Zwalczanie lichwy wojennej.

USTAWA
z dnia 2 lipca 1920 r.
o zwalczaniu lichwy wojennej. *

Zaopatrywanie ludności w przedmioty powszedniego użytku.
Art.  1.

Przedmiotami powszedniego użytku w rozumieniu ustawy niniejszej są rzeczy ruchome, służące pośrednio lub bezpośrednio do zaspokojenia powszednich potrzeb ludzi i zwierząt domowych, jako to: żywność, ziemiopłody i odzież, przedmioty służące do opału lub oświetlenia, środki lecznicze, wyroby tytuniowe i t. p., tudzież przedmioty monopolu państwowego i przedmioty potrzeby wojennej, wreszcie surowce, półfabrykaty, maszyny i narzędzia, służące do wytwarzania przedmiotów: powszedniego użytku, monopolu państwowego i potrzeby wojennej.

Art.  2. 1

Upoważnia się Radę Ministrów do wydawania rozporządzeń, mających na celu zwalczanie przemycania za granicę przedmiotów powszedniego użytku oraz zwalczanie tajnego gorzelnictwa, o ile chodzi o napoje wyskokowe, pędzone z przedmiotów, wymienionych w art. 26 tej ustawy, tudzież tępienie nadużyć handlu pośredniczącego przedmiotami powszedniego użytku, wreszcie do wydania rozporządzeń w zakresie magazynowania i ujawniania zapasów przedmiotów powszedniego użytku, obowiązku sporządzania przy zawieraniu interesów faktur i przedstawiania ich na żądanie władzy oraz ujawniania cen towarów w składach, sklepach, handlach i innych przedsiębiorstwach sprzedaży.

Rozporządzenia te nie mogą uchylać, lub zmieniać postanowień niniejszej ustawy, ani naruszać postanowień ustawy z dnia 7 lipca 1921 r. (Dz. U. R. P. № 63, poz. 389) o zniesieniu ograniczeń w zakresie handlu ziemiopłodami oraz postawieniu Ministerstwa Aprowizacji w stan likwidacji.

Art.  3. 2

Prawo wydawania poszczególnych rozporządzeń może Rada Ministrów przekazać właściwym Ministrom.

Art.  4. 3

Niestosowanie się do rozporządzeń, wymienionych w art. 2 i 3, lub zarządzeń, na ich podstawie wydanych, o ile w rozporządzeniu nie będzie przewidziana kara łagodniejsza - karane będzie w drodze administracyjnej aresztem do 3 miesięcy i grzywną do miljona marek lub jedną z tych kar.

W razie niemożności ściągnięcia tej grzywny - należy zamienić ją na areszt nie powyżej 3 miesięcy; jeśli orzeczono grzywnę obok kary pozbawienia wolności, kara aresztu, przewidziana na wypadek niemożności ściągnięcia grzywny, nie może przekraczać sześć tygodni.

Można orzec konfiskatę przedmiotów, do których przestępstwo się odnosi, bez względu na to, czyją stanowią własność.

Usiłowanie i udział karane będą narówni z dokonaniem.

Ściganie przedawania się w ciągu lat 3.

Urzędy walki z lichwą.

Art.  5. 4

Do wykonywania rozporządzeń, wydanych na zasadzie art. 2 i 3 niniejszej ustawy, są właściwe powiatowe władze administracyjne (starostwa powiatowe, starostwa grodowe, komisarze Rządu, magistraty miast, wydzielonych z powiatów), podległe w tym zakresie wojewodom.

Te same władze powiatowe są powołane do wydawania orzeczeń karnych na zasadzie art. 4 niniejszej ustawy. Przeciwko orzeczeniom tych władz przysługuje skazanemu w terminie siedmiodniowym od dnia doręczenia mu pisemnego orzeczenia odwołanie do właściwego urzędu wojewódzkiego. Aż do wydania szczegółowych w tym względzie przepisów przysługuje od orzeczeń karnych władz administracyjnych, zapadłych w drugiej instancji, prawo odwołania się w ciągu dni siedmiu od dnia doręczenia pisemnego orzeczenia do miejscowo właściwego sądu okręgowego, który rozstrzyga prawomocnie przy odpowiedniem zastosowaniu przepisów, dotyczących odwołania się od wyroków sądów pokoju (powiatowych), nie może wszakże uchylić orzeczenia administracyjnego z poleceniem ponownego rozpatrzenia sprawy i wydania nowego orzeczenia. Odwołanie się nie wstrzymuje wykonania kary z wyjątkiem kary pozbawienia wolności. W b. dzielnicy pruskiej stosuje się art. 10 ustawy z dnia 23 czerwca 1921 roku (Dz. U. R. P. № 75, poz. 511).

