Decyzja EBC/2024/11 (2024/1209) w sprawie oprocentowania depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną utrzymywanych w krajowych bankach centralnych i w Europejskim Banku Centralnym

DECYZJA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO (UE) 2024/1209

z dnia 16 kwietnia 2024 r.

w sprawie oprocentowania depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną utrzymywanych w krajowych bankach centralnych i w Europejskim Banku Centralnym (EBC/2024/11)

RADA PREZESÓW EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności art. 127 ust. 2 tiret pierwsze,

uwzględniając Statut Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, w szczególności art. 12 ust. 1, art. 14 ust. 3 oraz art. 17, 22 i 23,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rada Prezesów dokonała przeglądu oprocentowania depozytów utrzymywanych w krajowych bankach centralnych państw członkowskich, których walutą jest euro (zwanych dalej "KBC"), oraz w Europejskim Banku Centralnym (EBC), które nie są związane z realizacją polityki pieniężnej ("depozyty niezwiązane z polityką pieniężną"). Celem tego przeglądu było uniknięcie potencjalnego zakłócania przez takie depozyty jednolitej polityki pieniężnej, przy jednoczesnym zapewnieniu zgodności z zasadą otwartej gospodarki rynkowej i spójności w traktowaniu podobnych depozytów w Eurosystemie.

(2) W rezultacie wspomnianego przeglądu Rada Prezesów zdecydowała, że konieczna jest większa przejrzystość oprocentowania depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną. Stopy oprocentowania mające zastosowanie do tych depozytów określono w wytycznych Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2019/671 (EBC/2019/7) ¹ , (UE) 2024/1211 (EBC/2024/13) ² , (UE) 2022/912 (EBC/2022/8) ³  oraz decyzji Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2019/1743 (EBC/2019/31) ⁴ . Aby zwiększyć przejrzystość, a także spójność między powiązanymi aktami prawnymi, stopy oprocentowania powinny być określone w sposób kompleksowy w jednym akcie prawnym, co ułatwi przekazywanie informacji na temat stóp procentowych i umożliwi ich dostosowanie w przyszłości.

(3) Oprocentowanie depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną nie powinno przyczyniać się do trwałego lub strukturalnego zakłócania transmisji lub realizacji polityki pieniężnej i powinno zapewniać prawidłowe funkcjonowanie rynku, a tym samym ograniczać możliwości dużej zmienności takich depozytów.

(4) Rada Prezesów ustaliła podstawową stopę oprocentowania na poziomie krótkoterminowej stopy procentowej dla euro (€STR) minus spread. Spread może być łatwo dostosowany w przypadku zmiany warunków rynkowych w celu zachowania skuteczności transmisji polityki pieniężnej przy jednoczesnym zminimalizowaniu ryzyka nagłych przepływów na rynki pieniężne lub odpływów z nich oraz zapewnieniu prostych zasad dotyczących oprocentowania, z bardzo nielicznymi wyjątkami. Rada Prezesów ustaliła i w razie potrzeby dostosuje spread, aby osiągnąć cele polityki dotyczącej oprocentowania i uniknąć negatywnych skutków dla realizacji polityki pieniężnej lub funkcjonowania rynku. Obecnie spread jest ustalony na 20 punktów bazowych.

(5) Rada Prezesów ustaliła, że konieczne są pewne odstępstwa lub wyjątki od podstawowej stopy oprocentowania. Nadal powinny mieć zastosowanie pułapy w odniesieniu do oprocentowania depozytów sektora publicznego oraz niektórych innych depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną, aby w stosownych przypadkach umożliwić KBC oprocentowanie takich depozytów według stopy poniżej pułapu, z uwzględnieniem warunków panujących w danym kraju, takich jak warunki panujące na rynku transakcji repo. Spread niższy niż 20 punktów bazowych, początkowo ustalony na poziomie zero, powinien mieć zastosowanie w przypadku funduszy gwarancyjnych infrastruktur rynku finansowego w Europejskim Obszarze Gospodarczym, takich jak systemy płatności, kontrahenci centralni i centralne depozyty papierów wartościowych, a także w przypadku rachunków prefinansowanych prowadzonych w systemie TARGET, ze względu na ich znaczenie dla niezakłóconego funkcjonowania systemów płatności oraz stabilności finansowej. Środki, które muszą być tymczasowo zdeponowane w KBC lub EBC w związku z pomocą finansową, powinny być nadal zwolnione z ujemnych stóp procentowych.

