Państwowa zasadnicza ustawa sanitarna.

PAŃSTWOWA ZASADNICZA USTAWA SANITARNA.

Art.  1.

Zarząd państwowej Służby Zdrowia, nadzór zwierzchni nad wszystkiemi sprawami zdrowotnemi, sprawy higjeny społecznej i najwyższe kierownictwo spraw lekarskich należą do Ministerstwa Zdrowia Publicznego.

Art.  2.

Piecza nad zdrowiem ludności należy do zarządów komunalnych w obrębie podległego im terytorjum.

W szczególności do obowiązków zarządów komunalnych należy:

1)
piecza nad czystością powietrza, gleby i wody, nad zaopatrzeniem ludności w wodę zdatną do picia i potrzeb gospodarczych, nad należytem usuwaniem wód zużytych i nieczystości i odprowadzaniem wód ściekowych;
2)
piecza nad przestrzeganiem odpowiednich przepisów obowiązujących przy budowie i przebudowie domów, przeznaczonych na mieszkania i wszelkie lokale użyteczności publicznej;
3)
piecza nad należytem pomieszczeniem ludności w mieszkaniach i nadzór nad stanem zdrowotnym mieszkań;
4)
piecza i nadzór nad osobistą czystością ludności, jej mieszkań i otoczenia;
5)
piecza nad zapewnieniem chorym należytej opieki lekarskiej i pomocy fachowej dla położnic, opieka nad psychicznie chorymi i dziećmi opuszczonemi;
6)
współdziałanie z władzami rządowemi przy zwalczaniu chorób zakaźnych i zapobieganiu im;
7)
szczepienie ospy ochronnej;
8)
współdziałanie z władzami rządowemi w zwalczaniu nierządu i chorób wenerycznych;
9)
zakładanie i utrzymywanie kostnic i cmentarzy oraz czuwanie nad niemi, urządzanie i utrzymywanie grzebowisk;
10)
oględziny zwłok;
11)
współdziałanie z władzami Zdrowia Publicznego w sprawach nadzoru nad produktami spożywczemi, sposobem ich przechowywania i przyrządzania oraz ich sprzedaży;
12)
zakładanie i utrzymywanie rzeźni;
13)
nadzór nad przestrzeganiem wszelkich ustaw, przepisów i rozporządzeń sanitarnych, wydawanych przez państwowe władze Zdrowia Publicznego;
14)
składanie perjodycznych sprawozdań sanitarnych państwowym władzom Zdrowia Publicznego według ustanowionych wzorów.
Art.  3.

W myśl przepisów, w art. 2 zawartych, zarządy komunalne winny wykonywać i utrzymywać we własnej administracji niezbędne dla gminy urządzenia sanitarno - techniczne, zakładać i utrzymywać szpitale przychodnie i przytułki i t. p., utrzymywać lekarzy sanitarnych, akuszerki gminne, pielęgniarki, dezynfektorów i inny niezbędny personel służbowy, stosując się do przepisów i norm, wydawanych przez Ministra Zdrowia Publicznego; na mocy decyzji władzy nadzorczej mają prawo, z zachowaniem ustaw obowiązujących, nabywania w drodze przymusowej, za odpowiedniem odszkodowaniem, potrzebnych do wykonania przepisów dekretu niniejszego nieruchomości, źródeł wody wraz z potrzebną ilością otaczającego je terenu oraz prawo przeprowadzania wód i ścieków przez cudze grunty, jak również mają prawo zakazu zamieszkiwania w budowlach, wzniesionych przed ogłoszeniem dekretu niniejszego, uznanych za szkodliwe dla zdrowia mieszkańców lub sąsiadów, aż do czasu dokonania odpowiednich, ściśle określonych przeróbek.

Art.  4.

W razie niewypełnienia przez zarząd komunalny, pomimo upomnień i poleceń lekarza powiatowego, obowiązków, wynikających z dekretu niniejszego, Ministerstwu Zdrowia Publicznego na wniosek lekarza powiatowego, potwierdzony przez okręgowego inspektora lekarskiego, służy prawo wydelegowania do gminy lekarza sanitarnego w celu kontrolowania działalności zarządu komunalnego w zakresie ochrony zdrowia publicznego, względnie przeprowadzania na koszt gminy potrzebnych w tej dziedzinie zarządzeń, dopóki nie nastąpi poprawa stosunków zdrowotnych.

Władze administracyjne i policyjne obowiązane są nieść pomoc delegowanemu lekarzowi sanitarnemu we wszystkich jego zarządzeniach i czynnościach urzędowych.

Art.  5.

Wydatki, wynikające z przepisów dekretu niniejszego, obciążają gminy, względnie powiatowe związki państwowe. Wydatki, wynikające z punktów 6, 7 i 8 art. 2, w połowie obciążają gminy i w połowie Skarb Państwa. W razie uchylenia się gminy od asygnowania niezbędnych sum na wydatki powyższe, odpowiednie sumy mogą być wprowadzane z urzędu do budżetu gminy przez władze nadzorcze na wniosek Ministra Zdrowia Publicznego.

Art.  6.

Pomoc ze Skarbu Państwa na wykonanie zarządzeń sanitarnych i technicznych, wynikających z przepisów dekretu niniejszego, może być udzielana w razach wyjątkowych tym gminom, które wykażą, że ich stan finansowy nie pozwala na całkowite przeprowadzenie tych zarządzeń.

Pomoc ze Skarbu Państwa może być udzielana gminom w postać pożyczek krótko - i długoterminowych albo zapomóg jednorazowych.

Art.  7.

Ministerstwu Zdrowia Publicznego służy prawo ogłaszania rozporządzeń i instrukcji szczegółowych, wynikających z niniejszego dekretu,

Art.  8.

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Dan w Warszawie, dnia 8 lutego 1919 r.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz. Praw P. Pol.1919.15.207

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Państwowa zasadnicza ustawa sanitarna.
Data aktu: 08/02/1919
Data ogłoszenia: 08/02/1919
Data wejścia w życie: 08/02/1919