PRZEPISY SŁUŻBOWE.
Przepisy niniejsze nie mają zastosowania do pracowników kontraktowych, czasowych oraz dietarjuszów.
Stosunek służbowy pracowników P. M. S., podlegających niniejszemu rozporządzeniu, ma charakter publiczno-prawny.
Nie mogą być przyjęte do służby w P. M. S. osoby, przeciw którym toczy się postępowanie karno - sądowe lub upadłościowe, albo też postępowanie o pozbawienie ich własnowolności, oraz postępowanie dyscyplinarne, a to tak długo, dopóki trwa odnośne postępowanie.
Zasadniczo nie mogą być przyjmowane osoby, które przekroczyły 40-ty rok życia. Powyżej tego wieku mogą być przyjęte te osoby, których pozyskanie ze względu na specjalne kwalifikacje zawodowe, będzie dla P. M. S. szczególnie pożądane.
Do podania należy dołączyć:
oraz powołać się na referencje co najmniej 2-ch wiarogodnych osób.
Przed przyjęciem do służby kandydat zostaje poddany badaniu przez lekarza, wskazanego przez Dyrekcję P. M. S.
W dekrecie nominacyjnym należy wymienić stanowisko służbowe, grupę uposażenia, miejsce służby oraz termin wyznaczony do zgłoszenia się do służby.
Nominacje na stanowiska służbowe z uposażeniem I-ej i II-ej grupy będą nadawane przez Dyrektora P. M. S. po uzyskaniu zgody Ministra Skarbu.
Czas służby liczy się od dnia rzeczywistego objęcia służby.
"Przysięgam na powierzonem mi stanowisku spełniać swe obowiązki gorliwie i sumiennie, przestrzegać ściśle obowiązujących przepisów i wykonywać dokładnie polecenia swych przełożonych, zachować tajemnicę służbową, dbać o dobro instytucji oraz zachowywać się w służbie i poza służbą w sposób, odpowiadający godności instytucji i mego stanowiska".
Pracownicy, którzy ukończyli 5 lat służby w P. M. S., otrzymują, w razie powołania do obowiązkowej służby wojskowej w wojsku stałem, bezpłatny urlop.
Pracownicy, powołani na perjodyczne ćwiczenia wojskowe, otrzymują na czas odbywania tych ćwiczeń płatny urlop.
Na wypadek powołania do służby wojskowej na skutek mobilizacji lub częściowego uzupełnienia wojska do stopy wojennej, będą pracownicy P. M. S. traktowani pod względem uposażenia i trwania stosunku służbowego narówni ze stałymi funkcjonarjuszami państwowymi.
Postanowienie ustępu 1 niniejszego paragrafu nie ma zastosowania do pracowników, którzy powołani zostali do odbywania pięciomiesięcznego okresu służby. czynnej, stosownie do przepisów art. 60 ustawy z dnia 23 maja 1924 r. o powszechnym obowiązku służby wojskowej w brzmieniu, nadanem w załączniku do obwieszczenia Ministra Spraw Wojskowych z dnia 8 marca 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 46, poz. 458).
Po wygaśnięciu mandatu pracownik powraca do pełnienia funkcyj urzędowych.
Czas sprawowania mandatu do ciała ustawodawczego zalicza się całkowicie do czasu służby.
Działalność pracownika w czasie wykonywania mandatu poselskiego lub senatorskiego nie może pociągnąć dla niego żadnych represyj służbowych.
Po odbyciu służby przygotowawczej pracownik zostanie poddany egzaminowi praktycznemu, którego zakres oraz sposób przeprowadzenia ustali Minister Skarbu w drodze oddzielnego zarządzenia.
Pracownikowi przysługuje prawo przeglądania jego wykazu stanu służby.
Dyrektor P. M. S. ustali wzór wykazu stanu służby oraz sposób jego wypełniania i prowadzenia.
Pracownicy P. M. S. otrzymują legitymacje służbowe.
Do zakresu działania komisji kwalifikacyjnej należy w szczególności ustalanie corocznie dla użytku Dyrekcji P. M. S. ocen kwalifikacyjnych pracowników P, M. S, I-ej kategorji od najniższych grup uposażenia do IV-ej grupy uposażeniowej włącznie. Dyrektor P. M. S. może wprowadzić w miarę potrzeby takież ustalanie ocen kwalifikacyjnych i innych kategoryj pracowników P. M. S. Ustalone przez komisję oceny winny być komunikowane pracownikowi.
Jako oznaczenie ocen kwalifikacyjnych, ustala się oznaczenia: "bardzo dobrze", "dobrze", "dostatecznie", "niedostatecznie".
Przewodniczącego oraz członków komisji kwalifikacyjnej i ich zastępców mianuje Dyrektor P. M. S. z pośród pracowników P. M. S.
Komisja obraduje w składzie przewodniczącego oraz 4-ch członków względnie ich zastępców.
Decyzje, od których służy pracownikowi prawo odwołania (§ 16), doręcza się za pokwitowaniem.
Jeżeli nie znane jest miejsce pobytu pracownika, który nie ustanowił pełnomocnika, lub też, gdy pracownik lub jego pełnomocnik odmawia przyjęcia pisma, zawierającego decyzję, wówczas obwieszcza się je przez wywieszenie w widocznem miejscu w zakładzie, do którego personelu pracownik należy. Doręczenie uważa się za dokonane, po upływie siedmiu dni od wywieszenia pisma.
Postanowienia niniejszego paragrafu nie odnoszą się do doręczeń w postępowaniu dyscyplinarnem, unormowanych § 86.
Odwołanie należy wnieść w terminie 14-dniowym, o ile rozporządzenie niniejsze nie stanowi inaczej.
Bieg terminu rozpoczyna się z dniem następującym po dniu doręczenia decyzji. Niedziele i święta ustawowe nie wstrzymują ani rozpoczęcia ani biegu terminu. Jeżeli koniec terminu przypada na niedzielę lub święto ustawowe, to za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy dzień powszedni.
Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem nadano pismo, zawierające odwołanie, w urzędzie pocztowym lub telegraficznym Rzeczypospolitej.
W razie uchybienia terminu wniesienia odwołania zarówno instancja odwoławcza, jak i władza, od której decyzji odwołanie wniesiono, może przywrócić termin na prośbę pracownika, gdy udowodni on, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy, z powodu przeszkód nie do przezwyciężenia.
Prośbę o przywrócenie terminu może pracownik wnieść wraz ż odwołaniem w terminie 7-dniowym od ustania przeszkody. Nieuwzględnienia takiej prośby nie można zaskarżyć.
Odwołanie nie ma mocy odraczającej, jeśli rozporządzenie niniejsze inaczej nie stanowi.
Pracownik obowiązany jest zapoznać się dokładnie z obowiązującemi przepisami, potrzebnemi do spełniania poruczonych mu czynności i nie może się tłumaczyć ich nieznajomością.
Pracownik odpowiedzialny jest za ścisłe przestrzeganie obowiązujących przepisów oraz poleceń swych przełożonych i odpowiada za szkody, wynikłe z jego winy. O ile polecenie służbowe jest w przekonaniu pracownika niezgodne z obowiązującemi przepisami, lub przeciwne dobru instytucji, pracownik obowiązany jest spostrzeżenie swoje wyjawić przełożonemu, lecz w razie potwierdzenia, zlecenie to wykonać. W tym wypadku, o ile polecenie było ustne, może pracownik żądać potwierdzenia go na piśmie.
Również nie wolno dozwalać osobom nieuprawnionym wglądu do ksiąg i aktów P. M. S.
Poza wyżej wymienionemi sprawami, pracownik obowiązany jest zachować w ścisłej tajemnicy wszelkie sprawy, o których powziął wiadomość przy wykonywaniu swych obowiązków służbowych, a które Dyrektor P. M. S. w drodze zarządzenia uzna za poufne.
Obowiązek zachowania tajemnicy służbowej trwa zarówno w czasie pełnienia służby, jak i po rozwiązaniu stosunku służbowego.
Bez zezwolenia Dyrekcji P. M. S. nie wolno pracownikowi występować w charakterze rzeczoznawcy w sprawach, pozostających w bezpośrednim związku z jego zadaniami służbowemi, wyjąwszy wypadek, gdy opinji jego, jako rzeczoznawcy, zażąda sąd.
Bez zezwolenia władzy przełożonej pracownikowi nie wolno ani wytaczać w prasie, ani rozgłaszać przez wystąpienia publiczne spraw, dotyczących instytucji.
Poza służbą powinien pracownik zachowywać się w sposób, odpowiadający godności instytucji i swego stanowiska.
Tylko w wypadkach, w których chodzi o zażalenie na przełożonego, może pracownik wnieść zażalenie bezpośrednio do wyższych przełożonych względnie Dyrektora P. M. S.
Pracownicy, którym zostały przydzielone mieszkania przez P. M. S. (§ 111), są obowiązani w mieszkaniach tych zamieszkiwać.
Pracownikom III-ej kategorji nie wolno żądać za spełnianie czynności służbowych jakichkolwiek korzyści lub darów, jak również przez wyzyskiwanie swego stanowiska służbowego przysparzać lub starać się o przysporzenie sobie lub rodzinie jakichkolwiek korzyści.
Władza może żądać od pracownika udowodnienia przeszkody w pełnieniu obowiązków służbowych, a w przypadku choroby, poddać go badaniu lekarza przez siebie wyznaczonego.
Usprawiedliwiona nieobecność na służbie nie pociąga za sobą w zasadzie ujemnych skutków służbowych, ani co do pobierania uposażenia, ani co do innych praw o ile jednak nieobecność na służbie z powodu choroby trwa dłużej niż 6 miesięcy, można rozwiązać z pracownikiem stosunek służbowy bez wypowiedzenia, przy zastosowaniu przepisów, zawartych w części III-ej.
Przy obliczaniu 6-miesięcznego czasu trwania choroby, liczy się jako przerwy tylko te okresy czynnej służby, które wynoszą przynajmniej połowę czasu poprzedniej nieobecności z powodu choroby, O ile służba czynna trwa krócej, nie stanowi ona przerwy, a poszczególne okresy choroby liczy się razem.
Rozkład godzin pracy ustalają zarządzenia Dyrektora P. M. S.
O ile ważne względy służbowe tego wymagają, mogą być pracownicy powoływani do pracy również poza normalnemi godzinami pracy.
Uposażenie pracowników ulega zajęciu administracyjnemu, tudzież zapowiedzeniu i zajęciu sądowemu nie więcej, niż do wysokości 1/5 części sumy uposażenia, przypadającego do wypłaty.
Tytułem wyjątku od powyższej zasady ogólnej uposażenie pracowników ulega zapowiedzeniu i zajęciu sądowemu za alimenty do wysokości 2/5 uposażenia, przyczem pozostałe 3/5 wolne są od wszelkich zapowiedzeń i zajęć.
Przy zbiegu zapowiedzeń za alimenty i za inne należności lub długi, 1/5 część uposażenia staje się przedmiotem stosunkowego podziału zarówno na alimenty, jak na inne należności lub długi, drugą zaś 1/5 część przekazuje się wyłącznie na zaspokojenie samych tylko alimentów, o ileby pierwsza 1/5 część na nie przy zbiegu innych wierzycieli nie wystarczała.
Zaopatrzenia emerytalne oraz odprawy mogą ulec zapowiedzeniu i zajęciu sądowemu tylko z tytułu alimentów, jako też zapowiedzeniu i zajęciu sądowemu lub administracyjnemu z tytułu należności Skarbu Państwa.
Wysokość zapowiedzeń i zajęć wynosi: dla alimentów 2/5 zaopatrzenia emerytalnego względnie odprawy, a dla należności Skarbu Państwa 1/5 zaopatrzenia emerytalnego, a 2/3 odprawy.
