Uposażenie urzędników i niższych funkcjonarjuszów państwowych.

USTAWA

z dnia 13 lipca 1920 r.

o uposażeniu urzędników i niższych funkcjonarjuszów państwowych ^*

CZĘŚĆ  I.

UPOSAŻENIE URZĘDNIKÓW.

Art.  1.

Każdy urząd państwowy będzie w etacie zaliczony do jednego z XII stopni służbowych.

Urzędnik stały otrzymuje uposażenie, przywiązane do stopnia służbowego tego urzędu, na który został mianowany.

Art.  2.

Uposażenie to składa się:

a) z pracy zasadniczej,

b) z dodatku za wysługa lat i

c) z dodatku drożyźnianego.

Art.  3.

Ustanawia się następujące zasadnicze płace miesięczne w markach polskich:

Stopień służbowy.		Stopień służbowy.
I	5000	VII	1600
II	4500	VIII	1300
III	3800	IX	1050
IV	3200	X	800
V	2600	XI	600
VI	2100	XII	500

Art.  4.

Tytułem dodatku za wysługę lat, urzędnik stały otrzymuje za każdy rok służby państwowej 2¹/₂% pobieranej w danej chwili pracy zasadniczej.

Urzędnikowi, który wykaże, iż ukończył studja wyższe na jednym wydziale uniwersytetu lub równorzędnego zakładu naukowego, zakończone przepisanemi egzaminami, dolicza się 5% płacy zasadniczej za każdy rok studjów.

Dodatek za studja wyższe nie może przenosić 20% płacy zasadniczej.

Czasu pełnienia normalnej powszechnej powinności wojskowej nie uwzględnia się przy wymiarze dodatku za wysługę lat; inna służba wojskowa zalicza się, o ile urzędnik nie spełniał jej równocześnie z państwową służbą cywilną.

Urzędnik zaczyna pobierać dodatek za wysługę lat dopiero po upływie roku od zamianowania go urzędnikiem stałym.

Dodatek za następną wysługę lat przyznaje się corocznie z urzędu od 1 dnia miesiąca, następującego po terminie wysługi.

Dodatek za studja wyższe otrzymuje urzędnik z chwilą mianowania go urzędnikiem stałym.

Art.  5. ¹

Przez czas trwania wyjątkowych, wojną wywołanych warunków ekonomicznych, urzędnik pobiera dodatek drożyźniany do płacy zasadniczej, zależnie od stosunków rodzinnych i miejscowości, w której stale pełni służbę.

Pod względem stosunków rodzinnych dzieli się urzędników na 4 grupy.

Do pierwszej grupy należą samotni, do drugiej - utrzymujący jednego lub dwuch członków rodziny (mała rodzina), do trzeciej - utrzymujący do czterech członków rodziny (średnia rodzina), do czwartej - utrzymujący więcej niż czterech członków rodziny (duża rodzina).

Przy zaliczaniu do grup, uwzględnia się będących na utrzymaniu urzędnika: a) żonę, względnie męża, b) ślubne i uprawnione dzieci, tudzież pasierby do ukończonych lat 18, a o ile uczęszczają do szkół publicznych lub wskutek ułomności fizycznych, umysłowych albo nieuleczalnej choroby nie mogą na swoje utrzymanie zarabiać - do ukończonych lat 24. W wypadkach ułomności fizycznej, umysłowej albo nieuleczalnej choroby, jako-też w wypadkach, gdy studja przewlekły się ponad wiek 24 lat z powodu służby wojskowej, odbytej na skutek zarządzonej mobilizacji lub uzupełnienia do stanu wojennego, albo t powodu pełnionej w tym czasie służby ochotniczej - władza centralna może w drodze wyjątku, w porozumieniu z Ministrem Skarbu, uwzględnić dzieci w wieku ponad 24 lata z tem, że przedłużony do ukończenia nauk w szkołach publicznych okres czasu wynosić może najwyżej lat 4.

Jeżeli oboje małżonkowie pozostają w służbie państwowej, nie uwzględnia się żony przy wymiarze dodatku drożyźnianego dla męża.

Dzieci i pasierbów, które weszły w związki małżeńskie lub które same się utrzymują, jako też pasierbów, posiadających własne zaopatrzenie, nie uwzględnia się przy wymiarze dodatku drożyźnianego.