Art.  6. 5

Do wykrywania i dochodzenia innych przestępstw, przewidzianych w niniejszej ustawie, poza przestępstwami, ulegającemi karze wedle art. 4, powołane są te same władze i organy, do których należy wykrywanie i dochodzenie innych przestępstw karanych sądownie, zaś odnośnie do przestępstw, przewidzianych w art. 22, 25 i 26 ustawy niniejszej - władze i organy skarbowe narówni z policją państwową.

Art.  7. 6

(uchylony).

Art.  8. 7

(uchylony).

Art.  9. 8

(uchylony).

Art.  10. 9

(uchylony).

Art.  11. 10

(uchylony).

Art.  12. 11

(uchylony)..

Art.  13. 12

(uchylony)..

Art.  14. 13

(uchylony).

Postanowienia karne.

Art.  15. 14

(uchylony).

Art.  16.

Kto w rachunkach, fakturach, księgach handlowych i innych papierach i dokumentach, mogących stanowić podstawą do obliczenia wartości lub ceny przedmiotów powszedniego użytku, świadomie umieszcza nieprawdziwe lub niezupełne dane, ulegnie karze pozbawienia wolności do 6 miesięcy i grzywnie do 100.000 marek, lub jednej z tych kar.

Surowsze postanowienia ustaw karnych dzielnicowych pozostają w mocy.

Art.  17. 15

(uchylony).

Art.  18.

Kto, celem dalszego zarobkowego pozbycia przedmioty powszedniego użytku, wykupuje po drodze od ludzi, zdążających na targ, lub na targu przed urzędownie oznaczoną godziną jego rozpoczęcia, ulegnie karze pozbawienia wolności do trzech miesięcy i grzywnie do 50.000 marek lub jednej z tych kar.

Tej samej karze ulegnie, kto, celem dalszego zarobkowego pozbycia, przedmioty powszedniego użytku wykupuje od drobnych sprzedawców (handlujących).

Art.  19. 16

Trudniący się zawodowo albo przygodnie handlem lub przemysłem, a także przedsiębiorący choćby jednorazowo interes handlowy, tudzież działający w ich imieniu, choćby bez zlecenia i jednorazowo, który za przedmioty powszedniego użytku rozmyślnie żąda cen lub świadczeń wzajemnych oczywiście nadmiernych, lub takie ceny, świadczenia lub obietnicę tychże przyjmuje - ulegnie karze pozbawienia wolności do sześciu miesięcy i grzywnie do miljona marek lub jednej z tych kar. Pod pojęcie trudniących się handlem lub przemysłem nie podpadają w żadnym razie producenci rolni, o ile trudnią się choćby zawodowo pozbywaniem artykułów własnego gospodarstwa.

Winny ulegnie karze pozbawienia wolności od jednego miesiąca do lat trzech i grzywnie do dwu miljonów marek, jeśli czynu, określonego w ustępie pierwszym, dopuścił się, będąc już poprzednio skazanym za przestępstwa, przewidziane w artykule niniejszym albo w art. 21, 22, 23, 24, p. 1-6, 25 i 26 ust. 2, czy to według ustawy niniejszej, czy ustaw poprzednich, albo gdy czynem swym interesy publiczne ciężko zagroził, lub gdy nieprawny zysk, uzyskany lub zamierzony, przekracza kwotę 100.000 marek.

Art.  20. 17

Niema przestępstwa, gdy cena przeciętna za przedmioty tego samego rodzaju, których koszty nabycia są różne, przy uwzględnieniu przeciętnych kosztów nabycia nie jest nadmierna..

Art.  21. 18

Karom, przewidzianym w art. 19 jak również na zasadach, wskazanych w ustępie 2 art. 19, ulegnie również ten, kto za pośredniczenie w sprawach, dotyczących obrotu przedmiotami powszedniego użytku, rozmyślnie żąda zapłaty lub świadczeń wzajemnych oczywiście nadmiernych, lub kto zapłatę taką, świadczenie lub obietnicę tychże przyjmuje, bez względu na to, czy korzyści te mają przypaść jemu, czy innej osobie.

Art.  22. 19

Karom, przewidzianym w art. 19 ijak również na zasadach, wskazanych w ustępie 2 art. 19 ulegnie również ten, kto przy wymianie pieniędzy żąda zapłaty lub świadczeń wzajemnych oczywiście nadmiernych, lub kto zapłatę taką, świadczenie lub obietnicę tychże przyjmuje bez względu na to, czy korzyść przypaść ma jemu, czy innej osobie.

