(Jedynie tekst w języku rumuńskim jest autentyczny)
(Dz.U.UE L z dnia 28 maja 2025 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. ustanawiające ramy tworzenia jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej (rozporządzenie ramowe) 1 , w szczególności jego art. 11 ust. 3 lit. c),
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/2803 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie wdrożenia jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej 2 , w szczególności jego art. 58 ust. 3,
uwzględniając rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/317 z dnia 11 lutego 2019 r. ustanawiające system skuteczności działania i opłat w jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej oraz uchylające rozporządzenia wykonawcze (UE) nr 390/2013 i (UE) nr 391/2013 3 , w szczególności jego art. 14 ust. 2,
a także mając na uwadze, co następuje:
UWAGI OGÓLNE
(1) Zgodnie z art. 11 rozporządzenia (WE) nr 549/2004 państwa członkowskie mają obowiązek sporządzić - na szczeblu krajowym albo na szczeblu funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej(FAB) - plany zawierające docelowe parametry skuteczności działania, na każdy okres odniesienia w ramach systemu skuteczności działania i opłat dla służb żeglugi powietrznej i funkcji sieciowych. Plany te mają obejmować lokalne docelowe parametry skuteczności działania, które są zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na dany okres odniesienia.
(2) Ogólnounijne docelowe parametry skuteczności działania na czwarty okres odniesienia (2025-2029) zostały określone w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2024/1688 4 .
(3) Wszystkie państwa członkowskie sporządziły i przyjęły projekty planów skuteczności działania na czwarty okres odniesienia, które do dnia 1 października 2024 r. zostały przedłożone Komisji celem oceny. Po sprawdzeniu kompletności projektów planów skuteczności działania Komisja zwróciła się do państw członkowskich o przesłanie zaktualizowanych projektów planów skuteczności działania do dnia 15 listopada 2024 r.
(4) Ocena Komisji przedstawiona w niniejszej decyzji opiera się na zaktualizowanym projekcie planu skuteczności działania na czwarty okres odniesienia przedłożonym przez Rumunię ("projekt planu skuteczności działania").
(5) Organ weryfikujący skuteczność działania, którego rolą jest wspomaganie Komisji przy wdrażaniu systemu skuteczności działania, przekazał jej sprawozdanie zawierające sugestie dotyczące oceny projektów planów skuteczności działania.
(6) Zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317 Komisja oceniła zgodność lokalnych docelowych parametrów skuteczności działania zawartych w projekcie planu skuteczności działania na podstawie kryteriów określonych w pkt 1 załącznika IV do tego rozporządzenia wykonawczego i przy uwzględnieniu uwarunkowań lokalnych, w stosownych przypadkach.
(7) Komisja uzupełniła swoją ocenę projektu planu skuteczności działania o przegląd elementów określonych w pkt 2 załącznika IV do tego rozporządzenia wykonawczego. Jeżeli chodzi o pkt 2.1 lit. d) ppkt (vii) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317, Komisja zauważa, że w ramach tego przeglądu nie przeprowadziła szczegółowej analizy metody zastosowanej przez Rumunię do podziału kosztów między służbami trasowymi i terminalowymi w czwartym okresie odniesienia. Na obecnym etapie Komisja nie wyciągnęła zatem żadnych wniosków dotyczących zgodności tej metody alokacji kosztów z art. 15 ust. 2 lit. e) i f) rozporządzenia (WE) nr 550/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady 5 oraz z art. 22 ust. 5 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317.
OCENA KOMISJI
Ocena docelowych parametrów w zakresie bezpieczeństwa
(8) Jeżeli chodzi o kluczowy obszar skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa, zgodność docelowych parametrów zawartych w projekcie planu skuteczności działania oceniono zgodnie z pkt 1.1 załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317.
(9) Docelowe parametry skuteczności działania w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa zaproponowane przez Rumunię w odniesieniu do skuteczności zarządzania bezpieczeństwem, w podziale na cele zarządzania bezpieczeństwem i ze wskazaniem poziomu wdrożenia, są następujące:
| Rumunia | Docelowe parametry w zakresie skuteczności zarządzania bezpieczeństwem, wyrażone jako poziom wdrożenia, poziomy A-D EASA | |||||
| Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej | Cel zarządzania bezpieczeństwem | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
| ROMATSA | Polityka i cele w zakresie bezpieczeństwa | C | C | C | C | C |
| Zarządzanie ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa | C | C | C | C | D | |
| Zapewnienie bezpieczeństwa | C | C | C | C | C | |
| Propagowanie bezpieczeństwa | C | C | C | C | C | |
| Kultura bezpieczeństwa | C | C | C | C | C | |
(10) Komisja stwierdziła, że docelowe parametry skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa zaproponowane przez Rumunię dla instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej, ROMATSA, są równe ogólnounijnym docelowym parametrom w zakresie bezpieczeństwa na każdy rok kalendarzowy od roku 2025 do roku 2029, z wyjątkiem celu "zarządzanie ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa", w przypadku którego osiągnięcie ogólnounijnego docelowego parametru zaplanowano na 2029 r.