Podstawę do obliczania dodatku drożyźnianego stanowi płaca zasadnicza.

Wysokość miesięcznego dodatku drożyźnianego, obliczanego w markach polskich, ustala się, mnożąc procentową część płacy zasadniczej, stanowiącej mnożną, przez mnożnik jednakowy dla wszystkich stopni służbowych, a różny dla poszczególnych klas miejscowości.

Mnożna ta wynosi dla urzędników samotnych:

				Płacy zasadniczej					Płacy zasadniczej
w	I	stopniu	służbowym	1%	w	VII	stopniu	służbowym	l,3%
"	II	"	"	1%	"	VIII	"	"	1,4%
"	III	"	"	1%	"	IX	"	"	1,5%
"	IV	"	"	1%	"	X	"	"	1,6%
"	V	"	"	1,1%	"	XI	"	"	1,7%
"	VI	"	"	1,2%	"	XII	"	"	1,8%

Mnożna ta powiększa się dla małej rodziny o cztery jednostki, dla średniej - o siedem jednostek, dla dużej o 10 jednostek. Tak wypośrodkowaną cyfrę mnoży się przez ustalony mnożnik.

W chwili wejścia w życie niniejszej ustawy, ustala się mnożnik dla najwyższej klasy miejscowości na 150.

Podziału miejscowości na klasy dokona Rada Ministrów, na wniosek Ministra Skarbu, biorąc pod uwagę różnicę warunków ekonomicznych.

W zależności od zmiany warunków ekonomicznych, jako też od zmiany stosunków, które stanowiły podstawę zaliczenia miejscowości do poszczególnych klas, Rada Ministrów na wniosek Ministra Skarbu, władną będzie podwyższać lub obniżać stopę mnożnika i zarządzać zmiany w zaliczeniu miejscowości do poszczególnych klas.

Art.  6.

Jeżeli urzędnik otrzymuje mieszkanie w naturze, wartość tego mieszkania potrąca się z uposażenia.

Art.  7.

Urzędnik otrzymuje ze Skarbu Państwa tylko jedno stałe uposażenie służbowe. Może jednak, za spełnianie czynności właściwych innym urzędom otrzymywać dodatkowe wynagrodzenie, którego wysokość ustala właściwa władza centralna w porozumieniu z Ministrem Skarbu.

Art.  8.

Prawo do otrzymywania uposażenia rozpoczyna się:

a) dla wstępujących do służby państwowej, czy to po raz pierwszy, czy ponownie: o ile istotne objęcie służby nastąpiło najpóźniej dnia 15 miesiąca kalendarzowego, - od 1-go dnia tego miesiąca, a o ile po 15-ym dniu miesiąca kalendarzowego - od 15-go dnia tegoż miesiąca,

b) w pozostałych wypadkach z dniem pierwszym najbliższego kalendarzowego miesiąca po dniu mianowania na nowy urząd, względnie po powstaniu warunków, uzasadniających zmianę w wymiarze uposażenia, Atoli w razie takiej zmiany miejsca służbowego, która pociąga za sobą zmianę wysokości uposażenia, przysługuje urzędnikowi prawo do uposażenia, odpowiadającego nowemu miejscu służbowemu, od pierwszego dnia kalendarzowego miesiąca, następującego po uwolnieniu go od poprzednich obowiązków służbowych.

W razie śmierci urzędnika, wstrzymuje się wypłatę uposażenia z ostatnim dniem kalendarzowego miesiąca, w którym śmierć nastąpiła, a w razie rozwiązania stosunku służbowego w inny sposób - z ostatnim dniem tego kalendarzowego miesiąca, w którym stosunek ten istotnie ustał.

Art.  9.

Uposażenie wypłaca się urzędnikowi w ratach miesięcznych zgóry w pierwszym dniu każdego miesiąca.

O ile pierwszy dzień miesiąca jest niedzielą lub świętem uroczystem wypłata uposażenia następuje w ostatnim dniu poprzedniego miesiąca.

Art.  10.

Postanowienia powyższych artykułów, z wyjątkiem art. 4 (dodatek za wysługę lat i studja wyższe), stosują się analogicznie do urzędników prowizorycznych.