Pośmiertne nie ulega ani zapowiedzeniu, ani też zajęciu.
Za członków rodziny w rozumieniu powyższego postanowienia uważa się:
Do wymiaru urlopu wypoczynkowego można wliczyć wszystkie urlopy, udzielone pracownikowi w ciągu roku.
Urlopy wypoczynkowe mogą być z ważnych względów służbowych w każdym czasie przerwane, lub przeniesione na inny czas w obrębie tego samego, lub nawet następnego roku kalendarzowego. Pracownikowi, którego odwołano z urlopu, należy zwrócić koszta podróży tam i zpowrotem, spowodowane przerwaniem urlopu według norm, ustalonych dla podróży służbowych.
Pracownik może otrzymać urlop dla poratowania zdrowia na podstawie świadectwa lekarza, wskazanego przez Dyrekcję P. M. S., względnie na podstawie odpowiedniego świadectwa lekarza urzędowego.
Gdy urlop na załatwienie spraw osobistych, rodzinnych lub majątkowych trwa dłużej niż miesiąc, urlop zaś dla poratowania zdrowia - dłużej niż 6 miesięcy, wstrzymuje się za dalszą część urlopu uposażenie i czasu tego urlopu nie zalicza się do czasu służby.
Przy obliczaniu 6-miesięcznego względnie 1-miesięcznego czasu trwania urlopu ma analogiczne zastosowanie postanowienie, zawarte w ust. 4 § 23.
Jeśli winę za szkodę, wynikłą dla P. M. S., ponosi kilku pracowników, a wysokość szkody, wyrządzonej przez, każdego z nich, nie da się określić, wówczas wszyscy odpowiadają solidarnie.
Orzeczenie o obowiązku zwrotu szkody i jej wysokości w postępowaniu administracyjnem wydaje władza przełożona po przeprowadzeniu dochodzenia.
W dochodzeniach należy przesłuchać pracownika, zbadać świadków, a w razie potrzeby biegłych, bez z odbierania od nich przysięgi, oraz sprawdzić inne dowody, w szczególności zaś dowody z ksiąg, akt i dokumentów. Pracownik ma prawo zadawać pytania świadkom i biegłym, uczestniczyć w sprawdzaniu innych dowodów oraz przeglądać i sporządzać odpisy z akt dochodzenia.
Orzeczenie winno być uzasadnione i ma zawierać pouczenie o odwołaniu.
Od orzeczenia, może pracownik wnieść odwołanie (§ 16) do naczelnej władzy P. M. S. (Ministra Skarbu), za pośrednictwem władzy przełożonej (orzekającej), w terminie miesięcznym od dnia następującego po dniu doręczeń a orzeczenia.
Orzeczenie naczelnej władzy P. M. S. (Ministra Skarbu) jest ostateczne w postępowaniu administracyjnem, co nie wyklucza jednak możności skierowania sprawy na drogę sądową.
Dyrektor P. M. S. może przekazać kierownikom podległych Dyrekcji P. M. S. zakładów, o ile chodzi o pracowników tych zakładów, prawo do wymierzania kar za przekroczenia służbowe (§ 39). Od orzeczeń za przekroczenia służbowe, nakładających karę z § 39, a wydanych ewentualnie przez kierowników zakładów służy pracownikom odwołanie do Dyrektora P. M. S. Odwołanie winno być wniesione w ciągu dni 14.
Od orzeczeń, wymierzających kary z § 39 oraz z § 38 punkt 1, 2 i 3, wydanych wedle właściwości przez Dyrektora P. M. S., względnie komisję dyscyplinarną P. M. S. niema odwołania.
Kary nałożone za występki służbowe wpisuje się do wykazu stanu służby.
W razie obniżenia grupy uposażenia otrzymuje pracownik w niższej grupę uposażenia najniższy jej szczebel.
Zasiłek taki przyznać można już z chwilą wstrzymania wypłaty uposażenia pracownikowi zwolnionemu.
Do powyższego zasiłku mają zastosowanie postanowienia części III-ej mniejszego rozporządzenia, dotyczące utraty prawa do pensji wdowiej lub sierocej.
O ile chodzi o naruszenie tajemnicy służbowej, odpowiadają również w wypadku dopuszczenia się go po zwolnieniu ze służby.
Na emerytów nakłada się następujące kary:
Postanowienia niniejszego rozporządzenia, dotyczące odpowiedzialności służbowej pracowników P. M. S., oraz postępowania dyscyplinarnego przeciw tymże pracownikom, z powodu występków służbowych, mają zastosowanie także do emerytów P. M. S.
Pracownika zakładu P. M. S. może zawiesić tymczasowo w pełnieniu czynności służbowych również kierownik zakładu, jeżeli ze względu na rodzaj występku konieczne jest natychmiastowe usunięcie pracownika od wykonywania obowiązków służbowych.
Przeciw takiemu zarządzeniu może pracownik w przeciągu dni 8, licząc od dnia następującego po dniu zawiadomienia o zawieszeniu, wnieść odwołanie do Dyrektora P. M. S.
W analogicznych wypadkach służy prawo do tymczasowego zawieszenia w służbie również urzędnikowi, któremu powierzono przeprowadzenie inspekcji względnie dochodzenia, zarządzone jednak w ten sposób tymczasowe zawieszenie może znieść władza przełożona nad urzędnikiem, przeprowadzającym inspekcję.
Zawieszenie w służbie przez Dyrektora P. M. S. nie podlega zaskarżeniu.
O ile względem pracownika zarządzono karny areszt sądowy, śledczy (prewencyjny), należy pracownika natychmiast zawiesić w pełnieniu służby.
Dyrektor P. M. S. może jednak w razie stwierdzenia, że przyczyny, które spowodowały zawieszenie, odpadły wcześniej, uchylić zawieszenie bezzwłocznie, po ustaniu tych przyczyn.
