Obowiązek prowadzenia prac księgowych przez przedsiębiorstwa i zakłady uspołecznione w oparciu o harmonogramy bądź terminarze pracy.

ZARZĄDZENIfE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 18 września 1952 r.
w sprawie obowiązku prowadzenia prac księgowych przez przedsiębiorstwa i zakłady uspołecznione w oparciu o harmonogramy bądź terminarze pracy.

Na podstawie § 1 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1950 r. w sprawie zakresu działania Ministra Finansów i zmiany zakresu działania Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz. U. z 1950 r. Nr 22, poz. 188 i z 1951 r. Nr 25, poz. 185) zarządza się, co następuje:
§  1.
Celem zabezpieczenia terminowości sprawozdań finansowych praca w działach księgowości przedsiębiorstw i zakładów uspołecznionych wykonywana być powinna w oparciu o harmonogramy bądź terminarze pracy.
§  2.
Główni księgowi centralnych zarządów, central handlowych lub jednostek równorzędnych wydadzą dla podległych im działów księgowości przedsiębiorstw i zakładów uspołecznionych szczegółowe instrukcje w sprawie zasad prowadzenia pracy w oparciu o harmonogramy bądź terminarze pracy, wzorując się na dołączonej do niniejszego zarządzenia "Ramowej instrukcji w sprawie prowadzenia prac przez działy księgowości przedsiębiorstw i zakładów uspołecznionych w oparciu o harmonogramy bądź terminarze pracy".
§  3.
Główni księgowi centralnych zarządów, central handlowych lub jednostek równorzędnych wydadzą instrukcje, o których mowa w § 2, w terminie 2 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego zarządzenia,
§  4.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK 

RAMOWA INSTRUKCJA W SPRAWIE PROWADZENIA PRAC PRZEZ DZIAŁY KSIĘGOWOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW I ZAKŁADÓW USPOŁECZNIONYCH W OPARCIU O HARMONOGRAMY BĄDŹ TERMINARZE PRACY