Art.  23. 20

Karom, przewidzianym w art. 19 ijak również na zasadach, wskazanych w ustępie 2 art. 19 ulegnie właściciel, zarządca domu, tudzież każdy posiadacz mieszkania lub innego lokalu, urządzonego lub nieurządzonego i każdy w ich imieniu działający, winny żądania lub przyjęcia za mieszkanie lub lokal zapłaty, świadczeń wzajemnych, oczywiście nadmiernych, lub obietnicy tychże.

Przy najmach, których czas trwania nie jest ściśle określony, przyjąć należy przy obliczaniu zysku (art. 19 ust. 2) wysokość rocznego czynszu.

Karom, przewidzianym w art. 19, jak również na zasadach, wskazanych w ust. 2 art. 19, ulegnie takie ten, kto za pośredniczenie w sprawie, dotyczącej uzyskania mieszkania lub innnego lokalu, albo za ich wyszukanie lub ułatwienie w ich wyszukaniu, albo za ułatwienie w objęciu ich posiadania lub w utrzymaniu się w tem posiadaniu - rozmyślnie żąda zapłaty lub świadczeń oczywiście nadmiernych lub zapłatę taką, świadczenia lub obietnicę tychże przyjmuje bez wzglądu na to, czy korzyści te mają przypaść jemu, czy innej osobie

Art.  24.

Kto:

1)
środki żywności czyni niezdatnemi do spożycia lub dopuszcza do ich zepsucia, aby je pozbyć z większym zyskiem;
2)
w celu sprowadzenia lub utrzymania zwyżki cen lub przysporzenia sobie lub innej osobie zysku oczywiście nadmiernego, skupuje, gromadzi lub ukrywa zapasy przedmiotów powszedniego użytku lub ogranicza ich wyrób lub handel niemi;
3)
ze świadomością, że działanie jego przyczynia się do zmniejszenia podaży przedmiotów powszedniego użytku, przedmioty takie niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnemi do użytku;
4)
przedsiębierze inne nieuczciwe machinacje, mogące wywołać lub utrzymać zwyżkę cen przedmiotów powszedniego użytku, a w szczególności bierze udział w handlu łańcuchowym (paskowym);
5)
uczestniczy w zmowie lub związku, mających na celu przestępstwa, przewidziane w p. 1-4 niniejszego artykułu lub w art. 19-23 i 25;
6)
innych do popełniania przestępstw w p. 1 - 5 niniejszego artykułu wymienionych wzywa, nakłania, do popełnienia takich przestępstw się ofiaruje lub takie zaofiarowanie przyjmuje;
7) 21
przestępstw, przewidzianych w art. 19, 21, 22, 23, dopuszcza się po dwukrotnem skazaniu za jedno z tych przestępstw, lub wymienionych w p. 1-6 niniejszego artykułu czy to według ustawy niniejszej, czy ustaw poprzednich, -

ulegnie za zbrodnię karze ciężkiego więzienia (domu karnego) od 1 roku do lat 15 i grzywnie do dwu miljonów marek.

Winny przestępstw, przewidzianych w p. 1-6, ulegnie karze ciężkiego więzienia (domu karnego) dożywotniego i grzywnie do dwu miljonów marek lub karze śmierci, gdy przestępstwem swem wyrządził lub zamierzaj wyrządzić szczególnie ciężką szkodę interesom publicznym, w szczególności interesom zaopatrzenia armji w czasie wojny, lub wywołał zaburzenie spokoju publicznego w większym rozmiarze, co mógł przewidzieć.

Art.  25. 22

Karze, przewidzianej w ust. 1 artykułu poprzedzającego, ulegnie za zbrodnię również ten, kto przedmioty powszedniego użytku potajemnie, bez właściwego zezwolenia i w celach zysku zagranicę pozbywa lub dostarcza.

Jeśli wartość tych przedmiotów nie przekracza 100.000 marek, winny ulegnie karze pozbawienia wolności od 1 - 6 miesięcy i grzywnie do 500.000 marek.

Jeśli sprawca wyrządził lub zamierzał wyrządzić szczególnie ciężką szkodę interesom publicznym - należy wymierzyć karę, przewidzianą w ust. 2 poprzedzającego artykułu.

Art.  26. 23

Kto bez właściwego zezwolenia ze zboża, jego przetworów, ziemniaków i cukru pędzi napoje wyskokowe, ulegnie karze pozbawienia wolności od sześciu miesięcy do lat dwu i grzywnie od 10.000 do 500.000 marek.