Na czas trwania zawieszenia może Dyrektor P. M. S. ograniczyć uposażenie pracownika do połowy.
Komisje dyscyplinarne obradują i orzekają w kompletach, złożonych z przewodniczącego lub jego zastępcy i 4-ch członków. Przewodniczący i przynajmniej jeden członek kompletu muszą posiadać, w miarę możności, wykształcenie prawnicze.
W kompletach dyscyplinarnych zapadają uchwały bezwzględną większością głosów. Przewodniczący głosuje na ostatku.
Komisje dyscyplinarne otrzymują potrzebne przedmioty i pomoc kancelaryjną od tych władz, przy których są czynne. Władze te wyznaczą również protokólantów do rozpraw dyscyplinarnych z pośród podległych im urzędników względnie pracowników.
Szczegółów z postępowania dyscyplinarnego nie wolno podawać do publicznej wiadomości względnie ogłaszać.
Uchwały i orzeczenia komisji dyscyplinarnej można ogłaszać jedynie za zezwoleniem Dyrekcji P. M. S.
Doniesienie dyscyplinarne powinno zawierać dokładne wskazanie faktów, w których władza dopatruje się naruszenia obowiązków służbowych.
Aż do ostatecznego zakończenia postępowania sądowo-karnego, postępowanie dyscyplinarne może być uchwałą komisji zawieszone.
Po ukończeniu śledztwa, prowadzący je przesyła akta rzecznikowi dyscyplinarnemu, który po sformułowaniu ostatecznem punktów obwinienia, kieruje akta wraz ze swemi wnioskami do komisji dyscyplinarnej.
O ile prowadzący śledztwo nie przychyla się do wniosku o uzupełnienie śledztwa - przedstawia sprawę do decyzji komisji dyscyplinarnej, której uchwała w tym wypadku nie podlega odrębnemu zaskarżeniu.
W uchwale przekazującej przytoczyć należy dokładnie punkty obwinienia oraz wskazać zarządzenia, które komisja dyscyplinarna wydaje, celem przygotowania ustnej rozprawy.
Obwiniony pracownik ma prawo w ciągu dni 8 po doręczeniu listy członków kompletu orzekającego, wyłączyć z niej 2 osoby, bez podania powodu.
Odpis uchwały przekazującej sprawę do rozprawy dyscyplinarnej, zarówno jak i uchwały o umorzeniu postępowania - w obu wypadkach z uzasadnieniem - doręcza się w drodze służbowej obwinionemu pracownikowi oraz rzecznikowi dyscyplinarnemu.
O ile ustanowiono obrońcę, wzywa się go również do rozprawy.
Komisja dyscyplinarna może zarządzić, by obwiniony stawił się na rozprawie dyscyplinarnej osobiście z zastrzeżeniem, że w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa, obrońca jego nie będzie dopuszczony do udziału w sprawie, a rozprawa ustna będzie przeprowadzona i orzeczenie wydane zaocznie.
Orzeczenie powinno zawierać:
Protokół podpisują przewodniczący kompletu orzekającego i protokólant.
W pierwszym wypadku wyższa komisja dyscyplinarna odrzuca odwołanie, a w drugim przesyła sprawę komisji dyscyplinarnej P. M. S., celem przeprowadzenia uzupełnień śledztwa.
We wszystkich innych wypadkach wyższa komisja dyscyplinarna przeprowadza rozprawę dyscyplinarną i wydaje orzeczenie, stosując analogicznie postanowienia o rozprawie dyscyplinarnej i orzekaniu w komisji dyscyplinarnej P. M. S.
Kary dyscyplinarne zapisuje się do wykazu stanu służby, a odpis orzeczenia dyscyplinarnego dołącza się do akt osobowych.
Komisja ta rozstrzyga bez udziału stron o dopuszczalności wznowienia.
Przy wymiarze kary należy uwzględnić karę już poniesioną.
O ile miejsce pobytu obwinionego jest nieznane, a nie ustanowił on obrońcy, to za faktyczne doręczenie uważa się doręczenie do rąk obrońcy ustanowionego z urzędu.
Prośbę o przywrócenie terminu z równoczesnem złożeniem zażalenia lub skargi wnosić należy do komisji dyscyplinarnej P. M. S. która przesyła ją z wnioskiem rzecznika dyscyplinarnego do wyższej komisji dyscyplinarnej przy Ministerstwie Skarbu dla pracowników P. M. S.
Wyższa komisja dyscyplinarna, zezwoliwszy na przywrócenie terminu, może zaraz wydać orzeczenie merytoryczne.
Rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców przy komisji dyscyplinarnej P. M. S. mianuje Minister Skarbu z pośród pracowników P. M. S. na wniosek Dyrektora P. M. S., zaś rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców przy wyższej komisji dyscyplinarnej przy Ministerstwie Skarbu dla pracowników P. M. S. - z pośród urzędników Ministerstwa Skarbu i pracowników P. M. S.
Obowiązkiem rzecznika dyscyplinarnego jest przy przeprowadzaniu postępowania dyscyplinarnego stać na straży dobra służby, ścisłego wykonywania obowiązków służbowych przez pracowników P. M. S. oraz godności i powagi stanowiska.
Komisja dyscyplinarna przedsiębierze każdą uchwałę nie inaczej, jak po wysłuchaniu zdania rzecznika dyscyplinarnego; przy naradach i głosowaniu kompletu orzekającego rzecznik nie może być obecny.
Na prośbę obwinionego może mu być przydany zamiast obrońcy z wyboru obrońca z urzędu, którego wyznacza Dyrekcja P. M. S. z grona pracowników P. M. S.
Pracownikowi P. M. S. nie wolno nie podjąć się obrony, jeżeli został ustanowiony obrońcą z urzędu.
Ani w wypadku dobrowolnego przyjęcia obrony, ani w razie ustanowienia go obrońcą z urzędu, pracownik nie może za to przyjmować wynagrodzenia. Koszty istotnie poniesione przez obrońcę w interesie obrony zwraca Dyrekcja P. M. S.
