Zasady wydawania posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych wzmacniających pracownikom zatrudnionym w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub szczególnie uciążliwych.

UCHWAŁA Nr 134
RADY MINISTRÓW
z dnia 8 października 1984 r.
w sprawie zasad wydawania posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych wzmacniających pracownikom zatrudnionym w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub szczególnie uciążliwych.

Na podstawie art. 79 i 220 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141, z 1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1981 r. Nr 6, poz. 23 i z 1982 r. Nr 31, poz. 214) Rada Ministrów uchwala, co następuje:
§  1.
Zakład pracy powinien zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub szczególnie uciążliwych odpowiednie posiłki, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych lub regeneracyjnych.
§  2.
1.
Posiłki profilaktyczne i regeneracyjne wzmacniające powinny być wydawane w zasadzie w formie jednego dania gorącego, sporządzonego z produktów świeżych, półproduktów lub konserw. Danie to powinno zawierać co najmniej 11% kalorii z białka i nie więcej niż 35% kalorii z tłuszczu.
2.
Minister Zdrowia i Opieki Społecznej określi szczegółowe warunki, jakim powinny odpowiadać posiłki, o których mowa w ust. 1, pod względem składu i wartości odżywczych oraz warunki higienicznosanitarne wydawania tych posiłków.
§  3.
1.
Zakłady pracy wydają posiłki profilaktyczne pracownikom wykonującym stale prace:
1)
związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal u mężczyzn i 1200 kcal u kobiet,
2)
w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 0°C lub temperatura poniżej 10°C przy wilgotności względnej powietrza przekraczającej 65%, albo w warunkach narażających na stałe przemakanie odzieży,
3)
ciężkie lub uciążliwe na otwartej przestrzeni w okresie zimowym; za okres zimowy uważa się okres od dnia 1 listopada do dnia 31 marca,
4)
w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura powyżej 30°C przy wilgotności względnej powietrza przekraczającej 65% albo temperatura powyżej 35°C przy wilgotności względnej powietrza przekraczającej 50% lub temperatura powyżej 40°C bez względu na wilgotność względną powietrza,
5)
pod ziemią.
2.
Pracownikom wykonującym prace określone w ust. 1 pkt 1-3 i 5 powinny być wydawane posiłki profilaktyczne o wartości kalorycznej od 800 do 1000 kcal.
3.
Pracownikom wykonującym prace określone w ust. 1 pkt 4 powinny być wydawane jako posiłki profilaktyczne specjalne zestawy żywieniowe, zapewniające wyrównanie traconych płynów, soli mineralnych i witamin.
4.
Posiłki profilaktyczne mogą być wydawane również pracownikom wykonującym prace inne niż wymienione w ust. 1, jeżeli zgodnie z opinią organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w odniesieniu do jednostek kolejowych - organów Kolejowej Inspekcji Sanitarnej, wydaną w porozumieniu z Państwową Inspekcją Pracy, jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.
§  4.
Posiłki profilaktyczne są wydawane pracownikom bezpłatnie.
§  5.
1.
Pracownikom wykonującym inne prace niż wymienione w § 3 mogą być wydawane posiłki regeneracyjne wzmacniające, jeżeli zgodnie z opinią organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w odniesieniu do jednostek kolejowych - organów Kolejowej Inspekcji Sanitarnej, wydaną w porozumieniu z Państwową Inspekcją Pracy, jest to niezbędne ze względów regeneracyjnych, a także jeżeli pracownicy są zatrudnieni przy usuwaniu skutków klęsk żywiołowych i innych zdarzeń losowych.
2.
Posiłek regeneracyjny wzmacniający powinien zawierać od 600 do 800 kcal.
§  6.
1.
Posiłki regeneracyjne wzmacniające są wydawane odpłatnie.
2.
Odpłatność pracownika za posiłek regeneracyjny wzmacniający wynosi 40-80% kosztu surowca zużytego do produkcji tego posiłku, obliczonego według cen detalicznych.
3.
Posiłki regeneracyjne wzmacniające są wydawane bezpłatnie pracownikom wykonującym prace przy usuwaniu skutków klęsk żywiołowych i innych zdarzeń losowych oraz - za zgodą organu założycielskiego - pracownikom zatrudnionym stale w wydłużonym czasie pracy przy realizacji zadań inwestycyjnych objętych zamówieniami rządowymi i innymi decyzjami Rządu.
§  7.
1.
Posiłki profilaktyczne i regeneracyjne wzmacniające są wydawane pracownikom w dniach wykonywania prac uzasadniających wydawanie tych posiłków.
2.