Jeśli z przedmiotów takich pędzono napoje wyskokowe w celach zarobkowych, winny ulegnie za zbrodnię karze ciężkiego więzienia (domu karnego) od 1 roku do lat 15 i grzywnie od 10.000 do dwu miljonów marek; tej samej karze ulegnie winny czynów, przewidzianych w art. 24 p. 5 i 6, popełnionych od nośnie do takiego przestępstwa.

Art.  27. 24

Kto skutkiem niedbalstwa lub braku dozoru dopuścił do popełnienia jednego z przestępstw, przewidzianych w art. 16, 19, 21-25 i 26 ust. 2, ulegnie karze pozbawienia wolności do trzech miesięcy i grzywnie do 100.000 marek, lub jednej z tych kar.

Art.  28.

Usiłowanie przestępstw, przewidzianych w niniejszej ustawie, tudzież udział w tych przestępstwach, ulega karze narówni z dokonaniem.

Art.  29. 25

Przez karę pozbawienia wolności, wymienioną w art. 16, 18, 19 (21, 22, 23), 25, 26, 27 należy rozumieć w byłej dzielnicy rosyjskiej i pruskiej więzienia (art. 3 ust. 3 przep. przechodnich z 7 sierpnia 1917 do kodeksu karnego z roku 1903 i § 16 niem. kod. kar. z 1871), zaś w byłej dzielnicy austrjackiej ścisły areszt (§ 245 u. k.).

W byłej dzielnicy austrjackiej przestępstwa, przewidziane w ustawie niniejszej, nie będące zbrodniami i zagrożone karą pozbawienia wolności powyżej 6 miesięcy, są występkami, pozostałe - przekroczeniami.

Art.  30.

Przepisy ustaw karnych dzielnicowych o nadzwyczajnem łagodzeniu kary nie stosują się do przestępstw, przewidzianych w ustawie niniejszej. W wypadkach mniejszej wagi lub w razie ważnych okoliczności łagodzących, może jednak sąd karę pozbawienia wolności, przewidzianą w rozmiarze nie przenoszącym 6 miesięcy, złagodzić na areszt, karę, przewidzianą w art. 24 ust. 1 (25 ust. 1) i 26 ust. 2 złagodzić na więzienie (art. 3 ust. 3 przep. przechodnich z 7 sierpnia 1919 r. do kod. kar. z roku 1903, § 15 u. k. austr. i § 16 niem. k. k.) od sześciu miesięcy do lat pięciu, a w wypadkach art. 26 ust. 1 ograniczyć się do jednej z kar.

Kary dodatkowe, zastępcze, skutki skazania i odpowiedzialność osób trzecich.

Art.  31. 26

W razie skazania za przestępstwa przewidziane ww art. 16, 18, 19, 21, 22 i 24-26 ust. 2 sąd może orzec utratę prawa prowadzenia przedsiębiorstwa handlowego lub przemysłowego albo prawa trudnienia się pewnego rodzaju handlem lub przemysłem, albo prawa zajmowania się pośrednictwem na czas do lat trzech.

Art.  32.

W wypadkach skazania za przestępstwa, wymienione w artykule poprzednim, tudzież w art. 23, sąd zarządzi ogłoszenie krótkiej treści wyroku w dziennikach, tudzież wywieszenie wyroku na czas do dni 14 na lokalu przedsiębiorstwa lub domu (art. 23).

Koszty ponosi skazany.

Art.  33. 27

W wypadkach przestępstw, przewidzianych w art. 18, 19, 22, 24-26, należy orzec konfiskatę na rzecz skarbu państwa przedmiotów, do których przestępstwo się odnosi, jeśli należą do winnego, lub też konfiskatę wartości tychże przedmiotów.

Gdyby nie można ściągnąć kwoty, która stanowi równowartość podlegającą konfiskacie, należy postąpić stosownie do przepisów ustawy niniejszej o zamianie grzywny na karę pozbawienia wolności.

Sąd może orzec konfiskatę przedmiotów, do których odnosi się przestępstwo, również w wypadku, gdy nie należą do winnego, chyba że przeszły na własność poszkodowanego.

Jeśli konfiskata przedmiotów, należących do winnego, dopiero po wydaniu wyroku okaże się niewykonalną, sąd pierwszej instancji osobną uchwałą (decyzją) orzeknie konfiskatę wartości; od uchwały (decyzji), którą powziąć należy bez rozprawy, dopuszczalne jest zażalenie w ciągu dni 14 po doręczeniu uchwały, do sądu bezpośrednio przełożonego, który bez rozprawy rozstrzyga ostatecznie.

Art.  34.