W razie sporu o wysokość tych kosztów, decyduje ostatecznie właściwa komisja dyscyplinarna.
Pracownikowi, spełniającemu zadanie obrońcy, Dyrekcja P. M. S., udzieli urlopu nieodzownie potrzebnego do spełniania tych czynności.
Przeniesienia z urzędu mogą być dokonywane tylko w obrębie tej samej kategorji stanowisk (§ 2) i na stanowiska nie niższej od posiadanej już przez pracownika grupy uposażenia.
Za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, może on być przeniesiony i na stanowisko niższej grupy uposażenia.
Przy przeniesieniach z urzędu należą się pracownikowi koszty, przesiedlenia według norm, ustalonych w części II niniejszego rozporządzenia.
Przy przeniesieniach na prośbę pracownika przyznanie w całości lub w części kosztów przesiedlenia zależy od uznania Dyrektora P. M. S.
Dyrektor P. M. S. względnie kierownik zakładu P. M. S. w związku z przesiedleniem pracownika zwolni go na czas odpowiedni od pełnienia służby, uwzględniając przytem jego warunki osobiste i rodzinne.
1) jeden miesiąc dla pracowników, odbywających służbę przygotowawczą,
2) trzy miesiące dla wszystkich innych pracowników;
1) dwa tygodnie dla pracowników, mających mniej niż rok służby w P. M. S.,
2) miesiąc dla pracowników powyżej jednego roku służby.
Terminy miesięczne wypowiedzenia winny odpowiadać miesiącom kalendarzowym.
Pracownik, któremu Dyrekcja P. M. S. wypowiedziała stosunek służbowy otrzymuje uposażenie do końca miesiąca, w którym następuje rozwiązanie stosunku służbowego.
Pracownik zwolniony otrzymuje odprawę względnie zaopatrzenie emerytalne według zasad, ustalonych w części III niniejszego rozporządzenia.
W wypadku wydalenia pracownika ze służby w drodze dyscyplinarnej, otrzymuje wydalony uposażenie do końca miesiąca, w którym został wydalony.
Terminy miesięczne wypowiedzenia powinny odpowiadać miesiącom kalendarzowym.
Dyrektor P. M. S., może na prośbę pracownika, o ile względy służbowe na to pozwalają, odstąpić od wyżej wymienionego terminu wypowiedzenia.
Dyrektor P. M. S., może nie przyjąć wypowiedzenia, jeżeli pracownik pozostaje w śledztwie karnem lub wdrożono przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne.
Pracownik zwolniony na własną prośbę przestaje pobierać uposażenie i ewentualne inne świadczenia z końcem miesiąca, w którym rozwiązano stosunek służbowy.
Przez dobrowolne wystąpienie ze służby pracownik i jego rodzina tracą wszelkie prawa, wynikające ze stosunku służbowego.
W razie ponownego jednak przyjęcia do służby w P. M. S. pracownikowi zalicza się lata poprzedniej służby pod warunkiem wpłacenia podjętych ewentualnie w myśl § 138 wkładek emerytalnych.
Rezygnujący ze służby pracownik nie traci praw do emerytury, jeżeli w chwili wystąpienia odpowiadał warunkom § 120 ustęp b) niniejszego rozporządzenia.
Uposażenie należy się do końca miesiąca, w którym śmierć nastąpiła.
Dopiero po zupełnem uregulowaniu tych spraw może pracownik otrzymać odprawę względnie zaopatrzenie emerytalne oraz odpis wykazu stanu służby.
Unieważnienie powoduje utratę wszelkich praw zarówno dla pracownika, jak i jego rodziny.
PRZEPISY UPOSAŻENIOWE.
| Grupa uposażenia | Szczeble uposażenia | ||
| A | B | C | |
| I | 1.450 - | 1.525.- | 1.600.- |
| II | 1.175 - | 1.235.- | 1.295.- |
| III | 950.- | 1.000.- | 1.050.- |
| IV | 810.- | 855.- | 900.- |
| V | 675.- | 715.- | 755.- |
| VI | 575 - | 610.- | 645.- |
| VII | 490.- | 520.- | 550.- |
| VIII | 420.- | 440.- | 460.- |
| IX | 350.- | 370.- | 390.- |
| X | 300.- | 315 - | 330.- |
| XI | 270.- | 280.- | 290.- |
| XII | 225.- | 235.- | 245 - |
| XIII | 180.- | 190.- | 200.- |
| XIV | 145.- | 155.- | 165.- |
Przyznanie dodatku może być zależnie od uznania Dyrektora P. M. S. w każdej chwili cofnięte.
Termin posunięcia z jednego szczebla uposażenia do następnego ustala się w ten sposób, że czasu od dnia przyznania danej grupy uposażenia do najbliższego terminu posunięć nie uwzględnia się.
Do czasokresu posunięć nie zalicza, się:
Przy ustalaniu terminu najbliższego posunięcia po ustaniu powodu wstrzymującego posunięcie do wyższego szczebla, pierwotny termin posunięcia przesuwa się w ten sposób, że niepełne półrocze, większe od 3-ch miesięcy, liczy się za pełne, okresu zaś nieprzekraczającego 3-ch miesięcy nie bierze się w rachubę.
W razie przeniesienia pracownika za jego zgodą na stanowisko niższej grupy uposażenia (§ 93 ustęp 3), Dyrektor P. M. S. może mu przyznać w grupie niższej szczebel posiadany poprzednio w grupie wyższej.
Przy posunięciach do wyższych grup uposażenia pracownik otrzymuje w wyższej grupie uposażenia ten szczebel, który pod względem liczby złotych jest bezpośrednio wyższy od szczebla, zajmowanego poprzednio w grupie niższej.
Prawo do otrzymania uposażenia powstaje dla wstępujących do służby w P. M. S. od dnia faktycznego objęcia służby.
