Zm.: ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych.

USTAWA
z dnia 25 listopada 1925 r.
dotycząca zmiany niektórych postanowień ustawy z dnia 17 lutego 1922 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych (Dz. U. R. P. № 18, poz. 143).

Na mocy art. 44 Konstytucji ogłaszam ustawę następującej treści:
Art.  1.

W art. 1 ustawy z dnia 17 lutego 1922 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych (Dz. U. R. P. № 18, poz. 143) po końcowem słowie: "gminie" kładzie się zamiast kropki przecinek i dodaje się następujące słowa: "a w województwach poznańskiem i pomorskiem także na obszarach dworskich".

Jako drugi i trzeci ustępy tego artykułu dodaje się co następuje: "Obszary dworskie posiadają pod względem ponoszenia kosztów zakładania i utrzymywania publicznych szkół powszechnych prawa korporacji prawa publicznego.

Do czasu zrealizowania planu sieci szkolnej obowiązek powyższy dotyczy wszystkich publicznych szkół powszechnych, zarówno istniejących w chwili wejścia w życie ustawy z dnia 17 lutego 1922 r. (Dz. U. R. P. № 18, poz. 143), jak i od tego czasu założonych lub mających powstać w przyszłości".

Art.  2.

Art. 5 tej ustawy otrzymuje następujące brzmienie:

"Jeżeli szkoła jest przeznaczona dla ludności dwu lub więcej gmin i obszarów dworskich, obowiązek założenia i utrzymywania publicznej szkoły powszechnej ciąży na tej gminie lub na tym obszarze dworskim, w których obrębie szkoła się znajduje lub ma być założona.

Inne gminy i obszary dworskie, korzystające ze szkoły, obowiązane są do pokrywania części wydatków, ustalonej na podstawie wzajemnego porozumienia; w razie niedojścia do porozumienia rozstrzygają władze, pełniące w pierwszej instancji nadzór nad gminami, a jeżeli gminy i obszary dworskie należą do różnych powiatów - władze, pełniące w drugiej instancji nadzór nad gminami; jeżeli gminy i obszary dworskie należą do różnych województw-Minister Spraw Wewnętrznych".

Art.  3.

W art. 7 tej ustawy zastępuje się słowa: "organów samorządu gminnego i szkolnego na obszarze gminy" słowami: "organów samorządu gminnego, właścicieli obszarów dworskich, oraz organów samorządu szkolnego w gminie i na obszarze dworskim".

Art.  4.

W ustępie trzecim art. 8 tej ustawy po słowach: "łącznie z gminą" dodaje się słowa: "albo z obszarem dworskim".

Art.  5.

W art. 9 tej ustawy po końcowych słowach: "w gminie" dodaje się słowa: "lub na obszarze dworskim".

Art.  6.

W art. 10 lit. b) tej ustawy po słowie: "gminą" dodaje się słowa: "i obszar dworski".

Art.  7.

W ustępie pierwszym art. 11 tej ustawy po słowie: "gmina" dodaje się słowa: "i obszar dworski", a w drugim ustępie tego artykułu po słowie: "gminy" dodaje się słowa: "i obszaru dworskiego".

Art.  8.

W art. 12 tej ustawy po słowie: "gminy" dodaje się słowa: "i obszary dworskie".

Art.  9.

W art. 13 tej ustawy po słowach: "w "gminach" dodaje się słowa: "i na obszarach dworskich", po słowach: "budżetu szkolnego gmin" dodaje się słowa: "i obszarów dworskich", a po końcowem słowie: "uchwalenia" kładzie się zamiast kropki przecinek i dodaje się słowa: "a właścicielom obszarów dworskich do wiadomości i wykonania".

Art.  10.

Na końcu art. 15 tej ustawy dodaje się następujące dwa dalsze ustępy:

"Na obszarach dworskich obowiązek ten w odniesieniu do organu samorządu szkolnego na obszarze dworskim ciąży na właścicielu obszaru dworskiego.

Jeżeli obszar dworski nie jest wyłączną własnością właściciela dóbr, albo jeżeli w granicach obszaru dworskiego przysługuje innej osobie prawo zabudowy, lub jeżeli na obszarze dworskim mieszkają osoby, nie będące w stosunku służbowym do właścicieli, a opłacające podatki państwowe od gruntów, domów, przemysłu lub dochodu, to wydatki na założenie i utrzymanie publicznej szkoły powszechnej rozdzielane będą przez właściwy wydział powiatowy na wymienionych właścicieli gruntów i mieszkańców obszaru dworskiego w stosunku do opłacanych przez nich podatków państwowych".