Obok kar za przestępstwa, przewidziane w art. 19, 21 - 24, należy orzec solidarny wszystkich uczestników przestępstwa obowiązek zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty, odpowiadającej wysokości nieprawnej korzyści uzyskanej z przestępstwa.

Można również nałożyć solidarny obowiązek zapłaty kwoty, wymienionej w ustępie poprzedzającym, na osoby, nie będące uczestnikami przestępstwa, jeśli nieprawna korzyść z czynu im przypadła.

To samo tyczy się tych, którzy od osób wymienionych w ustępie 1 i 2 po dniu popełnienia przestępstwa otrzymali korzyść majątkową, jeśli dowiedzionem będzie, że osoby te w czasie nabycia korzyści o zamiarze ukrycia majątku wiedziały lub z zachodzących okoliczności tego domniemywać się musiały, lub gdy korzyść taką jako darowiznę lub spadek otrzymały; to samo odnosi się do każdego dalszego nabywcy korzyści majątkowej.

W wypadkach, przewidzianych w ust. 2 i 3, obowiązek zapłaty ograniczony będzie do wysokości otrzymanych korzyści według wartości w chwili otrzymania; jeśli korzyść otrzymano jako darowiznę, nabywca w dobrej wierze odpowiada do wysokości istniejącego jeszcze wzbogacenia.

Gdy uzyskana korzyść jest nieznaczna, można pominąć stosowanie niniejszego artykułu.

Art.  35.

W wypadku, przewidzianym w ust. 1 poprzedzającego artykułu, należy w razie niemożności ściągnięcia kwoty, przypadającej na rzecz Skarbu, stosować odpowiednio przepis art. 41.

Gdy zachodzą trudności zastosowania postanowień art. 34 ust. 2 i 3, należy, nie wstrzymując wyrokowania, zastosować następnie odpowiedni przepis art. 37.

Art.  36.

Osoby, względem których zachodzi odpowiedzialność, przewidziana w art. 34 ust. 2 i 3, wezwać należy do rozprawy, o ile to jest możliwe; niestawiennictwo ich nie przeszkadza orzeczeniu ich odpowiedzialności.

Są one uprawnione osobiście lub przez pełnomocnika wskazywać sądowi okoliczności ważne do ocenienia ich odpowiedzialności i czynić odpowiednie wnioski, tudzież żądać w tej mierze rozstrzygnienia sądu wyższej instancji według przepisów o zaskarżeniu wyroków co do kary.

Do postępowania stosować należy odpowiednio przepisy o postępowaniu karnem.

Art.  37.

Gdy ściganie winnego nie da się uskutecznić, można, nie stosując art. 32 ust. 2 i 35 ust. 1, orzec samoistnie konfiskatę przedmiotów, do których przestępstwo się odnosi, lub konfiskatę wartości (art. 33), jakoteż postąpić w myśl art. 34.

Do powzięcia uchwały (decyzji) powołany jest sąd, który byłby właściwy do osądzenia przestępstwa w pierwszej instancji; przed powzięciem uchwały (decyzji) należy przeprowadzić potrzebne dochodzenia, nie wyłączając przesłuchań pod przysięgą przez sędziów śledczych lub sędziów pokoju (powiatowych).

Uchwałę (decyzję) powziąć należy bez rozprawy; należy jednak uprzednio w miarę możności dać sposobność interesowanym złożenia wyjaśnień i poczynienia wniosków osobiście lub przez pełnomocnika.

Od uchwały (decyzji) służy w ciągu dni 14 po doręczeniu zażalenie do sądu bezpośrednio przełożonego, który rozstrzyga ostatecznie przy odpowiedniem zastosowaniu przepisu ust. 2 i 3 niniejszego artykułu.

Art.  38.

W razie skazania za przestępstwa, przewidziane w art. 24, 25 i 26 ust. 2, na karę ciężkiego więzienia (domu karnego) lub karę śmierci można orzec na rzecz Skarbu Państwa konfiskatę całego majątku skazanego, nabytego do dnia prawomocności wyroku.

Odnośnie do tego majątku postąpić należy, jak ze spadkiem bezdziedzicznym.

Od konfiskaty wolne są niezbędne ruchomości, tudzież gotówka potrzebna do utrzymania przez czas trzech miesięcy skazanego tudzież osób, które on z mocy ustawy ma obowiązek utrzymywać.

Sędzia karny ogranicza się do orzeczenia konfiskaty majątku, nie oznaczając przedmiotów, tej konfiskacie ulegających lub od niej wolnych.