W razie awansowania do wyższej grupy uposażenia, pobory wyższe przysługują pracownikowi od najbliższego terminu płatności uposażenia.
Minister Skarbu ustali w drodze oddzielnego zarządzenia wykaz stanowisk, z zajmowaniem których Dyrektor P. M. S, może połączyć przymus mieszkania w pomieszczeniach P. M, S. i przydzielać mieszkania z urzędu.
Należność za mieszkania przydzielone tytułem części uposażenia w pomieszczeniach P. M. S. potrąca się przy wypłacie uposażenia; normy obliczania tej należności ustali Minister Skarbu w drodze oddzielnego zarządzenia.
W wypadku rozwiązania stosunku służbowego, lub też przeniesienia do innej miejscowości, pracownik winien na żądanie P. M. S. opuścić przydzielone mu, tytułem części uposażenia, mieszkanie, najdalej w ciągu 3 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku służbowego względnie przeniesienia.
| dla | pracowników | I | grupy | uposażenia | zł. | 25.- | |||
| " | " | II | i | III | gr. | " | " | 20.- | |
| " | " | IV | i | V | " | " | " | 15.- | |
| " | " | VI | i | VII | " | " | " | 12.- | |
| " | " | VIII | i | IX | " | " | " | 10.50 | |
| " | " | X | i | XI | " | " | " | 9.50 | |
| " | " | XII, XIII | i | XIV | " | " | " | 8.50 | |
Pracownikom I-ej i II-ej grupy uposażenia zwraca się cenę biletów I-ej klasy kolei lub statku, III-ej do IX-ej grupy uposażenia - II-ej klasy, X-ej do XIV-ej grupy uposażenia - III-ej klasy.
Jeżeli na statku są tylko 2 klasy, cenę biletu I-ej klasy zwraca się również pracownikom III-ej do IX-ej grupy uposażenia, II-ej zaś klasy - pracownikom X-ej do XIV-ej grupy uposażenia.
Dyrektor P. M. S. może przyznawać pracownikom zwrot dopłat za miejsca sypialne.
Tytułem pokrycia kosztów dojazdu na dworzec i z dworca kolejowego względnie do przystani i z przystani oraz wydatków na tragarzy, wypłaca się ryczałt, a mianowicie:
| pracownikom | I-ej i II-ej | grupy | uposażenia | zł. | 6.- |
| " | III do IX-ej | " | " | " | 4.- |
| " | X do XIV-ej | " | " | " | 3,- |
licząc za dojazd w danej miejscowości tam i zpowrotem łącznie.
Delegacja może trwać zasadniczo tylko 1/2 roku. Przedłużenie delegacji ponad ten okres wymaga zgody Ministra Skarbu.
PRZEPISY EMERYTALNE.
1) trwałej niezdolności do służby, stwierdzonej przez lekarza, wskazanego przez Dyrekcję P. M. S.,
2) ukończenia 60-ciu lat życia,
3) uzyskania prawa do pełnego zaopatrzenia emerytalnego i ukończenia 55 lat życia,
Pracownikowi P. M. S., który wskutek wypadków, wymienionych w punkcie 2 § 121, utracił również zdolność do pracy zarobkowej, wymierza się zaopatrzenie emerytalne według norm § 135 niniejszego rozporządzenia, doliczając ponadto do wysługi emerytalnej w granicach tegoż paragrafu, zależnie od stopnia utraty zdolności do zarobkowania:
| przy | utracie | zdolności | od | 35 % | do | 54 % | 2 | lata |
| " | " | " | " | 55 % | " | 74 % | 4 | " |
| " | " | " | " | 75 % | " | 84 % | 6 | " |
| " | " | " | " | 85 % | " | 94 % | 8 | " |
| " | " | " | " | 95 % | " | 100 % | 10 | " |
W wyjątkowych wypadkach, zasługujących na szczególne uwzględnienie, może Dyrektor P. M. S., za zgodą Ministra Skarbu, przyznać zaopatrzenie emerytalne w wymiarze wyższym od przewidzianego w ustępie 1 niniejszego paragrafu, aż do 100 % podstawy wymiaru zaopatrzenia emerytalnego (§ 135).
Doliczenie lat do wysługi emerytalnej w myśl niniejszego paragrafu następuje pod warunkiem:
W przypadkach, zasługujących na wyjątkowe uwzględnienie, a należycie usprawiedliwionych i udowodnionych, zgłoszenie może nastąpić i później do 3-ch lat po zajściu wypadku.
Skład komisji oraz tryb jej postępowania ustali Minister Skarbu w drodze oddzielnego zarządzenia.
Przeciwko decyzji Dyrektora P. M. S. w sprawie zaopatrzenia emerytalnego względnie pensji wdowiej i sierocej służy prawo odwołania się do Ministra Skarbu w ciągu 30 dni, licząc od dnia doręczenia dekretu pensyjnego.
O ile kto w podobny sposób uzyskał wyższy wymiar zaopatrzenia emerytalnego od przypadającego mu w myśl niniejszego rozporządzenia, traci prawo do dalszego pobierania zaopatrzenia, niezależnie od odpowiedzialności sądowo-karnej i obowiązku zwrotu szkody, wyrządzonej P. M. S.
Do wysługi emerytalnej zalicza się również czas służby robotniczej w P. M. S., o ile przejście z tej służby do służby podlegającej przepisom niniejszego rozporządzenia, nastąpiło bezpośrednio.
W razie - ponownego przyjęcia na służbę emeryta P. M. S., zalicza się przy ponownem zwolnieniu cały czas, uwzględniony przy poprzednim wymiarze emerytury.
Przy wymiarze zaopatrzenia emerytalnego dolicza się czas obowiązkowej służby wojskowej, jako też minimalny, odnośnemi ustawami przepisany, czas studjów wyższych na jednym z wydziałów uniwersytetu lub w równorzędnym zakładzie naukowym, jeżeli czas studjów nie biegnie równolegle z czasem służby zaliczalnej do emerytury i tylko w przypadku całkowitego zakończenia studjów przepisanemi egzaminami, jednakowoż w ilości nie wyższej niż 4 lata.