Art.  11.

W art. 16 tej ustawy, jako drugie zdanie, dodaje się słowa: "w razie zwłoki w dostarczeniu funduszów przez obszary dworskie, zaległe sumy będą ściągane drogą egzekucji administracyjnej".

Art.  12.

W art. 17 tej ustawy po słowach: "na terenie gminy" dodaje się słowa: "lub obszaru dworskiego", a po słowach: "organy samorządu szkolnego gminy" dodaje się słowa: "lub obszaru dworskiego"; po słowie: "gmina" dodaje się słowa: "właściciel obszaru dworskiego".

Art.  13.

Po art. 18 ustawy dodaje się następujące artykuły: 19, 20, 21, 22, 23.

"Art. 19. Na obszarze województw poznańskiego i pomorskiego znosi się patronaty szkolne oraz inne przywileje i zobowiązania do świadczeń na rzecz publicznych szkół powszechnych, natomiast zobowiązania osób trzecich fizycznych i prawnych na rzecz publicznych szkół powszechnych, opierające się na szczególnych tytułach prawnych, pozostają nadal w mocy. Tak zwany serwitut leśny na obszarach województwa pomorskiego we wsiach dominjalnych (art. 45 ordynacji szkolnej dla szkół elementarnych w prowincjach Prusy Wschodnie i Prusy Zachodnie z dnia 11 grudnia 1845 r.) pozostaje w mocy.

Art. 20. Istniejące na obszarze województw poznańskiego i pomorskiego gminy szkolne (publiczno-prawne spółki szkolne) i publiczne szkoły powszechne, wyposażone w osobowość prawną, znosi się.

Zniesienie publicznych szkół powszechnych, wyposażonych w osobowość prawną, nie pociąga za sobą zamknięcia odnośnych szkół, jako zakładów naukowych.

Art. 21. Majątek zniesionej na podstawie art. 20, gminy szkolnej, oraz sokoły, wyposażonej w osobowość prawna, przechodzi jako całość na obowiązaną do utrzymywania odnośnej szkoły gminę miejską lub wiejską, lub takiż obszar dworski (art. 1).

Majątek ten może być użyty tylko na cele publicznego szkolnictwa powszechnego.

Majątek ten zostanie w chwili przejęcia zinwentaryzowany.

Art. 22. Do udowodnienia przejścia praw (art. 21) wystarcza wobec osób trzecich fizycznych i prawnych poświadczenie właściwego inspektora szkolnego. Poświadczenie takie należy na żądanie wydać każdemu, kto wykazuje w tem interes prawny.

Art. 23. Prawo stawiania wniosków na przepisanie na gminą miejską lub wiejską, albo obszar dworski, prawa własności lub innego prawa, dotyczącego gruntu szkolnego, wpisanego w księdze gruntowej na rzecz zniesionej gminy szkolnej, lub szkoły, wyposażonej w osobowość prawną, przysługuje, oprócz stron interesowanych, także inspektorowi szkolnemu.

Na obszarze województw poznańskiego i pomorskiego w odniesieniu do majątku gmin szkolnych, rozwiązanych przed wejściem w życie niniejszej ustawy, który na mocy postanowienia § 192 pruskiego powszechnego prawa krajowego (część II tytuł 6) stał się własnością Skarbu Państwa, stawia odpowiedni wniosek kurator okręgu szkolnego".

Art.  14.

Art. 19 ustawy z dn. 17 lutego 1922 r. (Dz. U. R. P. № 18, poz. 143) otrzymuje liczbę porządkową 24, a art. 20 liczbę porządkową 25.

Art.  15.

Wykonanie niniejszej ustawy powierza się Ministrowi Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego upoważnia się do ogłoszenia ponownego całkowitego tekstu ustawy z dnia 17 lutego 1922 r. (Dz. U. R. P. № 18, poz. 143) wraz ze zmianami, wprowadzonemi niniejszą ustawą.

Art.  16.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1925.126.898

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Zm.: ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych.
Data aktu: 25/11/1925
Data ogłoszenia: 23/12/1925
Data wejścia w życie: 23/12/1925