Gdy orzeka się konfiskatę całego majątku, wówczas wymierzenie grzywny, tudzież orzeczenie konfiskaty wartości (art. 33), lub postąpienie w myśl ust. 1 art. 34 odnośnie do takiego skazanego jest niedopuszczalne.

Art.  39.

Z powodu przestępstw, wymienionych w artykule poprzedzającym, należy zarządzić na wniosek prokuratora, odnośnie do majątku winnego, ostrzeżenie hipoteczne (adnotację), o wdrożeniu postępowania karnego, a odnośnie do majątku niehipotecznego i ruchomego zabezpieczyć konfiskatę, stosując w tej mierze odpowiednie przepisy prawa cywilnego (zabezpieczenie, tymczasowe zarządzenie).

Do postępowania stosować zależy odpowiednio art. 37 ust. 2-4.

Art.  40.

Konfiskata, orzeczona w myśl art. 38 uprawnia Skarb Państwa do żądania w drodze postępowania cywilnego uznania bezskuteczności:

1)
darowizn, uczynionych przez skazanego po dniu popełnienia przestępstwa i w ciągu roku przed tymże dniem;
2)
odpłatnego przeniesienia majątku, dokonanego przez skazanego po dniu popełnienia przestępstwa i w ciągu trzech miesięcy przed tymże dniem na rzecz krewnych linji wstępnej lub zstępnej bez ograniczenia, tudzież krewnych bocznych do czwartego, zaś powinowatych do drugiego stopnia, żony, dzieci przybranych, osób wziętych na wychowanie, tudzież osób, z któremi skazany pozostawał w związku pozamałżeńskim, chyba, że osoby te udowodnią, że w chwili nabycia majątku o zamiarze skazanego uchylenia majątku z pod konfiskaty nie wiedziały, ani z zachodzących okoliczności tego domniemywać się nie mogły; nie stanowi różnicy, czy chodzi o pokrewieństwo ślubne, czy naturalne i czy związek małżeński, uzasadniający powinowactwo nadal istnieje;
3)
wszelkiego przeniesienia majątku, jeśli wykazanem będzie, że osoby nabywające o zamiarze skazanego uchylenia majątku z pod konfiskaty wiedziały lub z zachodzących okoliczności tego domniemywać się musiały.

W wypadku p. 2-3, obowiązany do zwrotu majątku odpowiada, jak posiadacz w złej wierze; to samo tyczy się darowizn, zdziałanych na rzecz osób, wymienionych w p. 2, jeśli darowiznę zdziałano w czasie, w tymże p. 2 określonym.

To samo tyczy się dalszych nabywców, którzy:

1)
nabyli majątek od osób, wymienionych w p. 2, jeśli sami, względem skazanego, pozostają w stosunku, określonym w tymże p. 2;
2)
majątek, wymieniony w p. 1 - 3, nabyli od zobowiązanego do zwrotu drogą spadku lub darowizny. Jeśli korzyść otrzymano jako darowiznę, nabywca odpowiada do wysokości istniejącego jeszcze wzbogacenia, chyba, że wiedział o okolicznościach, wymienionych w p. 2, lub zamiarze skazanego uchylenia majątku z pod konfiskaty.

Żądanie uznania bezskuteczności odnosić się może jedynie do majątku, ulegającego konfiskacie; w żadnym wypadku Skarb Państwa nie jest obowiązany do zwrotu zapłaty lub świadczeń wzajemnych, które skazany lub dalszy pozbywca otrzymał z mocy aktu odpłatnego.

Art.  41.

Grzywna, zamieniona będzie na wypadek niemożności jej ściągnięcia na areszt według słusznego uznania sędziego, jednak na czas nie dłuższy niż trzy miesiące.

Na wypadek niemożności ściągnięcia grzywny, orzeczonej obok kary pozbawienia wolności, należy orzec przedłużenie tej kary według słusznego uznania sędziego, nie przekraczając jednak jej najwyższego wymiaru, przewidzianego za dane przestępstwo.

Jeżeli jednak ustawa przewiduje jako najsurowszą karę, pozbawienie wolności nie ponad 6 miesięcy, przedłużenie nastąpić może; kara zastępcza nie może jednak w połączeniu z orzeczoną karą pozbawienia wolności przekraczać podwójnego najwyższego wymiaru tejże kary, przewidzianego za dane przestępstwo.

Art.  42.

Grzywny, konfiskaty, kwoty, stanowiące konfiskatę wartości (art. 33, 37), tudzież odpowiedzialność, przewidziana w art. 34 (37), obciążają majątek spadkowy.

Grzywny wpływają do Skarbu Państwa.

