Kaucje składane w związku z umową o pracę.

ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 18 maja 1927 r.
O kaucjach składanych w związku z umową o pracę.

Na podstawie art. 44 ust. 6. Konstytucji i ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu Prezydenta Rzeczypospolitej do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy (Dz. U. R. P. № 78, poz. 443) postanawiam co następuje:
Art.  1.

Pracodawca może przy zawieraniu umowy o pracę żądać od pracownika złożenia kaucji jedynie na zabezpieczenie rzeczywistych szkód i strat mogących wyniknąć z winy pracownika przy wykonywaniu pracy lub z powodu tej pracy łącznie z ewentualnemi kosztami sądowemi (art. 4).

Powstałą szkodę lub stratę pracodawca może pokryć tylko za zgodą pracownika tak co do zasady, jak i wysokości odszkodowania; w braku zaś porozumienia - na podstawie orzeczenia sądowego.

Pracodawcy służy co do roszczeń z tytułu szkód i strat na kaucji przywilej pierwszeństwa zaspokojenia przed innymi wierzycielami.

Art.  2.

Pracownik lub osoba, składająca za niego kaucję, powinna ją złożyć na imię pracownika w Banku Polskim albo w instytucji kredytowej państwowej lub samorządowej, stosownie do umowy bądź w gotówce, bądź w papierach procentowych bądź w innych wartościach.

Kaucje pracowników zatrudnionych w państwowych instytucjach i zakładach pracy, lub w instytucjach i zakładach pracy znajdujących się pod zarządem państwowym mogą być składane bezpośrednio w tych instytucjach i zakładach. Do kaucji tych mają jednak zastosowanie postanowienia art. art. 1 i 4 niniejszego rozporządzenia.

Art.  3.

Instytucje wymienione w ust. 1 art. 2 powinny być co do kaucyj, składanych przez lub za pracowników z powodu umowy o pracę wymienić w księgach depozytowych następujące okoliczności, podane na podstawie zgodnego ustnego lub pisemnego oświadczenia stron zainteresowanych.

1)
imię i nazwisko pracownika składającego kaucję, a jeżeli kaucję składa za pracownika inna osoba, także jej imię i nazwisko;
2)
imię i nazwisko pracodawcy względnie nazwę przedsiębiorstwa, na rzecz którego kaucję ustanowiono;
3)
wartości składane z dokładnem ich oznaczeniami i nadmienieniem, że złożono je tytułem kaucji;
4)
pretensje, na których zabezpieczenie wartości te mają służyć;
5)
osoby uprawnione do podjęcia kapitału, oraz warunki podjęcia;
6)
sposób przekazywania pracodawcy należności z kaucji wynikających, ze szkód i strat (art. 1) w razie dobrowolnego porozumienia stron.

Wszystkie te okoliczności winny być zawarte także w dowodzie złożenia (kwicie depozytowym).

Do odbioru odsetek, przypadających od sumy ułożonej lub dochodów od złożonych papierów wartościowych uprawniony jest bez zgody na to pracodawcy, składający kaucję.

Art.  4.

Kaucja może być podjęta tylko za zgodą pracodawcy względnie na podstawie orzeczenia sądowego.

Pracodawca powinien w ciągu 14 dni po chwili ustania stosunku pracy dokonać potrzebnych czynności umożliwiających składającemu kaucję jej podniesienie.

Pracodawcy wolno odmówić dokonania tych czynności jedynie w razie podniesienia roszczenia wzglądem pracownika z tytułu szkód i strat (art. 1), o czem powinien mu oznajmić w ciągu powyższych dni 14, a następnie w braku porozumienia wytoczyć przeciwko niemu powództwo sądowe w ciągu dalszych 4 tygodni. O ile w wymienionych okresach pracodawca nie podniesie roszczenia względnie nie wytoczy powództwa, powinien on bezzwłocznie umożliwić podjęcie kaucji.

Art.  5.

Postanowienia umów, na mocy których pracownik celem uzyskania posady lub utrzymania nadal stosunku pracy, pożycza lub daje na przechowanie lub do użytkowania jakiekolwiek wartości pracodawcy lub osobie działającej z nim w porozumieniu, są nieważne.

Art.  6.

Rozporządzenie niniejsze nie dotyczy kaucyj, których wartość rynkowa w chwili złożenia przekracza 5.000 złotych, oraz kaucyj hipotecznych.

Art.  7.

Pracodawca, winny naruszenia przepisów art. 1 ust. 1, art. 4, art. 5 i art. 9 oraz przyjęcia od pracownika kaucji wbrew przepisowi art. 2 ust. 1, jeżeli dany czyn nie ulega ukaraniu surowszemu w myśl innych ustaw karnych, będzie karany grzywną do tysiąca złotych i aresztem do dwóch tygodni lub jedną z tych kar.

W razie skazania za jedno z przestępstw wymienionych w ust. 1 po raz drugi, a przytem przed upływem lat pięciu od dnia odbycia kary za takiż czyn poprzedni - winny ulegnie karze aresztu do 4-ch tygodni.

Art.  8.

Do orzekania powołane są sądy powiatowe (pokoju).

Na obszarze mocy obowiązującej ustawy postępowania karnego z 1873 r. można wnieść odwołanie niezależnie od postanowień §§ 283 i 464 U. P. K.

Art.  9.

Kaucje, złożone przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, o ile sposób ich złożenia nie odpowiada jego przepisom, powinny być w ciągu trzech miesięcy od wejścia w życie tego rozporządzenia podjęte i ponownie złożenie z uwzględnieniem przepisów niniejszego rozporządzenia.

Art.  10.

Wykonanie rozporządzenia niniejszego porucza się Ministrom: Pracy i Opieki Społecznej i Sprawiedliwości we właściwym każdemu z nich zakresie działania.

Art.  11.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1927.46.409

Rodzaj: Rozporządzenie z mocą ustawy
Tytuł: Kaucje składane w związku z umową o pracę.
Data aktu: 18/05/1927
Data ogłoszenia: 28/05/1927
Data wejścia w życie: 28/05/1927