Rozliczenia ministerstw i urzędów centralnych z budżetem centralnym z tytułu zysków i strat oraz środków obrotowych podległych przedsiębiorstw państwowych działających według zasad rozrachunku gospodarczego.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 18 stycznia 1954 r.
w sprawie rozliczeń ministerstw i urzędów centralnych z budżetem centralnym z tytułu zysków i strat oraz środków obrotowych podległych przedsiębiorstw państwowych działających według zasad rozrachunku gospodarczego.

W celu dostosowania zasad rozliczeń z tytułu zysków i strat oraz środków obrotowych do przepisów zarządzenia Ministra Finansów z dnia 24 lipca 1953 r. w sprawie opracowania resortowych projektów budżetu centralnego i projektów budżetów terenowych na rok 1954 oraz do przepisów zarządzenia Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 1954 r. w sprawie kwartalnych zgłoszeń finansowych ministerstw i urzędów centralnych oraz kwartalnych zadań finansowych centralnych zarządów, jednostek równorzędnych i przedsiębiorstw państwowych działających według zasad rozrachunku gospodarczego (Monitor Polski Nr A-19, poz. 333) - na podstawie § 30 ust. 3 uchwały nr 325 Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 1953 r. w sprawie zasad i trybu wykonywania budżetu państwa (Monitor Polski Nr A-53, poz. 592 i Nr A-113, poz. 1477) zarządza się, co następuje:
§  1.
Przepisy zarządzenia dotyczą państwowych przedsiębiorstw, zarządów centralnych i jednostek równorzędnych, powiązanych z budżetem centralnym w obrębie działu pierwszego klasyfikacji budżetowej, z tym jednak, że do jednostek podległych Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, Ministerstwu Finansów, Ministerstwu Oświaty, Ministerstwu Zdrowia, Ministerstwu Pracy i Opieki Społecznej oraz Ministerstwu Kultury i Sztuki nie stosuje się przepisów § 2 pkt 2, § 4 i §§ 6-8 zarządzenia.
§  2.
Kwartalne zadania finansowe, o których mowa w zarządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 1954 r. w sprawie kwartalnych zgłoszeń finansowych ministerstw i urzędów centralnych oraz kwartalnych zadań finansowych zarządów centralnych, jednostek równorzędnych i przedsiębiorstw państwowych działających według zasad rozrachunku gospodarczego (Monitor Polski Nr A-19, poz. 333), są podstawą rozliczeń planowych i okresowych:
1)
między zarządami centralnymi i jednostkami równorzędnymi a budżetem centralnym z tytułu zysków i strat oraz środków obrotowych,
2)
między zarządami centralnymi i jednostkami równorzędnymi z tytułu wzajemnych przelewów zysków i środków obrotowych.
§  3.
Zarządy centralne i jednostki równorzędne obowiązane są dokonywać wpłat do budżetu z tytułu:
1)
zysku - raz w miesiącu do dnia 25 każdego miesiąca w wysokości 1/3 części sumy wynikającej z kwartalnego zadania finansowego,
2)
nadwyżki środków obrotowych na 1 stycznia - do dnia 25 stycznia każdego roku,
3)
nadwyżek środków obrotowych w ciągu roku - do dnia 25 każdego miesiąca w wysokości 1/3 sumy wynikającej z kwartalnego zadania finansowego.
§  4.
W terminie do dnia 25 każdego miesiąca zarządy centralne i jednostki równorzędne obowiązane są również dokonywać przelewów z tytułu zysków i nadwyżek środków obrotowych na rzecz innych zarządów centralnych i jednostek równorzędnych na pokrycie planowego wzrostu środków obrotowych w wysokości 1/3 kwoty przelewów wynikającej z kwartalnego zadania finansowego.
§  5.
Zarządy centralne i jednostki równorzędne otrzymują na podstawie kwartalnych zadań finansowych dotacje z budżetu na pokrycie:
1)
planowych strat - do dnia 3 każdego miesiąca w wysokości 1/3 części dotacji na pokrycie strat, wynikającej z kwartalnego zadania finansowego,
2)
niedoborów środków obrotowych na dzień 1 stycznia z tytułu pogorszenia wyników - do dnia 20 stycznia, nie później jednak niż w ciągu 15 dni od daty decyzji, o której mowa w § 27 ust. 2 uchwały nr 244 Rady Ministrów z dnia 4 kwietnia 1953 r. (Monitor Polski Nr A-36, poz. 451), jeżeli decyzja ta wydana zostanie po dniu 5 stycznia,
3)
niedoboru środków obrotowych na dzień 1 stycznia, powstałego z innych przyczyn - do dnia 20 stycznia każdego roku,
4)
wzrostu środków obrotowych w ciągu roku - do dnia 3 każdego miesiąca w wysokości 1/3 kwoty wynikającej z kwartalnego zadania finansowego.