(11) Komisja zauważa, że w projekcie planu skuteczności działania określono środki dla ROMATSA służące osiągnięciu lokalnych docelowych parametrów w zakresie bezpieczeństwa, takie jak usprawnienie systemu zarządzania bezpieczeństwem, monitorowanie zarządzania zmianami oraz inwestowanie w szkolenia i technologie z zakresu bezpieczeństwa.
(12) Na podstawie ustaleń przedstawionych w motywach 9, 10 i 11 oraz biorąc pod uwagę, że ogólnounijne docelowe parametry skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa określone w decyzji wykonawczej (UE) 2024/1688 mają zostać osiągnięte do ostatniego roku czwartego okresu odniesienia, tj. do 2029 r., lokalne docelowe parametry skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa, zawarte w projekcie planu skuteczności działania, należy uznać za zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania.
Ocena docelowych parametrów w zakresie środowiska
(13) Jeżeli chodzi o kluczowy obszar skuteczności działania w zakresie środowiska, zgodność docelowych parametrów zawartych w projekcie planu skuteczności działania w odniesieniu do przeciętnej horyzontalnej efektywności lotu na trasie dla faktycznej trajektorii oceniono na podstawie kryterium, o którym mowa w pkt 1.2 załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317. W związku z tym zaproponowane przez Rumunię docelowe parametry w zakresie środowiska porównano z odpowiednimi wartościami odniesienia horyzontalnej efektywności lotu na trasie określonymi w planie usprawnienia europejskiej sieci tras ("ERNIP"), sporządzonym zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/123 6 i dostępnym w momencie przyjmowania ogólnounijnych docelowych parametrów skuteczności działania na czwarty okres odniesienia, tj. w dniu 2 lipca 2024 r.
(14) Docelowe parametry skuteczności działania w zakresie środowiska zaproponowane przez Rumunię dla czwartego okresu odniesienia oraz odpowiadające im krajowe wartości odniesienia z ERNIP, wyrażone jako przeciętna horyzontalna efektywność lotu na trasie dla faktycznej trajektorii, są następujące:
| Rumunia | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
| Docelowe parametry w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie środowiska, wyrażone jako przeciętna horyzontalna efektywność lotu na trasie dla faktycznej trajektorii | 3,54 % | 3,52 % | 3,50 % | 3,48 % | 3,46 % |
| Wartości odniesienia | 3,54 % | 3,52 % | 3,50 % | 3,48 % | 3,46 % |
(15) Komisja zauważa, że docelowe parametry w zakresie środowiska zaproponowane przez Rumunię są równe odpowiednim krajowym wartościom odniesienia dla każdego roku kalendarzowego czwartego okresu odniesienia.
(16) Komisja zauważa, że w projekcie planu skuteczności działania Rumunia przedstawiła środki służące osiągnięciu docelowych parametrów w zakresie środowiska. Środki te obejmują wdrożenie wzmocnionej transgranicznej przestrzeni powietrznej ze swobodą planowania tras, wprowadzenie zaawansowanego elastycznego wykorzystania przestrzeni powietrznej oraz wdrożenie narzędzia optymalizacji sektora do końca 2025 r. Uwzględniając ustalenia organu weryfikującego skuteczność działania, Komisja uważa, że Rumunia powinna zobowiązać się do wdrożenia wszystkich środków operacyjnych określonych w ERNIP, aby pomóc w osiągnięciu docelowych parametrów skuteczności działania w zakresie środowiska na czwarty okres odniesienia.
(17) Na podstawie ustaleń przedstawionych w motywach 14, 15 i 16 docelowe parametry w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie środowiska, zawarte w projekcie planu skuteczności działania, należy ocenić jako zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na czwarty okres odniesienia.