(6) Rada Prezesów zdecydowała również, że konieczne jest zapewnienie, aby w pewnych okolicznościach EBC mógł żądać od KBC szczegółowych informacji dotyczących depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną oraz aby informacje te były udostępniane w ramach EBC i Eurosystemu wyłącznie na zasadzie wiedzy koniecznej (need-to-know), jeżeli EBC ustali, że w danym przypadku informacje te są niezbędne, umożliwiając Eurosystemowi ocenę potencjalnego wpływu tych depozytów na realizację polityki pieniężnej.

(7) Aby osiągnąć te cele i zapewnić KBC wystarczająco dużo czasu na przygotowanie się do stosowania nowych zasad dotyczących oprocentowania depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną, niniejsza decyzja powinna mieć zastosowanie od dnia 1 grudnia 2024 r.,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Definicje

1. Użyte w niniejszej decyzji określenia oznaczają:

1) "depozyt" - saldo kredytowe w euro lub w innej walucie wynikające ze środków przechowywanych na rachunku w KBC lub EBC lub z tymczasowych sytuacji wynikających z innych usług świadczonych przez KBC lub EBC, powodujące powstanie zobowiązania zapisanego w bilansie tego KBC lub EBC, które KBC lub EBC jest zobowiązany spłacić zgodnie z obowiązującymi warunkami umownymi lub regulacyjnymi, w tym depozyty overnight i depozyty terminowe;

2) "€STR" - krótkoterminową stopę procentową dla euro zdefiniowaną w art. 2 pkt 2 wytycznych Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2019/1265 (EBC/2019/19) ⁵  i opublikowaną przez EBC;

3) "€STR OIS" - swap indeksowany stopą overnight (OIS) w rozumieniu art. 1 pkt 25) rozporządzenia Europejskiego Banku Centralnego (UE) nr 1333/2014 (EBC/2014/48) ⁶ , gdzie płatności z tytułu okresowej zmiennej stopy procentowej odnoszą się do €STR jako indeksowanej stopy overnight;

4) "depozyty niezwiązane z polityką pieniężną" - depozyty, które nie mają na celu realizacji jednolitej polityki pieniężnej zgodnie z decyzją Rady Prezesów i które są objęte zakresem zastosowania jednego z poniższych aktów prawnych:

a) wytycznych (UE) 2019/671 (EBC/2019/7) w sprawie krajowych operacji zarządzania aktywami i pasywami przez krajowe banki centralne;

b) wytycznych (UE) 2024/1211 (EBC/2024/13) w sprawie świadczenia przez Eurosystem na rzecz banków centralnych oraz państw nienależących do strefy euro oraz na rzecz organizacji międzynarodowych usług w zakresie zarządzania rezerwami wyrażonymi w euro;

c) wytycznych (UE) 2022/912 (EBC/2022/8) w sprawie transeuropejskiego zautomatyzowanego błyskawicznego systemu rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym nowej generacji (TARGET);

d) decyzji Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2022/911 (EBC/2022/22) ⁷  w sprawie warunków uczestnictwa w systemie TARGET-ECB;

e) decyzji (UE) 2019/1743 (EBC/2019/31) w sprawie oprocentowania nadwyżek rezerw oraz niektórych depozytów.

Artykuł  2

Oprocentowanie depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną

1. Oprocentowanie depozytów utrzymywanych w KBC i objętych zakresem wytycznych (UE) 2019/671 (EBC/2019/7) podlega następującym pułapom:

a) w przypadku następujących depozytów sektora publicznego denominowanych w euro:

(i) w przypadku depozytów overnight: €STR minus 20 punktów bazowych;

(ii) w przypadku depozytów terminowych: €STR OIS z odpowiednim terminem zapadalności minus 20 punk

tów bazowych;

(iii) w przypadku depozytów overnight sektora publicznego związanych z programem dostosowania: zero procent albo €STR minus 20 punktów bazowych, w zależności od tego, która z tych wartości jest wyższa;