Czas obowiązkowej służby wojskowej oraz studjów wyższych ma wpływ tylko na wysokość zaopatrzenia emerytalnego, a nie na uzasadnienie roszczenia o to zaopatrzenie.
W wyjątkowych wypadkach pracownikom, o których mowa w ustępie 1 niniejszego paragrafu, może Dyrektor P. M. S. doliczyć do czasu służby w P. M. S. czas, podlegający zaliczeniu w służbie państwowej, w myśl odpowiednich przepisów, bez ograniczeń, wprowadzonych postanowieniami ustępu 1 niniejszego paragrafu. Decyzja Dyrektora P. M. S. wymaga w tym wypadku uprzedniej zgody Ministra Skarbu.
Prawa, wynikające z powyższego zaliczenia czasu służby, względnie pracy zawodowej, nabywa pracownik pod warunkiem wpłacenia do funduszu emerytalnego składek za lata wstecz, w stosunku 10 % za każdy rok zaliczony od uposażenia tej grupy, którą pracownik otrzymał po przyjęciu do służby w P. M. S.
Za zgodą Ministra Skarbu może być zaliczony do wysługi emerytalnej czas służby kontraktowej w P. M. S., pod warunkiem uiszczenia za lata służby na specjalnej umowie opłaty ze składanym procentem po 6 od sta, przewidzianej w § 154, za każdy rok zaliczony od uposażenia tej grupy, którą pracownik otrzymał po zawiązaniu stosunku służbowego na zasadach niniejszego rozporządzenia.
Postanowienie powyższe nie ma zastosowania przy obliczeniu wymienionego w §§ 120 i 121 niniejszego rozporządzenia 5-cio względnie 10-cio letniego okresu, zaliczalnego do wysługi emerytalnej.
Zaopatrzenie emerytalne płatne jest miesięcznie zgóry.
Zawieszenie prawa do pobierania zaopatrzenia emerytalnego kończy się z ostatnim dniem miesiąca, w którym ustały przyczyny zawieszenia, wymienione wyżej.
Pracownik, zwolniony ze służby na własną prośbę bez prawa do zaopatrzenia emerytalnego, względnie zwolniony ze służby w myśl postanowień ustępu 3 §§ 23 i 95 przed nabyciem prawa do emerytury, jak też wydalony ze służby w mysi punktu 5 § 38 i ustępu 3 punktu 2 § 46 z pozbawieniem prawa do zaopatrzenia emerytalnego, otrzymuje zwrot wpłaconych składek emerytalnych.
Jeżeli wdowa nie pobiera pensji wdowiej z powodu pobierania zaopatrzenia emerytalnego z tytułu własnej służby, sierotom służy prawo do pensji sierocej według postanowień punktu b) względnie c) niniejszego paragrafu.
Sierota ma prawo do pobierania pensji po matce za życia ojca w razie jego niezdolności do pracy i niemożności zapewnienia sierocie utrzymania.
Pensja sieroca po matce wynosi 1/4 część zaopatrzenia emerytalnego matki.
Łączna kwota pensyj sierocych nie może ani sama, ani wraz z pensją wdowią, przekraczać wysokości zaopatrzenia emerytalnego, które pobierał, lub do którego miałby prawo w chwili śmierci ojciec. Gdyby suma pensyj sierocych albo sama, albo łącznie z pensją wdowią przekraczała wysokość zaopatrzenia emerytalnego, które zmarły ojciec pobierał, lub do którego w chwili śmierci miałby prawo, należy zmniejszyć proporcjonalnie pensje sieroce.
W razie nieodnalezienia się zaginionego w ciągu 21/2 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym podpisano preliminarja pokojowe, żona względnie dzieci powinny przed końcem tego terminu przedłożyć orzeczenie sądowe, uznające zaginionego za zmarłego, względnie orzeczenie sądowe, że fakt śmierci należy uważać za ustalony. W przeciwnym wypadku pensja tymczasowa zostaje wstrzymana.
Orzeczenie to stanowi podstawę do przyznania pensji stałej.
Dzieci, pozostałe z małżeństwa, zawartego przez emeryta, nie mają prawa do pensji sierocej.
Dla sierot, które przyszły na świat po tym terminie, prawo do pensji rozpoczyna się od pierwszego dnia miesiąca po urodzeniu.
Pensje wdowie i sieroce płatne są miesięcznie zgóry.
Jeżeli żądanie przyznania pensji wdowiej lub sierocej nie zostało zgłoszone w ciągu jednego roku od dnia śmierci męża, względnie ojca lub matki, należy przyznać pensję wdowią lub sierocą od pierwszego dnia miesiąca po dniu zgłoszenia.
Dyrektor P. M. S. za zgodą Ministra Skarbu może przyznać pensję wdowią i sierocą od terminu, ustalonego w ustępie 1 niniejszego paragrafu, jeżeli osoby uprawnione wykażą, iż zaszły ważne okoliczności, które uniemożliwiły im wcześniejsze zgłoszenie żądania o zaopatrzenie.
Sierotom, odbywającym studja w zakładach naukowych państwowych lub prywatnych z prawem publiczności, przyznaje się pensję sierocą po ukończeniu 18-go roku życia za każdy rok szkolny, aż do ukończenia studjów, nie dłużej jednak, niż do ukończenia 24-go roku życia.
W wyjątkowych, na szczególne uwzględnienie zasługujących, wypadkach może Dyrektor P. M. S. zezwolić na dalsze pobieranie pensji sierocej także po ukończeniu 18 względnie 24-go roku życia. Decyzja Dyrektora podlega zatwierdzeniu Ministra Skarbu.
Zawieszenie prawa do pobierania pensji wdowiej lub sierocej kończy się z ostatnim dniem miesiąca, w którym ustały przyczyny zawieszenia.
