Przewożenie i ekshumacja zwłok.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA PUBLICZNEGO
z dnia 6 maja 1920 r.
w sprawie przewożenia i ekshumacji zwłok.

Na zasadzie art. 2 zasadniczej ustawy sanitarnej z dnia 19/VII 1919 Nr 63 Dz. U. poz. 371 oraz art. 24 ustawy z dnia 25/7 1919 w przedmiocie zwalczania chorób zakaźnych lub innych chorób, występujących nagminnie, Dz. G. № 67 poz. 402 w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych, Spraw Zagranicznych zarządzam co następuje:
Art.  1.

Zwłoki osób zmarłych powinny być pochowane na najbliższym cmentarzu tej parafji lub gminy, gdzie śmierć nastąpiła; na przewiezienie zwłok celem pochowania ich w innem miejscu potrzebne jest pisemne zezwolenie właściwej władzy; jednak może być dokonane tylko w porze chłodnej (pomiędzy 16 października i 15 kwietnia). Gdyby zaszła potrzeba nadzwyczajna przewozu w porze ciepłej, zwłoki winny być specjalnie zabezpieczone (zastrzyknięcie do żył sublimatu, 3 trumny, wapno niegaszone w 2 ej trumnie).

Art.  2.

Zezwolenie wydaje Starostwo zgodnie z wnioskiem lekarza powiatowego okręgu, w którego obrębie zwłoki się znajdują.

O udzieleniu pozwolenia należy równocześnie zawiadomić Starostwo gdzie zwłoki mają być pochowane.

Art.  3.

Zwłoki osób zmarłych na ostre choroby zakaźne nie mogą być przewożone przed upływem roku od ich pochowania.

Art.  4.

Zwłoki muszą być umieszczone w trumnie metalowej szczelnie zalutowanej w obecności lekarza powiatowego i wstawionej do skrzyni z drzewa twardego, dokładnie zamkniętej i opieczętowanej przez niego.

Lekarz powiatowy może nadto zarządzić w każdym poszczególnym przypadku specjalne środki ostrożności, jak balsamowanie, dezynfekcja zwłok i t. p.

Art.  5.

Przewóz zwłok koleją normują specjalne przepisy kolejowe.

Art.  6. 1

Po przyjściu zwłok do stacji odbiorczej i na cmentarz przeznaczenia, władza administracyjna w osobie delegowanego urzędnika lub funkcjonarjusza policji stwierdza na miejscu całość pieczęci, odbiera pozwolenie i przestrzega, aby zwłoki bez otwierania trumien były bezzwłocznie pochowane.

W razie uszkodzenia trumien w drodze, niebezpiecznego ze względów sanitarnych, zwłoki po umieszczeniu ich w całkowitem opakowaniu w szczelnej skrzyni powinny być pochowane na najbliższym cmentarzu od miejsca ujawnienia uszkodzenia.

Art.  7. 2

Pozwolenie na przewiezienie zwłok z obcych państw do Polski udzielają odnośne polskie konsulaty, a w braku ich polskie legacje po otrzymaniu zgody władzy odnośnej II instancji w Warszawie-Komisarza Rządu. Władze administracyjne II instancji, względnie Komisarz Rządu w Warszawie, udzielają swego zezwolenia, zgodnie z wnioskiem właściwych Wojewódzkich (Okręgowych) Urzędów Zdrowia.

Art.  8.

Udzielenie pozwolenia na przewiezienie zwłok zagranicę może nastąpić tylko po uprzedniem złożeniu zezwolenia właściwej władzy zagranicznej na dalszy przewóz zwłok od stacji granicznej.

Art.  9.

Celem przewiezienia zwłok już pochowanych władza, wydająca pozwolenie, zarządza ich ekshumację. Ekshumacja ze wskazanego przez osobę zainteresowaną grobu musi się odbyć przy zachowaniu następujących przepisów:

a)
obowiązkowa obecność właściwego lekarza powiatowego;
b)
czynność odbywać się winna w porze chłodnej, o ile można wczesnym rankiem;
c)
uczestniczyć w niej mogą tylko osoby urzędowe i bezpośrednio interesowane;
d)
winny być zastosowane wszelkie potrzebne środki odkażające;
e)
zwłoki winny być wydobyte wraz z trumną, której nie należy otwierać, umieszczone w przygotowanej trumnie [metalowej, zalutowanej, wstawione do skrzyni szczelnej z twardego drzewa zabite i opieczętowane;
f)
dół grobowy winien być zasypany 20 kg. wapna niegaszonego, zrównany z ziemią i nieporuszony w ciągu roku, a piwnica murowana lub katakumba - odkażone formaliną.
Art.  10.

Wydobywanie zwłok dozwolone jest tylko z grobów pojedynczych i familijnych, a ze zbiorowych jest bezwzględnie zakazane. Niewykrycie zwłok poszukiwanych w miejscu wskazanem przez osobę zainteresowaną nie daje prawa do poszukiwania ich w innym grobie bez wyjednania ponownego pozwolenia.

Art.  11. 3

Przekroczenie niniejszych przepisów, o ile czyn karygodny nie podlega ukaraniu w myśl ogólnych postanowień karnych będzie karane w drodze administracyjnej grzywnami do 1000 mk. lub aresztem do 3 miesięcy (w myśl art. 25 ust. o zwalczaniu chorób zakaźnych z 25 lipca 1919 r. Dz. Ust. 67 poz. 402). Kary te wymierza Starosta. Obie kary mogą być stosowane równocześnie, zwłoki zaś będą pochowane na koszt przewożącego na najbliższym cmentarzu od miejsca ujawnienia przekroczenia.

Art.  12.

Rozporządzenie niniejsze nie narusza przepisów, wydanych w tym przedmiocie przez Min. Spr. Wojsk. (w dn. 3/IV 19 L. D. S. 2414/19 Dzien. Rozkazów Wojsk. № 37 z dn. 3/IV 19 i D. S. 7439 Dz. Roz. Woj. № 95 2 dn. 18/1 19 r. № 3788) w stosunku do zwłok osób wojskowych w obrąbie obszarów, zajętych przez grupy operujące oraz etapy.

Art.  13.

Rozporządzenie niniejsze obowiązuje z dniem ogłoszenia go w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

1 Art. 6 zmieniony przez obwieszczenie z dnia 19 lipca 1920 r. o sprostowaniu rozporządzenia Ministra Zdrowia Publicznego w sprawie przewożenia i ekshumacji zwłok. (Dz.U.20.57.360) z dniem 19 lipca 1920 r.
2 Art. 7 zmieniony przez rozporządzenie z dnia 26 kwietnia 1921 r. (Dz.U.21.39.242) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 czerwca 1921 r.
3 Art. 11 zmieniony przez obwieszczenie z dnia 19 lipca 1920 r. o sprostowaniu rozporządzenia Ministra Zdrowia Publicznego w sprawie przewożenia i ekshumacji zwłok. (Dz.U.20.57.360) z dniem 19 lipca 1920 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1920.42.257

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Przewożenie i ekshumacja zwłok.
Data aktu: 06/05/1920
Data ogłoszenia: 28/05/1920
Data wejścia w życie: 28/05/1920