Protokolarne przejęcie i oddanie spraw przez głównego (starszego) księgowego w przedsiębiorstwach i zakładach uspołecznionych.

OKÓLNIK
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 31 marca 1954 r.
w sprawie protokolarnego przejęcia i oddania spraw przez głównego (starszego) księgowego w przedsiębiorstwach i zakładach uspołecznionych.

Ministerstwo Finansów stwierdziło w szeregu przypadków, że główni (starsi) księgowi, w szczególności w okresie wypowiedzenia umowy o pracę - nie wykazują należytej staranności w wykonywaniu powierzonych im obowiązków prawidłowego i terminowego prowadzenia księgowości, a opuszczając zajmowane stanowisko pozostawiają księgowość w stanie zaniedbanym. Ten stan rzeczy w poważnym stopniu utrudnia nowemu głównemu (starszemu) księgowemu wypełnienie obowiązków i często powoduje poważne zaległości w księgowaniu, a co za tym idzie - opóźnienia w sporządzaniu sprawozdań finansowych. Mimo iż zgodnie z postanowieniem pkt 4 rozdziału I uchwały Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1950 r. w sprawie praw i obowiązków głównych (starszych) księgowych przedsiębiorstw i zakładów uspołecznionych (Monitor Polski Nr A-26, poz. 280) przejęcie i oddanie spraw przez głównego (starszego) księgowego powinno być dokonywane protokolarnie, to jednak stwierdzono, że w wielu przypadkach albo protokolarne przekazywanie nie jest w ogóle stosowane, albo też sporządzane protokoły są często niekompletne i dane w nich zawarte nie pozwalają na dokładne ustalenie stanu spraw przekazanych i należyte rozgraniczenie odpowiedzialności.
Celem utrzymania stanu księgowości i sprawozdawczości na właściwym poziomie w przypadkach zmiany obsady głównych (starszych) księgowych oraz dla ujednolicenia trybu protokolarnego przejmowania spraw przez głównych (starszych) księgowych wyjaśnia się, co następuje:
1.
W przypadkach wypowiedzenia umowy o pracę głównemu (starszemu) księgowemu bądź wypowiedzenia umowy przez głównego (starszego) księgowego, bądź też złożenia przez niego rezygnacji ze stanowiska głównego (starszego) księgowego - przedsiębiorstwo obowiązane jest bezzwłocznie zawiadomić o tym jednostkę nadrzędną, która w ciągu najdalej dziesięciu dni licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypowiedzeniu umowy bądź od daty przyjęcia rezygnacji powinna delegować swego przedstawiciela do przedsiębiorstwa, w którym ma nastąpić zmiana na stanowisku głównego (starszego) księgowego, celem zbadania stanu księgowości.
2.
Przedstawiciel jednostki nadrzędnej po przeprowadzonej kontroli powinien ustalić ewentualne usterki bądź zaległości w księgowaniu w poszczególnych urządzeniach księgowych (dzienniki, konta analityczne i syntetyczne, rejestry itd.), wskazać na ewentualną nieterminowość i nieprawidłowość sprawozdawczości finansowej, następnie zaś ustalić w porozumieniu z kierownictwem przedsiębiorstwa, które z tych usterek i zaległości powinny być zlikwidowane przez głównego (starszego) księgowego w okresie wypowiedzenia umowy o pracę bądź w okresie przez jednostkę nadrzędną wskazanym w przypadku przyjęcia rezygnacji ze stanowiska głównego (starszego) księgowego.
3.
W protokole dotyczącym przekazania spraw księgowych ustalić należy stan księgowości na ostatni dzień pracy głównego (starszego) księgowego w przedsiębiorstwie, w szczególności zaś stwierdzić, czy usunięte zostały usterki i zaległości, których zlikwidowanie zalecił głównemu (starszemu) księgowemu przedstawiciel jednostki nadrzędnej.

W przypadku nieusunięcia usterek i zaległości należy wyciągnąć konsekwencje służbowe wobec opuszczającego swe stanowisko głównego (starszego) księgowego; jeżeli na skutek zawinionego niewykonania przez głównego (starszego) księgowego zleconych mu czynności przedsiębiorstwo narażone zostało na szkodę, kierownictwo przedsiębiorstwa obowiązane jest wystąpić przeciwko niemu na drogę sądową z roszczeniem o odszkodowanie.

4.
Protokół przekazania spraw księgowych powinien być sporządzony i podpisany przez komisję, w skład której wchodzą: główny księgowy jednostki nadrzędnej i kierownik przedsiębiorstwa (lub osoby przez nich upoważnione) oraz przedstawiciel czynnika społecznego. Ponadto protokół powinien być podpisany przez głównego (starszego) księgowego ustępującego ze stanowiska oraz przez głównego (starszego) księgowego obejmującego stanowisko. W przypadku, jeśli nowy główny (starszy) księgowy nie został jeszcze mianowany, protokół powinna zamiast niego podpisać osoba wyznaczona przez kierownika przedsiębiorstwa do przejściowego pełnienia obowiązków głównego (starszego) księgowego.
5.
W przypadku gdy przedsiębiorstwo, w którym następuje zmiana na stanowisku głównego (starszego) księgowego, nie podlegało rewizji dokumentalnej w danym roku sprawozdawczym, zaleca się przeprowadzenie rewizji tego przedsiębiorstwa w takim terminie, aby miała ona miejsce do czasu ostatecznego przekazania spraw przez ustępującego głównego (starszego) księgowego.

Zmiany w prawie

Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1954.A-32.476

Rodzaj: Okólnik
Tytuł: Protokolarne przejęcie i oddanie spraw przez głównego (starszego) księgowego w przedsiębiorstwach i zakładach uspołecznionych.
Data aktu: 31/03/1954
Data ogłoszenia: 14/04/1954
Data wejścia w życie: 14/04/1954