Zgłoszenie o odprawę winno nastąpić w ciągu 3 miesięcy od dnia zawarcia ponownego małżeństwa.
Odprawa dla wdów w wieku do 45 lat życia wynosi dwuletnią, powyżej zaś tego wieku - jednoroczną kwotę pensji wdowiej.
Gdy wdowa nabędzie prawo do pensji wdowiej z ponownego małżeństwa, otrzymuje w razie powtórnego owdowienia, o ile nie otrzymała odprawy po pierwszem owdowieniu, tę pensję wdowią, która jest wyższa, a jeżeli otrzymała odprawę - pensję wdowią, przysługującą z tytułu ponownego małżeństwa.
Sierotom wypłaca się odprawę niepodzielnie.
Sierotom z różnych małżeństw tego samego pracownika wypłaca się odprawę tylko wtedy, jeżeli wdowa nie skorzystała z tego prawa, albo z prawa tego zrezygnowała na rzecz sierot.
Pośmiertne należy się w tej samej wysokości wdowcowi, który ze zmarłą pracowniczką P. M. S. pozostawał we wspólności małżeńskiej.
W braku wdowy (wdowca) uprawnionej (ego) do pośmiertnego, należy się pośmiertne w tej samej wysokości niepodzielnie dzieciom ślubnym, uprawnionym i pasierbom zmarłego, o ile zmarły je utrzymywał. W braku wyżej wymienionych członków rodziny, zwraca się udowodnione koszta leczenia i pogrzebu do wysokości pośmiertnego innym krewnym lub osobom postronnym.
Za wypłaty świadczeń, przewidzianych w części III niniejszego rozporządzenia, odpowiada posiłkowo majątek P. M. S. i jego dochody.
Pracownicy, wybrani do ciał ustawodawczych, uiszczają przez czas trwania mandatu poselskiego lub senatorskiego opłaty, wymienione w ust. 1 niniejszego paragrafu, od uposażenia, jakie pobieraliby w służbie czynnej, przyczem potrącenia opłaty emerytalnej winny być dokonywane z diet poselskich lub senatorskich.
PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I POSTANOWIENIA KOŃCOWE.
Tych urzędników i niższych funkcjonarjuszów, pełniących służbę w P. M. S. w czasie wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, których stosunek służbowy został unormowany na podstawie ustawy o państwowej służbie cywilnej (Dz. U. R. P. z 1922 r. Nr. 21, poz. 164), Minister Skarbu może pozostawić w służbie P. M. S. i nadal w dotychczasowym charakterze stosunku służbowego, przyczem przepisy niniejszego rozporządzenia nie będą miały do nich zastosowania.
Rozwiązanie stosunku służbowego z dotychczasowymi pracownikami kontraktowymi P. M. S., celem zawarcia z nimi nowego stosunku służbowego, opartego na zasadach niniejszego rozporządzenia, nastąpi z zachowaniem warunków, przewidzianych w kontraktach, względnie w odpowiednich przepisach ogólnych, odnoszących się do umów o pracę. Dyrektor P. M. S. może w drodze wyjątku pozostawić niektórych dotychczasowych pracowników kontraktowych P. M. S. i nadal w służbie P. M. S. z zachowaniem prywatno-prawnego charakteru stosunku służbowego.
Postanowienia ustępu 1 mają zastosowanie również do tych pracowników kontraktowych, będących w służbie P. M. S. w chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, którzy poprzednio pozostawali w służbie państwowej polskiej, podlegającej ustawie o państwowej służbie cywilnej, o ile zostanie z nimi zawarty stosunek służbowy na podstawie przepisów niniejszego rozporządzenia.
Za zgodą Ministra Skarbu można również przyznać takie same uprawnienia tym pracownikom P. M. S., którzy przez dobrowolne wystąpienie swego czasu ze służby państwowej, jak również przez rozwiązanie stosunku służbowego (art. 59 do 63 ustawy o państwowej służbie cywilnej), utracili prawa, wynikające ze stosunku służbowego, a następnie przeszli na służbę do P. M. S. w charakterze pracowników kontraktowych.
Czas służby w P. M. S. dotychczasowych pracowników kontraktowych zalicza się pod warunkiem uiszczenia za ten czas opłaty ze składanym procentem po 6 od sta, przewidzianej w § 154 od pierwszego uposażenia, wymierzonego na podstawie niniejszego rozporządzenia.
Pracownikom P. M. S., którzy pozostawali na służbie w b. rosyjskim zarządzie głównym dochodów niestałych i skarbowej sprzedaży trunków w charakterze pracowników kontraktowych, może Dyrektor P. M. S., za zgodą Ministra Skarbu, zaliczyć cały czas służby, spędzonej w powyższym zarządzie, do wysługi emerytalnej.
Z dniem 1 lipca 1932 r. uposażenie oraz określone zaopatrzenie emerytalne, pensje wdowie i sieroce obniża się o 10% dla emerytów, wdów i sierot zamieszkałych poza m. st. Warszawą, zgodnie z § 1 rozporządzenia z dnia 23 maja 1932 r. o zmianie wysokości uposażenia i zaopatrzenia emerytalnego pracowników Państwowego Monopolu Spirytusowego (Dz.U.32.46.442).
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
Marcin Szymankiewicz 15.12.2025Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
Grażyna J. Leśniak 10.12.2025Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.
Monika Pogroszewska 10.12.2025Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
Grażyna J. Leśniak 05.12.20254 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
Grażyna J. Leśniak 05.12.2025Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
Grażyna J. Leśniak 04.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.1930.42.363 |
| Rodzaj: | Rozporządzenie |
| Tytuł: | Stosunek służbowy pracowników Państwowego Monopolu Spirytusowego. |
| Data aktu: | 17/05/1930 |
| Data ogłoszenia: | 03/06/1930 |
| Data wejścia w życie: | 03/06/1930 |








