Rozgraniczenie przemysłu fabrycznego i rzemieślniczego.

OKÓLNIK
PRZEWODNICZĄCEGO PAŃSTWOWEJ KOMISJI PLANOWANIA GOSPODARCZEGO
z dnia 7 listopada 1949 r.
w sprawie rozgraniczenia przemysłu fabrycznego i rzemieślniczego.

Celem ujednolicenia praktyki władz przemysłowych wojewódzkich, działających w trybie art. 143 prawa przemysłowego, w wypadkach wątpliwych czy dane przedsiębiorstwo uważać należy za przemysł rzemieślniczy czy fabryczny, ustala się w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej, co następuje:
1)
W postępowaniu wyjaśniającym należy mieć na uwadze całokształt ustalonych okoliczności faktycznych, w szczególności: warunki, rodzaj i sposób produkcji, wysokość obrotu i stosunek wartości materiałów i surowców zużytych przy produkcji do kosztów robocizny, stosunek zatrudnionych rzemieślników do ogólnej ilości pracowników i osobisty udział właściciela w pracy przedsiębiorstwa.
2)
W młynarstwie za przedsiębiorstwa rzemieślnicze uważa się jedynie wiatraki bez względu na zdolność produkcyjną oraz na napęd, jakim są poruszane.
3)
W dziewiarstwie za przedsiębiorstwa rzemieślnicze należy uważać te przedsiębiorstwa, które posługują się wyłącznie pracą ręczną, bez użycia maszyn.
4)
W tkactwie za przedsiębiorstwa rzemieślnicze należy uważać te przedsiębiorstwa, które posiadają najwyżej 2 krosna ręczne.
5)
W hafciarstwie przedsiębiorstwo uważa się za rzemieślnicze, gdy:
a)
hafciarstwo jest wykonywane ręcznie,
b)
" " " na maszynach hafciarskich pojedynczych, o jednej głowie.
6)
W poligrafii za przedsiębiorstwa rzemieślnicze uważa się drukarnie posiadające 2 pedały bez samonakładaczy.
7)
W przedsiębiorstwach sezonowych (budowlano-instalacyjnych) za przedsiębiorstwa rzemieślnicze uważa się te, w których przeciętna zatrudnienia w ciągu 12 poprzedzających miesięcy nie przekroczyła 15 pracowników, zatrudnionych przy pracach przygotowawczych i na budowie, nie wliczając w to uczniów (terminatorów).
8)
W innych branżach za przedsiębiorstwa rzemieślnicze należy uważać te, które:
a)
nie są w pełni bądź to zmechanizowane bądź też zautomatyzowane, albo
b)
o ile przeciętna zdolność zatrudnienia przy produkcji nie przekracza 10 pracowników. Uczniów (terminatorów) nie wlicza się do liczby pracowników.
9)
Za przedsiębiorstwa rzemieślnicze bez względu na inne kryteria uważa się:
a)
kapelusznictwo damskie,
b)
fotografowanie,
c)
fryzjerstwo wszystkich specjalności,
d)
krawiectwo miarowe damskie (ciężkie i lekkie),
e)
" " męskie (cywilne i mundurowe),
f)
tapicerstwo,
g)
zegarmistrzowstwo,
h)
jubilerstwo i szlifowanie drogich kamieni,
i)
szewstwo (wyrób ręczny),
j)
kowalstwo.
10)
W postępowaniu wyjaśniającym winny być wysłuchane wszystkie władze i instytucje, wyliczone w art. 143 prawa przemysłowego.
11)
Prawo odwołania posiadają również izby przemysłowo-handlowe względnie izby rzemieślnicze, jako zainteresowane kompetencyjnie.
12)
Instancją odwoławczą jest minister właściwy ze względu na rodzaj przemysłu.
13)
Odpisy orzeczeń ostatecznych należy doręczyć właściwej izbie przemysłowo-handlowej i izbie rzemieślniczej celem dokonania wpisu względnie skreślenia w odpowiednich rejestrach (art. 136 prawa przemysłowego).
14)
Tracą moc obowiązującą okólniki Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 28.III. 1947 r. Nr 14, z dnia 13.III. 1948 r. Nr 1 i z dnia 21.I. 1949 r. Nr 1 - o rozgraniczeniu przemysłu fabrycznego i rzemieślniczego,

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1949.A-86.1067

Rodzaj: Okólnik
Tytuł: Rozgraniczenie przemysłu fabrycznego i rzemieślniczego.
Data aktu: 07/11/1949
Data ogłoszenia: 21/11/1949
Data wejścia w życie: 21/11/1949