§  6.
Tworzy się rachunki rozliczeń ministerstw i urzędów centralnych, na których mogą być gromadzone środki pieniężne do wysokości 10% planowanej na dany rok sumy przyrostu normatywu dla ministerstwa lub urzędu centralnego albo też do wysokości 3% tego normatywu na dzień 31 grudnia danego roku.
§  7.
1.
Ministerstwa i urzędy centralne mogą udzielać z rachunku rozliczeń zarządom centralnym i jednostkom równorzędnym kredytów w przypadkach, w których zarządy centralne i jednostki równorzędne nie będą mogły z jakichkolwiek przyczyn dokonać w obowiązujących terminach przelewów na rzecz:
1)
innych zarządów centralnych i jednostek równorzędnych,
2)
przedsiębiorstw podległych zarządom centralnym,
3)
budżetu.
2.
Ministerstwa i urzędy centralne udzielając kredytów zarządom centralnym w przypadkach, o których mowa w ust. 1, biorą pod uwagę stan posiadanych przez zarządy centralne środków pochodzących z wpłat dokonywanych przez podległe przedsiębiorstwa z tytułu ponadplanowego zysku zgodnie z § 30 uchwały wymienionej w § 5.
§  8.
Ministerstwa i urzędy centralne udzielają kredytów, o których mowa w § 7, bezprocentowo na okres nie dłuższy niż dwa miesiące. Jeżeli spłata kredytów w tym terminie nie nastąpi, ministerstwa i urzędy centralne zlecą bankom pokrycie kredytów z najbliższych wpływów na rachunek rozliczeń zarządów centralnych i jednostek równorzędnych w pierwszej kolejności przed wszystkimi innymi wypłatami z tych rachunków.
§  9.
1.
Dotacje na pokrycie strat zarządów centralnych i jednostek równorzędnych planowo-deficytowych udzielane będą z budżetu proporcjonalnie do wykonania planów sprzedaży produkcji.
2.
W razie przekroczenia planu sprzedaży produkcji może być na podstawie decyzji Ministerstwa Finansów udzielona w ramach przewidzianej budżetem dotacji rocznej dodatkowa dotacja w danym kwartale w kwocie stanowiącej taki procent od sumy przekroczenia planu sprzedaży produkcji, jaki wynika ze stosunku planowanej na dany kwartał straty wynikającej z kwartalnego zadania finansowego do kwoty planowanej na ten kwartał sprzedaży produkcji; w razie niewykonania planu sprzedaży odpowiednia suma dotacji podlega zwrotowi do budżetu lub zaliczeniu na poczet dotacji następnego okresu.
3.
Wypłata dodatkowej dotacji dokonywana będzie z budżetu z rezerwy kwartalnych planów wykonywania budżetu - w ciągu 10 dni od daty otrzymania miesięcznego sprawozdania z wykonania planu sprzedaży produkcji.
4.
Przy niewykonaniu planu sprzedaży produkcji powinien nastąpić w tym samym terminie zwrot odpowiedniej części dotacji.
§  10.
1.
Ministerstwa i urzędy centralne przedstawiają do zatwierdzenia Ministerstwu Finansów w ciągu 10 dni od ustalonego terminu składania przez zarządy centralne i jednostki równorzędne bilansów kwartalnych na dzień 31 marca, 30 czerwca i 30 września - projekty rozliczeń okresowych.
2.
Rozliczenia okresowe powinny być przeprowadzone w ciągu 10 dni od daty zatwierdzenia projektu rozliczeń (ust. 1) przez Ministerstwo Finansów. Wpłaty do budżetu w wysokości wynikającej z tego projektu powinny być jednak dokonane w ciągu 5 dni od terminu złożenia projektu rozliczeń okresowych.
§  11.
