Organizacja Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego (D.P.M.S.).

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SKARBU
z dnia 22 stycznia 1925 r.
o organizacji Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego (D. P. M. S.).

Na podstawie art. 2 i 99 ustawy z dn. 31 lipca 1924 r. o monopolu spirytusowym (Dz. U. R. P. № 78 poz. 756) zarządza się co następuje:
§  1.
Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego (D. P. M. S.) wykonywa przywilej (monopol) Skarbu Państwa, określony w art. 1 ustawy z dnia 31 lipca 1924 r. o monopolu spirytusowym (Dz. U. R. P. № 78 poz. 756), jako przedsiębiorstwo o charakterze samodzielnej odrębnej jednostki gospodarczej.

Pozatem Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego może za zgodą Ministra Skarbu prowadzić także inne rodzaje przemysłu i handlu, związane z wykonywaniem monopolu spirytusowego.

§  2.
Siedzibą Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego jest m. st. Warszawa.
§  3.
Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego winna najpóźniej w miesiącu wrześniu każdego roku przedłożyć Ministrowi Skarbu plan finansowo-gospodarczy (preliminarz roczny dochodów i rozchodów) na rok następny do zatwierdzenia w myśl art. 3 ustawy o monopolu spirytusowym.
§  4.
Za swoje zobowiązania odpowiada w pierwszym rządzie Państwowy Monopol Spirytusowy całym swoim majątkiem, posiłkowo zaś ręczy za te zobowiązania Skarb Państwa.
§  5.
W ramach zatwierdzonego przez Ministra Skarbu preliminarza Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego wyrabia, zakupuje, oczyszcza i skaża, przerabia i sprzedaje spirytus i jego odpadki, buduje i urządza potrzebne ku temu zakłady i prowadzi ich eksploatację, pozatem Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego przygotowuje wnioski w sprawach spirytusowych, zastrzeżonych do decyzji Ministra Skarbu.

Do budowy i zakupu nowych fabryk, składów i nieruchomości, do otwierania oddziałów, do sprzedaży względnie zwinięcia tychże oraz do zakupu lub sprzedaży udziałów względnie akcji w przedsiębiorstwach przemysłowo-handlowych, wprowadzenia organizacji zakupu i sprzedaży lub zmiany tej organizacji, potrzebne jest zezwolenie Ministra Skarbu.

§  6.
Pierwszy okres gospodarczy liczy się od dnia 4 października 1924 r. do dnia 31 grudnia 1925 r., następne okresy gospodarcze zbiegają się z okresem budżetowym Państwa.

Na dzień 4 października 1924 r. sporządzi Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego bilans otwarcia i przedłoży go Ministrowi Skarbu do zatwierdzenia.

§  7.
Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego przedkładać będzie bilans zamknięcia wraz ze sprawozdaniem rocznem i z rachunkiem zysków i strat najpóźniej w trzy miesiące po roku gospodarczym.
§  8.
Czysty zysk, względnie stratę, usiali się po potrąceniu:
a)
opłaty skarbowej wraz z dodatkiem do niej, pobieranej przez Skarb Państwa w myśl art. 15 i 22 ustawy o monopolu spirytusowym;
b)
dodatku dla związków komunalnych (art. 21 ustawy o monopolu spirytusowym);
c)
kosztów zakupu, przewozu, składowania, oczyszczania, skażania i przerobu surowców i materjałów pomocniczych;
d)
kosztów opakowania, składowania, przewozu i sprzedaży wyrobów gotowych i półgotowych;
e)
odsetek i spłat amortyzacyjnych od zaciągniętych i przez Dyrekcję Państwowego Monopolu Spirytusowego zużytych pożyczek;
f)
odpisów na fundusz renowacyjny i ubezpieczeniowy;
g)
wszelkich innych kosztów fabrykacyjnych, administracyjnych i handlowych.
§  9. 1
Do funduszu renowacyjnego wstawia Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego corocznie z osiągniętego zysku:
a)
2% od początkowej wartości zabudowań,
b)
10% od początkowej wartości maszyn i wszelkich ruchomości.

Jako wartość początkową przyjąć należy wartość ustaloną w ostatnim bilansie otwarcia.

Nieruchomości i ruchomości przekazane Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego przez Skarb Państwa w myśl art. 3 ustawy o monopolu spirytusowym ocenione zostaną komisyjnie, a sumy szacunkowe, wciągnięte do inwentarza, stanowić będą wartość początkową.

