Przymusowy wykup monet złotych i srebrnych oraz złota i srebra w stanie nie przerobionym.

USTAWA
z dnia 7 listopada 1919 r.
o przymusowym wykupie monet złotych i srebrnych oraz złota i srebra w stanie nie przerobionym.

Art.  1.

Monety złote oraz monety srebrne o zawartości czystego srebra 80% i więcej, jak również złoto i srebro w stanie nie przerobionym, podlegają przymusowemu wykupowi przez Skarb Państwa.

Art.  2.

Złoto i srebro, podlegające przymusowemu wykupowi, winno być w terminie ustalonym przez Ministra Skarbu dostarczone:

albo do Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, jej instytucji centralnej lub oddziałów,

albo do kas skarbowych.

Złoto i srebro, podlegające przymusowemu wykupowi, przywożone z zagranicy po wejściu w życie ustawy niniejszej, winno być dostarczone organom celnym.

Art.  3.

Obowiązkowi dostarczenia złota i srebra podlegają:

a)
osoby fizyczne i prawne, przebywające, względnie mające siedzibę zarządu lub reprezentację w granicach Państwa Polskiego i będące właścicielami złota i srebra, podlegających przymusowemu wykupowi, o ile metale owe są w ich posiadaniu,
b)
osoby fizyczne i prawne, przebywające, względnie mające siedzibę zarządu lub reprezentację w granicach Państwa Polskiego i będące w posiadaniu złota i srebra, podlegających przymusowemu wykupowi, o ile metale owe oddane im są przez właścicieli tytułem zastawu lub też na skład.

W tym wypadku w miejsce złota lub srebra, wydanego Skarbowi Państwa, wstępuje suma pieniężna, otrzymana na zasadzie art. 4 ustawy niniejszej.

Art.  4.

Skarb Państwa nabywać będzie za specjalnem pokwitowaniem złoto i srebro, podlegające przymusowemu wykupowi, po cenie marek polskich 22.878 - za 1 kgr. czystego złota i marek polskich 672 - za 1 kgr. czystego srebra.

Na zasadzie cen powyższych, urzędy, wyszczególnione w art. 2 ustawy niniejszej, nabywać będą na rachunek Skarbu Państwa monety złote i srebrne w stanie nie startym po cenach następujących:

10 marek niemieckich

w złocie

82

mk. polsk.

10 rubli

"

177

"

10 franków

"

66,5

"

10 koron

austr.-węg.

"

69,5

1 dukat

"

"

78,5

"

4 guldeny

"

"

66,5

"

5 marek niemieckich

w srebrze

17

"

1 rubel

"

12

"

5 franków

"

15

"

2 franki

"

5,5

"

5 koron austr.-węg.

"

14

"

Ceny, płacone za wszelkie inne monety złote i srebrne w stanie nie startym, pozostawać będą w odpowiednim stosunku do cen wyżej wskazanych.

Art.  5.

Wolne od przymusowego wykupu są monety złote i srebrne, posiadające same przez się wartość numizmatyczną lub też stanowiące składową część zbioru numizmatycznego. Zaświadczenia, stwierdzające wartość numizmatyczną monet złotych i srebrnych, będą wydawane ich właścicielom przez Ministerstwo Sztuki i Kultury.

Złoto i srebro w stanie nie przerobionym, przeznaczone dla celów przemysłowych, leczniczych i naukowych, będzie zwolnione od przymusowego wykupu przez Polską Krajową Kasę Pożyczkową po przedstawieniu jej odpowiednich dowodów.

Art.  6.

Przetapianie i przeróbka monet złotych i srebrnych są wzbronione.

Art.  7.

Wszelkie tranzakcje monetami złotemi i srebrnemi oraz złotem i srebrem w stanie nie przerobionym pomiędzy osobami fizycznemi i prawnemi są w kraju wzbronione. Dla celów, przewidzianych w art. 5 ustęp 2, wolno sprowadzać złoto i srebro z zagranicy za zezwoleniem Ministra Skarbu.

Art.  8.

Wykroczenia przeciwko ustawie mniejszej karane będą w drodze sądowej grzywną do marek polskich 50.000, względnie koron 75.000. Prócz grzywny może być wymierzona kara więzienia do lat trzech.

Przedmioty, co do których popełniono wykroczenie, podlegają konfiskacie na rzecz Skarbu Państwa.

Art.  9.

