Pomiar morskich statków handlowych.

ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 17 maja 1927 r.
o pomiarze morskich statków handlowych.

Na podstawie art. 44 ust. 6 Konstytucji i ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu Prezydenta Rzeczypospolitej do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy (Dz. U. R. P. № 78, poz. 443) postanawiam co następuje:

Rozdział  I

Cel, zasady i sposoby pomiaru statków.

Art.  1.

Pomiar statków morskich ma na celu ustalenie w mierze sześciennej nośności statków i polega na wymierzeniu pojemności pomieszczeń statków według zasad systemu Moorsoma.

Art.  2.

Pojemność statku brutto stanowi łączna pojemność pomieszczeń statku z wyłączeniem następujących pomieszczeń w jego nadbudówkach: kuchen, pomieszczeń do destylacji wody, ustępów, schronień od fal, pomieszczeń maszyn pomocniczych i budki sternika.

Art.  3.

Pojemność statku netto stanowi pojemność, otrzymana po potrąceniu od pojemności brutto - pojemności pomieszczeń, przeznaczonych i służących dla obsługi statku, a mianowicie: pomieszczeń dla załogi, kapitana, pomocniczej kotłowni, składu żagli, sprzętu statkowego, urządzeń nawigacyjnych, sygnałowych, sterowych i kotwicznych, pomieszczeń balastu wodnego, na statkach zaś poruszanych siłą maszyn, również pomieszczeń dla maszyn.

Art.  4.

Pomieszczenia statku, potrącone w myśl art. 3 przy określeniu pojemności statku netto, później jednak przeznaczone lub użyte do innego celu, winny być doliczone do pojemności statku netto.

Art.  5. 1

Pomiar statków przeprowadza się sposobem zwykłym lub sposobem skróconym. Pomiar sposobem skróconym stosuje się wówczas, gdy na statku pomieszczenia częściowo lub w całości zajęte są ładunkiem, utrudniającym pomiar sposobem zwykłym, lub gdy zachodzą inne przeszkody do przeprowadzenia pomiaru sposobem zwykłym.Pomiar statków o pojemności do 100 metrów sześciennych brutto może być dokonany sposobem skróconym.

Art.  6.

Pomiaru dokonywa się systemem miar metrycznych.

Art.  7.

Właściciel lub kapitan statku otrzymuje świadectwo pomiarowe od urzędu, który dokonał pomiaru.

Świadectwo pomiarowe sporządza się, w języku polskim i angielskim i zawiera: rodzaj statku, jego nazwę, numer rejestrowy, sygnał poznawczy, narodowość oraz port ojczysty, opis statku, główne wymiary korpusu statku, dane ustalone przez pomiar, sposób, jakim przeprowadzono pomiar, powołanie się na niniejsze prawo, datę dokonania pomiaru, datę wystawienia świadectwa pomiarowego, podpisy: kierownika oraz referenta technicznego właściwego urzędu marynarki handlowej i pieczęć.

W świadectwie pomiarowem podaje się pojemność brutto i netto w metrach sześciennych oraz w angielskich tonnach rejestrowych.

Rozdział  II

Przedstawienie statku do pomiaru.

Art.  8.

Pomiarowi podlega:

a)
statek przeznaczony do żeglugi morskiej, podlegający rejestracji w myśl ustawy z dnia 28 maja 1920 r. o polskich statkach handlowych morskich (Dz. U. R. P. № 47, poz. 285);
b)
obcy statek handlowy, który zawinął do portu polskiego pod banderą państwa, nie pozostającego z Polską w stosunku wzajemności co do uznawania świadectw pomiarowych.
Art.  9.

Mogą być również pomierzone na wniosek właściciela lub kapitana statki, nie podlegające rejestracji, oraz te statki obce, które dla stwierdzenia pojemności netto poddadzą się dodatkowemu pomiarowi w urzędzie polskim.

Statki polskie, które dobrowolnie poddały się pomiarowi, podlegają w następstwie rygorom, wynikającym z obowiązkowego pomiaru, wyjąwszy obowiązek poddania pomiarowi sposobem zwykłym, jeżeli statek był pomierzony tylko sposobem skróconym.

Art.  10.

Pomiar statku nowobudowanego w kraju uskutecznia się w dwóch okresach.

Pomiar dolnych pomieszczeń - zaraz po ukończeniu ich budowy; pomiar górnych pomieszczeń - po ukończeniu robót kadłubowych i wszystkich wewnętrznych urządzeń statku.

O dokonaniu tych robót stocznia obowiązana jest zawiadomić bezzwłocznie na piśmie właściwy urząd marynarki handlowej.

Art.  11.