Art.  11.

Normy wszelkich poborów niestałych i ubocznych, jak djety, dodatki za kierownictwo, dodatki funkcyjne, ryczałty rozjazdowe i t. p określi rozporządzenie Rady Ministrów.

CZĘŚĆ  II.

UPOSAŻENIE FUNKCJONARJUSZÓW NIŻSZYCH.

Art.  12.

Funkcjonarjusz niższy stały pobiera uposażenie, ustalone według zasad art. 2 ustawy niniejszej.

Art.  13.

Pod względem wysokości uposażenia każda posada funkcjonarjusza niższego będzie w etacie zaliczona do jednego z 9 stopni.

Art.  14.

Ustanawia się następujące zasadnicze płace miesięczne w markach polskich:

	Stopień płacy.		Stopień płacy.
1.	350	6.	600
2.	400	7.	650
3.	450	8.	700
4.	500	9.	800
5.	550

Art.  15.

Postanowienia art. 4 stosują się do stałych funkcjonarjuszów niższych.

Art.  16.

Postanowienia art. 5 stosują się do funkcjonarjuszów niższych z tą zmianą, że podstawę do obliczenia dodatku drożyźnianego stanowi następujący procent płacy zasadniczej t. j. mnożna, wynosząca przy samotnych:

1-go i 2-go	stopnia	płacy	2%
3-go i 4-go	"	"	1,9%
5 go	"	"	1,8%
6 go i 7-go	"	"	1,7%
8-go i 9-go	"	"	1,6%

Art.  17.

Postanowienia art. 6, 8, 9, 10 i 11 stosuje się do funkcjonarjuszów niższych bez zmiany, postanowienia art. 7 - analogicznie.

Postanowienia przejściowe.

Art.  13.

W rozumieniu niniejszej ustawy uważani być mają:

1) za urzędników lub funkcjonarjuszów niższych stałych:

a) na obszarze b. zaboru rosyjskiego - wszyscy etatowi urzędnicy oraz funkcjonarjusze niżsi,

b) w b. zaborze austrjackim - wszyscy stali urzędnicy, podurzędnicy tudzież słudzy,

c) w b. zaborze pruskim - wszyscy urzędnicy etatowi;

2) za urzędników lub funkcjonarjuszów niższych prowizorycznych:

a) w b. zaborze rosyjskim - wszyscy pozaetatowi urzędnicy oraz funkcjonariusze niżsi,

b) w b. zaborze austriackim - wszyscy prowizoryczni urzędnicy, podurzędnicy tudzież słudzy,

c) w b. zaborze pruskim - wszyscy urzędnicy pozaetatowi, o ile ich stosunek służbowy nie opiera się na prywatno-prawnej umowie o najem usług.

Art.  19.

Przy wymiarze dodatku za wysługę lat, czas służby urzędnika i niższego funkcjonarjusza państwowego - w rozumieniu ustawy niniejszej - liczy się od dnia rzeczywistego objęcia służby w Państwie Polskiem.

W czasie przejściowym komisje weryfikacyjne, ustanowione przy władzach centralnych, tudzież przy podległych im bezpośrednio władzach niższych (władze II instancji), będą mogły zaliczyć do czasu wysługi pewną liczbę lat tym urzędnikom i funkcjonarjuszom niższym, którzy są obecnie w służbie państwowej polskiej lub wstąpią do tej służby najpóźniej w trzy miesiące po wejściu w życie niniejszej ustawy, a którzy 1) pozostawali w służbie państwowej państw obcych lub też w służbie samorządowej w państwach obcych; 2) albo też udowodnią, że pracą zawodową przed wstąpieniem do służby państwowej polskiej nabyli kwalifikacji i doświadczenia, uzdalniających ich do obecnie spełnianej służby państwowej. Zaliczyć można w ten sposób z poprzedniej służby lub pracy zawodowej najwyżej lat 20 co jednak nie przesądza zaliczenia czasu służby lub pracy do emerytury.

