Ewidencja towarowa i zasady fakturowania w państwowych przedsiębiorstwach handlowych w obrocie krajowym.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 20 marca 1952 r.
w sprawie ewidencji towarowej i zasad fakturowania w państwowych przedsiębiorstwach handlowych w obrocie krajowym.

Na podstawie art. 18 ust. 2 dekretu z dnia 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 439) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Rozróżnia się następujące rodzaje działalności w państwowych przedsiębiorstwach handlowych:
1)
obrót towarowy,
2)
skup (bezpośredni, tj. zakup dokonywany przez przedsiębiorstwo wprost od producenta lub posiadacza, i pośredni, tj. zakup dokonywany przez przedsiębiorstwo za pośrednictwem upoważnionych do tego jednostek handlowych),
3)
żywienie zbiorowe,
4)
przetwórstwo,
5)
usługi.
2.
Obrót towarowy jako rodzaj działalności dzieli się na dwa szczeble:
1)
szczebel hurtu,
2)
szczebel detalu.
3.
Odrębnie należy traktować działalność biur zbytu i składnic na rachunek przemysłu bądź importera.
§  2.
1.
W rozumieniu niniejszego zarządzenia:
1)
wszelkie obroty dokonywane pomiędzy różnymi rodzajami działalności i szczeblami (§ 1 ust. 1 i 2) są:
a)
"sprzedażą zewnętrzną" - jeżeli dokonywane są pomiędzy przedsiębiorstwami albo pomiędzy przedsiębiorstwem państwowym a inną osobą prawną lub fizyczną,
b)
"sprzedażą wewnętrzną" - jeżeli dokonywane są w ramach tego samego przedsiębiorstwa pomiędzy jednostkami prowadzonymi na wewnętrznym rozrachunku gospodarczym,
2)
wszelkie obroty dokonywane w ramach tego samego rodzaju działalności i na tym samym szczeblu (§ 1 ust. 1 i 2) są:
a)
"przerzutem zewnętrznym" - jeżeli dokonywane są pomiędzy przedsiębiorstwami,
b)
"przerzutem wewnętrznym" - jeżeli dokonywane są pomiędzy jednostkami prowadzonymi na rozrachunku gospodarczym w ramach tego samego przedsiębiorstwa,
3)
obroty na szczeblu hurtu ze spółdzielniami Centrali Rolniczych Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" są "sprzedażą zewnętrzną".
2.
Tranzytem rozliczanym i organizowanym są natomiast obroty w rozumieniu zarządzenia Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego Nr 490 z dnia 24 października 1951 r. w sprawie obrotów tranzytowych (Biuletyn PKPG z 1952 r. Nr 3, poz. 17).
§  3.
Przy obrotach wymienionych w § 2 ust. 1 pkt 2 może być pobierana prowizja, jeżeli ustalona została w trybie przewidzianym dla marż handlowych.
§  4.
Towary ewidencjonuje się:
1)
w hurcie - po cenach detalicznych, hurtowych lub zbytu zależnie od tego, która z tych cen została przyjęta w cenniku, oraz po cenach zakupu bądź sprzedaży przy transakcjach z przedsiębiorstwami spółdzielczymi i podmiotami gospodarki nie uspołecznionej,
2)
w składnicach - po cenach detalicznych, hurtowych lub cenach zbytu,
3)
w detalu - po cenach detalicznych,
4)
w skupie bezpośrednim - po cenach skupu, w skupie pośrednim - po cenach skupu powiększonych o prowizję,
5)
w zakładach żywienia zbiorowego artykuły spożywcze - po cenach detalicznych, a z braku tychże - po cenach zakupu powiększonych o ustalone marże (ustalony narzut),
6)
w zakładach przetwórczych wyroby gotowe i półfabrykaty - po cenach planowanego kosztu własnego, materiały - po cenach zakupu,
7)
w zakładach usługowych usługi nie zafakturowane - po cenach kosztu własnego, materiały natomiast - po cenach zakupu.
§  5.
1.
Fakturowanie odbywa się:

A.

przy sprzedaży zewnętrznej i wewnętrznej oraz w tranzycie rozliczanym:

1)
w hurcie:
a)
towarów ewidencjonowanych po cenach detalicznych - po cenach detalicznych pomniejszonych o rabat detaliczny,
b)
towarów ewidencjonowanych po cenach hurtowych - po cenach hurtowych,
c)
towarów ewidencjonowanych po cenach zakupu - po cenach zakupu powiększonych o procentowy narzut hurtowy,
2)
w detalu - po cenach detalicznych,
3)
w skupie i w zakładach przetwórczych - po cenach zbytu,
4)
w biurach zbytu i w składnicach:
a)
po cenach detalicznych pomniejszonych o rabat detaliczny i hurtowy, jeżeli dla towarów tych ustalono w cennikach ceny detaliczne,
b)
po cenach hurtowych pomniejszonych o rabat hurtowy - dla towarów, dla których w cennikach ustalono ceny hurtowe,
c)
przy sprzedaży towarów, na które w cennikach ustalone są tylko ceny zbytu - po cenach zbytu,
5)
w zakładach usługowych - po cenach taryfowych; zakłady transportowe przedsiębiorstw Miejskiego Handlu Detalicznego fakturują za świadczone usługi po cenie odpowiadającej planowanemu kosztowi własnemu;

B.

w tranzycie organizowanym:

1)
jednostki operatywne przedsiębiorstw handlowych (z wyjątkiem biur zbytu i składnic) wykonujące zlecenie fakturują sprzedane towary po cenach, jak pod lit. A, z doliczeniem prowizji tranzytowej dla organizującego tranzyt,
2)
zakłady produkcyjne przemysłu kluczowego i terenowego oraz importerzy fakturują towary na warunkach, jak pod lit. A pkt 3.
2.
W przypadkach gdy pobierana jest prowizja, dostawca fakturuje po cenach ewidencyjnych minus zarezerwowane rabaty z doliczeniem prowizji w wysokości zatwierdzonej w trybie przewidzianym dla ustalenia marż (np. w hurcie przy ewidencji towarów po cenach detalicznych - po cenie detalicznej minus rabat hurtowy i detaliczny plus prowizja).
§  6.
Tracą moc sprzeczne z tym zarządzeniem przepisy zarządzenia Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 1950 r. w sprawie organizacji finansowej i systemu finansowego przedsiębiorstw objętych budżetem centralnym i podległych Ministrowi Handlu Wewnętrznego oraz z dnia 21 kwietnia 1951 r. w sprawie organizacji finansowej i systemu finansowego państwowych przedsiębiorstw gastronomicznych i przedsiębiorstw Miejskiego Handlu Detalicznego podlegających władzom terenowym.
§  7.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1952 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1952.A-32.465

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Ewidencja towarowa i zasady fakturowania w państwowych przedsiębiorstwach handlowych w obrocie krajowym.
Data aktu: 20/03/1952
Data ogłoszenia: 21/04/1952
Data wejścia w życie: 21/04/1952, 01/01/1952