§  10.
Do funduszu ubezpieczeniowego przelewa się corocznie 2% od wartości posiadanych przedmiotów.
§  11.
Sposób zużycia i lokacji funduszów renowacyjnego i ubezpieczeniowego wskaże Minister Skarbu.
§  12.
Czysty zysk (§ 8) służy w pierwszym rzędzie na pokrycie strat z poprzednich okresów gospodarczych. Pozostałość dzieli się, jak następuje:
a)
1% przeznacza się na walkę z alkoholizmem, na szpitale i schroniska dla alkoholików w myśl ust. 5 art. 3 ustawy o monopolu spirytusowym,
b)
z reszty przeznaczy Minister Skarbu nie więcej niż 10% na remunerację dla urzędników i funkcjonariuszów monopolu spirytusowego i współdziałających organów skarbowych, oznaczy potrzebną sumę na kapitał obrotowy i inwestycyjny, a pozostałość przeleje się do Centralnej Kasy Państwowej, jako zysk z monopolu spirytusowego.
§  13.
Opłatę skarbową, dodatki do niej, oraz podatek dla związków komunalnych Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego przelewa bieżąco do Centralnej Kasy Państwowej, a z Ministerstwem Skarbu rozlicza się miesięcznie, najpóźniej do 15 następującego miesiąca.
§  14.
Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego w zakresie uprawnień państwowych, odnoszących się do regulowania produkcji, przerobu i obrotu spirytusem i napojami spirytusowemi, bądź to przygotowuje wnioski do decyzji zastrzeżonej Ministrowi Skarbu, bądź też wydaje zarządzenia w granicach kompetencji własnej, ustalonych ustawą o monopolu spirytusowym i rozporządzeniami wykonawczemi do tejże ustawy. Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego swoje ogólne zarządzenia podaje do wiadomości Ministrowi Skarbu.
§  15.
Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego:
a)
zwraca się do władz i urzędów pośrednio lub bezpośrednio o udzielenie wyjaśnień i informacyj wszelkiego rodzaju w zakresie gospodarki spirytusowej,
b)
współdziała z władzami skarbowemi w kontroli przemyski spirytusowego i obrotu spirytusem,
c)
wydaje bezpośrednio lub pośrednio polecenia do władz skarbowych I i II instancji, oraz do kas skarbowych w sprawach dotyczących obrotu spirytusem i jego przetworami, jako też w sprawach regulowania należności i zobowiązań Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego.
§  16.
Do czuwania nad interesami natury przemysłowo - handlowej monopolu spirytusowego powołane są władze skarbowe w swoich okręgach. Specjalne te funkcje, które określone zostaną regulaminem Ministra Skarbu, poruczą prezesi władz skarbowych II instancji naczelnikom wydziałów akcyz i monopolów i przydzielą im za zgodą i z etatu Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego potrzebne siły urzędnicze i pomocnicze. W sprawach nagłych Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego może się znosić bezpośrednio z naczelnikami tychże wydziałów i niższemi organami skarbowemi, zawiadamiając o tem, prezesów władz skarbowych II instancji.

Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego pokrywa ze swego etatu wszystkie wydatki spowodowane załatwieniem jej spraw przemysłowo-handlowych.

§  17.
Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego ustali swoją organizację wewnętrzną drogą regulaminu, zatwierdzonego przez Ministra Skarbu i ogłoszonego w Monitorze Polskim.
§  18.
Dyrektor Państwowego Monopolu Spirytusowego reprezentuje Państwowy Monopol Spirytusowy nazewnątrz i odpowiedzialny jest przed Ministrem Skarbu za działalność swoją i podległych mu funkcjonarjuszów.

Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego używa pieczęci z napisem: Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego i z Godłem Państwa po myśli ustawy z dn. 1 sierpnia 1919 r. (Dz. U. R. P. № 69 poz. 416).

§  19.
W imieniu Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego podpisują wszelkie pisma i zobowiązania:
1)
dyrektor, lub
2)
w zastępstwie dyrektora - wice-dyrektor, lub
3)
za dyrektora - naczelnik wydziału upoważniony do podpisu przez dyrektora.

Czeki i zlecenia wypłaty podpisuje prawomocnie dyrektor lub też 2-ch przez niego upoważnionych urzędników Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego.

