Wymiana zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 27 marca 1979 r.
w sprawie wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych.

Na podstawie art. 8 ust. 4 i art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 20, poz. 108) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Oddziały Narodowego Banku Polskiego przyjmują we wpłatach lub wymieniają w pełnej nominalnej wartości zużyte lub uszkodzone znaki pieniężne, jeżeli ich autentyczność nie budzi zastrzeżeń i jeżeli odpowiadają one następującym warunkom:
1)
banknoty - jeżeli zachowały co najmniej 75% swej pierwotnej powierzchni i mają:
a)
jedną z dwóch numeracji lub co najmniej 12 elementów obu numeracji,
b)
przy zatarciu elementów graficznych - cechy umożliwiające rozpoznanie ich nominalnej wartości,
c)
przy sklejeniu z części tego samego banknotu - jedną z dwóch numeracji oraz co najmniej trzy elementy pozostałej numeracji,
2)
monety - jeżeli zachowały istotne elementy plastyczne.
2.
Przez numerację rozumie się oznaczenie serii i numeru, a przez element numeracji - literę serii lub cyfrę numeru.
§  2.
Oddziały Narodowego Banku Polskiego wymieniają w połowie nominalnej wartości przedstawiane oddzielnie do wymiany części banknotów, powstałe wskutek przecięcia lub rozdarcia i mające od 45 do 55% pierwotnej powierzchni, jeżeli ich autentyczność nie budzi zastrzeżeń.
§  3.
Oddziały Narodowego Banku Polskiego nie wymieniają uszkodzonych znaków pieniężnych, jeżeli cechy ich uszkodzenia uzasadniają podejrzenie, że uszkodzenie to zostało dokonane w celach przestępczych.
§  4.
Znaki pieniężne nie odpowiadające warunkom określonym w § 1 ust. 1 oraz znaki pieniężne, o których mowa w § 2 i 3, nie mają mocy prawnego środka płatniczego.
§  5.
Oddziały Narodowego Banku Polskiego mają obowiązek zatrzymywania za pokwitowaniem znaków pieniężnych nie odpowiadających warunkom określonym w § 1 i 2 oraz znaków pieniężnych, o których mowa w § 3, przedstawianych do wymiany lub przyjętych tytułem wpłaty. Zatrzymane znaki pieniężne oddziały Narodowego Banku Polskiego przesyłają do Centrali Narodowego Banku Polskiego w celu wymiany lub zniszczenia, a jeżeli istnieje podejrzenie, że zostały uszkodzone w celach przestępczych, zawiadamiają o tym właściwego miejscowo prokuratora lub jednostkę Milicji Obywatelskiej.
§  6.
Centrala Narodowego Banku Polskiego wymienia w połowie lub w pełnej nominalnej wartości uszkodzone banknoty, jeżeli mają co najmniej 30% pierwotnej powierzchni, a ich autentyczność nie budzi zastrzeżeń. Centrala Narodowego Banku Polskiego może odmówić wymiany, jeżeli ze stanu banknotów wynika, że brakujące części były lub mogą być oddzielnie przedstawione do wymiany.
§  7.
1.
Zatrzymane znaki pieniężne nie wymienione przez Centralę Narodowego Banku Polskiego podlegają komisyjnemu zniszczeniu.
2.
Centrala Narodowego Banku Polskiego obowiązana jest zawiadomić właściwe oddziały lub bezpośrednio posiadaczy przedstawianych do wymiany znaków pieniężnych o decyzji komisyjnego ich zniszczenia wraz z podaniem jej uzasadnienia.
§  8.
Jeżeli ze względu na stan przedstawionych do wymiany znaków pieniężnych niezbędne jest przeprowadzenie ekspertyzy w celu ustalenia ich autentyczności lub wartości, Centrala Narodowego Banku Polskiego pobiera opłatę za tę czynność w wysokości 10% wartości nominalnej wymienionych znaków pieniężnych, nie więcej jednak niż 100 zł za sztukę. W uzasadnionych wypadkach Centrala Narodowego Banku Polskiego może odstąpić od pobierania tych opłat.
§  9.
Traci moc zarządzenie Ministra Finansów z dnia 28 maja 1963 r. w sprawie wymiany zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych (Monitor Polski Nr 48, poz. 240).
§  10.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 maja 1979 r.

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1979.10.65

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Wymiana zużytych lub uszkodzonych znaków pieniężnych.
Data aktu: 27/03/1979
Data ogłoszenia: 13/04/1979
Data wejścia w życie: 01/05/1979