Ocena docelowych parametrów w zakresie przepustowości
(18) Jeżeli chodzi o kluczowy obszar skuteczności działania w zakresie przepustowości, zgodność docelowych parametrów zawartych w projekcie planu skuteczności działania w odniesieniu do średniego opóźnienia lotu w zarządzaniu przepływem ruchu lotniczego ("opóźnienie ATFM") na trasie oceniono na podstawie kryterium, o którym mowa w pkt 1.3 załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317. W związku z tym zaproponowane przez Rumunię docelowe parametry w zakresie przepustowości tras porównano z odpowiednimi wartościami odniesienia określonymi w planie operacyjnym sieci, sporządzonym zgodnie z art. 9 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/123 i dostępnym w momencie przyjmowania ogólnounijnych docelowych parametrów skuteczności działania na czwarty okres odniesienia, tj. w dniu 2 lipca 2024 r.
(19) Docelowe parametry w zakresie przepustowości tras zaproponowane przez Rumunię dla czwartego okresu odniesienia, wyrażone w minutach opóźnienia ATFM przypadającego na lot, oraz odpowiednie wartości odniesienia określone w planie operacyjnym sieci są następujące:
| Rumunia | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
| Docelowe parametry w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie przepustowości, wyrażone w minutach opóźnienia ATFM na trasie przypadającego na lot | 0,24 | 0,17 | 0,14 | 0,11 | 0,11 |
| Wartości odniesienia | 0,24 | 0,17 | 0,14 | 0,11 | 0,11 |
(20) Komisja zauważa, że docelowe parametry w zakresie przepustowości tras zaproponowane przez Rumunię są równe odpowiednim krajowym wartościom odniesienia dla każdego roku kalendarzowego czwartego okresu odniesienia.
(21) Komisja zauważa, że w projekcie planu skuteczności działania Rumunia przedstawiła środki służące osiągnięciu docelowych parametrów w zakresie przepustowości tras. Środki te obejmują wdrożenie nowego systemu zarządzania ruchem lotniczym, poprawę konfiguracji przestrzeni powietrznej, zmiany związane z polityką w zakresie zasobów ludzkich oraz wykorzystanie nowego narzędzia do zarządzania wolumenem i złożonością ruchu.
(22) Na podstawie ustaleń przedstawionych w motywach 19, 20 i 21 docelowe parametry w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie przepustowości, zawarte w projekcie planu skuteczności działania, należy ocenić jako zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na czwarty okres odniesienia.
Korekta docelowych parametrów w zakresie przepustowości dla terminalowych służb żeglugi powietrznej
(23) Zgodnie z pkt 2.1 lit. b) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317 Komisja uzupełniła swoją ocenę projektu planu skuteczności działania poprzez skorygowanie docelowych parametrów skuteczności działania w zakresie przepustowości dla terminalowych służb żeglugi powietrznej określonych w odniesieniu do portów lotniczych, o których mowa w art. 1 ust. 3 i 4 tego rozporządzenia wykonawczego. Stwierdzono, że przedmiotowe docelowe parametry budzą wątpliwości.
(24) Komisja zauważa, że proponowane docelowe parametry przepustowości terminali na czwarty okres odniesienia prowadzą do znacznego pogorszenia średniego rocznego opóźnienia ATFM przylotów w porównaniu z trzecim okresem odniesienia. W istocie proponowane docelowe parametry dla czwartego okresu odniesienia mieszczą się w przedziale od 0,32 do 0,40 minuty na lot, natomiast zmierzone rzeczywiste parametry nie przekroczyły 0,12 minuty na lot w żadnym roku trzeciego okresu odniesienia.
(25) Komisja uważa zatem, że przyjmując ostateczny plan skuteczności działania zgodnie z art. 16 lit. a) rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317, Rumunia powinna dodatkowo uzasadnić docelowe parametry w zakresie przepustowości terminali dla czwartego okresu odniesienia w świetle uwag przedstawionych w motywie 24 lub skorygować te docelowe parametry w dół.
Ocena docelowych parametrów w zakresie efektywności kosztowej
(26) Jeżeli chodzi o kluczowy obszar skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej, zgodność docelowych parametrów zawartych w projekcie planu skuteczności działania w odniesieniu do ustalonego kosztu jednostkowego ("DUC") trasowych służb żeglugi powietrznej oceniono na podstawie kryteriów, o których mowa w pkt 1.4 lit. a), b) i c) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317. W kryteriach tych uwzględniono trend DUC w czwartym okresie odniesienia, długookresowy trend DUC w trzecim i czwartym okresie odniesienia (2020-2029) oraz wartość bazową DUC na szczeblu strefy pobierania opłat na tle średniej wartości dla stref pobierania opłat, w których kontekst operacyjny i gospodarczy, w jakim działają instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, jest podobny.
