Rozporządzenie 2025/1891 zmieniające rozporządzenie (UE) 2023/915 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu nieorganicznego w rybach i innej żywności pochodzenia morskiego

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2025/1891

z dnia 17 września 2025 r.

zmieniające rozporządzenie (UE) 2023/915 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu nieorganicznego w rybach i innej żywności pochodzenia morskiego

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności ¹ , w szczególności jego art. 2 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/915 ²  określono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych, w tym arsenu nieorganicznego w określonych środkach spożywczych.

(2) Arsen jest wszechobecnym metaloidem występującym w niskich stężeniach w skałach, glebie i naturalnych wodach gruntowych. Działalność antropogeniczna przyczyniła się do zwiększenia poziomu arsenu w środowisku na skutek emisji przemysłowych (górnictwo, wytop metali nieżelaznych i spalanie paliw kopalnych), a także stosowania arsenu jako składnik w nawozach, środkach do konserwacji drewna, środkach owadobójczych lub herbicydach. Chociaż narażenie przez skórę i przez drogi oddechowe jest możliwe, głównymi drogami narażenia na arsen są żywność i woda pitna.

(3) W dniu 12 października 2009 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności ("Urząd") przyjął opinię w sprawie arsenu w żywności ³ , w której stwierdził, że arsen nieorganiczny może powodować raka płuc, pęcherza i skóry oraz uszkodzenie skóry, a także określił zakres wartości najniższej dawki wyznaczającej (BMDL01) pomiędzy 0,3 a 8 Pg/kg masy ciała dziennie. Ponieważ szacowane narażenie z dietą na arsen nieorganiczny konsumentów w Europie spożywających przeciętne i duże ilości znajduje się w zakresie wskazanych wartości BMDL01, nie można wykluczyć możliwości wystąpienia ryzyka dla niektórych konsumentów. W związku z tym rozporządzeniem Komisji (UE) 2015/1006 ⁴  ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy arsenu nieorganicznego w różnych środkach spożywczych pochodzenia lądowego.

(4) W sprawozdaniu naukowym z 2021 r. ⁵  Urząd ocenił przewlekłe narażenie z dietą populacji europejskiej na arsen nieorganiczny, biorąc pod uwagę najnowsze dane dotyczące występowania arsenu nieorganicznego w żywności, potwierdzając przy tym znaczenie żywności pochodzenia lądowego dla narażenia, a także stwierdził, że w niektórych państwach grupy żywności, takie jak "ryby i inna żywność pochodzenia morskiego", należą w przypadku populacji dorosłych do prawdopodobnych źródeł narażenia na arsen nieorganiczny.

(5) Na podstawie najnowszych danych dotyczących występowania oraz w oczekiwaniu na konsultacje dotyczące potencjalnych najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu w rybach i innej żywności pochodzenia morskiego rozporządzeniem Komisji (UE) 2023/465 ⁶  obniżono najwyższy dopuszczalny poziom arsenu nieorganicznego w ryżu białym i ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy dla niektórych rodzajów żywności pochodzenia lądowego.

(6) W dniu 28 listopada 2023 r. Urząd przyjął opinię naukową w sprawie aktualizacji oceny ryzyka dotyczącej arsenu nieorganicznego w żywności ⁷ . Urząd stwierdził, że badania epidemiologiczne wykazują, iż długotrwałe spożycie arsenu nieorganicznego z dietą lub wodą pitną wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia kilku niepożądanych skutków, w tym raka płuc, pęcherza i skóry. Urząd zastosował BMDL05 wynoszący 0,06 ug/kg masy ciała dziennie i zastosował podejście w oparciu o margines narażenia. Uznał on, że u osób dorosłych marginesy narażenia są niskie (zakres między 2 a 0,4 w przypadku konsumentów spożywających przeciętne ilości oraz między 0,9 a 0,2 w przypadku narażenia dla 95. percentyla) i stwierdził, że w związku z tym obecne narażenie na arsen nieorganiczny stwarza zagrożenie dla zdrowia pomimo wątpliwości.

(7) W celu dalszego obniżania narażenia populacji na arsen nieorganiczny należy ustanowić najwyższe dopuszczalne poziomy w odniesieniu do ryb i innej żywności pochodzenia morskiego, które przyczyniają się do tego narażenia.

(8) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2023/915.

(9) Z uwagi na to, że niektóre środki spożywcze objęte niniejszym rozporządzeniem mają długi okres przydatności do spożycia, oraz w celu zapobiegania powstawaniu odpadów żywnościowych, ryby i inna żywność pochodzenia morskiego, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed datą wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, powinny mieć możliwość pozostania w obrocie do upływu daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia.

(10) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

W rozporządzeniu (UE) 2023/915 wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 10 ust. 1 wprowadza się następujące zmiany:

a) formuła wprowadzająca otrzymuje brzmienie:

"Żywność wprowadzona zgodnie z prawem do obrotu przed datami, o których mowa w lit. a)-q), może pozostać w obrocie do upływu daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia:";

b) dodaje się literę w brzmieniu:

"q) 8 października 2025 r. w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu

nieorganicznego określonych w załączniku I pkt 3.4.5, 3.4.6, 3.4.7 i 3.4.8";

2) w załączniku I wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 17 września 2025 r.

