Obowiązek zbierania i odprzedaży olejów mineralnych zużytych (przepracowanych).

ZARZĄDZENIE
MINISTRA PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO
z dnia 6 kwietnia 1968 r.
w sprawie obowiązku zbierania i odprzedaży olejów mineralnych zużytych (przepracowanych).

Na podstawie § 9 pkt 1, § 10 pkt 2 i § 14 ust. 2 uchwały nr 373 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1966 r. w sprawie usprawnienia gospodarki paliwami płynnymi do silników spalinowych, olejami mineralnymi i smarami (Monitor Polski z 1967 r. Nr 3, poz. 12) zarządza się, co następuje:
§  1.
Wprowadza się "Instrukcję w sprawie obowiązku zbierania i odprzedaży olejów mineralnych zużytych (przepracowanych)", stanowiącą załącznik do zarządzenia.
§  2.
Upoważnia się Centralę Produktów Naftowych "CPN" do przeprowadzania kontroli przestrzegania zasad zawartych w instrukcji, o której mowa w § 1. Do przeprowadzania kontroli upoważnieni są inspektorzy techniki paliwowo-smarowniczej "CPN", wyposażeni w imienne upoważnienia wystawione przez dyrektora Centrali Produktów Naftowych "CPN".
§  3.
Traci moc załącznik do zarządzenia Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego z dnia 15 stycznia 1952 r. w sprawie obowiązku zbierania i regeneracji olejów mineralnych zużytych (Monitor Polski Nr A-11, poz. 107).
§  4.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

INSTRUKCJA W SPRAWIE OBOWIĄZKU ZBIERANIA I ODPRZEDAŻY OLEJÓW MINERALNYCH ZUŻYTYCH (PRZEPRACOWANYCH)

§  1.
1.
Instrukcja dotyczy olejów mineralnych używanych do smarowania oraz do innych celów, jak izolacja, obróbka metali itp., które podczas używania tracą własności użytkowe i w tym stanie nie mogą być nadal stosowane zgodnie z przeznaczeniem. Oleje te w dalszym ciągu instrukcji zwane są olejami zużytymi (przepracowanymi).
2. 1
Instrukcja nie dotyczy olejów, które w procesie stosowania są zużywane w całości, jak np. oleje kablowe, przeciwkorozyjne, oleje do form, tekstylina, oleje silnikowe do dwusuwów, oraz olejów nie nadających się do regeneracji ze względu na zawartość substancji chemicznie czynnych, w szczególności olejów emulgujących i natłuszczanych lub olejów, do których w czasie eksploatacji dostały się substancje chemicznie czynne, mogące w czasie magazynowania, transportu albo procesów regeneracji powodować uszkodzenia urządzeń i aparatury lub zagrażać bezpieczeństwu pracy. Do substancji takich należą między innymi związki organiczne rozpuszczalne w wodzie, tłuszcze i inne związki pochodzenia nienaftowego. Nie dotyczy to jednak związków uszlachetniających, stosowanych do polepszenia własności eksploatacyjnych olejów.
§  2.
Zbiórka i regeneracja olejów zużytych (przepracowanych) ma na celu racjonalną gospodarkę olejami mineralnymi i jest częścią gospodarki paliwowo-smarowniczej, uregulowanej uchwałą nr 373 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1966 r. w sprawie usprawnienia gospodarki paliwami płynnymi do silników spalinowych, olejami mineralnymi i smarami (Monitor Polski z 1967 r. Nr 3, poz. 12) oraz zarządzeniem Ministra Przemysłu Chemicznego z dnia 6 kwietnia 1968 r. w sprawie wytycznych dotyczących organizacji gospodarki paliwowo-smarowniczej (Monitor Polski Nr 18, poz. 114).
§  3.
1.
Jednostki gospodarki uspołecznionej, zużywające oleje mineralne, zobowiązane są do zbierania, chronienia przed zanieczyszczeniem i do odprzedaży jednostkom skupującym wymienionym w §§ 9 i 10 lub regeneracji we własnym zakresie olejów zużytych (przepracowanych). Olejów tych tak po jednokrotnym jak i wielokrotnym użyciu nie wolno niszczyć, spalać, używać do niewłaściwych celów lub odstępować bez zgody Centrali Produktów Naftowych "CPN".
2.
Zabrania się dolewania do olejów zużytych (przepracowanych) różnego rodzaju paliw płynnych, nafty, zmywaczy i rozpuszczalników, olejów roślinnych, tłuszczów i smarów stałych.
3.
Wszelkiego rodzaju zlewki paliw itp. należy zbierać oddzielnie i zgłaszać do odprzedaży placówkom Centrali Produktów Naftowych "CPN".
§  4.
1. 2
Oleje zużyte (przepracowane) należy zbierać, przechowywać i transportować, zachowując ściśle podział na następujące grupy:
1)
grupa I - oleje transformatorowe i oleje do sprężarek chłodniczych o lepkości do 8°E w temperaturze 20°C,
2)
grupa II - oleje turbinowe,
3)
grupa III - pozostałe oleje mineralne smarowe, w tym i oleje lotnicze pochodzenia naftowego.
2.
Przedsiębiorstwa (zakłady) zużywające poniżej 200 kg rocznie poszczególnych grup olejów mineralnych i nie prowadzące ich regeneracji we własnym zakresie mogą na podstawie pisemnej zgody wojewódzkich przedsiębiorstw "CPN" mieszać poszczególne grupy olejów zużytych (przepracowanych).
3.
Upoważnia się wojewódzkie przedsiębiorstwa "CPN", w wypadkach ekonomicznie uzasadnionych, do ustalania z przedsiębiorstwami (zakładami) zbierającymi oleje zużyte (przepracowane) innych grup zbiórki tych olejów.
§  5. 3
1.
Oleje zużyte (przepracowane), zbierane według wyżej wymienionych grup, powinny odpowiadać następującym podstawowym wymaganiom:
Wymagania Grupy olejów przepracowanych: Metody badań
I

