na głowie przy odbieraniu przysięgi i ogłaszaniu sentencji wyroków, tudzież przy wejściu na salę rozpraw i jej opuszczaniu.

§  2. 
Toga jest suknią fałdzistą z lekkiego czarnego materjału wełnianego, sięgającą powyżej kostek dwadzieścia pięć centymetrów od ziemi i ma u góry odcinany karczek szerokości dwudziestu jeden centymetrów. Toga u dołu ma w obwodzie dwa metry siedemdziesiąt centymetrów do dwóch metrów siedemdziesięciu ośmiu centymetrów i od karczka w dół ułożona jest w kontrafałdy po trzy na obydwu przodach togi i siedem na plecach. Środkowa kontrafałda na plecach togi ma fałdy po obu stronach, a pozostałe są wszywane do karczka w kierunku rękawów.

Kołnierz togi jest okrągły, płasko wyłożony, zapinany pod szyję na haftkę. Szerokość kołnierza wynosi z tyłu szesnaście centymetrów, a z przodu osiemnaście centymetrów. Końce kołnierza są ścięte, tworząc wycięcie w formie kąta prostego. Toga zapinana jest na pięć guzików rogowych, z których jeden umieszczony jest po prawej stronie tuż pod kołnierzem, a cztery dalsze, zapinane kryto, umieszczone są poniżej karczka.

Rękawy togi u góry ułożone są w siedem do dziewięciu kontrafałd, tworzących bufy. Rękawy mają u dołu w obwodzie siedemdziesiąt pięć centymetrów i skrojone są w ten sposób, że po odwinięciu tworzą mankiet szerokości dziesięciu centymetrów, przymocowany z przodu do s zwą rękawa. Wewnątrz rękawa przy przegubie ręki umieszczony jest zatrzask, na który można rękaw zapinać.

Przy kołnierzu togi wszyty jest żabot z jedwabiu długości dwudziestu jeden centymetrów, szerokości u dołu dwudziestu ośmiu centymetrów, ułożony w trzynaście kontrafałd, z których środkowa szerokości dwóch centymetrów ma fałdy po obu stronach, a pozostałe biegną w kierunku rękawów. Żabot z prawej strony togi jest zapinany na guziczek.

Przody togi po obu stronach wewnętrznych mają podszycie z tego samego materjału co toga, szerokości dziesięciu centymetrów.

Przód togi, boki i karczek są szyte podwójną stebnówką szerokości pół centymetra, a karczek togi podszyty jest czarną podszewką.

Biret ma główkę skrojoną kulisto wysokości w środku siedemnastu centymetrów i brzeg sztywny w dolnej części przymocowany do główki, obwód górnej części brzegu jest o sześć do ośmiu centymetrów większy od dolnej części brzegu, skutkiem czego brzeg u góry luźno odstaje. Brzeg biretu składa się z czterech równych części, w środku łukowato wyciętych tak, że wysokość każdej z tych części wynosi w środku siedem centymetrów, a po obu stronach dziesięć centymetrów.

§  3. 
Kołnierz togi, mankiety, tudzież brzeg biretu u dołu i u góry mają wypustkę z aksamitu szerokości pół centymetra.
§  4. 
Kolor wypustek na kołnierzu, mankietach togi i birecie, tudzież kolor żabotu jest w stroju sędziów - fioletowy, a w stroju prokuratorów - czerwony.
§  5. 
Łańcuch złoty (z metalu żółtego) z zawieszonym u dołu łańcucha srebrnym orłem państwowym (z metalu białego), odpowiada załączonemu wzorowi, przyczem orzeł państwowy wysoki jest na osiem centymetrów, a wymiary łańcucha łącznie z orłem wynoszą 52 X 35 centymetrów.

Orzeł przeznaczony do stroju urzędowego Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego jest pokryty białą emalją, z koroną i dziobem oraz szponami złotemi, a orzeł przeznaczony dla wszystkich innych prezesów sądów jest srebrny z koroną i dziobem oraz szponami złotemi. Sędziowie przewodniczący oraz orzekający jednoosobowo używają łańcucha z orłem państwowym całym srebrnym.

§  6. 
Asesorowie sądowi, jeżeli biorą udział w rozprawach w wypadkach przewidzianych w art. 282 § 2 prawa o ustroju sądów powszechnych, używają stroju urzędowego przewidzianego dla sędziów, a stroju przewidzianego dla prokuratorów, jeżeli biorą udział w rozprawach w charakterze prokuratorów (art. 260 § 2 u. s. p.).
§  7. 
Sędziowie handlowi używają przy rozprawach tóg i biretów przepisanych dla sędziów.
§  8. 
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1933 r.; z dniem tym traci moc rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 czerwca 1929 r. (Dz. U. R. P. Nr. 47, poz. 394).
..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1932.104.872

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Wprowadzenie togi i biretu jako stroju urzędowego dla sędziów i prokuratorów przy rozprawach.
Data aktu: 15/11/1932
Data ogłoszenia: 29/11/1932
Data wejścia w życie: 01/01/1933