Do rozliczeń rocznych ministerstw i urzędów centralnych stosuje się odpowiednio przepisy § 10 dotyczące obowiązku przedstawiania Ministerstwu Finansów i zatwierdzania projektów rozliczeń.
§  12.
Jeżeli w danym zarządzie centralnym pokrycie wzrostu środków obrotowych okaże się w części lub w całości niemożliwe z tego powodu, iż osiągnięty w danym okresie zysk jest niższy od sumy przewidzianej w kwartalnym zadaniu finansowym, powstały w związku z tym niedobór środków obrotowych może być pokryty na podstawie decyzji właściwego ministra z wpłat z zysku ponadplanowego osiągniętego przez inne zarządy centralne.
§  13.
W sprawach nie unormowanych zarządzeniem stosuje się przepisy uchwały nr 244 Rady Ministrów z dnia 4 kwietnia 1953 r. (Monitor Polski Nr A-36, poz. 451) z następującymi zmianami:
1)
przedsiębiorstwa wykazują w okresowych i rocznych rozliczeniach z tytułu zysków i strat kwoty odpisów na Fundusz Zakładowy w zarachowanej wysokości wynikającej z bilansów,
2)
kwartalne zadania finansowe przedsiębiorstw, o których mowa w zarządzeniu Ministra Finansów powołanym w § 2, są podstawą ich rozliczeń okresowych,
3)
roczne plany finansowe (bilanse dochodów i wydatków) ministerstw i urzędów centralnych zatwierdzone przez Radę Ministrów są podstawą rocznych rozliczeń zarządów centralnych i jednostek równorzędnych; roczne plany finansowe (bilanse dochodów i wydatków) przedsiębiorstw zatwierdzone przez jednostki nadrzędne są podstawą rocznych rozliczeń przedsiębiorstw. Ministerstwo Finansów może ustalić, że podstawą rozliczeń rocznych jest suma kwartalnych zadań finansowych,
4)
przedsiębiorstwa dokonują wpłat z zysku raz w miesiącu do dnia 20 każdego miesiąca w wysokości 1/3 części sumy wynikającej z kwartalnego zadania finansowego,
5)
przepisy § 9 zarządzenia dotyczące wysokości dotacji na pokrycie strat przy przekroczeniu lub niewykonaniu planu sprzedaży produkcji stosuje się odpowiednio do dotacji wypłacanych na rzecz przedsiębiorstw planowo-deficytowych z rachunku rozliczeń zarządów centralnych,
6)
przepisy § 12 stosuje się odpowiednio do rozliczeń zarządów centralnych z przedsiębiorstwami,
7)
o pokrywaniu przez zarządy centralne ponadplanowych i nieplanowych strat jednych przedsiębiorstw z wpłat z zysku ponadplanowego lub ze zmniejszonych w stosunku do planu dotacji na pokrycie strat innych przedsiębiorstw decyduje właściwy minister - na podstawie złożonego przez przedsiębiorstwo wniosku sporządzonego zgodnie z przepisami § 19 ust. 2 uchwały nr 244 Rady Ministrów z dnia 4 kwietnia 1953 r.,
8)
zarządy centralne i jednostki równorzędne odprowadzają do budżetu przypadające od nich wpłaty z zysku oraz nadwyżki środków obrotowych na rachunek dochodów budżetowych Ministerstwa Finansów w Narodowym Banku Polskim.
§  14.
Wpłaty z zysku za rok 1953 będą dokonywane po dniu 1 stycznia 1954 r. na rachunki dochodów budżetowych właściwych wydziałów finansowych prezydiów wojewódzkich (m. st. Warszawy i m. Łodzi) rad narodowych. Z tych rachunków dokonywane będą również zwroty wpłat z zysku nadpłaconych w roku 1953.
§  15.
Szczegółowy tryb i sposób sporządzania rozliczeń okresowych i rocznych przez ministerstwa i urzędy centralne uregulują przepisy instrukcji Ministra Finansów.
§  16.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1954 r.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1954.A-19.334

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Rozliczenia ministerstw i urzędów centralnych z budżetem centralnym z tytułu zysków i strat oraz środków obrotowych podległych przedsiębiorstw państwowych działających według zasad rozrachunku gospodarczego.
Data aktu: 18/01/1954
Data ogłoszenia: 19/02/1954
Data wejścia w życie: 19/02/1954, 01/01/1954