Pomiaru innych statków dokonywa się przy pierwszem ich zawinięciu do portu polskiego.

Art.  12.

Obywatel polski lub osoba prawna, mająca siedzibę na obszarze Rzeczypospolitej, dla których buduje się statek w kraju lub zagranicą, składają właściwemu urzędowi marynarki handlowej dwie kopje poniżej wymienionych rysunków, odpowiadających rzeczywistemu stanowi rzeczy, przynajmniej na dwa tygodnie przed terminem przedstawienia statku do pomiaru:

1)
rysunek przekroju poprzecznego statku z uwidocznieniem konstrukcji przekroju, rodzaju i wymiarów materjalów budowlanych;
2)
rysunek przekroju podłużnego statku z uwidocznieniem: długości dna podwójnego, pokładów, położenia przegród szczelnych, sięgających od burty do burty, cystern, balastu wodnego, nadbudówek, tuków i innych urządzeń;
3)
rysunki z planami dolnych magazynów ładunkowych i pokładów, uwidoczniające urządzenie i przeznaczenie poszczególnych pomieszczeń;
4)
rysunki urządzenia przedziałów maszynowych, kotłowych i węglowych.

Rysunki winny być wykonane w skali, przyjętej dla ogólnych rysunków przy budowie statków, i zawierać dane, potrzebne do sprawdzenia pomiaru.

Zmiany w budowie należy uwidocznić w rysunkach dodatkowych.

Art.  13.

O przebudowie statku handlowego, dokonanej w kraju, stocznia, która przebudowę prowadzi, bezzwłocznie zawiadomi na piśmie właściwy urząd marynarki handlowej.

O przebudowie, dokonanej zagranicą, kapitan statku przebudowanego składa na piśmie zawiadomienie właściwemu urzędowi marynarki handlowej bezzwłocznie po przybyciu statku do portu polskiego.

O konieczności przeprowadzenia ponownego pomiaru przebudowanego statku rozstrzyga właściwy urząd marynarki handlowej.

Art.  14.

Właściciel lub kapitan statku, uprzednio pomierzonego sposobem skróconym, jest obowiązany po ustaniu przeszkody, wymienionej w art. 5, zawiadomić na piśmie właściwy urząd marynarki handlowej o potrzebie dokonania pomiaru statku sposobem zwykłym. Również właściciel lub kapitan jest obowiązany zawiadomić w sposób powyższy o zmianie użycia lub przeznaczenia pomieszczeń statku, wymienionych w art. 4.

Art.  15.

W celach kontroli może być zarządzony z urzędu pomiar statku.

Art.  16.

W przypadkach, o których mowa w art. 13 i 14, właściciel lub kapitan statku jednocześnie z zawiadomieniem o potrzebie dokonania ponownego pomiaru zwraca dotychczasowe świadectwo pomiarowe.

W razie zaniedbania zwrotu urząd marynarki handlowej może zarządzić przymusowe odebranie świadectwa.

Art.  17.

Właściciel i kapitan statku obowiązani są przy pomiarze udzielić urzędnikowi pomiarowemu wyjaśnień oraz wykonać zarządzenia, mające na celu ułatwienie pomiaru.

Przed ukończeniem pomiaru statku nie wolno bez zgody urzędnika pomiarowego brać na statek ładunku ani balastu.

Rozdział  III.

Postępowanie i władze pomiarowe.

Art.  18.

Dla pomiaru statku jest właściwy urząd marynarki handlowej, w którego okręgu statek ma swój port ojczysty.

Dla statków obcych właściwy jest urząd marynarki handlowej, w którego okręgu statek do portu zawija.

Przepis ten nie ma zastosowania do statków gdańskich oraz statków obcych, zachodzących do Gdańska.

Art.  19.

Jeżeli statek w obecnym jego stanie był już pomierzony przez władze polskie, urząd marynarki handlowej odmówi ponownego pomiaru.

Art.  20.

Z postępowania pomiarowego sporządza się protokół. Obok pojemności brutto i netto w metrach sześciennych należy podać pojemność w angielskich tonnach rejestrowych.

Art.  21.

Jeżeli pomiar, sposobem zwykłym dokonany, dotyczy:

a)
statków polskich, wpisanych do rejestru statkowego,
b)
statków obcych,

urząd marynarki handlowej prześle protokół pomiarowy Ministerstwu Przemysłu i Handlu, które po technicznem sprawdzeniu obliczeń oraz innych danych zatwierdza pomiar. Po zatwierdzeniu pomiaru właściwy urząd marynarki handlowej wystawia świadectwo pomiarowe.

Art.  22.