Art.  43. 28

Ze skazaniem w mysi ustawy niniejszej za przestępstwa, przewidziane w art. 19, 21-25 i 26 ust. 2, na karę więzienia (art. 3 ust. 3 przepisów przechodnich z 7 sierpnia 1917 r. do kodeksu karnego z 1903 r.) połączone są ograniczenia praw, przewidziane w art. 30 kod. kar. ros. z r. 1903.

W byłej dzielnicy austrjackiej ze skazaniem za występki i przekroczenia, wymienione w ustępie poprzedzającym, łączą się te same skutki, co ze skazaniem za przekroczenie oszustwa.

W byłej dzielnicy pruskiej można w tych wypadkach orzec utratę obywatelskich praw honorowych; w wypadkach zbrodni orzeczenie takie winno zawsze nastąpić.

Przepisy dotyczące właściwości i postępowania.

Art.  44. 29

Przestępstwa, przewidziane w art. 16, 18, 19, 21 - 27, należą do właściwości sądów.

Art.  45. 30

(uchylony).

Art.  46. 31

(uchylony).

Art.  47. 32

(uchylony).

Art.  48. 33

(uchylony).

Art.  49. 34

(uchylony).

Art.  50. 35

(uchylony).

Art.  51. 36

(uchylony)..

Art.  52. 37

(uchylony).

Art.  53. 38

(uchylony).

Postanowienia przechodnie.

Art.  54. 39

Z chwilą wejścia w życie niniejszej ustawy tracą moc obowiązującą: dekret z 5 grudnia 1918 r. (Dz. Pr. N° 19 poz. 50), tudzież dekret z 11 stycznia 1919 r. (Dz. Pr. № 7 poz. 109), obowiązujące w byłej dzielnicy austrjackiej rozp. ces. z 24 marca 1917 r. (Dz. p. p., № 131), tudzież rozporządzenie Tymczasowego Komitetu Rządzącego we Lwowie z dnia 27 grudnia 1918 r. (33 Prez. i 36 Prez.) o zwalczaniu lichwy towarowej i lichwy robocizny i w sprawie powołania do życia Urzędu do zwalczania lichwy towarowej i lichwy robocizny (Gazeta Lwowska № 4/19) wreszcie dekret z 30 stycznia 1919 (Dz. Pr. № 11 poz. 130) i przepisy byłej dzielnicy austrjackiej dotyczące karania przez władze i sądy skarbowe potajemnego wyrobu płynów wyskokowych z przedmiotów, wymienionych w art. 26.

Do przestępstw, popełnionych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosować należy przepisy dotychczas obowiązujące, o ile nie są surowsze; przepisy ustawy niniejszej, dotyczące trybu postępowania, będą do tych spraw zastosowane, chyba że wyrok pierwszej instancji zapadł przed dniem wejścia w życie tej ustawy.

Art.  55. 40

(uchylony).

Art.  56. 41

(uchylony).

Art.  57. 42

Rada Ministrów na wniosek właściwych ministrów może w miarę potrzeby, a najdalej do dnia 1 kwietnia 1923 r. wprowadzić w życie ustawę niniejszą w miejsce rozporządzenia Rady Związkowej z dnia 8 maja 1918 r. (Dz. Pr. P. str. 395) tudzież innych przepisów, uchylanych niniejszą ustawą, bądź odrazu na całym obszarze b. dzielnicy pruskiej, bądź na poszczególnych jej obszarach, bądź w całej osnowie, bądź częściowo, oznaczając dzień, w którym niniejsza ustawa, względnie jej część, wchodzi w życie; określi przepisy, dotyczące właściwości sądów, powołanych do orzekania w sprawach o przestępstwa, przewidziane w ustawie niniejszej, tudzież określi tryb postępowania.

Rada Ministrów może przed wprowadzeniem niniejszej ustawy w owej dzielnicy wydać w drodze rozporządzenia przepisy, dotyczące trybu postępowania sądowego w sprawach o przestępstwach nadmiernego podnoszenia cen i lichwy wojennej.

Wykonanie ustawy.

Art.  58.

Wykonanie tej ustawy należy do Ministra Aprowizacji, Sprawiedliwości, Przemysłu i Handlu, Spraw Wewnętrznych, Skarbu, tudzież Ministra byłej Dzielnicy Pruskiej.

SPROSTOWANIE.

W Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 sierpnia 1920 roku № 67 poz. 449 w "ustawie z dnia 2 lipca 1920 roku o zwalczaniu lichwy wojennej", w artykule 30 zamiast: "art. 3 ust. 3 przep. przechodnich z 7 sierpnia 1919 r.", winno być: art. 3 ust. 3 przep. przechodnich z 7 sierpnia 1917 r.".

