Wymiana zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych.

ZARZĄDZENIE
PREZESA NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO
z dnia 31 sierpnia 1989 r.
w sprawie wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych.

Na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 22) zarządza się, co następuje:
§  1.
1. 1
Banki działające na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przyjmują we wpłatach lub wymieniają w pełnej nominalnej wartości zużyte lub uszkodzone znaki pieniężne, jeżeli ich autentyczność nie budzi zastrzeżeń i jeżeli odpowiadają one następującym warunkom:
1)
banknoty - jeżeli zachowały co najmniej 75% swej pierwotnej powierzchni i mają:
a)
w wypadku banknotów będących w obiegu przed 1 stycznia 1995 r. - jedną z dwóch numeracji lub co najmniej 12 elementów obu numeracji, a w przypadku banknotów wprowadzanych do obiegu od dnia 1 stycznia 1995 r. - jedną z dwóch numeracji,
b)
w razie zatarcia elementów graficznych - cechy umożliwiające rozpoznanie ich nominalnej wartości,
c)
w razie sklejenia z części tego samego banknotu - w wypadku banknotów będących w obiegu przed dniem 1 stycznia 1995 r. - jedną z dwóch numeracji oraz co najmniej 3 elementy pozostałej numeracji, a w wypadku banknotów wprowadzanych do obiegu od dnia 1 stycznia 1995 r. - jedną z dwóch numeracji,
2)
monety - jeżeli zachowały istotne elementy plastyczne oraz cechy umożliwiające rozpoznanie ich nominalnej wartości,
3) 2
banknoty i monety uszkodzone wskutek umieszczenia napisu, nadruku, rysunku lub innego znaku powodującego zeszpecenie znaku pieniężnego, a także rozłączone elementy (rdzeń i pierścień) monety tej samej nominalnej wartości, jeżeli odpowiadają warunkom określonym w pkt 1 i 2.
2.
Przez numerację rozumie się oznaczenie serii i numeru, a przez element numeracji - literę serii lub cyfrę numeru.
§  2. 3
1.
Banki, o których mowa w § 1 ust. 1, wymieniają w połowie nominalnej wartości przedstawione oddzielnie do wymiany części banknotów powstałe wskutek przecięcia lub rozdarcia i mające od 45% do 55% swej pierwotnej powierzchni oraz przedstawione oddzielnie do wymiany elementy (rdzeń lub pierścień) monet, jeżeli ich autentyczność nie budzi zastrzeżeń.
2.
Nie podlegają wymianie części elementów monet, o których mowa w ust. 1.
§  3. 4
Banki, o których mowa w § 1 ust. 1 nie wymieniają uszkodzonych znaków pieniężnych, jeżeli cechy uszkodzeń uzasadniają podejrzenie, że uszkodzenia te zostały dokonane w celach przestępczych. Należy w tych wypadkach stosować zasady i tryb postępowania określone w zarządzeniu Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 31 sierpnia 1989 r. w sprawie zatrzymywania fałszywych znaków pieniężnych (Monitor Polski Nr 32, poz. 255).
§  4.
Znaki pieniężne nie odpowiadające warunkom określonym w § 1 oraz znaki pieniężne, o których mowa w § 2 i 3, tracą moc prawnego środka płatniczego.
§  5. 5
Banki, o których mowa w § 1 ust. 1 mają obowiązek zatrzymania za pokwitowaniem znaków pieniężnych lub ich części przedstawionych do wymiany lub przyjętych tytułem wpłaty, które nie odpowiadają warunkom określonym w § 1 i 2. Zatrzymane w takim trybie znaki pieniężne lub ich części podlegają przesłaniu do Centrali Narodowego Banku Polskiego w celu wymiany lub zniszczenia.
§  6.
Centrala Narodowego Banku Polskiego wymienia w połowie lub w pełnej nominalnej wartości uszkodzone banknoty lub ich części, które nie odpowiadają warunkom określonym w § 1 i 2, jeżeli mają one co najmniej 40% pierwotnej powierzchni, a ich autentyczność nie budzi zastrzeżeń. Centrala Narodowego Banku Polskiego może odmówić wymiany, jeżeli ze stanu banknotów wynika, że brakujące części były lub mogą być oddzielnie przedstawione do wymiany.
§  7.
1.
Zatrzymane znaki pieniężne nie wymienione przez Centralę Narodowego Banku Polskiego podlegają komisyjnemu zniszczeniu.
2. 6
Centrala Narodowego Banku Polskiego obowiązana jest zawiadomić właściwe banki lub bezpośrednio posiadaczy przedstawionych do wymiany znaków pieniężnych o decyzji odmowy wymiany wraz z podaniem jej uzasadnienia.
§  8.
Jeżeli ze względu na stan przedstawionych do wymiany znaków pieniężnych niezbędne jest przeprowadzenie ekspertyzy w celu ustalenia ich autentyczności lub wartości, Centrala Narodowego Banku Polskiego pobiera opłatę za tę czynność w wysokości 10% wartości nominalnej wymienionych znaków pieniężnych od osób przedstawiających je do wymiany. W uzasadnionych wypadkach Centrala Narodowego Banku Polskiego może odstąpić od pobierania tych opłat.
§  81. 7
Wymiany, o której mowa w zarządzeniu, dokonuje się zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz. U. Nr 84, poz. 386).
§  9.
Traci moc zarządzenie Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 28 stycznia 1983 r. w sprawie wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych (Monitor Polski Nr 5, poz. 36).
§  10.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 1 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia z dnia 21 grudnia 1994 r. (M.P.94.65.623) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 grudnia 1994 r.
2 § 1 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia z dnia 23 września 1996 r. (M.P.96.59.555) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 września 1996 r.
3 § 2:

- zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 21 grudnia 1994 r. (M.P.94.65.623) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 grudnia 1994 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 23 września 1996 r. (M.P.96.59.555) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 września 1996 r.

4 § 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 21 grudnia 1994 r. (M.P.94.65.623) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 grudnia 1994 r.
5 § 5 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 21 grudnia 1994 r. (M.P.94.65.623) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 grudnia 1994 r.
6 § 7 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 3 zarządzenia z dnia 21 grudnia 1994 r. (M.P.94.65.623) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 grudnia 1994 r.
7 § 81 dodany przez § 1 pkt 4 zarządzenia z dnia 21 grudnia 1994 r. (M.P.94.65.623) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 grudnia 1994 r.

Zmiany w prawie

Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024
Lewiatan: Za reformę płacy minimalnej będą musieli zapłacić pracodawcy

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest słaby legislacyjnie. Nie tylko nie realizuje celów zawartych w unijnej dyrektywie, ale może przyczynić się do pogłębienia problemów firm i spadku zatrudnienia. Nie poprawi też jakości pracy w naszym kraju. Utrwala zwiększanie presji płacowej – uważa Konfederacja Lewiatan.

Grażyna J. Leśniak 10.09.2024
Od dziś ważna zmiana dla niektórych kierowców

Nowe przepisy, które zaczną obowiązywać od wtorku, 10 września, zakładają automatyczny zwrot prawa jazdy, bez konieczności składania wniosku. Zmiana ma zapobiegać sytuacji, w której kierowcy, nieświadomi obowiązku, byli karani za prowadzenie pojazdu, mimo formalnego odzyskania uprawnień.

Robert Horbaczewski 09.09.2024
Będą zmiany w ustawie o działaniach antyterrorystycznych oraz w ustawie o ABW oraz AW

Rząd przyjął we wtorek projekt przepisów, który dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej, które dotyczą przeciwdziałania rozpowszechnianiu w Internecie treści o charakterze terrorystycznym. Wprowadzony zostanie mechanizm wydawania i weryfikowania nakazów usunięcia lub uniemożliwienia dostępu do takich treści. Za egzekwowanie nowych przepisów odpowiedzialny będzie szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Od jego decyzji będzie się można odwołać do sądu.

Grażyna J. Leśniak 03.09.2024
Ustawa o rencie wdowiej niekonstytucyjna?

O zawetowanie ustawy o tzw. wdowich emeryturach jako aktu dyskryminującego część obywateli zwróciła się do prezydenta Andrzeja Dudy jedna z emerytek. W jej przekonaniu uchwalona 26 lipca 2024 r. ustawa narusza art. 32 Konstytucji, ponieważ wprowadza zasady dyskryminujące dużą część seniorów. Czy prezydent zdążył się z nią zapoznać – nie wiadomo. Bo petycja wpłynęła do Kancelarii Prezydenta 6 sierpnia, a już 9 sierpnia ustawa została podpisana.

Grażyna J. Leśniak 31.08.2024
Nalewki już bez barwników, soków i dodatkowych aromatów

We wtorek, 20 sierpnia, zaczęły obowiązywać przepisy rozporządzenia ministra rolnictwa dotyczące znakowania napojów alkoholowych. Z uwagi na tradycyjne praktyki produkcyjne stosowane przy wyrobie "nalewek", nowe zasady wykluczają możliwość ich barwienia, aromatyzowania czy też dodawania do nich soków owocowych.

Krzysztof Koślicki 20.08.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1989.32.254

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Wymiana zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych.
Data aktu: 31/08/1989
Data ogłoszenia: 27/09/1989
Data wejścia w życie: 27/09/1989