Zasady i warunki podejmowania i realizacji przez państwowe organizacje gospodarcze wysokoefektywnych i szybkozwrotnych inwestycji modernizacyjnych.

UCHWAŁA Nr 93
RADY MINISTRÓW
z dnia 11 maja 1981 r.
w sprawie zasad i warunków podejmowania i realizacji przez państwowe organizacje gospodarcze wysokoefektywnych i szybkozwrotnych inwestycji modernizacyjnych.

W związku z uchwałą nr 118 Rady Ministrów z dnia 17 listopada 1980 r. w sprawie zmian w systemie kierowania przedsiębiorstwami państwowymi (Monitor Polski Nr 30, poz. 165), w celu stworzenia ułatwień w podejmowaniu w trybie zdecentralizowanym wysokoefektywnych i szybkozwrotnych inwestycji modernizacyjnych, zapewniających gospodarce narodowej dodatkowe efekty produkcyjne i oszczędnościowe, związane z łagodzeniem napięć i trudności rynkowych, eksportowych i zaopatrzeniowych - Rada Ministrów uchwala, co następuje:
§  1.
1.
Dyrektorzy przedsiębiorstw państwowych, objętych przepisami uchwały nr 118 Rady Ministrów z dnia 17 listopada 1980 r. w sprawie zmian w systemie kierowania przedsiębiorstwami państwowymi w 1981 r. (Monitor Polski Nr 30, poz. 165), mogą w porozumieniu z samorządem robotniczym - stosownie do uprawnień nadawanych im w obowiązujących statutach organizacyjnych i zasadach systemu ekonomiczno-finansowego - podejmować poza ustalonym w planie limitem nakładów inwestycyjnych wysokoefektywne i szybkozwrotne inwestycje modernizacyjne, związane z realizacją szczególnie pilnych zadań produkcyjnych i eksploatacyjnych, wynikających z aktualnej sytuacji gospodarczej i zaopatrzeniowej kraju, na zasadach i warunkach określonych w uchwale.
2.
Przepisy uchwały nie dotyczą inwestycji podejmowanych na podstawie uchwały nr 39 Rady Ministrów z dnia 4 marca 1977 r. w sprawie kredytów dewizowych na finansowanie inwestycji i innych zakupów za waluty wymienialne.
§  2.
1.
Podejmowane w trybie uchwały inwestycje modernizacyjne powinny zapewniać uzyskanie co najmniej jednego z niżej wymienianych efektów gospodarczych:
1)
przyrost lub poprawę jakości produkcji (usług) przeznaczonej na potrzeby:
a)
rolnictwa i gospodarki żywnościowej, zwłaszcza w zakresie zaopatrzenia w środki produkcji, części zamienne i elementy wyposażenia maszyn i sprzętu rolniczego,
b)
rynku wewnętrznego, zwłaszcza w zakresie szczególnie deficytowych i poszukiwanych wyrobów (usług), według listy ustalonej przez Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług,
c)
eksportu do państw zaliczonych do II obszaru płatniczego,
2)
przyrost produkcji zastępującej lub ograniczającej import z państw zaliczonych do II obszaru płatniczego,
3)
przyrost lub poprawę jakości produkcji elementów kooperacyjnych w rozumieniu uchwały nr 96 Rady Ministrów z dnia 3 października 1980 r. w sprawie kooperacji przemysłowej (Monitor Polski Nr 25, poz. 136), niezbędnych do produkcji wyrobów finalnych przeznaczonych przede wszystkim na rynek i na eksport oraz dla rolnictwa i gospodarki żywnościowej,
4)
oszczędność (w przeliczeniu na jednostkę produkcji) w zużyciu:
a)
energii i paliw,
b)
innych deficytowych surowców i materiałów, zwłaszcza pochodzących z importu z państw zaliczonych do II obszaru płatniczego,
5)
uruchomienie lub zwiększenie produkcji w wyniku zagospodarowania odpadów i surowców wtórnych oraz materiałów niepełnowartościowych.
2.