oleje transformatorowe i do sprężarek chłodniczych

II

oleje turbinowe

III

pozostałe oleje mineralne smarowe

1 2 3 4 5
1) Destylacja do 350°C w % nie

więcej niż:

- - 25 *)
2) temperatura zapłonu w °C nie

niższa niż:

135 170 - PN-65/C-04008
3) Temperatura krzepnięcia w °C

nie wyższa niż:

-35 -5 - PN-55/C-04016
4) Lepkość w °E w temperaturze

20°C

2-8 - -
5) Lepkość w °E w temperaturze

50°C po usunięciu

zanieczyszczeń według PN-

59/C-04087

- 3-8 nie niżej 3 PN/C-04014
6) Zawartość wody i

zanieczyszczeń mechanicznych

ustalona metodą wirówkową w

% nie więcej niż:

1,2 2,0 5,0 PN-59/C-04087

*) Oznaczenie destylacji normalnej wykonać zgodnie z PN-67/C-04010 p. 2.6.3., z tą różnicą, że badaną próbkę oleju należy przed oznaczeniem odwodnić za pomocą wytrząsania z chlorkiem wapniowym, zdekantować i przesączyć przez siatkę mosiężną o liczbie oczek 2.800 na cm2.

2.
Oleje zużyte (przepracowane), zawierające więcej niż 25% składników destylujących do 350°C, zaliczane są do grupy zlewek i mogą być zgłaszane do Centrali Produktów Naftowych zgodnie z przepisem § 7.
§  6.
1.
Jednostki gospodarki uspołecznionej zobowiązane są do sporządzania rocznych i kwartalnych planów zbiórki i wykorzystania olejów zużytych (przepracowanych) zgodnie z ustalonymi normami zwrotu tych olejów. Przedsiębiorstwa (zakłady), które nie mają ustalonych norm, powinny sporządzać plany na podstawie wskaźników określających stosunek olejów zużytych (przepracowanych) zebranych do ilości olejów świeżych, zużywanych w przedsiębiorstwie (zakładzie).
2. 4
Wskaźniki, o których mowa w ust. 1, wynoszą orientacyjnie:

1) dla olejów transformatorowych około 90%,

2) dla olejów turbinowych i hydraulicznych około 80%,

3) dla olejów maszynowych, przekładniowych, cylindrowych i sprężarkowych

około 50%,

4) dla olejów silnikowych około 25%,

5) dla olejów innych około 15%.