1.
Harmonogramy prac są szczegółowymi planami periodycznych prac działów księgowości wykazującymi:
a)
rodzaje czynności działu księgowości,
b)
podział czynności pomiędzy komórki działu księgowości, zespoły robocze i poszczególnych pracowników,
c)
rozłożenie czynności w czasie.
2.
Celem oparcia pracy działów księgowości o harmonogramy jest:
a)
ustalenie zadań do wykonania i racjonalne rozłożenie ich w czasie i pomiędzy wykonawców,
b)
stworzenie właściwych podstaw do kontroli przebiegu prac w działach księgowości,
c)
stworzenie właściwych podstaw do socjalistycznego współzawodnictwa pracy w działach księgowości,
d)
przyśpieszenie prac w działach księgowości, a w szczególności osiągnięcie terminowej sprawozdawczości.
3.
Harmonogramy pracy powinny być układane na każdy miesiąc roku sprawozdawczego.
4.
Harmonogramy pracy obejmować powinny całość periodycznych prac księgowych, które wykonane być mają w okresie sprawozdawczym, a więc zarówno prace sprawozdawcze jak i prace bieżące działu księgowości.
5.
Harmonogramy prac mogą być układane dla:
a)
komórek działu księgowości,
b)
zespołów roboczych,
c)
stanowisk pracy (poszczególnych pracowników).
6.
Celem podniesienia poczucia odpowiedzialności wśród pracowników działu księgowości za wykonanie zadań planu jak również celem umożliwienia racjonalnej kontroli przebiegu realizacji planu prac w działach księgowości zaleca się opracowywanie harmonogramów pracy dla poszczególnych stanowisk pracy.
7.
Podstawą do sporządzenia harmonogramów prac są przepisy określające terminy składania sprawozdań finansowych. Niedopuszczalne jest układanie harmonogramów przewidujących przekroczenie terminów określonych przepisami o sprawozdawczości finansowej.
8.
Harmonogramy pracy zabezpieczyć powinny ujęcie w księgowości przedsiębiorstw i zakładów wszelkich zdarzeń gospodarczych, podlegających księgowaniu w okresie sprawozdawczym.
9.
Na podstawie sporządzonych harmonogramów pracy główny (starszy) księgowy wydaje w porozumieniu z dyrektorem przedsiębiorstwa lub zakładu zarządzenia dla działów przedsiębiorstwa, współpracujących z działem księgowości, zabezpieczające terminowe otrzymanie przez dział księgowości niezbędnych dla realizacji zadań określonych harmonogramem materiałów (dokumenty zewnętrzne i wewnętrzne).
10.
Celem ułatwienia realizacji przepisów pkt 8 harmonogram prac powinien uwzględniać korzystanie z pomocy pracowników innych działów przedsiębiorstwa w okresie szczególnego natężenia prac w dziale księgowości oraz kierowanie pracowników działu księgowości do prac w innych działach przedsiębiorstwa w okresach, kiedy ilość pracy działu księgowości na to zezwala.
11.
Zaleca się specjalnie szczegółowe układanie harmonogramów prac sprawozdawczych. Harmonogramy prac sprawozdawczych są podstawą do zbudowania harmonogramów prac bieżących działu księgowości.
12.
Szczegółowe instrukcje głównych księgowych centralnych zarządów, central handlowych lub jednostek równorzędnych w sprawie zasad prowadzenia pracy w podległych im działach księgowości przedsiębiorstw i zakładów ustalą, które z niżej podanych wzorów harmonogramów uznane będą za obowiązujące w danym zakładzie czy przedsiębiorstwie, bądź ustalą odrębne wzory uwzględniające potrzeby branżowe i stan organizacyjny danego przedsiębiorstwa czy zakładu.
13.
Dla przedsiębiorstw i zakładów, w których wprowadzenie obowiązku oparcia prac działu księgowości o harmonogramy pracy mogłoby spowodować trudności organizacyjne, szczegółowe instrukcje głównych księgowych przewidywać powinny czasowe zwolnienie od obowiązku sporządzania harmonogramów pod warunkiem jednak, że zakłady te i przedsiębiorstwa zobowiązane zostaną do prowadzenia terminarzy prac księgowych oraz do podjęcia prac umożliwiających wprowadzenie harmonogramów w określonym szczegółową instrukcją terminie.
14.
Terminarze prac układane są na każdy miesiąc roku sprawozdawczego i zawierają:
a)
określenie prac do wykonania,
b)
nazwiska wykonawców bądź nazwy grup wykonawców (przy pracach zespołowych),
c)
termin wykonania prac.
15.
Szczegółowe instrukcje, o których mowa w pkt 12, ustalą układ terminarza prac opierając się na niżej podanym wzorze.
16.
Przebieg wykonania prac określonych harmonogramem bądź terminarzem powinien być bieżąco ewidencjonowany w harmonogramach lub terminarzach pracy albo w odpowiednich innych urządzeniach kontrolnych.

WZORY HARMONOGRAMÓW:

Wzór A.

Lp. Rodzaj prac Wykonać najpóźniej do dnia/godz. Wykonano dnia/godz.
I. Komórka działu księgowości
A. Zespół roboczy
1) stanowisko pracy
1 czynność "x" .................. ...............
2 czynność "y" .................. ...............
3 czynność "z" .................. ...............
4 ............ itd. .................. ...............
2) stanowisko pracy
1 czynność "m" .................. ...............
2 czynność "n" .................. ...............
3 ......... itd. .................. ...............
B. Zespół roboczy
3) stanowisko pracy
1 .................. .................. ...............
2 .................. .................. ...............
itd. dla wszystkich komórek działu księgowości, zespołów roboczych i stanowisk pracy.

Uwagi: W przypadku ujęcia ni harmonogramie według wzoru A czynności wielokrotnie powtarzających się w ciągu okresu sprawozdawczego zaleca się prowadzenie dodatkowej kontrolki tych prac według następującego wzoru:

dni okresu sprawozdawczego

stanowiska pracy

1 2 3 4 5 6 7 8 9 itd.
1 + + + + + + + + + +
2 + + + + + + + - - -
3 + + + + + + + + - -
itd.