Jeżeli utajone zostało złoto lub srebro, znajdujące się w posiadaniu osoby prawnej, natenczas osoba ta ulega grzywnie do marek polskich 50.000, względnie koron 75.000, niezależnie od ukarania, winę ponoszących, osób fizycznych na zasadzie artykułu poprzedniego. W tych wypadkach przepis końcowy art. 8 ma również zastosowanie.

Art.  10.

Wykonanie ustawy niniejszej powierza się Ministrowi Skarbu którego jednocześnie upoważnia się do poczynienia odpowiednich zarządzeń, mających na celu zabezpieczenie wykonania przepisów ustawy.

Art.  11.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Od 2026 roku sześć nowych miast, zmiany granic gmin i wiele kontrowersji

Janów Podlaski, Stanisławów, Małkinia Górna, Staroźreby, Branice, Janów - te miejscowości 1 stycznia 2026 r. uzyskają status miast. Jedna z gmin zmieni nazwę, a w przypadku 21 gmin miejskich i wiejskich dojdzie do zmiany granic gmin. Rada Ministrów zmieniała w wielu wypadkach granice, mimo negatywnej opinii niektórych samorządów, których zmiany dotyczą. MSWiA zapowiedział nowelizację przepisów, tak aby ograniczyć konflikty.

Robert Horbaczewski 31.12.2025
Rosną opłaty za składniki krwi

Określenie wysokości opłat za krew i jej składniki wydawane przez jednostki organizacyjne publicznej służby krwi, obowiązujące przez cały kolejny rok zawiera rozporządzenie Ministra Zdrowia, które wchodzi w życie 1 stycznia 2026 r. Zakłada ono, że od przyszłego roku stawki za poszczególne składniki krwi znacznie wzrosną w porównaniu do 2025 r., przekraczając znacznie poziom inflacji.

Inga Stawicka 31.12.2025
W czwartek wchodzi w życie wiele nowych przepisów

Przełom roku to okres, kiedy wchodzi w życie wiele nowych regulacji prawnych. Dużo zmian czeka zarówno przedsiębiorców, jak i zwykłego Kowalskiego. Przybywa obowiązków podatkowych, ale za to biznes ma odczuć pozytywnie skutki tegorocznych wysiłków deregulacyjnych - albo znikną niektóre bariery, albo przynajmniej małe i średnie firmy będą nimi mniej ograniczane. Trendem jest większa ilość elektroniki, Polacy muszą też jednak zaktualizować sobie wiedzę o ojczystym języku.

Michał Kosiarski 31.12.2025
W Nowy Rok wejdziemy z nowym prawem dla pracowników i emerytów

Od 1 stycznia 2026 roku do stażu pracy, który ma wpływ na uprawnienia pracownicze takie jak np. długość urlopu wypoczynkowego, zaliczana będzie praca na umowie zleceniu czy prowadzenie działalności gospodarczej. Wzrośnie też minimalne wynagrodzenie za pracę oraz minimalna stawka godzinowa i wyniesie odpowiednio 4806 zł brutto i 31,40 zł brutto. Do 7 tys. zł wzrośnie zasiłek pogrzebowy, a ZUS przeliczy świadczenia emerytom czerwcowym. A to nie jedyne zmiany w prawie, które warto odnotować.

Grażyna J. Leśniak 31.12.2025
Ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych – ważne informacje dla pracodawcy i pracowników

13 grudnia 2025 r. weszła w życie ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Nowe przepisy upraszczają procedury zawierania i ewidencjonowania układów, przewidują możliwość skorzystania ze wsparcia mediatorki lub mediatora w rokowaniach oraz pozwalają regulować m.in. kwestie godzenia życia zawodowego i prywatnego, równości płci, procedur antymobbingowych czy wykorzystywania nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji.

Grażyna J. Leśniak 30.12.2025
Wskaźnik POLSTR po raz pierwszy w przepisach

Wskaźnik referencyjny POLSTR, który za dwa lata ma definitywnie zastąpić WIBOR, po raz pierwszy pojawił się w powszechnie obowiązujących przepisach. Jego stawkę określił resort finansów w obwieszeniu dotyczącym tzw. safe harbour przy cenach transferowych obowiązującym od 1 stycznia 2026 r.

Michał Kosiarski 29.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1919.84.463

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Przymusowy wykup monet złotych i srebrnych oraz złota i srebra w stanie nie przerobionym.
Data aktu: 07/11/1919
Data ogłoszenia: 10/11/1919
Data wejścia w życie: 10/11/1919