Legalne jednostki miar.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRZEMYSŁU I HANDLU
z dnia 29 marca 1930 r.
o legalnych jednostkach miar.

Na podstawie art. 1 i 30 dekretu o miarach z dnia 8 lutego 1919 r. (Dz. P. P. P. Nr. 15, poz. 211 oraz Dz. U. R. P. z r. 1928 Nr. 32, poz. 308 i Nr. 72, poz. 661) zarządzam co następuje:
§  1.
Legalnemi wtórnemi jednostkami długości są: mirjametr - równy dziesięciu tysiącom metrów, kilometr - równy tysiącowi metrów, hektometr - równy stu metrom, decymetr - równy jednej dziesiątej metra, centymetr - równy jednej setnej metra, milimetr - równy jednej tysiącznej metra i mikron - równy jednej tysiącznej milimetra.
§  2.
Legalnemi wtórnemi jednostkami powierzchni są: 1) powierzchnie zawarte w kwadratach, których boki równe są którejkolwiek z legalnych wtórnych jednostek długości (§ 1); każda z tych jednostek powierzchni nosi nazwę jednostki długości, od której pochodzi, z dodaniem wyrazu "kwadratowy"; 2) hektar równy stu arom i centar równy jednej setnej ara.
§  3.
Legalnemi wtórnemi jednostkami objętości są: 1) objętości zawarte w sześcianach, których krawędzie równe są jednej z legalnych wtórnych jednostek długości (§ 1) ; każda z tych jednostek objętości nosi nazwę jednostki długości, od której pochodzi, z dodaniem wyrazu "sześcienny" lub "kubiczny"; 2) ster - równy metrowi sześciennemu, decyster - równy jednej dziesiątej stera; 3) kilolitr - równy tysiącowi litrów, hektolitr - równy stu litrom, dekalitr - równy dziesięciu litrom, garniec - równy czterem litrom, kwarta - równa jednemu litrowi, kwaterka - równa jednej czwartej litra, decylitr - równy jednej dziesiątej litra, mililitr - równy jednej tysiącznej litra.
§  4.
Legalnemi wtórnemi jednostkami kątów płaskich są: kąt pełny czyli obrót - równy czterem kątom prostym, kąt półpełny - równy dwum kątom prostym, kąt jednego stopnia, czyli stopień kątowy - równy jednej dziewięćdziesiątej kąta prostego, minuta kątowa - równa jednej sześćdziesiątej stopnia kątowego i sekunda kątowa - równa jednej sześćdziesiątej minuty kątowej.

Części stopnia mogą być wyrażane również w postaci ułamków dziesiętnych stopnia.

§  5.
Legalnemi wtórnemi jednostkami masy są: tonna - równa tysiącowi kilogramów, kwintal - równy stu kilogramom, mirjagram - równy dziesięciu kilogramom, dekagram - równy jednej setnej kilograma, gram - równy jednej tysiącznej kilograma, i miligram - równy jednej miljonowej kilograma.
§  6.
W handlu kamieniami drogocennemi i perłami dozwala się używać, jako legalnej wtórnej jednostki masy, karata, równego jednej pięciotysiącznej kilograma.
§  7.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie od dnia 1 lipca 1930 r.

Jednocześnie tracą moc obowiązującą: rozporządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 7 kwietnia 1919 r. o legalnych jednostkach miar (Dz. P. P. P. Nr. 41, poz. 299), rozporządzenia wydane na podstawie art. 24-go dekretu o miarach z dnia 8 lutego 1919 r. (Dz. P. P. P. Nr. 15, poz. 211), dotyczące tymczasowego używania mórg nowopolskich, kwart, funtów i łutów na ziemiach b. zaboru rosyjskiego, oraz wszystkie dotychczasowe przepisy wydane w sprawach, unormowanych niniejszem rozporządzeniem, a z niem sprzeczne.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1930.29.258

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Legalne jednostki miar.
Data aktu: 29/03/1930
Data ogłoszenia: 23/04/1930
Data wejścia w życie: 01/07/1930