Znaki plus w kontrolce oznaczają wykonanie zadań, znaki minus - niewykonanie zadań.

Wzór B.

wzór

Uwagi: a) Unie ciągłe w rubrykach "data" oznaczają zaplanowane rozłożenie w czasie poszczególnych czynności,

b) cyfry umieszczone nad liniami ciągłymi w rubrykach "data" na poziomie określonych czynności oznaczają wykonawców czynności (każdy pracownik działu księgowości otrzymuje swój stały symbol, np. czynność "x" wykonują pracownicy oznaczeni symbolami "1" i "2"),

c) linie przerywane w rubrykach "data" oznaczają wykonanie poszczególnych czynności,

d) harmonogramy wzoru B są harmonogramam i uniwersalnymi mogącymi znaleźć zastosowanie zarówno dla prac codziennie wykonywanych, kilkakrotnie w ciągu okresu sprawozdawczego, jak i dla prac wykonywanych raz jeden w ciągu okresu sprawozdawczego.

Wzór C.

wzór

Uwagi: a) linia ciągła oznacza zaplanowane rozłożenie czynności w czasie,

b) linia przerywana oznacza wykonacie czynności,

c) harmonogramy według wzoru C mają zastosowanie dla prac kolejno po sobie następujących np.:

a) zaksięgowanie operacji za okres sprawozdawczy,

b) sporządzenie obrotówki,

c) uzgodnienie obrotówki,

ń) zestawienie sprawozdań,

e) kontrola rachunkowa sporządzonych sprawozdań,

f) przesłanie sprawozdań,

g) analiza ekonomiczna sprawozdań,

h) wydanie zarządzeń w wyniku analizy,

i) kontrola wykonania zarządzeń.

Wzór D1

Rodzaj dokumentu Data otrzymywania Komórki działu księgowości
I II III
otrzymanie oddanie otrzymanie oddanie otrzymanie oddanie
"a" codziennie 7.00/VI 14.00/III 14.05/I 15.00/V
"b" 10, 20, 30 7.00/VI 12.00/II 12.05/I 15.00/V
"c" codziennie 7.00/VI 12.00/III 12.05/II 15.00/V
"d" 5, 10, 15, 20, 25, 30 7.00/VI 12.00/IV
itd. dla wszystkich dokumentów

Uwagi: a) harmonogramy według wzoru D1 mają zastosowanie w zasadzie dla prac bieżących dokonywanych w oparciu o otrzymane dokumenty,

b) linie ciągłe w rubrykach "komórki działu księgowości" oznaczają komórki, jakie darty typ dokumentu otrzymać powinny do opracowania,

c) umieszczone nad liniami ciągłymi cyfry arabskie oznaczają godzinę otrzymania lub oddania dokumentów założoną w planie,

d) umieszczone nad liniami ciągłymi cyfry rzymskie oznaczają komórkę, z jakiej dany typ dokumentu należy otrzymać lub jakiej należy go przekazać,

e) kontrolę wykonywania prac określonych harmonogramem D1 prowadzi się według wzoru D2.

Wzór D2

wzór

Uwagi: a) linie ciągłe w rubrykach "data" oznaczają otrzymanie dokumentów,

b) linie przerywane w rubrykach "data" oznaczają oddanie opracowanych dokumentów.

Wzór terminarza

Miesiąc ........ rok ...........
LP. Prace do wykonania Pracownik wykonujący Wykonać najpóźniej do dnia/godz. Wykonano dnia/godz.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1952.A-85.1343

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Obowiązek prowadzenia prac księgowych przez przedsiębiorstwa i zakłady uspołecznione w oparciu o harmonogramy bądź terminarze pracy.
Data aktu: 18/09/1952
Data ogłoszenia: 11/10/1952
Data wejścia w życie: 11/10/1952