W razie niespożycia posiłku pracownikowi nie przysługuje ekwiwalent.
3.
Posiłki powinny być wydawane w czasie regulaminowych przerw w pracy, w zasadzie po 3-4 godzinach pracy.
§  8.
Stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki profilaktyczne i regeneracyjne wzmacniające, oraz szczegółowe zasady wydawania tych posiłków ustala kierownik zakładu pracy w porozumieniu z zakładową organizacją związkową po zasięgnięciu opinii organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w odniesieniu do jednostek kolejowych - organów Kolejowej Inspekcji Sanitarnej, wydanej w porozumieniu z Państwową Inspekcją Pracy, z zastrzeżeniem § 9.
§  9.
W jednostkach i zakładach budżetowych stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki profilaktyczne i regeneracyjne wzmacniające, zasady wydawania tych posiłków oraz zakres i sposób ich finansowania określają właściwi ministrowie.
§  10.
Jeżeli zakład pracy nie ma możliwości, ze względu na rodzaj wykonywanej pracy przez pracowników, wydawania posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych wzmacniających lub zapewnienia korzystania z takich posiłków w placówkach żywienia zbiorowego, może w porozumieniu z zakładową organizacją związkową i właściwym terenowo organem Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w odniesieniu do jednostek kolejowych - z organem Kolejowej Inspekcji Sanitarnej, podjąć decyzję o wydawaniu pracownikom produktów na zasadach określonych w § 4 i 6, w celu przyrządzenia posiłków we własnym zakresie.
§  11.
Zakłady pracy pokrywają koszty produkcji lub zakupu posiłków profilaktycznych, a w odniesieniu do posiłków regeneracyjnych wzmacniających - różnicę między kosztami ich produkcji lub zakupu a odpłatnością pracowników, obciążając koszty właściwego rodzaju działalności, z zastrzeżeniem § 9.
§  12.
Kierownicy zakładów pracy, w terminie do dnia 31 grudnia 1984 r., przeprowadzą analizę zgodności podstaw wydawania posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych wzmacniających z kryteriami określonymi w § 3 i 5.
§  13.
1.
Na podstawie analizy, o której mowa w § 12, kierownicy zakładów pracy:
1)
zastąpią posiłkami profilaktycznymi posiłki regeneracyjne wzmacniające, jeżeli podstawy wydawania posiłków odpowiadają kryteriom przewidzianym dla wydawania posiłków profilaktycznych,
2)
zastąpią posiłkami regeneracyjnymi wzmacniającymi posiłki profilaktyczne, jeżeli wydawane obecnie posiłki profilaktyczne nie odpowiadają kryteriom określonym w § 3,
3)
ustalą, w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, odpłatność za posiłki regeneracyjne wzmacniające na zasadach określonych w § 6 ust. 2, uwzględniając możliwości finansowania oraz zróżnicowane warunki pracy.
2.
Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy uprawniających w dniu wejścia w życie uchwały do otrzymywania posiłków regeneracyjnych wzmacniających bezpłatnych lub za odpłatnością niższą niż 40% kosztów wkładu surowcowego zachowują te uprawnienia do dnia 31 maja 1985 r.
3.
Uchwała nie narusza uprawnień pracowników do posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych wzmacniających, dla których uprawnienia te zostały określone układami zbiorowymi pracy.
§  14.
W uchwale nr 295 Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1971 r. w sprawie zasad odpłatności konsumentów za korzystanie z żywienia przyzakładowego oraz pokrywania kosztów tego żywienia (Monitor Polski z 1982 r. Nr 13, poz. 98) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w § 7:
a)
w ust. 1 skreśla się wyrazy: "(z wyjątkiem regeneracyjnych wzmacniających, o których mowa w ust. 3)",
b)
w ust. 2 skreśla się wyrazy: "regeneracyjnych wzmacniających, o których mowa w ust. 3, oraz",
c)
ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Odpłatność i zasady wydawania posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych wzmacniających regulują odrębne przepisy.";

2)
w § 8 w ust. 2 skreśla się wyrazy: "i § 11 ust. 1";
3)
w § 11 skreśla się ust. 1, a dotychczasowe ust. 2 i 3 oznacza się jako ust. 1 i 2.
§  15.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1984.25.168

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Zasady wydawania posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych wzmacniających pracownikom zatrudnionym w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub szczególnie uciążliwych.
Data aktu: 08/10/1984
Data ogłoszenia: 22/11/1984
Data wejścia w życie: 22/11/1984