ZAŁĄCZNIK

W sekcji 3 (Metale i inne pierwiastki) podsekcji 3.4 (Arsen) załącznika I do rozporządzenia (UE) 2023/915 wprowadza się następujące zmiany:

1) wiersz drugi otrzymuje brzmienie:

"Arsen nieorganiczny (suma As(III) i Asm)

Najwyższy dopuszczalny poziom w przypadku arsenu nieorganicznego ma zastosowanie do produktów wymienionych w pkt 3.4.1-3.4.8."

2) pkt 3.4.5 oraz wiersz powyżej otrzymują brzmienie:

"3.4.5	Mięso następujących ryb:		Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy. W przypadku gdy ryba jest przeznaczona do spożycia w całości, najwyższy dopuszczalny poziom stosuje się do całej ryby. W przypadku żywności suszonej, rozcieńczonej, przetworzonej lub wieloskładnikowej stosuje się art. 3 ust. 1 i 2.
3.4.5.1	Gatunki inne niż wymienione w pkt 3.4.5.2	0,10
3.4.5.2	Żabnica, nawęd i Kathetostoma (gatunki Lophius; Kathetostoma giganteum), płastugokształtne (gatunki Pleuronectiformes), plamiak (Melanogrammus aeglefinus), śledź atlantycki (gatunki Clupea), rajokształtne (gatunki Rajidae) oraz rekin (wszystkie gatunki).	0,50
3.4.6	Skorupiaki		Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy. Najwyższy dopuszczalny poziom stosuje się do mięsa z przydatków i odwłoka, co oznacza, że nie dotyczy on głowotułowia skorupiaków. W przypadku krabów i skorupiaków miękkoodwłokowych (Brachyura i Anomura) najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do mięsa z przydatków. W przypadku żywności suszonej, rozcieńczonej, przetworzonej lub wieloskładnikowej stosuje się art. 3 ust. 1 i 2.
3.4.6.1	Kraby i skorupiaki miękkoodwłokowe (Brachyura i Anomura), krewetki (wszystkie gatunki).	0,10
3.4.6.2	Skorupiaki inne niż wymienione w pkt 3.4.6.1 i 3.4.6.3.	0,20
3.4.6.3	Homarzec (Nephrops norvegicus) i langusta (gatunki Jasus)	1,5
3.4.7	Małże		Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy. W przypadku przegrzebka zwyczajnego (Pecten maximus) najwyższy dopuszczalny poziom stosuje się wyłącznie do mięśnia przywodziciela oraz do gonady. W przypadku żywności suszonej, rozcieńczonej, przetworzonej lub wieloskładnikowej stosuje się art. 3 ust. 1 i 2.
3.4.7.1	Przegrzebki	0,10
3.4.7.2	Małże inne niż wymienione w pkt 3.4.7.1	0,50
3.4.8	Głowonogi	0,050	Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do świeżej masy. Najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do zwierzęcia bez trzewi. W przypadku żywności suszonej, rozcieńczonej, przetworzonej lub wieloskładnikowej stosuje się art. 3 ust. 1 i 2.
		Arsen całkowity	Najwyższy dopuszczalny poziom w przypadku arsenu ogółem ma zastosowanie do produktów wymienionych w pkt 3.4.9.
3.4.9	Sól	0,50"

1 Dz.U. L 37 z 13.2.1993, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/1993/315/oj.

2 Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/915 z dnia 25 kwietnia 2023 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów niektórych zanieczyszczeń w żywności oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 (Dz.U. L 119 z 5.5.2023, s. 103, ELI: http://data. europa.eu/eli/reg/2023/915/oj).

3 Panel EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym (CONTAM); Opinia naukowa dotycząca arsenu w żywności. Dziennik EFSA 2009; 7(10):1351, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2009,.1351.

4 Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1006 z dnia 25 czerwca 2015 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów nieorganicznego arsenu w środkach spożywczych (Dz.U. L 161 z 26.6.2015, s. 14, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2015/1006/oj).

5 Sprawozdanie naukowe EFSA na temat przewlekłego narażenia z dietą na arsen nieorganiczny, Dziennik EFSA 2021; 19(1): 6380, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2021.6380.

6 Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/465 z dnia 3 marca 2023 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu w niektórych środkach spożywczych (Dz.U. L 68 z 6.3.2023, s. 51, ELI: http://data. europa.eu/eli/reg/2023/465/oj).

7 Opinia naukowa dotycząca aktualizacji oceny ryzyka dotyczącej arsenu nieorganicznego w żywności, Dziennik EFSA 2024;22:e8488, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2024.8488.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2025.1891
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Rozporządzenie 2025/1891 zmieniające rozporządzenie (UE) 2023/915 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów arsenu nieorganicznego w rybach i innej żywności pochodzenia morskiego
• Data aktu: 17/09/2025
• Data ogłoszenia: 18/09/2025
• Data wejścia w życie: 08/10/2025