§  20.
Do dyrektora Państwowego Monopolu Spirytusowego należy:
a)
kierownictwo Państwowym Monopolem Spirytusowym i zarządzanie, całym jego majątkiem,
b)
przyjmowanie i mianowanie funkcjonarjuszów do IX stopnia włącznie, oraz przyjmowanie i zwalnianie pracowników kontraktowych do VII stopnia włącznie, jako też przedstawianie Ministrowi Skarbu wniosków mianowania funkcjonarjuszów od VIII do V stopnia służbowego włącznie, oraz przyjmowania i zwalniania pracowników kontraktowych V i VI stopnia służbowego,
c)
wykonanie planu finansowego i operacyjnego,
d)
wydawanie instrukcji o wewnętrzej organizacji zakładów podległych Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego,
e)
zorganizowanie i wykonywanie kontroli nad tokiem czynności organów Państwowego Monopolu Spirytusowego,
f)
przygotowanie wniosków dla Państwowej Rady Spirytusowej,
g)
sporządzanie z końcem roku sprawozdania z czynności Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego i przedkładanie go Ministrowi Skarbu.
§  21.
Dyrektor może powierzyć swemu zastępcy załatwianie pewnych spraw, należących do jego kompetencji. Zastępca dyrektora w razie nieobecności tegoż wchodzi w jego wszelkie prawa i obowiązki pod własną odpowiedzialnością wobec Ministra Skarbu. Na wypadek nieobecności dyrektora i jego zastępcy obejmuje kierownictwo Państwowego Monopolu Spirytusowego wyznaczony przez Ministra Skarbu urzędnik Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego.
§  22.
Funkcjonarjusze Państwowego Monopolu Spirytusowego mogą być:
a)
funkcjonariuszami państwowymi, w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej (Dz. U. R. P. № 21 poz. 164),
b)
pracownikami kontraktowymi, przyjętymi na zasadzie umowy.

Wszyscy funkcjonarjusze Państwowego Monopolu Spirytusowego tworzą odrębny etat w preliminarzu Państwowego Monopolu Spirytusowego i mogą poza poborami i dietami, przywiązanemi do posiadanych stopni służbowych otrzymywać specjalne remuneracje i premje. Wysokość tych dodatków dla dyrektora i jego zastępcy wyznacza Minister Skarbu, dla reszty funkcjonarjuszów dyrektor w ramach sum, zatwierdzonych przez Ministra Skarbu (fundusz remuneracyjny § 12, I b).

Na dodatki remuneracyjne mogą być wypłacane zaliczki w odstępach miesięcznych.

Z funduszu renumeracyjnego Państwowego Monopolu Spirytusowego mogą być pokrywane poza dodatkami remuneracyjnemi i premjami dla funkcjonarjuszów Państwowego Monopolu Spirytusowego także wydatki na remuneracje i premje dla urzędników skarbowych, współdziałających w czynnościach Państwowego Monopolu Spirytusowego.

§  23.
Wszyscy funkcjonarjusze Państwowego Monopolu Spirytusowego składają przed władzą, która ich zamianowała przysięgę służbową, przepisaną dla urzędników państwowych, od pracowników zaś kontraktowych odbiera się przyrzeczenie wiernej służby.
§  24.
Wszelkie zarządzenia Tymczasowej Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego w celu uruchomienia monopolu, uczynione na mocy rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 10 października 1924 r. (Dz. U. R. P. № 91 poz. 858), są prawomocne również odnośnie do Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego, a nabyte prawa i przyjęte zobowiązania Tymczasowej Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego przechodzą na Dyrekcję Państwowego Monopolu Spirytusowego, która też przejmuje od Tymczasowej Dyrekcji wszelkie czynności i sprawy bieżące.
§  25.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 1925 r.
1 Z dniem 29 grudnia 1926 r. tracą moc obowiązującą postanowienia § 9 nin. rozporządzenia o ile są sprzeczne z rozporządzenia z dnia 27 listopada 1926 r. (Dz.U.26.127.743). Zgodnie z § 12 rozporządzenia zmieniającego.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1925.14.95

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Organizacja Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego (D.P.M.S.).
Data aktu: 22/01/1925
Data ogłoszenia: 07/02/1925
Data wejścia w życie: 01/01/1925, 07/02/1925