(iv) w przypadku depozytów terminowych sektora publicznego związanych z programem dostosowania: zero procent albo stopa €STR OIS z odpowiednim terminem zapadalności minus 20 punktów bazowych, w zależności od tego, która z tych wartości jest wyższa;

b) dla depozytów sektora publicznego denominowanych w walutach innych niż euro: odpowiednie stopy dla danych walut i przy zastosowaniu tego samego spreadu, o którym mowa w lit. a);

c) w przypadku depozytów innych niż depozyty sektora publicznego, denominowanych w euro:

(i) w przypadku depozytów overnight: €STR minus 20 punktów bazowych;

(ii) w przypadku depozytów terminowych: stopa €STR OIS z odpowiednim terminem zapadalności minus 20

punktów bazowych;

d) w przypadku depozytów innych niż depozyty sektora publicznego, denominowanych w innych walutach: odpowiednie stopy dla danych walut i przy zastosowaniu tego samego spreadu, o którym mowa w lit. c).

2. Oprocentowanie depozytów utrzymywanych w KBC i objętych zakresem wytycznych (UE) 2024/1211 (EBC/2024/13) jest następujące:

a) w przypadku gotówkowych usług inwestycyjnych overnight:

(i) w przypadku instrumentu inwestycyjnego Tier I: €STR minus 20 punktów bazowych;

(ii) w przypadku instrumentu inwestycyjnego Tier II: rzeczywista stopa wprowadzania środków na rynek pomniejszona o marżę w wysokości ustalonej przez Radę Prezesów i pod warunkiem że tego rodzaju inwestycje są dokonywane tylko wówczas, gdy oprocentowanie jest wyższe niż oprocentowanie z tytułu nadwyżkowych sald gotówkowych;

(iii) w przypadku nadwyżkowych sald gotówkowych: €STR minus 20 punktów bazowych;

b) w przypadku depozytów terminowych:

(i) w przypadku depozytów terminowych zakładanych w imieniu klienta: rzeczywista stopa wprowadzania środków na rynek pomniejszona o marżę w wysokości ustalonej przez Radę Prezesów;

(ii) w przypadku depozytów terminowych zakładanych we własnym imieniu z terminem zapadalności krótszym niż siedem dni kalendarzowych: stopa €STR OIS z odpowiednim terminem zapadalności minus 20 punktów bazowych;

(iii) w przypadku depozytów terminowych zakładanych we własnym imieniu z terminem zapadalności wynoszącym co najmniej siedem dni kalendarzowych: stopa nieprzekraczająca stopy osiągniętej przy odwróceniu depozytu na rynku.

3. Oprocentowanie depozytów objętych zakresem wytycznych (UE) 2022/912 (EBC/2022/8) i decyzji (UE) 2022/911 (EBC/2022/22) jest następujące:

a) w przypadku depozytów sektora publicznego denominowanych w euro i utrzymywanych w TARGET stosuje się oprocentowanie określone w pkt 1 lit. a);

b) w przypadku depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną utrzymywanych w TARGET, innych niż depozyty sektora publicznego, o których mowa w lit. a), z wyjątkiem przypadków, w których zastosowanie ma lit. c): zero procent albo €STR minus 20 punktów bazowych, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa;

c) w przypadku sald overnight utrzymywanych na rachunku technicznym TIPS AS lub na rachunku technicznym RTGS AS na potrzeby procedury rozrachunkowej systemu zewnętrznego "D", jak również środków funduszy gwarancyjnych infrastruktur rynku finansowego w Europejskim Obszarze Gospodarczym, w tym środków utrzymywanych na rachunku funduszu gwarancyjnego systemu zewnętrznego: €STR minus 0 punktów bazowych;

d) w przypadku sald TARGET przyłączonych KBC:

(i) w przypadku sald do 10 % średniej dziennej wartości transakcji włącznie: €STR minus 20 punktów bazowych;

(ii) w przypadku sald przekraczających te, o których mowa w ppkt (i): zero procent albo €STR minus 20 punktów bazowych, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa.