(27) Docelowe parametry w zakresie efektywności kosztowej na trasie zaproponowane przez Rumunię na czwarty okres odniesienia oraz powiązane wartości bazowe są następujące:
| Strefa pobierania opłat trasowych Rumunii | 2019 - wartość bazowa | 2024 - wartość bazowa | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
| Docelowe parametry i wartości bazowe w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej, wyrażone jako ustalony koszt jednostkowy (w ujęciu realnym w cenach z 2022 r.) | 193,74 RON | 190,26 RON | 188,70 RON | 190,59 RON | 190,14 RON | 187,75 RON | 178,08 RON |
| 39,32 EUR | 38,61 EUR | 38,29 EUR | 38,68 EUR | 38,58 EUR | 38,10 EUR | 36,14 EUR |
(28) Jeżeli chodzi o kryterium oceny określone w pkt 1.4 lit. a) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317, Komisja zauważa, że przedstawiony przez Rumunię trend DUC na szczeblu strefy pobierania opłat wynoszący - 1,3 % w czwartym okresie odniesienia jest lepszy od ogólnounijnego trendu wynoszącego - 1,2 % w tym samym okresie.
(29) Jeżeli chodzi o kryterium oceny określone w pkt 1.4 lit. b) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317, Komisja zauważa, że dla Rumunii długookresowy trend DUC na szczeblu strefy pobierania opłat w trzecim i czwartym okresie odniesienia wynoszący - 0,9 % jest gorszy od długookresowego ogólnounijnego trendu wynoszącego - 1,0 % w tym samym okresie.
(30) Jeżeli chodzi o kryterium oceny określone w pkt 1.4 lit. c) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317, Komisja zauważa, że przedłożona przez Rumunię wartość bazowa DUC wynosząca 38,61 EUR w ujęciu realnym w cenach z 2022 r. ("EUR2022") jest o 0,8 % niższa niż średnia wartość bazowa właściwej grupy porównawczej określonej w art. 7 decyzji wykonawczej (UE) 2024/1688 wynosząca 38,93 EUR w ujęciu EUR2022.
(31) Wyraźnie widać, że trend DUC w Rumunii w czwartym okresie odniesienia jest lepszy od odpowiedniego ogólnounijnego trendu oraz że wartość bazowa Rumunii na 2024 r. jest niższa od średniej dla grupy porównawczej. W związku z tym Komisja uważa, że ograniczone odchylenie od ogólnounijnego długookresowego trendu DUC, o którym mowa w motywie 29, nie wyklucza uznania zgodności docelowych parametrów skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej Rumunii z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej.
(32) Na podstawie ustaleń przedstawionych w motywach 27-31 docelowe parametry w kluczowym obszarze skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej, zawarte w projekcie planu skuteczności działania, należy ocenić jako zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na czwarty okres odniesienia.
Korekta docelowych parametrów w zakresie efektywności kosztowej dla terminalowych służb żeglugi powietrznej
(33) Zgodnie z pkt 2.1 lit. c) załącznika IV do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/317 Komisja uzupełniła swoją ocenę projektu planu skuteczności działania poprzez skorygowanie docelowych parametrów skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej dla terminalowych służb żeglugi powietrznej określonych w odniesieniu do portów lotniczych, o których mowa w art. 1 ust. 3 i 4 tego rozporządzenia wykonawczego. Stwierdzono, że przedmiotowe docelowe parametry nie budzą wątpliwości.
WNIOSKI
(34) W świetle powyższych ustaleń docelowe parametry skuteczności działania zawarte w projekcie planu skuteczności działania należy uznać za zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na czwarty okres odniesienia,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli dnia 19 maja 2025 r.
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2025.1049 |
| Rodzaj: | Decyzja |
| Tytuł: | Decyzja 2025/1049 dotycząca zgodności docelowych parametrów skuteczności działania, zawartych w projekcie planu skuteczności działania przedłożonym przez Rumunię zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady, z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania ustalonymi na czwarty okres odniesienia w ramach systemu skuteczności działania i opłat w jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej |
| Data aktu: | 19/05/2025 |
| Data ogłoszenia: | 28/05/2025 |