Przedsięwzięcia zaliczone do inwestycji, o których mowa w ust. 1, powinny spełniać następujące warunki:
1)
nie mogą być oparte na dodatkowych dostawach wyposażenia z importu z państw zaliczonych do II obszaru płatniczego, z wyjątkiem zagospodarowania maszyn i urządzeń pochodzenia zagranicznego już posiadanych lub przejmowanych od innych jednostek organizacyjnych, w szczególności poprzez wykorzystanie maszyn i urządzeń wycofywanych z inwestycji zaniechanych lub wstrzymanych,
2)
wykonawstwo robót powinno być zapewnione systemem gospodarczym lub przez przedsiębiorstwa własnego resortu, z możliwością zlecania niektórych robót specjalistycznych przedsiębiorstwom spoza resortu,
3)
mieć zapewnione warunki eksploatacyjne w zakresie zaopatrzenia materiałowo-technicznego, kooperacyjnego, dostawy energii, zatrudnienia itp. - w postaci zawartych wstępnych porozumień z odpowiednimi jednostkami gospodarczymi, a w zakresie zwiększonego zatrudnienia więcej niż 50 osób - pisemne oświadczenie wydziału zatrudnienia i spraw socjalnych urzędu wojewódzkiego o możliwości zapewnienia niezbędnego zatrudnienia,
4)
mieć zapewniony zbyt produkcji, potwierdzony przez właściwe przedsiębiorstwo handlu zagranicznego, przedsiębiorstwo handlu wewnętrznego lub centralę zaopatrzenia i zbytu, a w zakresie produkcji kooperacyjnej - przez odpowiedniego odbiorcę wyrobów kooperacyjnych,
5)
nie mogą powodować zwiększenia zaopatrzenia materiałowego i kooperacyjnego z importu z państw zaliczonych do II obszaru płatniczego, wymagającego dodatkowych środków dewizowych, z wyjątkiem wypadków gdy wydatek dewizowy z importu jest rekompensowany z nadwyżką zwiększeniem produkcji eksportowej lub obniżeniem zakresu importu poprzez przerób uszlachetniony,
6)
nie mogą wywoływać wtórnych (współzależnych) inwestycji, wymagających dodatkowych nakładów w innych przedsiębiorstwach i zakładach,
7)
nie mogą powodować pogorszenia warunków pracy i zagrożenia środowiska naturalnego, a niezbędne w tym celu nakłady powinny być uwzględnione w planowanym koszcie inwestycji i jej dokumentacji.
§  3.
1.
Inwestycje, o których mowa w § 2, powinny odpowiadać następującym kryteriom:
1)
okres realizacji zadania nie może przekraczać 12 miesięcy,
2)
okres zwrotu (T) z uzyskanego przyrostu akumulacji powiększonej o amortyzację nie może przekraczać 36 miesięcy (wliczając w to również okres realizacji zadania),
3)
udział robót budowlanych (z wyłączeniem robót o charakterze montażu maszyn i urządzeń) nie może przekraczać 15% ogólnego kosztu zadania,
4)
jednostkowy koszt zadania (wartość kosztorysowa) nie może przekraczać 50 mln zł.
2.
W wypadku inwestycji związanych z produkcją antyimportową okres zwrotu nakładów należy obliczać, przyjmując umownie wartość produkcji zastępującej import według przeciętnych cen transakcyjnych płaconych w imporcie analogicznych materiałów i wyrobów. W tychże cenach (transakcyjnych) należy również uwzględniać wydatek dewizowy na zaopatrzenie materiałowe w uruchamianej produkcji antyimportowej.
3.
W wyjątkowo uzasadnionych wypadkach, dotyczących niektórych dziedzin produkcji (usług) oraz zamierzeń oszczędnościowych mających szczególne znaczenie dla przywracania równowagi rynkowej, w handlu zagranicznym oraz w bilansie zaopatrzenia gospodarki, zwłaszcza w zakresie energii i paliw, Prezesi Narodowego Banku Polskiego i Banku Gospodarki Żywnościowej mogą stosować, po zasięgnięciu opinii właściwego ministra, odstępstwa od kryteriów, o których mowa w ust. 1, pod warunkiem nieprzekroczenia okresu zwrotu nakładów ustalonego w ust. 1 pkt 2.
§  4.
1.
Inwestycje modernizacyjne, o których mowa w uchwale, nie wymagają opracowania założeń techniczno-ekonomicznych i mogą być podejmowane na podstawie dokumentacji uproszczonej w rozumieniu uchwały nr 75 Rady Ministrów z dnia 10 marca 1972 r. w sprawie projektowania inwestycji (Monitor Polski Nr 23, poz. 133), z załączeniem rachunku ekonomicznej efektywności, opracowanego według zasad określonych w zarządzeniu Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z dnia 26 lipca 1974 r. w sprawie kryteriów i metod oceny ekonomicznej efektywności inwestycji produkcyjnych i innych zamierzeń rozwojowych (Monitor Polski Nr 28, poz. 167).
2.
Minister Gospodarki Materiałowej w terminie miesiąca od wejścia w życie uchwały wyda uzupełniające wytyczne metodologiczne sporządzania uproszczonego rachunku ekonomicznej efektywności inwestycji modernizacyjnych związanych z oszczędnością w zużyciu surowców i materiałów oraz uruchamianiem produkcji w wyniku zagospodarowania odpadów, surowców wtórnych i materiałów niepełnowartościowych.
3.
Minister Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej w terminie miesiąca od wejścia w życie uchwały wyda uzupełniające wytyczne w sprawie uwzględniania elementów dewizowych w uproszczonym rachunku ekonomicznej efektywności inwestycji związanych z produkcją eksportową lub zastępującą import.
§  5.
1.
Inwestycje spełniające kryteria i warunki, określone w § 2 i 3, podlegają finansowaniu ze środków własnych organizacji gospodarczych, z możliwością ich uzupełnienia antycypacyjnym kredytem bankowym na zasadach określonych w przepisach o finansowaniu inwestycji.
2.