* Z dniem 1 listopada 1923 r. podwyższa się najwyższą granicę grzywien dwustokrotnie, kwoty zaś od których zawisła kwalifikacja czynu dwudziestokrotnie., zgodnie z § 2 rozporządzenia z dnia 22 października 1923 r. w przedmiocie zmian w kwotach pieniężnych określonych w przepisach karnych, karno-administracyjnych i niektórych skarbowych, oraz w przepisach porządkowych i dyscyplinarnych. (Dz.U.23.109.858).

Z dniem 1 lutego 1924 r. najniższe i najwyższe granice grzywien zmienia się w ten sposób, że w miejsce kwot pierwotnych ustalonych nin. ustawą wstępuje taka liczba złotych, jaka wypadnie z podziału tych kwot przez sto; kwoty pieniężne zaś, od których zawisła kwalifikacja czynu podwyższa się w walucie markowej dwa tysiące razy w stosunku do kwot pierwotnych, ustalonych niniejszą ustawą, zgodnie z § 18 rozporządzenia z dnia 21 stycznia 1924 r. w przedmiocie zmian w kwotach pieniężnych określonych w przepisach karnych, karnoadministracyjnych i niektórych skarbowych, oraz w przepisach porządkowych i dyscyplinarnych, tudzież w przedmiocie zastosowania złotego do obliczania tych kwot (Dz.U.24.9.89).

Z dniem 1 września 1932 r. tracą moc obowiązującą przepisy karne zawart.e w nin. ustawie, zgodnie z art. 5 § 1 pkt 4 rozp. z mocą ustawy z dnia 11 lipca 1932 r. Przepisy wprowadzające kodeks karny i prawo o wykroczeniach (Dz.U.32.60.573).

1 Art. 2 zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
2 Art. 3:

- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia Rady Obrony Państwa z dnia 6 sierpnia 1920 r. w przedmiocie upoważnienia Ministra Aprowizacji do wydawania rozporządzeń aprowizacyjnych, związanych z prowadzeniem wojny. (Dz.U.20.73.500) z dniem 26 sierpnia 1920 r.

- zmieniony przez art. 3 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.

3 Art. 4 zmieniony przez art. 4 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
4 Art. 5 zmieniony przez art. 5 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
5 Art. 6 zmieniony przez art. 6 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
6 Art. 7 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
7 Art. 8 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
8 Art. 9 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
9 Art. 10 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
10 Art. 11 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
11 Art. 12 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
12 Art. 13 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
13 Art. 14 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
14 Art. 15 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
15 Art. 17 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
16 Art. 19 zmieniony przez art. 7 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
17 Art. 20 zmieniony przez art. 8 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
18 Art. 21 zmieniony przez art. 9 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
19 Aer. 22 zmieniony przez art. 9 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
20 Art. 23 zmieniony przez art. 9 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
21 Art. 24 pkt 7 zmieniony przez art. 10 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
22 Art. 25 zmieniony przez art. 11 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
23 Art. 26 zmieniony przez art. 11 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
24 Art. 27 zmieniony przez art. 11 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
25 Art. 29 zmieniony przez art. 11 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
26 Art. 31 zmieniony przez art. 11 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
27 Art. 33 zmieniony przez art. 11 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
28 Art. 43 zmieniony przez art. 11 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
29 Art. 44:

- zmieniony przez art. 11 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 11 rozp. z mocą ustawy z dnia 19 marca 1928 r. Przepisy wprowadzające kodeks postępowania karnego (Dz.U.28.33.314) z dniem 1 lipca 1929 r.

30 Art. 45 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
31 Art. 46 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
32 Art. 47 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
33 Art. 48 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
34 Art. 49 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
35 Art. 50 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
36 Art. 51 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
37 Art. 52 uchylony przez § 1 pkt 11 rozp. z mocą ustawy z dnia 19 marca 1928 r. Przepisy wprowadzające kodeks postępowania karnego (Dz.U.28.33.314) z dniem 1 lipca 1929 r.
38 Art. 53 uchylony przez § 1 pkt 11 rozp. z mocą ustawy z dnia 19 marca 1928 r. Przepisy wprowadzające kodeks postępowania karnego (Dz.U.28.33.314) z dniem 1 lipca 1929 r.
39 Art. 54 zmieniony przez art. 12 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
40 Art. 55 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
41 Art. 56 uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.
42 Art. 57 zmieniony przez art. 13 ustawy z dnia 5 sierpnia 1922 r. (Dz.U.22.69.618) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 sierpnia 1922 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024