Książeczki obrachunkowe.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 8 listopada 1928 r.
wydane w porozumieniu z Ministrami: Przemysłu i Handlu, Skarbu, Komunikacji, Spraw Wojskowych, Robót Publicznych, Poczt i Telegrafów oraz Reform Rolnych o książeczkach obrachunkowych.

Na podstawie art. 28 i 67 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o umowie o pracę robotników (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 324) zarządza się co następuje:
§  1.
We wszystkich zakładach pracy, zatrudniających powyżej czterech robotników, każdemu robotnikowi najpóźniej w siedem dni po rozpoczęciu pracy powinna być bezpłatnie wydana przez pracodawcę książeczka obrachunkowa.

Przy zatrudnianiu marynarzy na statkach morskich będą miały nadal zastosowanie w zakresie niniejszego rozporządzenia odpowiednie przepisy, zawarte w ustawach morskich.

§  2.
Książeczka obrachunkowa powinna zawierać następujące dane:

I. Część umowna:

1) nazwisko pracodawcy lub nazwa przedsiębiorstwa;

2) nazwisko i imię robotnika;

3) data rozpoczęcia pracy;

4) rodzaj umowy o pracę (np. na okres próbny, na okres wykonania określonej roboty, na czas określony, na czas nieokreślony), a w wypadku zawarcia umowy na czas określony, nadto termin rozwiązania umowy o pracę;

5) rodzaj zatrudnienia;

6) wysokość wynagrodzenia i zasady jego obliczania (np. akord, premja, dniówka, dniówka gwarantowana, stale wynagrodzenie i t. p.);

7) terminy wypłat wynagrodzenia;

8) wysokość opłat za korzystanie przez robotnika ze świadczeń ze strony pracodawcy;

9) inne warunki umowy o pracę, o ile strony zawierające umowę uznają za potrzebne wpisać je do książeczki.

II. Część instrukcyjna:

10) zwięzły wyciąg z przepisów prawnych oraz z regulaminu pracy, względnie obwieszczenia wewnętrznego, określających prawa i obowiązki stron.

III. Część rozrachunkowa:

11) dokonywane każdorazowo wypłaty wynagrodzenia ze wskazaniem poszczególnych rodzajów potrąceń, wyszczególnionych w ust. 3 art. 32 i i w art. 38 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o umowie o pracę robotników z wymienieniem wymierzonych robotnikowi kar pieniężnych i powodów ich wymierzenia.

§  3.
Książeczkę obrachunkową robotnik przechowuje u siebie, celem zaś wpisania do książeczki obrachunkowej niezbędnych danych oddaje ją pracodawcy wzamian za co otrzymuje dowód w postaci stosownego znaczka.

Pracodawca obowiązany jest dokonać niezbędnych wpisów w książeczce w czasie nie przekraczającym okresu niezbędnie potrzebnego na ich dokonanie.

Po wpisaniu niezbędnych danych pracodawca zwraca robotnikowi książeczkę obrachunkową przy wypłacie, przyczem robotnik oddaje otrzymany znaczek.

W tych zakładach pracy, gdzie są prowadzone dwie książeczki obrachunkowe dla każdego robotnika, wzamian za książeczkę składaną pracodawcy, robotnik otrzymuje książeczkę, przechowywaną u pracodawcy.

§  4.
Wzory książeczek obrachunkowych dla poszczególnych kategoryj zakładów pracy, podlegających całkowicie lub częściowo nadzorowi inspekcji pracy, są zatwierdzane przez właściwych okręgowych inspektorów pracy.

W fazie braku wzorów, wymienionych w ustępie pierwszym niniejszego paragrafu, obowiązują ogólne wzory (z częścią rozrachunkową i bez tej części) książeczki obrachunkowej zatwierdzone przez Ministra Pracy i Opieki Społecznej.

§  5.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie w trzy miesiące po jego ogłoszeniu.

Zmiany w prawie

Sejm za poprawkami Senatu do ustawy o układach zbiorowych pracy

Sejm przyjął legislacyjne poprawki Senatu do ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Przygotowane w resorcie pracy regulacje umożliwiają w ramach układów zbiorowych m.in. wynegocjowanie nowych uprawnień w miejscu pracy, takich jak czas pracy, podwyżki czy wymiar urlopu. Teraz regulacja trafi do podpisu prezydenta.

Grażyna J. Leśniak 05.11.2025
Burzliwe wysłuchanie w sprawie nowych uprawnień inspektorów pracy

Druga wersja projektu nowelizacji ustawy o PIP jest gorsza od pierwszej, projekt w obecnym kształcie jest nie do zaakceptowania czy rozwiązania nieuwzględniające woli stron, które finalnie będą prowadziły do bankructw firm - to tylko niektóre głosy, jakie padły ze strony organizacji pracodawców w czasie wysłuchania w Sejmie. Eksperci wyliczyli, że koszt przekwalifikowania jednej tylko umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę będzie wynosił od 120 do nawet 450 tys. zł. I to bez ZUS i podatków.

Grażyna J. Leśniak 05.11.2025
Zmiany w ustawie o PIP pod ostrzałem przedsiębiorców i resortów

Przyznanie Państwowej Inspekcji Pracy uprawnienia do przekształcenia umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę w drodze decyzji okręgowego inspektora pracy, zostało negatywnie zaopiniowane przez Rządowe Centrum Legislacji, z uwagi na zasadnicze wady prawne oraz poważne i często nieodwracalne skutki dla pracodawców. A nie są to jedyne krytyczne oceny zgłoszone w ramach uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych. Mimo to, MRPiPS nie rezygnuje z kontrowersyjnych rozwiązań, modyfikując je.

Grażyna J. Leśniak 05.11.2025
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o języku polskim

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek nowelizację ustawy o języku polskim, która pozwala na nietłumaczenie na język polski dokumentacji technicznych sprzętu wojskowego sporządzonej w języku obcym - poinformowała Kancelaria Prezydenta RP. Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

kk/pap 04.11.2025
Wkrótce o zasiłek pogrzebowy będzie mógł wnioskować zakład pogrzebowy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przekazało do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych projekt rozporządzenia, który ma umożliwić składanie wniosku do ZUS o zasiłek pogrzebowy przez zakład pogrzebowy. Docelowo będzie mógł to robić w formie elektronicznej, ale przez najbliższy rok zakłady pogrzebowe będą mogły składać wnioski w formie papierowej. Przepisy mają, co do zasady, wejść w życie 1 stycznia 2026 r. To pokłosie ustawowych zmian, jakie zaczną obowiązywać z początkiem roku.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2025
Ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych z poprawkami Senatu

Senat zaproponował w środę poprawki o charakterze legislacyjnym do ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Regulacje mają m.in. wspierać promowanie, a także ułatwiać zawieranie układów zbiorowych pracy czy porozumień zbiorowych. Za podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy wraz z poprawkami zagłosowało jednogłośnie 91 senatorów. Ustawa wróci teraz do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1928.96.846

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Książeczki obrachunkowe.
Data aktu: 08/11/1928
Data ogłoszenia: 01/12/1928
Data wejścia w życie: 02/03/1929