Podane wyżej orientacyjne wskaźniki zbiórki olejów zużytych (przepracowanych) nie dotyczą olejów mineralnych, które eksploatowane są w warunkach uniemożliwiających prawidłowe odzyskiwanie olejów zużytych (przepracowanych). Wszystkie plany zbiórki i wykorzystania olejów zużytych (przepracowanych) powinny być uzgadniane z właściwymi terenowo wojewódzkimi przedsiębiorstwami obrotu produktami naftowymi »CPN« lub zakładami gospodarki produktami naftowymi »CPN«.

3. 5
(skreślony).
§  7.
Zlewki paliw, nafty i benzyn specjalnych, pochodzące z mycia części maszyn, płukania systemów smarowniczych itp., należy zgłaszać jednostkom Centrali Produktów Naftowych "CPN", które na podstawie badania próbek tych produktów mają obowiązek wskazywać adresy wysyłki lub właściwy sposób wykorzystania tych produktów; zlewek tych nie wolno dodawać do olejów zużytych (przepracowanych).
§  8.
Od obowiązku odprzedaży olejów zużytych (przepracowanych) zwolnione są przedsiębiorstwa (zakłady) przeprowadzające odpowiednią regenerację tych olejów we własnym zakresie lub zużywające je do celów, przy których odzyskanie olejów jest niemożliwe. We wszystkich tych wypadkach przedsiębiorstwa (zakłady) zobowiązane są do uzyskania pisemnej zgody właściwego terenowo wojewódzkiego przedsiębiorstwa "CPN".
§  9.
1.
Skup olejów zużytych (przepracowanych) prowadzą składy i stacje benzynowe "CPN" zależnie od rodzaju olejów.
2.
Składy "CPN" obowiązane są skupować wszystkie oleje wymienione w § 4.
3. 6
Stacje benzynowe "CPN" prowadzą skup olejów grupy III (silnikowych, przekładniowych, maszynowych, hydraulicznych i pozostałych mineralnych olejów smarowych stosowanych w eksploatacji pojazdów mechanicznych).
§  10.
Skup olejów zużytych (przepracowanych) prowadzą również inne jednostki sprzedające produkty naftowe, np. jednostki Centrali Rolniczej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" i państwowe ośrodki maszynowe oraz stacje obsługi samochodów dokonujące wymiany olejów.
§  11.
Zużyte (przepracowane) oleje transformatorowe i turbinowe uzyskane z wymiany olejów w urządzeniach energetycznych powinny być odprzedane Centrali Produktów Naftowych "CPN" cysternowo według zasad ustalonych w § 15. Jeżeli ilości tych olejów są za małe do wysyłek cysternowych, przedsiębiorstwa (zakłady) mają obowiązek zgłoszenia całych zebranych ilości olejów transformatorowych lub turbinowych wojewódzkim przedsiębiorstwom obrotu produktami naftowymi "CPN", które podadzą sposób przesyłki i adres, pod który mają być wysłane oleje.
§  12.
1.
Dostawca zobowiązany jest podawać jednostce skupującej gatunek odprzedawanych olejów zużytych (przepracowanych), a przy wysyłkach cysternowych olejów jednego gatunku (np. transformatorowych lub turbinowych) przekazać właściwej terenowo jednostce "CPN" atest laboratoryjny, na którego podstawie nastąpiła wymiana oleju, oraz ilość godzin pracy oleju.
2.
Podstawą do obliczania należności za dostarczony olej zużyty (przepracowany) jest ilość ustalona przez jednostkę skupującą. Przy odprzedaży olejów zużytych (przepracowanych) w składach i przy przesyłkach cysternowych tych olejów ilość tę ustala się wagowo. Na stacjach benzynowych oraz w jednostkach skupujących oleje zużyte (przepracowane) objętościowo (w litach) przyjmuje się średnią gęstość dla olejów zużytych (przepracowanych) 0,900.
§  13.
1.
Jednostki skupujące upoważnione są do sprawdzania jakości skupowanych olejów zużytych (przepracowanych) przy ich odbiorze, a jeżeli chodzi o przesyłki cysternowe - przez pobieranie próbek z cystern i badanie w punktach odbioru cystern, tj. we właściwych rafineriach.
2. 7