Rozpoczęcie realizacji szybkozwrotnego przedsięwzięcia w ramach inwestycji modernizacyjnych, zarówno ze środków własnych organizacji gospodarczej, jak i antycypacyjnych kredytów bankowych, może nastąpić tylko po przyjęciu inwestycji do finansowania przez właściwy oddział banku.
3.
Prezes Narodowego Banku Polskiego w porozumieniu z Prezesem Banku Gospodarki Żywnościowej ustali w instrukcji bankowej formę i treść wniosku o przyjęcie inwestycji do finansowania, zawierającego skróconą charakterystykę ekonomiczno-techniczną podejmowanego przedsięwzięcia modernizacyjnego, oraz określi wymagane dokumenty stwierdzające spełnienie warunków i kryteriów ustalonych w uchwale.
4.
Bank jest obowiązany przed przyjęciem inwestycji do finansowania sprawdzić zgodność podejmowanego przedsięwzięcia z kryteriami i warunkami, określonymi w uchwale, oddalając wnioski nie spełniające tych wymagań.
§  6.
Prezes Narodowego Banku Polskiego w porozumieniu z Prezesem Banku Gospodarki Żywnościowej w terminie miesiąca po upływie każdego półrocza będzie przedstawiał Przewodniczącemu Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministrowi Finansów zbiorczą informację o przyjętych do finansowania wysokoefektywnych i szybkozwrotnych inwestycjach modernizacyjnych i o planowanych w wyniku ich realizacji efektach gospodarczych, w układzie uzgodnionym z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.
§  7.
1.
Dyrektor przedsiębiorstwa będącego inwestorem ponosi odpowiedzialność za zrealizowanie inwestycji zgodnie z jej dokumentacją projektowo-kosztorysową oraz ustaleniami podjętymi przy przyjęciu jej przez bank do finansowania.
2.
Po zrealizowaniu inwestycji modernizacyjnej inwestor jest obowiązany opracować rozliczenie z wykonania przedsięwzięcia, zawierające porównanie rzeczywistego kosztu, okresu realizacji oraz przekazanego do użytku efektu gospodarczego z wielkościami przyjętymi w dokumentacji inwestycji przy podejmowaniu przedsięwzięcia, wraz z uzasadnieniem i naświetleniem przyczyn powstania ewentualnych odchyleń.
3.
Rozliczenie, o którym mowa w ust. 2, łącznie z protokołem odbioru powinno być przedstawione przez inwestora oddziałowi banku finansującego najpóźniej w ciągu 30 dni od daty przekazania przedsięwzięcia modernizacyjnego do eksploatacji, a w zakresie efektów ekonomicznych - uzupełniająco w ciągu 30 dni od upływu terminu ustalonego do zwrotu poniesionych nakładów inwestycyjnych.
4.
Przedstawienie rozliczenia obowiązuje również w tych wypadkach, gdy w ustalonym terminie nie zostanie osiągnięty całkowity zwrot nakładów z rzeczywistych efektów ekonomicznych przedsięwzięcia modernizacyjnego.
5.
W razie nieosiągnięcia przez przedsiębiorstwo planowanych efektów w obowiązującym okresie zwrotu nakładów bank powinien zastosować wobec inwestora odpowiednie sankcje finansowe.
6.
Po upływie każdego roku kalendarzowego Prezes Narodowego Banku Polskiego w porozumieniu z Prezesem Banku Gospodarki Żywnościowej w terminie do dnia 28 lutego opracowuje i przedstawia Prezydium Rządu zbiorcze sprawozdanie z wyników zrealizowanych wysokoefektywnych i szybkozwrotnych inwestycji modernizacyjnych.
§  8.
Upoważnia się Prezesów Narodowego Banku Polskiego i Banku Gospodarki Żywnościowej do zastosowania na wniosek zarządów centralnych związków spółdzielni przepisów uchwały do organizacji spółdzielczych, pod warunkiem zachowania zgodności celów (efektów) inwestowania oraz warunków i kryteriów określonych w § 2 i 3.
§  9.
W odniesieniu do inwestycji objętych uchwałą stosuje się odpowiednio przepisy wydane na podstawie uchwały nr 181 Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 1977 r. w sprawie zasad realizacji inwestycji modernizacyjnych (Monitor Polski Nr 36, poz. 181).
§  10.
Do inwestycji modernizacyjnych podjętych przed wejściem w życie niniejszej uchwały stosuje się, do czasu ich zakończenia i rozliczenia, przepisy wydane na podstawie § 6 uchwały nr 43 Rady Ministrów z dnia 18 marca 1977 r. w sprawie modyfikacji systemu funkcjonowania państwowych organizacji gospodarczych w dostosowaniu do celów i warunków realizacji narodowego planu społeczno-gospodarczego na lata 1976-1980.
§  11.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1981.13.98

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Zasady i warunki podejmowania i realizacji przez państwowe organizacje gospodarcze wysokoefektywnych i szybkozwrotnych inwestycji modernizacyjnych.
Data aktu: 11/05/1981
Data ogłoszenia: 29/05/1981
Data wejścia w życie: 29/05/1981