Przyznawanie dodatków specjalnych dla inwalidów wojskowych i wdów.

INSTRUKCJA
MINISTRA PRACY I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 12 stycznia 1955 r.
w sprawie przyznawania dodatków specjalnych dla inwalidów wojskowych i wdów.

1.
Zgodnie z art. 43 dekretu z dnia 14 sierpnia 1954 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojskowych i ich rodzin (Dz. U. Nr 37, poz. 159) do zaopatrzeń przyznanych na podstawie obowiązujących do dnia 1 lipca 1954 r. przepisów ustawy o zaopatrzeniu inwalidzkim - inwalidom i wdowom przysługują dodatki specjalne, o ile osoby te poza rentą nie posiadają innych źródeł dochodu, przy czym wdowy muszą spełniać jeden z warunków przewidzianych w dekrecie z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 30, poz. 116) do przyznania renty rodzinnej, tj.:
a)
mieć ukończone 55 lat życia,
b)
być inwalidą,
c)
wychowywać dziecko pozostałe po zmarłym w wieku do lat 7.
2.
Wysokość dodatków specjalnych zgodnie z dekretem z dnia 28 stycznia 1953 r. zmieniającym niektóre przepisy o zaopatrzeniach (Dz. U. Nr 9, poz. 29) wynosi:
a)
32 zł miesięcznie - dla inwalidów z utratą do 44% zdolności zarobkowej w związku ze służbą wojskową oraz dla wdów i członków rodziny, na które inwalida z utratą co najmniej 45% zdolności zarobkowej w związku ze służbą wojskową pobiera dodatki rodzinne;
b)
138 zł miesięcznie - dla inwalidów z utratą zdolności zarobkowej w związku ze służbą wojskową od 45% wzwyż.
3.
Jeżeli zgodnie z uchwałą nr 404 Rady Ministrów z dnia 2 lipca 1954 r. danemu inwalidzie przysługuje podwyżka 10% renty, to podwyżce tej ulegają również dodatki specjalne i wynoszą dla inwalidy - 152 zł miesięcznie, dla członków jego rodziny - 35 zł miesięcznie.
4.
Za posiadanie źródeł dochodu poza rentą należy uważać dochód miesięczny w wysokości równej co najmniej kwocie dodatku specjalnego wyższego, tj. 138 zł miesięcznie (przy czym u inwalidów należy doliczać kwoty dodatków specjalnych na członków rodziny, o ile te przysługują, oraz kwoty podwyżki dodatku), z tym że:

- za dochód z gospodarstw rolnych przyjmuje się 50% przychodu szacunkowego z tych gospodarstw ustalonego dla celów podatku gruntowego;

- dochody osiągane z prac sezonowych mają wpływ na uprawnienia do tego dodatku tylko na ten okres, w którym są osiągane, przy czym dochodów osiągniętych z tych prac w okresie do 3 miesięcy w ciągu roku nie należy brać pod uwagą przy ocenie uprawnień;

- wynagrodzenie jednorazowe z umów o dzieło (np. wynagrodzenie autorskie) uważa się za dochód rentobiorcy osiągnięty na okres jednego roku, licząc od daty otrzymania wynagrodzenia.

5.
Za posiadanie źródeł dochodu należy uważać również otrzymywanie pomocy materialnej zarówno pieniężnej, jak i w świadczeniach posiadających wartość pieniężną od osób, na których ciąży ustawowy obowiązek alimentacji inwalidy (wdowy).
6.
Ze wzglądu na to, że dodatek specjalny jest jedynie jedną z form pomocy, z jaką Państwo przychodzi inwalidom (wdowom) nie mającym poza rentą innego dochodu, należy w każdym przypadku szczegółowo rozpatrzyć - biorąc pod uwagę całokształt sytuacji życiowej zainteresowanego - możliwość przyjścia mu z inną, bardziej realną i skuteczniejszą formą pomocy (np. w formie zatrudnienia zgodnie z jego możliwościami, umieszczenia w zakładzie pomocy społecznej, zaopiekowania się dziećmi itp.).
7.
Dodatki specjalne dla inwalidy, wdowy lub członka rodziny inwalidy nie przysługują w okresie pobytu danej osoby w zakładzie, w którym osoby te mają środki utrzymania.
8.
Dodatek specjalny na członków rodziny inwalidy wypłaca się tylko wtedy, jeżeli sam inwalida uprawniony jest do dodatku specjalnego, a na członków rodziny przysługuje dodatek rodzinny. Brak uprawnień do dodatku specjalnego dla samego inwalidy powoduje równoczesny brak uprawnień do dodatków specjalnych na członków rodziny. Jedynie w przypadku, gdy inwalida przebywa w zakładzie leczniczym i skutkiem tego nie przysługuje mu pobieranie dodatku, członkowie rodziny zachowują nadal uprawnienia do dodatku dla nich.
9.
Rozpatrzenie uprawnień do dodatku specjalnego następuje na wniosek strony. Za taki wniosek należy uważać również prośbę o podwyższenie zaopatrzenia, o ile wynika z niej, że zainteresowany nie posiada poza rentą innych źródeł dochodu.
10.
Podwyższenie renty przez przyznanie dodatku specjalnego następuje zgodnie z art. 43 dekretu z dnia 14 sierpnia 1954 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojskowych i ich rodzin oraz art. 18 dekretu z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin od najbliższego terminu płatności renty dla danej osoby, przypadającego po wydaniu decyzji przyznającej ten dodatek.
11.
Okoliczności uzasadniające przyznanie dodatku specjalnego (tj. nieposiadanie poza rentą innych źródeł dochodu w rozumieniu niniejszej instrukcji) powinny być udowodnione przez osobę ubiegającą się o ten dodatek. W przypadku zgłoszenia wniosku należy bezzwłocznie wysłać stronie kwestionariusz (wzór w załączeniu) do wypełnienia i poświadczenia danych przez prezydium gromadzkiej (miejskiej, dzielnicowej, osiedla) rady narodowej miejsca zamieszkania lub przez komitet blokowy.
12.
Decyzja w sprawie uprawnień do dodatku powinna być wydana najpóźniej w ciągu 14 dni od daty przedstawienia przez rencistę dowodów posiadania warunków do otrzymania tego dodatku.
13.
W przypadkach wątpliwych należy bezzwłocznie wzywać stronę do uzupełnienia lub wyjaśnienia podanych danych lub przeprowadzać z urzędu postępowanie wyjaśniające. Termin wydania decyzji w tych przypadkach biegnie od daty otrzymania wyjaśnień od strony bądź ukończenia postępowania wyjaśniającego.
14.
Do wstrzymywań, orzekania o nadpłatach i ewentualnych potrąceniach z renty dodatków specjalnych stosuje się przepisy art. 18-21 dekretu z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
15.
Uchyla się instrukcję Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 15 lutego 1954 r. w sprawie dodatków specjalnych do zaopatrzenia pieniężnego z ustawy o zaopatrzeniu inwalidzkim (Monitor Polski Nr A-27, poz. 430).