Komisje weryfikacyjne będą mogły zaliczyć urzędnikom i funkcjonarjuszom niższym, którzy wstąpili do służby państwowej po pierwszym października 1920 r., poprzedni czas służby lub pracy zawodowej tylko wówczas, jeżeli urzędnik lub funkcjonariusz niższy wykaże, że zaszły ważne okoliczności, które uniemożliwiły mu wcześniejsze wstąpienie do służby państwowej polskiej.

W wypadkach dłuższego urlopu bez uposażenia, odliczenia pewnego czasu na mocy orzeczenia dyscyplinarnego, czasu dobrowolnej służby wojskowej i t. p. wstrzymuje się decyzję, co do przyznania dodatku za wysługę lat za te czasokresy, aż do wejścia w życie ustawy o państwowej służbie cywilnej.

Emerytowi, który zostanie przyjęty do czynnej służby państwowej polskiej, może być zaliczony czas służby państwowej lub samorządowej odbytej w państwach obcych, przed przeniesieniem go na emeryturę.

Decyzją w innych wypadkach zastrzega się Radzie Ministrów.

Art.  20.

Rada Ministrów postanowi, na wniosek szefów właściwych władz centralnych, do których stopni służbowych i stopni płacy, przewidzianych niniejszą ustawą, należy zaliczyć urzędy lub posady urzędowe na obszarze Rzeczypospolitej.

Do czasu tego zaliczenia, urzędnicy i funkcjonarjusze niżsi pobierać będą uposażenie według poniższych zasad:

1) w b. zaborze rosyjskim:

a) urzędnicy stali i prowizoryczni, którzy dotychczas otrzymywali uposażenie pewnej kategorii płac, - płace zasadniczą ze stosownym dodatkiem drożyźnianym, ustaloną dla równorzędnego stopnia służbowego. Urzędnicy, którzy dotychczas otrzymywali uposażenie według Vb. kategorji płac - otrzymywać będą w czasie przejściowym płacą zasadniczą w kwocie 2.350 mk, miesięcznie, a podstawę do obliczenia ich dodatku drożyźnianego stanowić będzie w tym czasie dla samotnych mnożna 1,5%.

Od chwili wejścia w życie ustawy niniejszej, nominacje na urzędy, zaliczone dotąd do kategorji Vb., odbywać się nie mogą, ani w drodze awansu ani też przy przyjęciu na służbę państwową,

b) funkcjonarjusze niżsi będą pobierali płacę zasadniczą jednego ze stopni od 1 do 9, ze stosownym dodatkiem drożyźnianym, odpowiadającą rodzajowi ich służby;

2) w b. zaborze austriackim:

a) urzędnicy stali i prowizoryczni, którzy dotychczas pobierali uposażenie pewnej klasy rangi, będą pobierali płacę zasadniczą ze stosownym dodatkiem drożyźnianym, ustaloną dla równorzędnego stopnia służbowego, bez względu na to, czy uposażenie danej rangi pobierali na podstawie mianowania, czy też czasowego posunięcia, w myśl § 51 austrjackiej ustawy z dnia 25 stycznia 1914 r.. (Dz. U. P. № 15 Pragmatyka służbowa);

b) leśniczowie i pomocniczy lasowi w zarządach dóbr państwowych i funduszowych, tudzież w administracji politycznej, którzy dotychczas pobierali uposażenie w myśl austrjackiej ustawy z dnia 25 stycznia 1914 r. (Dz. U. P. № 16) i podlegali postanowieniom II części austijackiej ustawy z dnia 25 stycznia 1914 r. (Dz. U. P. № 15) będą pobierali płacę zasadniczą ze stosownym dodatkiem drożyźnianym ustaloną dla stopnia służbowego od XII do VIII włącznie, odpowiednio do kwalifikacji i czasu służby państwowej;

c) praktykanci w grupach, podanych w § 52 Pragmatyki, będą pobierali wynagrodzenie, równe płacy zasadniczej ze stosownym dodatkiem drożyźnianym, przywiązanej, o ile chodzi o praktykantów, w grupie pragmatyki A i B - X, w grupie C - do XI a w grupie D - do XII stopnia służbowego;

d) oficjanci i oficjantki kancelaryjni będą pobierali płacę zasadniczą, przywiązaną do XII stopnia służbowego, ze stosownym do datkiem drożyźnianym;

e) funkcjonarjusze niżsi będą pobierali płacę jednego ze stopni od 1-9, ze stosownym dodatkiem drożyźnianym, odpowiadającą rodzajowi ich służby;