4. Oprocentowanie depozytów utrzymywanych w EBC i objętych zakresem decyzji (UE) 2019/1743 (EBC/2019/31) jest następujące:

a) w przypadku rachunków prowadzonych zgodnie z decyzjami Europejskiego Banku Centralnego EBC/2003/14 ⁸ , EBC/2010/4 ⁹ , EBC/2010/17 ¹⁰ , EBC/2010/31 ¹¹  i rozporządzeniem Rady (UE) 2020/672 ¹² :

(i) €STR minus 20 punktów bazowych, z wyjątkiem przypadków, w których zastosowanie ma ppkt (ii);

(ii) w każdym okresie, gdy zachodzi wymóg utrzymywania depozytów na odpowiednich rachunkach przed dniem, w którym konieczne jest dokonanie płatności na podstawie przepisów prawa lub ustaleń umownych mających zastosowanie do danego instrumentu: zero procent albo €STR minus 20 punktów bazowych, w zależności od tego, która z tych wartości jest wyższa;

b) w przypadku innych rachunków depozytowych Europejskiego Mechanizmu Stabilności i Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej nieujętych w lit. a): €STR minus 20 punktów bazowych;

c) w przypadku specjalnego rachunku prowadzonego zgodnie z art. 13 ust. 2 decyzji wykonawczej Komisji z dnia 14 kwietnia 2021 r. ustanawiającej niezbędne uzgodnienia dotyczące zarządzania operacjami zaciągania pożyczek na podstawie decyzji Rady (UE, Euratom) 2020/2053 oraz operacji udzielania pożyczek związanych z pożyczkami udzielonymi zgodnie z art. 15 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 ¹³  i wykorzystywanego na potrzeby ostrożnościowych środków pieniężnych w odniesieniu do programu NextGenerationEU, Instrumentu wsparcia dla Ukrainy na 2023 r. (pomoc makrofinansowa +) ¹⁴  lub innych unijnych programów finansowania uzgodnionych przez EBC i Komisję Europejską:

(i) €STR minus 20 punktów bazowych, z wyjątkiem przypadków, w których zastosowanie ma ppkt (ii);

(ii) dla łącznej kwoty depozytów nieprzekraczającej 20 mld EUR: zero procent albo €STR minus 20 punktów bazowych, w zależności od tego, która z tych wartości jest wyższa.

d) 15  w przypadku specjalnego rachunku prowadzonego w EBC w celu przyjmowania, utrzymywania i dokonywania przelewów kwot przydzielonych na rzecz Mechanizmu współpracy pożyczkowej dla Ukrainy - ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/2773 ¹⁶  - zgodnie z art. 4 ust. 1 tego rozporządzenia, na cel określony w jego art. 5 ust. 1 lit. a) i z zastrzeżeniem postanowień jego art. 8 ust. 4: €STR minus 20 punktów bazowych.

5. W przypadku gdy do któregokolwiek z depozytów, o których mowa w niniejszym artykule, stosuje się ujemną stopę procentową, deponent jest winien kwotę odsetek na rzecz właściwego KBC lub EBC, a właściwy KBC lub EBC mogą odpowiednio obciążyć odpowiedni rachunek depozytowy.

Artykuł  3

Przekazywanie informacji na temat depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną

1. Jeżeli w danym przypadku EBC uzna, że jest to konieczne do oceny potencjalnych skutków dla realizacji polityki pieniężnej, KBC przekazują EBC pełne informacje na temat depozytów niezwiązanych z polityka pieniężną, w tym szczegółowe informacje na temat:

a) posiadaczy rachunków;

b) zastosowanego oprocentowania;

c) kwot utrzymywanych w danym KBC.

2. Informacje otrzymywane przez EBC zgodnie z ust. 1 są udostępniane w ramach EBC oraz przez EBC w ramach Eurosystemu wyłącznie na zasadzie wiedzy koniecznej (need-to-know).

Artykuł  4

Wejście w życie

1. Niniejsza decyzja wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

2. Niniejszą decyzję stosuje się od dnia 1 grudnia 2024 r.

Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 16 kwietnia 2024 r.

1 Wytyczne Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2019/671 z dnia 9 kwietnia 2019 r. w sprawie krajowych operacji zarządzania aktywami i pasywami przez krajowe banki centralne (EBC/2019/7) (Dz.U. L 113 z 29.4.2019, s. 11).