W razie stwierdzenia w odbieranych olejach zużytych (przepracowanych) większej ilości wody i zanieczyszczeń mechanicznych, niż przewidują to warunki techniczne ustalone w § 5 (jednak nie więcej niż 12%), dla obliczenia należności za olej potrąca się od ustalonej ilości zużytego (przepracowanego) oleju stwierdzoną nadwyżkę wody i zanieczyszczeń. W razie stwierdzenia w odbieranych olejach zużytych (przepracowanych) wody i zanieczyszczeń w ilości większej niż 12%, dla obliczenia należności za olej potrąca się od ustalonej ilości oleju zużytego (przepracowanego) podwójną ilość stwierdzonej nadwyżki wody i zanieczyszczeń (różnicę pomiędzy ilością wody i zanieczyszczeń stwierdzoną w oleju a ilością dopuszczalną warunkami technicznymi podanymi w § 5).
3.
Stacje benzynowe "CPN", które ze względów technicznych nie mogą określić procentu zanieczyszczeń i wody przy odbiorze olejów zużytych (przepracowanych), upoważnione są do potrącania nadwyżek na podstawie średnich ustaleń laboratoriów "CPN". Ustalony w ten sposób procent wody i zanieczyszczeń powinien być podawany do wiadomości przez wywieszenie informacji w widocznym miejscu pomieszczenia, w którym dokonywane jest rozliczenie za skupowany olej zużyty (przepracowany).
4. 8
(skreślony).
§  14.
1.
Nabywcy olejów silnikowych na stacjach benzynowych "CPN" zobowiązani są do odprzedaży olejów silnikowych zużytych (przepracowanych) w ilości co najmniej 25% zakupywanych olejów świeżych.
2.
Od obowiązku tego zwolnieni są nabywcy olejów do silników dwusuwowych przy zakupie odpowiedniej ilości paliwa oraz nabywcy olejów silnikowych, jeżeli ilość nie przekracza 1 litra (bądź 2 litrów oleju w oryginalnym opakowaniu dostawcy).
3.
W razie zakupu olejów silnikowych na wymianę obowiązuje odprzedaż pełnej ilości oleju spuszczonego z miski i systemu olejowego, jednak nie mniej niż 80% świeżego napełnienia. W tym wypadku nabywca zwolniony jest od obowiązku równoczesnego zakupu paliwa.
§  15.
Przedsiębiorstwa (zakłady) zużywające większe ilości olejów mineralnych powinny dostarczać zebrane oleje zużyte (przepracowane) cysternowo. Sposób zamawiania cystern próżnych do przewozu olejów zużytych (przepracowanych) i adresy wysyłkowe podają właściwe terenowo wojewódzkie przedsiębiorstwa obrotu produktami naftowymi "CPN", które pokrywają koszty frachtu kolejowego za przewóz cysternowy olejów zużytych (przepracowanych) od dostawcy do rafinerii.
1 Załącznik § 1 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia z dnia 16 września 1974 r. (M.P.74.32.193) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 października 1974 r.
2 Załącznik § 4 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 16 września 1974 r. (M.P.74.32.193) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 października 1974 r.
3 Załącznik § 5 zmieniony przez § 1 pkt 3 zarządzenia z dnia 16 września 1974 r. (M.P.74.32.193) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 października 1974 r.
4 Załącznik § 6 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 4 zarządzenia z dnia 16 września 1974 r. (M.P.74.32.193) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 października 1974 r.
5 Załącznik § 6 ust. 3 skreślony przez § 1 pkt 5 zarządzenia z dnia 16 września 1974 r. (M.P.74.32.193) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 października 1974 r.
6 Załącznik § 9 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 6 zarządzenia z dnia 16 września 1974 r. (M.P.74.32.193) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 października 1974 r.
7 Załącznik § 13 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 7 zarządzenia z dnia 16 września 1974 r. (M.P.74.32.193) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 października 1974 r.
8 Załącznik § 13 ust. 4 skreślony przez § 1 pkt 8 zarządzenia z dnia 16 września 1974 r. (M.P.74.32.193) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 października 1974 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1968.18.115

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Obowiązek zbierania i odprzedaży olejów mineralnych zużytych (przepracowanych).
Data aktu: 06/04/1968
Data ogłoszenia: 27/04/1968
Data wejścia w życie: 27/04/1968