Jeżeli pomiar dotyczy:

a)
statków polskich, które nie są wpisane do rejestru statkowego,
b)
statków handlowych obcych, które dla stwierdzenia pojemności netto poddały się dodatkowemu pomiarowi w polskim urzędzie marynarki handlowej,
c)
statków, pomierzonych sposobem skróconym,-

urząd marynarki handlowej sam zatwierdza pomiar i wystawia świadectwo pomiarowe.

Art.  23.

Minister Przemysłu i Handlu określi, na jakich zasadach ma być dokonany pomiar statku, którego budowa nie pozwala na zastosowanie normalnych sposobów pomiaru.

Art.  24.

Jeżeli świadectwo pomiarowe statku, nie podlegającego rejestracji, wykazuje braki, urząd marynarki handlowej może zarządzić pomiar ponowny. Pomiar ten podlega zatwierdzeniu przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu w trybie, przewidzianym w art. 21.

Art.  25.

W razie zmiany w rozkładzie pomieszczeń statku lub ich przeznaczenia, dane, dotyczące pomieszczeń, które zmianie nie uległy, przenosi się z dawnego świadectwa pomiarowego do nowego bez ponownego ich ustalania.

Art.  26.

Urząd marynarki handlowej przechowuje dokumenty, protokóły, szkice techniczne i inne dowody, dotyczące pomiarów, świadectwa pomiarowe, zwrócone urzędowi, oraz prowadzi odpowiednie rejestry i skorowidze.

Rozdział  IV.

Opłata za pomiar.

Art.  27.

Opłata za pomiar oraz wystawienie świadectwa pomiarowego wynosi:

1)
przy pomiarze systemem zwykłym - 0,07 złotego od każdego metra sześciennego pojemności statku brutto, licząc ułamki za cały metr, jednak ogółem nie mniej jak 5 złotych i nie wyżej jak 300 złotych;
2)
przy pomiarze sposobem skróconym oraz przy pomiarze statków bezpokładowych - połowę powyższej opłaty;
3)
przy dodatkowym pomiarze oddzielnych pomieszczeń lub części pomieszczeń - 0,07 złotego za każdy metr sześcienny przestrzeni pomierzonej, jednak ogółem nie mniej, jak 5 złotych.

Za wystawienie następnego świadectwa pomiarowego w razie zaginięcia poprzedniego:

a)
dla statków bezpokładowych lub pomierzonych sposobem skróconym - 10 złotych;
b)
we wszystkich innych przypadkach 20 złotych.

Od opłat powyższych zwolnione są statki, których pomiar w celach kontroli w myśl art. 15 i 24 zarządzi urząd marynarki handlowej, o ile wynik pomiaru okaże się zgodnym ze świadectwem pomiarowem.

Art.  28.

W razie przekroczenia przepisów art. 8 - 17, opłaty za pomiar wymierza się w wysokości podwójnej.

W razie zarządzenia przez urząd marynarki handlowej, stosownie do art. 16, przymusowego odebrania świadectwa pomiarowego opłaty 23 pomiar i wystawienie świadectwa wymierza siej w wysokości dziesięciokrotnej.

Rozdział  V

Przepisy końcowe.

Art.  29.

Z chwilą wejścia w życie rozporządzenia niniejszego traci moc obowiązującą rozporządzenie o pomiarze statków morskich z dnia 1 marca 1895 r. (Dziennik Ustaw Rzeszy Niemieckiej z r. 1895, str. 161) wraz z późniejszemi jego uzupełnieniami.

Art.  30.

Rozporządzenie wykonawcze określi termin, w którym należy dokonać wymiany dotychczasowych dokumentów wymiarowych na nowe świadectwa pomiarowe, oraz ustali czas, w którym dawne dokumenty wymiarowe utracą moc.

Art.  31.

Wykonanie rozporządzenia niniejszego należy do Ministra Przemysłu i Handlu.

Przepisy wykonawcze obejmą również szczegółowe postanowienia co do zasad obliczania pojemności statku, wyłączania i potrącania pomieszczeń z ogólnej pojemności statku brutto i netto, sposobów pomiaru, środków sprawdzenia tożsamości statku, przyrządów pomiarowych, ich przechowania i kontrolowania.

Art.  32.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 5 zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 19 kwietnia 1950 r. (Dz.U.50.20.171) zmieniającej nin. rozp. z mocą ustawy z dniem 5 maja 1950 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1927.47.422

Rodzaj: Rozporządzenie z mocą ustawy
Tytuł: Pomiar morskich statków handlowych.
Data aktu: 17/05/1927
Data ogłoszenia: 31/05/1927
Data wejścia w życie: 31/05/1927