2 Wytyczne Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2024/1211 z dnia 16 kwietnia 2024 r. w sprawie świadczenia przez Eurosystem na rzecz banków centralnych oraz państw nienależących do strefy euro oraz na rzecz organizacji międzynarodowych usług w zakresie zarządzania rezerwami wyrażonymi w euro (EBC/2024/13) (Dz.U. L, 2024/1211, 3.5.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/guideline/ 2024/1211/oj)

3 Wytyczne Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2022/912 z dnia 24 lutego 2022 r. w sprawie transeuropejskiego zautomatyzowanego błyskawicznego systemu rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym nowej generacji (TARGET) oraz uchylające wytyczne EBC/2012/27 (EBC/2022/8) (Dz.U. L 163 z 17.6.2022, s. 84).

4 Decyzja Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2019/1743 z dnia 15 października 2019 r. w sprawie oprocentowania nadwyżek rezerw oraz niektórych depozytów (EBC/2019/31) (Dz.U. L 267 z 21.10.2019, s. 12).

5 Wytyczne Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2019/1265 z dnia 10 lipca 2019 r. w sprawie krótkoterminowej stopy procentowej dla euro (€STR) (EBC/2019/19) (Dz.U. L 199 z 26.7.2019, s. 8).

6 Rozporządzenie Europejskiego Banku Centralnego (UE) nr 1333/2014 z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie statystyki rynków pieniężnych (EBC/2014/48) (Dz.U. L 359 z 16.12.2014, s. 97).

7 Decyzja Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2022/911 z dnia 19 kwietnia 2022 r. w sprawie warunków uczestnictwa w systemie TARGET-ECB i uchylająca decyzję EBC/2007/7 (EBC/2022/22) (Dz.U. L 163 z 17.6.2022, s. 1).

8 Decyzja Europejskiego Banku Centralnego EBC/2003/14 z dnia 7 listopada 2003 r. dotycząca administrowania operacjami zaciągania i udzielania pożyczek, zawartymi przez Wspólnotę Europejską w ramach instrumentu średnioterminowej pomocy finansowej (Dz.U. L 297 z 15.11.2003, s. 35).

9 Decyzja Europejskiego Banku Centralnego EBC/2010/4 z dnia 10 maja 2010 r. w sprawie zarządzania łączonymi pożyczkami dwustronnymi na rzecz Republiki Greckiej oraz zmieniająca decyzję EBC/2007/7 (Dz.U. L 119 z 13.5.2010, s. 24).

10 Decyzja Europejskiego Banku Centralnego EBC/2010/17 z dnia 14 października 2010 r. w sprawie zarządzania operacjami zaciągania i udzielania pożyczek wykonywanymi przez Unię w ramach europejskiego mechanizmu stabilizacji finansowej (Dz.U. L 275 z 20.10.2010, s. 10).

11 Decyzja Europejskiego Banku Centralnego EBC/2010/31 z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie otwierania rachunków na potrzeby przetwarzania płatności związanych z pożyczkami udzielanymi przez EFSF państwom członkowskim, których walutą jest euro (Dz.U. L 10 z 14.1.2011, s. 7).

12 Rozporządzenie Rady (UE) 2020/672 z dnia 19 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE), jaka wystąpiła w związku z pandemią COVID-19 (Dz.U. L 159 z 20.5.2020, s. 1).

13 C(2021) 2502 final.

14 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2463 z dnia 14 grudnia 2022 r. ustanawiające instrument wsparcia dla Ukrainy na 2023 r. (pomoc makrofinansowa +) (Dz.U. L 322 z 16.12.2022, s. 1).

15 Art. 2 ust. 4 lit. d) dodana przez art. 2 decyzji nr EBC/2025/23 (2025/1512) z dnia 16 lipca 2025 r. (Dz.U.UE.L.2025.1512) zmieniającej nin. decyzję z dniem 1 sierpnia 2025 r.

16 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/2773 z dnia 24 października 2024 r. w sprawie ustanowienia Mechanizmu współpracy pożyczkowej dla Ukrainy oraz udzielenia Ukrainie wyjątkowej pomocy makrofinansowej (Dz.U. L 2024/2773 z 28.10.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/2773/oj).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2024.1209
• Rodzaj: Decyzja
• Tytuł: Decyzja EBC/2024/11 (2024/1209) w sprawie oprocentowania depozytów niezwiązanych z polityką pieniężną utrzymywanych w krajowych bankach centralnych i w Europejskim Banku Centralnym
• Data aktu: 16/04/2024
• Data ogłoszenia: 03/05/2024
• Data wejścia w życie: 01/12/2024, 23/05/2024