Uchylenie odrębności stanowych.

ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 14 października 1927 r.
o uchyleniu odrębności stanowych.

Na podstawie art. 44 ust. 6 Konstytucji i ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu Prezydenta Rzeczypospolitej do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy (Dz. U. R. P. № 78, poz. 443) postanawiam co następuje:
Art.  1.

Uchyla się, o ile już poprzednio częściowo nie zostały uchylone lub nie miały zastosowania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, przepisy tomu IX Zwodu praw ros., dotyczące organizacji i odrębności różnych stanów, a w szczególności art. art. 1 - 3921, 502-858, 956-984 wraz z załącznikami do tych artykułów tomu IX Zw. pr. ros., art. art. 1-23, 24-239 i 341-370 księgi I, art. art. 1-130 księgi II, art. 1-251 ks. III, art. 88-180 ks. IV i art. 75-92 ks. V załącznika specjalnego do tomu IX Zwodu praw ros. z załącznikami, oraz art. 98 rozporządzenia Komisarza Generalnego Ziem Wschodnich z dnia 26 września 1919 r. o samorządzie gminnym (Dz. Urz. Zarz. Cyw. Z. W. № 21, poz. 215).

Art.  2.

Sprawy sądowe, będące obecnie w toku, w których stanowe włościańskie gromady wiejskie (lub ich części, o ile posiadają oddzielny akt nadawczy) występują, jako strony pozywające, lub pozwane, mogą być dalej prowadzone w imieniu tych gromad wiejskich (lub ich części) przez ich pełnomocników, wybranych na zebraniach pod przewodnictwem sołtysa.

W nowych zaś sprawach sądowych stanowe włościańskie gromady wiejskie (lub ich części) mogą występować w charakterze stron tylko w tych wypadkach, w których przedmiotem spraw bada grunty i prawa wspólne, dotychczas niepodzielone, jak wygony, wspólne pastwiska, służebności i t. p.

Art.  3. 1

(uchylony).

Art.  4.

Należące do dawnych stanowych gmin i włościańskich gromad wiejskich mienie użyteczności publicznej, tak ruchome, jak nieruchome (budynki szkolne, łaźnie, magazyny zbożowe, grunty tym celom służące, cmentarze i t. p.) przechodzi na własność obecnych gmin wszechstanowych wiejskich, lub też na własność gmin miejskich, jeżeli mienie to znajduje się na gruntach, przyłączonych obecnie do osiedli miejskich.

Art.  5.

W majątkach, w których w czasie uwłaszczenia włościan na gruntach, leżących w szachownicy, istniało tak zwane prawo tłoki (tołoki), t. j. prawo wspólnego ze strony włościan i dziedzica pasania bydła na ugorach, o ile prawo to zachowało się dotychczas, zachowuje się ono nadal do czasu scalenia tych gruntów, lub zlikwidowania tego prawa na zasadzie obowiązujących przepisów o zniesieniu służebności.

Art.  6. 2

(uchylony).

Art.  7.

Wykonanie rozporządzenia niniejszego powierza się Ministrowi Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Ministrem Reform Rolnych.

Art.  8.

Rozporządzenie niniejsze obowiązuje na obszarze województw: wileńskiego, nowogródzkiego, poleskiego i wołyńskiego, oraz powiatów: grodzieńskiego, wołkowyskiego, białostockiego, bielskiego i sokólskiego województwa białostockiego i wchodzi w życie czternastego dnia po jego ogłoszeniu.

1 Art. 3 uchylony przez art. 73 pkt 7 ustawy z dnia 4 maja 1938 r. o uporządkowaniu wspólnot gruntowych (Dz.U.38.33.290) z dniem 12 czerwca 1938 r.
2 Art. 6:

- uchylony przez art. 75 dekretu z dnia 22 lutego 1946 r. Prawo o sądach obywatelskich (Dz.U.46.8.64) z dniem 22 marca 1946 r.

- zmieniony przez art. XVI pkt 2 dekretu z dnia 8 października 1946 r. Przepisy wprowadzające prawo spadkowe (Dz.U.46.60.329) z dniem 1 stycznia 1947 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst ze względu na bezprzedmiotowość.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1927.92.824

Rodzaj: Rozporządzenie z mocą ustawy
Tytuł: Uchylenie odrębności stanowych.
Data aktu: 14/10/1927
Data ogłoszenia: 25/10/1927
Data wejścia w życie: 08/11/1927