3) w b. zaborze pruskim:

a) urzędnicy etatowi i pozaetatowi, pobierający uposażenie według klasy I - XII włącznie, otrzymywać będą płacę zasadniczą ze stosownym dodatkiem drożyźnianym, ustaloną dla równorzędnego stopnia służbowego;

b) urzędnicy etatowi i pozaetatowi, pobierający uposażenie według klasy XIII, XIV i XV, otrzymywać będą płacę jednego ze stopni 1-9, że stosownym dodatkiem drożyźnianym, odpowiadającą rodzajowi ich służby.

W razie wątpliwości, według której kategorji rangi lub klasy urzędnik lub funkcjonariusz niższy pobiera uposażenie, decydującą jest wysokość jego płacy zasadniczej, którą oblicza się przez potrącenie z jego uposażenia wszelkich dodatków ekonomicznych, wojennych, drożyźnianych, nadzwyczajnych, mieszkaniowych, rodzinnych, starszeństwa, aktywalnych i funkcyjnych.

W wypadkach, w których tak obliczona wysokość płacy zasadniczej nie odpowiada żadnej z płac, oznaczonej w odnośnej tabeli, lecz leży w granicach dwu bezpośrednio po sobie następujących pozycji płacy zasadniczej, bierze się za podstawę obliczenia tę kategorję, rangę lub klasę, do której wysokość ostatniej płacy zasadniczej najbardziej się zbliża.

W czasie przejściowym, na wniosek szefa właściwej władzy centralnej, Rada Ministrów może utrzymać nadal nadzwyczajne dodatki wyrównawcze przyznane już pewnym kategorjom urzędników.

Art.  21.

Rada Ministrów może, na wniosek szefa właściwej władzy centralnej, złożony w porozumieniu z Ministrem Skarbu, przyznać w ciągu trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o uposażeniu, pewnym rodzajom funkcjonarjuszów niższych płacę zasadniczą trzech najniższych stopni służbowych.

Art.  22.

Postanowienia ustawy niniejszej nie dotyczą państwowych pracowników, przyjętych na podstawie osobnych z nimi zawartych umów.

Art.  23.

Ustawa niniejsza obowiązuje od dnia 1 lipca 1920 r.

Z dniem 1 lipca 1920 r. tracą moc obowiązującą wszystkie ustawy i przepisy w przedmiocie, objętym ustawą niniejszą. Wypłaty, dokonane w ciągu marca, kwietnia, maja i czerwca 1920 r. ponad ustawowe uposażenie, uważa się za bezzwrotny dodatek regulacyjny po dzień 30 czerwca 1920 r.

Art.  24.

Wykonanie niniejszej ustawy powierza się Prezydentowi Ministrów w porozumieniu z Ministrem Skarbu, a nadto, o ile chodzi o b. dzielnicę pruską - w porozumieniu z Ministrem b. Dzielnicy Pruskiej.

* Z dniem 5 marca 1921 r. postanowienie pierwszego ustępu art. 20 niniejszej ustawy rozciąga się na postanowienia ustaw, wydanych po dniu 31 lipca 1920 r., które dotyczą zaliczenia urzędów lub posad urzędowych do poszczególnych stopni służbowych i stopni płacy zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lutego 1921 r. w przedmiocie upoważnienia Rady Ministrów do przeprowadzenia w ustawach, wydanych po dniu 31 lipca 1920 r., zmian dotyczących stopni służbowych i stopni płac funkcjonarjuszów państwowych (Dz.U.21.21.113).

1 Art. 5:

- zmieniony przez art. 1 ustawy z dnia 25 lutego 1921 r. (Dz.U.21.20.111) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lutego 1921 r.

- zmieniony przez art. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1922 r. (Dz.U.22.28.227) zmieniającej nin. ustawę z dniem 24 kwietnia 1922 r.

• Identyfikator: Dz.U.1920.65.429
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Uposażenie urzędników i niższych funkcjonarjuszów państwowych.
• Data aktu: 13/07/1920
• Data ogłoszenia: 31/07/1920
• Data wejścia w życie: 01/07/1920