ZAŁĄCZNIK 

Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej

Wydział .........................................................

w .................................................................

Obywatel(ka)

..................................................................

zam. .........................................................

..................................................................

Na podanie Obywatela(ki) z dnia .................... celem ewentualnego przyznania Obywatelowi(ce) do renty dodatku specjalnego przewidzianego dla osób, które poza rentą inwalidzką nie posiadają innych źródeł dochodu bądź pomocy materialnej od członków rodziny - Prezydium wzywa Obywatela(kę) do wypełnienia niniejszego kwestionariusza i poświadczenia przez prezydium gromadzkiej (miejskiej, dzielnicowej, osiedla) rady narodowej bądź przez komitet blokowy.

Jak najszybszy zwrot wypełnionego i poświadczonego kwestionariusza leży w interesie Obywatela(ki), ponieważ podwyższenie zaopatrzenia przez przyznanie wyżej wymienionego dodatku następuje od najbliższego terminu płatności renty następującego po wydaniu decyzji przyznającej.

Wydanie decyzji uzależnione jest od udowodnienia przez Obywatela(kę) swoich uprawnień do wyżej wymienionego dodatku.

Lp. Pytania Odpowiedzi
1 Czy inwalida - wdowa posiada poza pobieraną rentą inne źródło dochodu (podać miejsce i datę zatrudnienia, wysokość dochodu miesięcznego bądź rocznego)

Gdy inwalida - wdowa nie pracuje stale, jakie osiąga dochody z prac dorywczych miesięcznie, a jeżeli nie pracuje, wskazać, z jakich źródeł czerpie dochody na utrzymanie

2 Czy żona inwalidy pracuje dorywczo, czy stale (odkąd, gdzie i za jakim wynagrodzeniem)
3 Czy inwalida - wdowa (bądź żona inwalidy) posiada gospodarstwo rolne (ile ha) i jaki z niego został ustalony przychód szacunkowy, podlegający opodatkowaniu w bieżącym roku
4 Podać imiona, nazwiska i adresy oraz stopień pokrewieństwa dorosłych członków rodziny (dzieci, rodziców, braci), źródła ich utrzymania oraz wysokość dochodów
5 Czy inwalida - wdowa przebywa w zakładzie, w którym ma zapewnione utrzymanie (np. szpital, zakład pomocy społecznej itp.), czy nie odbywa kary więzienia

.................................................... .......................................................................

(data) (własnoręczny podpis inwalidy - wdowy)

Podawanie i poświadczanie nieprawdziwych danych pod odpowiedzialnością karno-sądową powoduje w przypadku spowodowania nadpłaty zaopatrzenia postępowanie egzekucyjne bądź potrącenie nadpłaty z renty.

Stwierdza się prawdziwość powyższych danych:

..............................................................................

................................ (podpisy i pieczęć gromadzkiej

(data) (miejskiej dzielnicowej, osiedla) rady

narodowej bądź komitetu blokowego)

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1955.20.204

Rodzaj: Instrukcja
Tytuł: Przyznawanie dodatków specjalnych dla inwalidów wojskowych i wdów.
Data aktu: 12/01/1955
Data ogłoszenia: 12/03/1955
Data wejścia w życie: 12/03/1955